اعتراض بر گواهی انحصار خارج از مهلت مقرر
نظریه مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری
76 شماره 26هفته دادگستری صفحه 2726
به استناد ماده 582 قانون آئین دادرسی مدنی و بعنوان اعتراض ثالث بر تصدیق انحصار وراثت اعتراض شده است ، معترض بشرح درخواستتقدیمی توضیخ داده است که دختر متوفی بوده و درخواست کننده تصدیق انحصار وراثت نام او را جزء وراث بدادگاه اعلام نکرده و نتیجه نام او در تصدیق قید نگردیده است ، معترض علیهم درمحضر دادگاه حاضر و بصحت ادعای معترض اقرار کرده اند با توجه به اقرار معترض علیهم و تحقیقاتیکه دادگاه معمول داشته وراثت معترض محرز میباشد و از طرفی بموجب ماده 362 قانون مور حسبی و ماده 3 قانون تصدیق انحصار وراثت معترض فقط ظرف سه ماه از تاریخ انتشاراولین آگهی میتواند اعتراض نماید و از مفهوم مخالف ماده 369 قانون امور حسبی نیز استنباط میگردد که مقنن اعتراض معترض را در خارج از مهلت مقرر قابل استماع نمیداند در مورد بحث اعتراض درخارج از مهلت قانونی بعمل آمده است .
با توجه بمراتب مذکور و ماده 44 قانون امور حسبی آیا اعتراض معترض قابل استماع میباشد؟
با توجه بمواد582و583 قانون آئین دادرسی مدنی وماده 44 قانون امور حسبی که در ذیل درج میگردد:
ماده 582 اگر در خصوص دعوائی حکم یاقراری صادرشودکه بحقوق شخص ثالث خللی واردآورد و آنشخص یا نماینده او در مرحله دادرسی که منتهی بحکم با قرار شده است بعنوان اصحاب دعوی دخالت نداشته میتواند بر آن حکم با قرار اعتراض نماید .
ماده 583 در مورد ماده قبل شخص ثالث حق دارد بهرگونه حکم و قرار صادر از دادگاههای نخستین و پژوهش اعتراض کند و نسبت بحکم داور نیز کسانی که خود یا نماینده آنها در تعیین داور شرکت نداشته میتوانند به عنوان شخص ثالث اعتراض کنند .
ماده 44 قانون امور حسبی کسانیکه تصمیم دادگاهها رادرامور حسبی برای خود مضر بدانند میتوانند برآن اعتراض نمایند خواه تصمیم از دادگاه نسخت صادر شده یا از دادگاه پژوهش باشد و حکمی که در نتیجه اعتراض صادر میوشد قابل پژوهش و فرجام است .
در مورد سئوال فوق کمیسیون مشورتی آئین دادرسی مدنی اداره حقوقی بر مبنای نظریه اقلیت کمیسیون آئین دادرسی مدنی در تاریخ 18/9/43 چنین اظهارنظر کرده است :
با توجه بماده 44 قانون امور حسبی و عموم مدلول مادتین 582 و583 قانون آئین دادرسی مدنی نظریه اقلیت کمیسیون آئین دادرسی مدنی مورد تاییدو بلااشکال است .
نظریه کمیسیون مشورتی آئین دادرسی مدنی :
استعلام حکایتی از ترافع ندارد وسئوال هم اینست که درخواست اصلاح تصدیق انحصاروراث بتقاضای اشخاص ذینفع طبق ماده 44 قانون امور حسبی قابل قبول است یا ماده 362قانون امورحسبی و3 قانون تصدیق انحصاروراثت مانع رسیدگی بدرخواست مذکورمیباشد. با التفات باینکه تصدیق انحصار وراثت تصمیمی در امور حسبی است و ماده 44 قانون امور حسبی نظر بتصدیق انصحار وراثت نیز میباشد و با وجود قاعده صریح و م فهوم مستقیم ماده 44برقابل اعتراض بودن تصدیق انحصار وراثت علی الاطلاق استناداکثریت محترم بفهوم مخالف ماده 319 درست بنظر نمیرسد لذا بنظر اینجانبان رسیدگی بدرخواست اصلاح تصدیق انحصار وراثت مقید به موعدمعینی نیست ودرخواست قابل قبول و رسیدگی است .
در مورد مسئله فوق اکثریت کمیسیون آئین دادرسی مدنی چنین اظهار نظر کرده اند:
نظریه اکثریت
اشخاصیکه تصدیق انحصار وراثت تحصیل کرده اند میتوانند مطالبات متوفی را وصول نمایند و مدیون بمتوفی که دین خودرا بدین ترتیب باشخاص مزبور پرداخت بصراحت ماده 370 قانون امور حسبی درمقابل هرمدعی وراثت بری الذمه محسوب خواهدبودبنابراین بمستفاد از ماده مزبور و تبصره ماده 2 قانون انصحار وراثت مصوب 1309 صدور تصدیق انصحار وراثت مانع ازاین نیست که بدعوی هر مدعی وراثت بر طبق مقررات و با رعایت تبصره ماده 16قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه صلاحیتدار رسیدگی گرددوبه مستفاد از مفهوم مخالف ماده 369 قانون امور حسبی تصدیق انحصاروراثت که با انشتار آگهی صادر شده باشد قابل اعتراض نیست ودرمورد سئوال هرچند که دعوی بعنوان اعتراض ثالث اقامه شده و بماده 582 قانون آئین دادرسی مدنی استناد گردیده و عنوان دعوی و استناد بماده مروقم صحیح نیست ولی دعوی مزبورتحت عنوان دعوی وراثت و مستقلا در دادگاه صلاحیتدار قابل رسیدگی میباشدوماده 44 قانون امور حسبی باینموضوع که در قانون حکم خاصی برای این پیش بینی شده قابل اعمال بنظر نمیرسد.
مرجع :مجموعه نظرهای مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری درزمینه
مسائل مدنی ضمیمه مجله حقوقی وزارت دادگستری
ازانتشارات دفترتحقیقات ومطالعات وزارت دادگستری
باهمکاری آقایان محمودسلجوقی یداله امینی
110
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 76
تاریخ تصویب : 1343/09/18
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
انحصار وراثت - اصلاح گواهی انحصاروراثت هزینه اعتراض بردرخواست تصدیق انحصاروراثت
