اگر ابتداء مدت خیار ذکر نشده باشد ابتداء آن تاریخ عقد محسوب است والا تابع قرارداد متعاملین است
تاریخ رسیدگی : 28/4/68
شماره دادنامه : 309/24
مرجع رسیدگی : شعبه 24 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
آقای (ح ) وکالتا" از طرف بانو(س ) در تاریخ 16/10/65 دادخواستی بطرفیت خواندگان مذکور بخواسته 1- الزام بانتقال رسمی موضوع مبایعه نامه 20/3/61 مقوم به سه میلیون ریال 2- جلوگیری ازعملیات اجرائی پرونده کلاسه ن 1-6699-4 جبران خسارت تقدیم دادگاه حقوقی یک تهران نموده و توضیح می دهد که : (خوانده ردیف اول اصالتا" از طرف خود و بموجب وکالتنامه رسمی شماره 8453-8/7/55 از طرف بقیه خواندگان ولایتا" از طرف خوانده ردیف ششم یکدستگاه آپارتمان را طی سنداجاره رسمی بموکل اجاره داده سپس با همان سمت ششدانگ آپارتمان مذکور را بموجب مبایعه نامه به بیع قطعی بموکل انتقال داده لذا تقاضای رسیدگی والزام خواندگان را بانتقال رسمی آن به موکل دارد از طرف دیگر خوانده ردیف اول بخلاف مبایعه نامه وبا همان سمت قبل یخود علیه مکل برای تخلیه مرد معامله به بهانه انقضای مدت اجاره مبادرت بصدور اجرائیه کرده چون اجرائیه برخلاف قانون و باطل بوده وموکل از تاریخ تنظیم مبابعه نامه ماکل ششدانگ آپارتمان مودر معامله گردیده و عنوان مستاجر نداشته ونیز در تارخی صدور اجرائیه وابلاغ آن بموکل خوانده ردیف ششم کبیر بوده و با زائل شدن سمت ولایت خوانده ردیف اول نسبت به وی خوانده ردیف اول قانونا" با سمت ولایت حق صدور اجرائیه رانداشته لذا جلوگیری از عطیات اجرائی و ابطال اجرائیه وجبران خسارات راتقاضادارد.)
وکیل مذکور در جلسه مورخ 31/1/66ضمن تکرار مطالب مندرج در دادخواست اضافه می نماید که (مورد معامله ششدانگ آپارتمان مورد بحث بوده نه یکدانگ ا; و در صورت تردید دادگاه تقاضای ارجاع امر بکارشناس در مورد صحت آن دارد و موکل خوانده ردیف اول را دعوت بایتان سوگند می نماید تا معلوم شودکه موقع تنظیم مبایعه نامه تمام ششدانگ آنرا فروخته و در ذکر اسامی بقیه خواندگان عمدا"یا سهوا" اشتباه کرده است و نیز استهشادیه محلی در این خصوص موکل تقدیم کرده است وکلا شهادت داده اند که آقای (م ) بوکالت از طرف تمامی خواندگان مبادرت به فروش آپارتمان مورد بحث کرده است و تقاضای وایتان سوگندواستماع شهادت شهود را دارم 0
آقای (ف ) با تقدیم وکالتنامه خود را وکیل آقای (م ) معرفی و در جلسه حاضر و دفاعا" اظهار می دارد که : (موکل وکالتا" از طرف بانو(الف ) احد از مالکین مشاع به تنظیم قرارداد مبادرت نموده بنابراین قرارداد مزبور ناظر بانتقال یکدانگ مشاع از ششدانگ مورد اجاره است که موکل تعهد نموده است آنرا بخواهان انتقال دهد نظر به اینکه یکدانگ مشاع از ششدانگ متعلق بخود موکل و چهار دانگ مشاع دیگر از ششدانگ در مالکیت خواندگان ردیف 3و4و5و6 قرار داد عدم تصریح نام مالکین مشاعی در قرارداد دلیل بر همین معنی است که موکل حتی با انتقال یکدانگ مشاع از ششدانگ سهمی خودنیز موافق نبوده است تا چه رسد بانتقال سهام خواندگان دیگر و امادر مودر ثمن معامله که در قرارداد منعکس گرددیه است هنگام تنظیم اجاره نامه مبلغ دویست و بیست هزار تومان موکل بعنوان ودیعه از مستاجر خواهان دعوی دریافت کرده که در مورد مشابه ساری و جاری است که مالکین برای تضمین اجور معوقه معمولا" ازمستاجرین می گیرند با توضیح این مطلب هنگام تنظیم توقلنامه خواهان مدعی است که طبق چک بانکی ونقدا" مبلغ پنجاه هزار تومان بموکل پرداخت کرده است بفرض اینکه مبلغ کل دریافتی ه قسمتی از آن بابت ودیعه بوده است به حساب ثمن معامله محسوب گردد فورنشده بموجب قراردادابرازی با حر انتقال سهمی بانو(الف ) اختیارات خود را در وکالتنامه که از سایر شرکاء ملی داشته است محدود به انتقال یک سهم مشاع ازششدانگ کرده است وتکلیفی بر عهده سایرین بار نمی شود و با توجه به حاشیه قرارداد مدت نفوذ آنهم برای تنظیم کنندگان دوماه ازتاریخ انقضاء یعنی از20/3/61 شمسی بوده است با قید این عبارت که اگر خریدار یکدانگ مشاع قبل از این تاریخ انقضاء یعنی از20/3/61 شمسی بوده است با قیداین عبارت که اگر خریدار از یکدانگ مشاع قبل از این تاریخ بقیه ثمن معامله را پرداخت نماید طرف دیگر قرارداد اقدام به تملیک یکدانگ مشاع سهمی بانو(الف ) می نماید طبق مواد399و 400 قانون مدنی در باب خیارات بخلاصه اینکه اگر ابتداء مدت خیار ذکر نشده باشد ابتداء آن تاریخ عقد محسوب است والا تابع قرارداد متعاملین است. مستنبط از قید این عبارت آنست که چنانچه خریدار در راس مدت یعنی تاریخ 20/7/61جهت تنظیم سند رسمی و بقیه ثمن معامله حاضر نشود قرارداد کان لم یکن خواهد بود و خواهان به ابلاغ اظهارنامه استناد کرده این اظهارنامه صحت اظهارات ودلائل ما را تائید می کند زیرا آقای (م ) مالک یکدانگ مشاع وکالتا" ازطرف پدر خود طبق وکالتنامه از طرف پدر خود بانو(س ) رادعوت بانجام معامله یکدانگ مشاع نماید خواهان هرگز به تعهدات خود ناشی از قرارداد تمکین نکرده و آنرا کان لم یکن نقض کرده و با تذکرات مکرر موکل و فرزندانش (م ) از حضور در دفترخانه جهت تنظیم سن خودداری کرده است. آقای (م ) یکی دیگر از خواندگان حاضر در دادگاه ضمن تکرار مکطالب معنونه از ناحیه وکیل مذکور اظهار می دارد که : پدرم آقای مهدی ... فقط بیست سهم بانو(الف ) اقدام بفروش آن نموده در مورد سهم ملکی انیجانب معامله انجام نگرفته و بندهاین مبایعه نامه را نبت بسهم خود قبول ندارم 0) آقای ... وکیل خوهان اظهارمیداردکه : (در قولنامه حق فسخ برای احدی از طرفین قید نگردیده مبایعه نامه مذکور بقوت خود باقیست اما اظهارات آقای (م ) باینکه پدرشان فقط سهم بانو(الف ) را با موکل اینجانب مور معامله قرارداده است و اینکه معامله در مورد سهم خودش می باشد این اظهارات مغایر متن اظهارنامه شماره 17472-28/6/61 می باشد و در آن بمعامله یکدستگاه آپارتمان مورد دعوی اقرار کرده است.)
دادگاه خلاصه پرونده اجرائی کلاسه ن -1-6699 را در صورت مجلس منعکس می نماید و در جلسه مورخ 8/6/66 وضعیت ثبتی پلاک مورد بحث را از اداره ثبت اسناد واملاک مربوطه استعلام و اداره مذکور طی نامه وارده بشماره 147-26/6/66 وضعیت آنرا اعلام می داردبالاخره دادگاه پساز بررسی پرونده وملاحظه نظر مشاور دادگاه درتاریخ 25/8/66 باین شرح اظهارنظر می نماید:(با توجه به محتویات پرونده واظهارات ویکل خواهان ودفاعیان وکیل احد از خواهانهاوشخص خوانده دیگر(م ) و بررسی مستندات خواهان اولا" در خصوص دعوی آقای ... به وکالت از خواهان علیه آقای (ه) (خوانده ردیف یک ) انتقال یکدانگ مشاع از ششدانگ پلاک 27845 فرعی از6933 اصلی واقع دربخش دوتهران نظر باینکه مبایعه نامه مورخ 20/3/61 دلالتی بر انتقال حق مالکانه خوانده بخواهان در موقع معامله در این مورد ندارد و مستفاد از قرارداد مذکور اینستکه خوانده موسوم بوکالت از خانم (الف ) حقه مالانه مشارالهیا را در پالک مورد بحث که یدانگ مشاع بوده به خواهان منتقل کرده ومندرجات نوشته عادی مذکور قابلیت تسری به خوانده موسوم (ه) ندارد و نظر بانیکه اظهارات آقای (م ) بشرح تعهد در اظهارنامه مستند دعویدر حق خوانده ردیف اول بالاتاثیر بنظر می رسد وسایر دالئل استنادی خواهان موثر در مقام بنظر نمی رسد و وکیل خوانده در مدافعات خود ادعای خواهانرا درموردانتقال سهمی موکل خود تکذیب نموده لذا دعوی خواهان در اینمورد غیر ثابت تشخیص و دادگاه نظر باعلام بطلان آن دارد. ثانیا": در خصوص دعوی خواهان علیه سایر خواندگان دائر بالزام هر یک آنان باتقال یک دانگ مشاع از ششدانگ پلاک مرقوم باعبتار مالکین که در تاریخ تنظیم قرارداد مورخ 20/3/61 در پلاک مزبور داشته اند نظر باینکه حسب مندرجات فتوکپی سند مالکیت ابرازی و پاسخنامه استعلام ثبتی که طی شماره 8545-17/6/66 اسال و بشماره 1470-26/6/66 دفتر ثبت دادگاه گردیده و تاریخ 22/8/61 یعنی مدتها قبل از تاریخ تقدیم دادخواست (18/10/65) سند مالکیت ششدانگ پلاک مرقوم بنام آقای (ه ) صادر و تسلیم گردیده و خواندگان اخیرالذکر مالکیتی درپلاک موصوف ندارند و مادامیکه سند مالکیت مزبور از قوت قانونی برخوردار و واجد اعبتار است دعوی اقامه شده بکیفیت مطروحه قابلیت استماع نداشته و در این مورد نظریه بر رد دعوی دارد. ثالثا": در خصوص دعوی خواهان علیه تمامی خواندگان دائر بابطال اجرائیه مورد تقاضای ابطال بنا باستدلالات ماراذکر دعوی خواهان غیر ثابت تشخیص و دادگاه نظر بصدور حکم برد دعوی دارد.) نظر دادگاه درتاریخ 29/9/66 بوکیل خواهان ابالغ و خواهان شخصا" طی لایحه وارده بشماره 2357-1/10/66 نسبت به آن اعتراض می نماید پرونده به دیوانعالی کشور ارسال و باین شعبه ارجاع می گردد لایحه اعتراضیه هنگام شور قرائت خواهد شد.
هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده و نظریه دادگاه و لایحه اعتراضیه مشاوره نموده چنین رای می دهند:
قطع نظر از اینکه ماده 14 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودو ناظر بقرار نبوده ودادگاه در قسمت دوم اظهارنظرخود(دعوی خواهان علیه خواندگان ردیف دوتاشش ) علی المبنا مکلف بصدور قرار بوده است اساسا" با آنکه در صدر قرارداد مورخ 2/3/61مستند دعوی قیدگردیده (فروشنده آقای (ه) وکالتا" بشرح سند از طرف خانم (الف ) لیکن با توجه بمیزان ثمن معامله و اینکه مورد معامله (یکباب آپارتمان در طبق سوم واقع در کوچه ارفع پلاک 1/2 که دارای آب وگازمی باشد.) تعینی شده و همچنین در اظهارنامه شماره 17473-28/6/61 که ازناحیه آقای (م ) احد خواندگان جهت استحضار خواهان ارسال گردیده مورد معامله یکدستگاه آپارتمان ذکر ومدت قرارداد در حاشیه آن دو ماه قید و در این مدت اعلام فسخی نشده و و نیز با توجه بوکالتنامه رسمی شماره 84952-1/7/58 مبنی بر وکالت آقای (ه) متعهد قرارداد مذکور از ناحیه چهارنفر از خواندگان قبل از تنظیم قراردادمستند دعوی مخافا" اینکه حسب پاسخ اداره ثبت اسناد مربوطه وارده شماره 1470-26/6/66 اساسا" ششدانگ آپارتمان موضوع بحث در حال حاضرکلا" به آقای (ه) یعنی متهعد قرارداد انتقال یافته و بالاخره مستندات خواهان منجمله برگ استشهادیه پیوست تحقیقات ناقص و نظر دادگاه واجد ایراد قضاءی بنظر می رسد لذا مستندا" بماده 15 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودو جهت اقدام مقتضی اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 309
تاریخ تصویب : 1368/04/28
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
خوانده نسبت به شرط تعهد خود که در حین عقد بیع بین مامقرر شده بود اقدام ننموده لذا بیع مستنبط ازمواد399-400و401 ق 0م باطل و قابل فسخ است خوانده اظهار داشته در شرط تعیین شده مدت معین نشده است ومستندا بماده 401 ق 0م هم شرط باطل است وهم معامله لکن دادگاه نپذیرفته است
