اثر حجر از تاریخ قطعیت حکم مترتب می‌شود لیکن اگر ثابت شود که علت حجر قبل از تاریخ حجر وجود داشته اثر از تاریخ وجود علت حجر مترتب می‌شود
تاریخ رسیدگی :2/3/73 – دادنامه 144/30- مرجع رسیدگی شعبه 30 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده
پیرو گزارش مورخه 27/7/71 در خصوص تقضاای آقای … ب وکالت از خانم «الف» بع طرفیت خانم‌ها 1. «ب» 2. «ح» و دادسرای عمومی ارومیه به خواسته اعتراض بر حکم حجر مرحوم «هـ» که حسب دادخواست تقدیمی و محتویات پرونده در تاریخ 3/9/65 وسیله پزشک متخصص اعصاب و روان آقای دکتر … معاینه و نظریه حجر آقای «هـ» داده و تاریخ شروع حجر را به یکسال قبل تسری داده است و چون در تاریخ 21/2/65 مشارالیه طی سند رسمی با حضور شهود در کمال صحت عمل 6/1 سهم الارث خود را از ملک فرزند متوفایش به همسر آن مرحوم که قیم نوه‌هایش بوده واگذار نموده است که فی‌نفسه کار عقلائی بوده و بر اساس نظریه پزشک معامله باطل شده در حالی که در پزشکی قانونی در تاریخ 6/12/64 از آقای «هـ» معاینه و سلامت عقل وی را گواهی نموده‌اند که با نظریه 3/9/65 پزشک اعصاب مغایرت دارد که با رسیدگی در شعبه 7 دادگاه مدنی خاص ارومیه و صدور حکم به رد دعوی خواهان (معترض ثالث ) و با تجدید‌نظر از یکسال قبل از معاینه دانسته با گواهی پزشکی قانونی که در این مدت (حدود 9 ماه از معاینه ) وی را سالم معرفی نموده است مغایرت داشته تحقیق و با کسب نظر پزشکی قانونی در این خصوص انشاء حکم نمایند که دادگاه رسیدگی کنند شعبه 15 با دعوت طرفین و پزشک معاین از پزشکی قانونی که در تاریخ 4/8/64 وی را آقای «هـ» معاینه نموده است پزشک مذکور و پاسخ داده است تاریخ معاینه اینجانب داخل یکسال نظریه پزشک اعصاب و روان است و مغایرتی ندارد . دادگاه نیز پس از استماع اظهارات آقایان و از طرفین آقایان … و … که هر یک تقاضای تاکید خواسته را نموده‌اند . سرانجام رای شعبه 7 سابق الصدور را تأیید نموده است با اعتراض آقای … که نقض مورد نظر دیوان عالی کشور (شعبه 30) مرتفع شده است ، باید کمیسیون پزشکی اظهار نظر نماید و بدون توجه به سوابق اینکه سند تنظیمی جلسه اسناد رسمی است حکم را موجه ندانسته پرونده پس از وصول لایحه اعتراضیه و ابلاغ با خواندگان کشور ارسال شده است لایحه اعتراضیه به هنگام شور قرائت می‌شود .
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید . پس از قرائت گزارش آقای … عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نمود چنین رای می‌دهند :
بسمه‌تعالی : اعتراضات تجدید‌نظر خواه لحاظ نقص در رسیدگی وارد به نظر می‌رسد چه غیر از معاینه‌ای که در تاریخ 4/8/68 از مرحوم «هـ» به عمل آمده در تاریخ 16/12/64 هم جسب تقاضای سردفتر اسناد رسمی از نامبرده وسیله آقای دکتر … معاینه و سلامت عقل وی را گواهی نموده‌اند که مغایر نظر آقای دکتر … است که حدود 9 ماه بعد از این معاینه یعنی در تاریخ 3/9/65 از آن مرحوم معاینه و ضمن اینکه وی را محجور معرفی نموده تاریخ حجر را به یکسال قبل تسری داده است که خلاف نظریه مورخه 6/12/64 میباشد . دادگاه در این خصوص رسیدگی ننموده است لازم است با تشکیل کمیسیون پزشکی و بررسی سوابق بیماری مرحوم «هـ» گواهی‌های فوق‌الذکر تاریخ دقیق شروع بیماری را با توجه به مدارک موجود تعیین و در ثانی انشاء حکم فرمایند و عنداللزوم از گواهان و سر دفتر و اشخاص حاضر به هنگام تنظیم متن نیز تحقیق که محرز و مسلم گردد آیا مرحوم «هـ» در تاریخ 21/2/65 زمان تنظیم سند رسمی از سلامت عقل برخوردار بوده است یا خیر . بهه لحاظ نقص در رسیدگی حکم صادره نقض رسیدگی مجدد به منظور رفع نواقص و انشاء حکم به دادگاه رسیدگی کننده شعبه 15 مدنی خاص ارومیه ارجاع می‌شود .
مرجع:
کتاب موازین حقوقی در امور حسبی (1) ، به اهتمام یدالله بازگیر ، چاپ اول 1380 ، ناشر دانش نگار
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 144
تاریخ تصویب : 1373/03/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
در مواردی که علت حجر بعد از رشد حادث شده باشد دادگاه باید ابتدای تاریخ حجر را که بر او معلوم شده است در حکم خود قید نماید آقای «ع» پدر آقای «ح» فقط اعلام کننده حجر بوده است و حق تجدید نظر نداشته است
