حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقاء حق خود قسم یاد کند لیکن با توجه به مسئله 28 تحریر الوسیله و عبارت مندرج در آن و لزوم قسم استظهاری در دعوی بر میت جهت احراز بقاء اشتغال ذمه نظریه صادره واجد ایراد قضائی است
تاریخ رسیدگی : 15/2/72 شماره رای : 85/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده : با توجه به خلاصه پرونده منعکس در دادنامه شماره 927 /21 ـ 26/11/70 و عدم تنفیذ ظهور مورخ 5/9/70 دادگاه به استناد ماده 1333 قانون مدنی و اعاده پرونده دادگاه مرجع رسیدگی در تاریخ 24/12/70 بدون توجه به دادنامه دیوان عالی کشور و مقررات قانون مدنی ختم رسیدگی را اعلام و به این شرح به صدور رای مبادرت می نماید.
« در خصوص دادخواست بانومریم… افشار به طرفیت خانم… مبنی بر مطالبه وجه چک شماره 62635 بانک تجارت که منتهی به نظریه دائر به محکومیت خوانده گردیده و خوانده نسبت به آن اعتراض کرده و نظریه مورد تایید شعبه 21 دیوان عالی کشور قرار نگرفته نظر به اینکه مستند خواهان دلالت بر اشتغال ذمه خوانده دارد بانو مریم… ورثه منحصر به فرد آن مرحوم با حضور در جلسه دادگاه در اصل بدهی مورث خود ایراد و اقدامی ننموده و نظر به اینکه ماده 1333 قانون مدنی منصرف به موردی است که حاکم بر بقاء تردید داشته باشد و بقاء دین در نظر محکمه ثابت نباشد و با توجه به اینکه صادر کننده چم وفق مدلول ماده 249 قانون تجارت مورد لحاظ ماده 312 همان قانون در مقابل دارند آن مادام که وجه آن پرداخت نگردیده مسئول می باشد موظف است وجوه تعهد را به مشارالیه پرداخت و ذمه خود را بری نماید لذا دادگاه خوانده را به پرداخت مبلغ چهار میلیون ریال بابت اصل خواسته و مبلغ 45100 ریال بابت هزینه دادرسی به نسبت سهم الارث از ماترک متوفی در حق خواهان صادر و اعلام می دارد.
دادنامه در تاریخ 13/2/71 به خوانده ابلاغ و مشارالیها در تاریخ 4/5/70 دادخواست تجدید نظر تقدیم و درخواست رسیدگی می نماید پرونده حسب دستور دادگاه به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع و تبادل لوایح وسیله دفتر شعبه انجام می شود لوایح در طرفین هنگام شور قرائت خواهد شد.
هیات شعبه درتاریخ فوق تشکیل و پس از قرائت گزارش آقای دکتر… عضو ممیز و اوراق پرونده و دادنامه تجدید نظر خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهند.
هر چند در ماده 1333 قانون مدنی مقرر گردیده است که :« حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقاء حق خود قسم یاد کند» لیکن با توجه به مسئله 28 تحریر الوسیله (جلد دوم صفحه 423 ) که در دادنامه شماره 927 /21 ـ 26/11/70 این شعبه نیز به آن اشاره شده و عبارت مندرج در آن (فیعتبر قیام البنیه الشرعیه مع الیمین الاستظهاری فان اقام البنیه و لم یحف سقط حقه ) و لزوم قسم استظهاری در دعوای بر میت جهت احراز بقاء اشتغال ذمه ، دادنامه تجدید نظر خواسته واجد ایراد قضائی تشخیص و با نقض آن پرونده جهت رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه حقوقی یک تهران ارجاع میگردد.
مرجع : کتاب قانون مدنی در آئینه آراء دیوان عالی کشور - ادله اثبات دعوی – به اهتمام یداله بازگیر – چاپ اول – چاپ گیتی – 1380 – انتشارات فردوسی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 85
تاریخ تصویب : 1372/02/15
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دادگاه با دعوت طرفین نسبت به موضوع رسیدگی و با توجه به اداء سوگند از طرف خواهان بر بقاء دین بر میت و مستندات ارائه شده حکم به محکومیت خواندگان به پرداخت وجه سفته ها به نسبت سهم الارث نموده است موضوع دعوی علیه میت می باشد لذا با فرض ثابت بودن اصل حق بقاء دین نیاز به قسم دارد
