آئین نامه اجرائی بند(5) جزء(ب ) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد(72) و(77)و تبصره ماده (76) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371 - مصوب 1380
شماره 58352/ت 25960ه 27/12/1380
هیات وزیران در جلسه مورخ 22/12/1380 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 129026 مورخ 19/12/1380 وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تامین اجتماعی و به استناد بند(5) جزء(ب ) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد(72) و (77) و تبصره ماده (76) قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371 مصوب 1380 - آئین نامه اجرائی بند یاد شده را بشرح زیر تصویب نمود:
ماده 1- کارهای سخت و زیان آور کارهای است که در آنها عوامل فیزیکی ، شیمیائی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه می شود که نتیجه آن بروز بیماری شغلی و عوراض ناشی از آن می باشد، مشاغل سخت و زیان آورموضوع این ماده به دو گروه تقسیم می شوند:
الف - مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری باماهیت شغلی وابستگی داشته اما می توان با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی وتدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف نمود.
ب - مشاغلی که ماهیتا" سخت و زیان آور بوده و با بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، صفت سخت و زیان آوری آنها کاشته یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آنهاحفظ می گردد.
ماده 2- تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل موضوع ماده (1) ونوع آن (گروه (الف )و گروه (ب ) در هر کارگاه با بررسی سوابق ، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بازرسان وزارت کار وامور اجتماعی و با تایید آن توسط کمیته استانی موضوع این آئین نامه انجام بازدید و بررسی شرایط کا توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و بازرسان وزارت کارواموراجتماعی و با تایید ان توسط کمیته استانی موضوع این آئین نامه انجام می گیرد.
تبصره - کارفرمایان کارگاهها مکلفند با کارشناسان و بازررسان موضوع این ماده همکاری و مدارک مورد نیاز را در اختیار آنان قرار دهند:
1- کارفرمایان کارگاههای تاسیس شده ، تا تاریخ قانون یادشده مکلفند حداکثر ظرف 2 سال از تاریخ مزبور، نسبت به ایمن سازی عوامل و شرایط محیط کار مطابق حد مجاز واستاندارهای مشخص شده در قانون کار و آئین نامه های مربوط(مصوب شورایعالی حفاظت فنی) و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام نمایند.
در موردکارگاههایی که پس از تصویب قانون یاد شده ایجاد می گردد کارفرمایان مربوط مکلفندگواهی لازم را از وزارتخانه های کار و اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی مبنی بررعایت ایمنی بهداشت واستاندارد بودن آنها طبق قانون کار اخذ نمایند. اجازه فعالیت این قبیل کارگاههامشروط به ارائه گواهی مزبور می باشد.
2- کارفرمایان مکلفند شاغلین در کارهای سخت و زیان آور را حداقل سالی یکبار به منظور آگاهی از روندسلامتی و تشخیص بهنگام بیماری و پیشگیری فرسایش جسمی و روحی آنان توسط مراکزبهداشتی و درمانی موردمعاینه قرارداده و نیتجه در در پرونده های مربوط ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تامین اجتماعی ارائه نمایند.
3- تغییر شغل بیمه شده که در معرض فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت زیان آور باشد بر اساس مقررات پیش بینی شده در قانون کار صورت می گیرد.
4- معاینات قبل از استخدام طبق ماده (90) قانون تامین اجتماعی - مصوب 1354 - انجام می گردد.
ماده 4- به استناد تبصره (1) ماده (96) قانون کار مقررات و ضوابط انجام معاینات پزشکی موضوع ماده (3) این آئین نامه اعم از قبل از استخدام و ادواری اختصاصی و هرگونه معاینه پزشکی دیگر در این ارتباط مطابق با دستورالعمل ها و آئین نامه های جاری وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.
تبصره - وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی موظف است تمهیدات لازم برای اعلام نتایج معاینات موضوع این ماده متناسب با شرح وظایف سازمانهای ذیربط بعمل آورد.
ماده 5- حذف صفت و زیان آوری کار در اثر بکارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما بعد از گذشت ((2)) سال از تاریخ تصویب قانون در هر کارگاه و خروج شغل از شمول این آئین نامه و یا اتمرار سخت و زیان آوری کار، پس از اعلام نتایج بازدید و بررسی شرابط کار توسط کارشناسان موضوع ماده (2) این آئین نامه وتایید کمیته استانی کارهای سخت و زیان آورانجام می گیرد.
تبصره - وزارتخانه های بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی مکلفند گزارش بازدید خود از کلیه کارگاههای که تمام یا برخی از مشاغل آنها سخت و زیان آور تشخیص داده شده است را به کمیته استانی مربوط ارائه نمایند.
ماده 6- در صورتی که گزارش کارشناسان موضوع ماده (5)این آئین نامه پس از تایید کمیته استانی حاکی از عدم کاهش یا حذف عوامل زیان آور و بیماری زای محیط کار ظرف مهلت مقرر در قانون باشد اقدامات لازم بر حسب مورد مطابق قانون کار از سوی وزارتخانه های کار وامور اجتماعی و بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی بعمل خواهد آمد.
ماده 7- سیاستگذاری کشوری کارهای سخت و زیان آور موضوع این آئین نامه ، ارزیابی مجدد مشاغلی که بدوا" سخت و زیان آورتعیین شده اند ولی براساس اطلاعات بعدی نیاز به بازنگری دارند، ایجاد هماهنگی و نظارت بر عملکر و رسیدگی به درخواست کمیته های استانی موضوع ماده (8) این آئین نامه تعیین مشاغل سخت و زیان آور در تاسیسات ملی و مهم مانند نیروگاهها و پالایشگاه هاو000 به عهده شورایعالی حفاظت فنی خواهد بود.
تبصره - مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی نماینده وزیربهداشت ، درمان و آموزش پزشکی با حق رای در زمینه کارهای سخت و زیان آور عضو شورایعالی حفاظت فنی از تاریخ تصویب این آئین نامه خواهندشد
ماده 8- به منظور تخشیص و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور کمیته استانی متشکل از اعضای زیر در هر استان تشکیل می گردد:
1- مدیر کل کار و امور اجتماعی استان به عنوان رئیس کمیته 0
2- معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی دانشگاه 0
3- مدیر کل تامین اجتماعی استان.
4- یک نفر بازرس کار با معرفی اداره کل کار و امور اجتماعی استان.
5- کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای با معرفی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان.
6- یک نفر کارشناس بهداشت حرفه ای با معرفی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان.
تبصره 1- حضور نماینده بیمه شده وکارفرما در جلسات بدون حق رای بلامانع می باشد.
تبصره 2- جلسات کمیته های استانی در اداره کل کار وامور اجتماعی تشکیل و با حضور((5)) نفر از اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات جلسه با اکثریت آراء حاضرین معتبر و لازم الاجراء می باشد
تبصره 3- در استانهایی که دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مستقل وجود دارد در صورت طرح پرونده های مرتبط با منطقه تحت پوشش ، کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشکده مزبور، جایگزین کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه خواهد بود.
تبصره 4- با تصویب کمیته استانی دعوت از افراد صاحب نظر و اساتید ومربوط جهت شرکت در جلسات بدون حق رای بلامانع می باشد.
ماده 9- وظایف کمیته های استانی بشرح زیر می باشد:
1- تعیین و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور با مواد این آئین نامه و اعلام به مراجع ذیربط و توجه ویژه بانوان شاغل مشمول مشاغل سخت و زیان اور به خصوص در دوران بارداری و شیردهی 0
2- بررسی و تشخیص مشاغل موضوع ماده (1) این آئین نامه که توسط بیمه شده ، کارفرما یا سایر مراحع به عنوان مشاغل سخت و زیان آور معرفی شده و اعلام نتیجه به متقاضی و سازمانهای ذیربط0
3- بررسی مواردی که با اتخاذ تدابیر لازم حالت سخت و زیان آوری شغل یا مشاغل از بین رفته و در زمره مشاغل عادی درآمده اند و اعلام آن به مراجع ذیربط به منظور حذف مزایا و امتیارات و0000 که به کار سخت و زیان آور تعلق گرفته است.
4- بررسی و ارائه پیشهاد مشاغل جدید برای طرح در شورای عالی حفاظت فنی برای تعیین سخت و زیان آور بودن و یا نبودن آن.
5- اجرای سیاستها ومصوبات شورای عالی حفاظت فنی 0
تبصره - کارفرمایان کارگاهها مکلفند یا کمیته موضوع ماده (9) این آئین نامه همکاری ومدارک مورد نیاز را در اختیار آنان قرار دهند.
ماده 10- وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ملکف است هرساله حدود تماس شغلی عوامل بیماری زا را به شورایعالی حفاظت فنی اعلام نماید شورایعالی مذکور موظف است مراتب را به کمیته های استانی کارهای سخت و زیان آور جهت اجرا اعلام نماید.
ماده 11- در صورت تشخیص کمیته استانی مبنی بر قرار گرفتن کار در عداد گروه (الف )و(ب ) ماده (1) این آئین نامه ، کارفرماموظف است نسبت به حذف یا کاهش عوامل سختی و زیان آوری کار تا حد مجاز و تامین استاندارهای لازم موردتایید مراجع ذیربط در مهلت مقرر اقدام نماید. در غیر این صورت هرگونه عارضه ، حادثه وغرامتهای ناشی از بیماری ، از کارافتادگی و غیره به عهده کارفرماخواهدبود
ماده 12- علاوه بر کارهای سخت و زیان آور مشصخ شده طبق مصوبات شورایعالی حفاظت فنی ، مواد تایید شده توسط کمیته استانی وموارد زیر نیز سخت و زیان آور شناخته می شوند.
1- کار در ندامتگاه ها و زندانها0
2- مشاغلی که مستقیما" در مراکز روان درمانی با بیماران روانی مرتبط هستند.
3- خبرنگاری 0
ماده 13- نحوه توالی و تناوب اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور:
1- ایام زیر چنانچه در فواصل اشتغال به کارهای سخت و زیان آور واقع شود، به عنون سابقه اشتغال در کارهای سخت و زیان آور محسوب می گردد.
الف - تعطیلات هفتگی 0
ب - تعطیلات رسمی 0
ج - ایام استفاه از مرخصی استحقاقی
د- ایام استفاد هاز مرخصی بابت ازدواج یا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان به مدت 3 روز با دریافت دستمزد در موردمشمولان قانون کار0
ه - ایام استفاده از مرخصی استعلاجی یا استراحت پزکشی اعم از اینکه حقوق ایام مزبور توسط کارفرما پرداخت شود و یا اینکه بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کرده باشد.
2- ایام و موارد زیر چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کارهای سخت و زیان آور واقع شود موجب زایل شدن توالی اشتغال وی در کارهای سخت و زیان آور نمی گردد.
الف - ایام خدمت وظیفه سربارزی (دوران ضرورت و احتیاط) مشروط بر اینکه بیمه شده حداکثر تا دوماه پس از پایان خدمت به کار سوابق خود برگشته و یا اینکه در کار دیگری که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به ار شده باشد و همچنین ایام آماده به خدمت
ب - دوران توقیف بیمه شده در صورتیکه منتهی به محکومیت وی نگردد و یا اینکه کارفرما براساس تکلیف قانونی حقوق دوران مزبور را به بیمه شده پرداخت نماید.
ج - ایام حالت تعلیق که به واسطه عوامل قهریه طبیعی و با حوادث و مخاطرات اجتماعی ( مانند سیل ، زلزله ، جنگ آتش سوزی ) که خارج از اراده کارفرما و بیمه شده بود و در نتیجه آن که کارگاه به طور موقت تعطیل می گردد.
د- ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری مشروط بر اینکه بیمه شده قبل ازاتمام و یا بلافاصله پس از اتمام دوره مزبور در مشاغلی که سخت و زیان آور شناخته شده مشغول به کار شده یا طبق این آئین نامه بتواند بازنشسته شود.
ه - ایام خدمت در جبهه که به تایید مراجع ذیصلاح رسیده باشد.
و- دوران اسارت یا محکومیت سیاسی که بیمه شده براساس آن به عنوان آزاده شناخته شده باشد.
ز- ایام بلاتکلیفی بیمه شده که مستند به آرای صادره از سوی هیاتهای حل اختلاف و یا سایر مراجع قانونی منجر به پرداخت حقوق ایام مزبور شده باشد.
ح - ایام استفاده از غرامت دستمزد ایام بیماری که در فاصله زمانی 10/5/1354تا1/4/1359 واقع شده باشد.
ط- غیبت غیر موجه حداکثر به مدت 10 روز در سال در مورد کارگاههای مشمول قانون کار یا بر اساس مقررات انضباطی ،تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاههای غیر مشمول قانون کار که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یا دایم نشده باشد.
3- ایام و موارد ذیل چنانچه در فواصل اشتغال بیمه شده به کارهای سخت و زیان آور واقع شود توالی اشتغال او را ازبین برده و موجب تناوب اشتغال وی می گردد.
الف - استفاده از مرخصی بدون حقوق به هر منظور و تحت هر عنوان.
ب - اخراج ، استعفا، انفصال و بازخریدی
ج - غیبت غیر موجه بیش از(10) روز در هر سال درکارگاههای مشمول قانون کار یا براساس مقررات انضباطی ، تخلفاتی و یا استخدامی مربوط در کارگاههای غیر مشمول قانون کار که منجر به اخراج ، انفصال موقت و یادایم شده باشد.
د- اشتغال در کارها و مشاغل عادی 0
ه- اشتغال در حرف ومشاغل آزاد.
و - بیمه اختیاری 0
ز- بیکاری بدون دریافت مقرری بیکاری 0
ح - سایر موارد مشابه 0
ماده 14- شرایط بازنشتسگی در کارهای سخت و زیان آور:
1- بیمه شدگانی که حداقل 20 سال سابقه کار متوالی یا25 سال سابقه کار متناوب پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور را دارا باشند، بدون شرط سنی می توانند درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی نمایند.
2- چنانچه کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده (91) قانون تامین اجتماعی قبل از رسیدن بیمه شده شاغل در کارهای سخت و زیان آور به سابقه مقرر در بند(1)فوق ، فرسایش جسمی و روحی وی را ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان اور تشخیص و تایید نمایند.
3- این قبیل بیمه شدگان به صرف ارایه درخواست بازنشستگی مجاز به ترک کار نبوده و می باید احراز شرایط و استحقاق آنها جهت بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور رسما" ازسوی سازمان تامین اجتماعی به آنها ابلاغ شود و سپس ترک کارنمایند.
4- چنانچه بیمه شده شرایط استفاده از بازنشستگی پیش ازموعد در کارهای سخت و زیان آور را طبق این آئین نامه احراز کند سازمان تامین اجتماعی مکلف است نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام نماید.
5- بیمه شدگان شاغل که حداقل 20سال متوالی یا25 سال متناوب سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان آور مربوط به قبل از تاریخ تصویب قانون را داشته باشند و یا در آینده شرایط مذکوررا احراز نمایند می توانند درخوسات بازنشستگی خود را با رعایت بند (3)این ماده به سازمان تامین اجتماعی تسلیم نمایند.
ماده 15- چنانچه فرسایش جسمی و روحی ناشی از شتغال درکارهای سخت و زیان آور در اثر عدم رعایت بندهای (1)و(2) جزء(الف )ماده قانون یادشده تشخیص داده شود، سازمان تامین اجتماعی ضمن انجام تعهدات قانونی نسبت به بیمه شده ، زمان و خسارات وارده را باتوجه به ماده (66) قانون تامین اجتماعی از کارفرمای مربوط مطالبه و وصول خواهد نمود.
ماده 16- کارفرما مکلف است پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه وی ، طبق این آئین نامه معادل چهاردرصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان آور که توسط سازمان تامین اجتماعی محاسبه و مطالبه می گردد به طور یکجا به سازمان مزبور پرداخت نماید.
ماده 17- آثار محدودویتها ومزایای مندرج در قانون برای مواردی که بازنشستگی به موجب این آئین نامه ایجاد می شود منحصر به همان شغل در همان کارگاه خاص بوده و قابل تسری و تعمیم در دیگر شغلهای مشابه در سایر کارگاهها نمی گردد.
ماده 18- اجرای مقررات این آئین نامه تا پایان مدت برنامه سوم می باشد.
معاون اول رئیس جمهور - محمدرضاعارف
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 16628
تاریخ تصویب : 1380/12/22
تاریخ ابلاغ : 1381/01/14
دستگاه اجرایی : وزارت كار و امور اجتماعی - وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكی -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قرار موقوفی تعقیب - مرورزمان - گذشت شاکی خصوصی رسیدگی دادگاههای نظامی وفق قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1290 و اصلاحیه های بعدی انجام می گیرد
