باانقضاءمدت سه ماه تعیین شده درآگهی حصروراثت وعدم ارسال وصیتنامه به دادگاه ،اگروصیت نامه سری ویارسمی نباشدازدرجه اعتبارساقط میشود
رای شماره : 2192-17/11/45
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
نظربه اینکه ماده 294قانون امورحسبی دادگاه رامکلف نموده است که درضمن آگهی حصروراثت تصریح نمایدکه هرکس وصیت نامه ای ازمتوفی نزد اوست وصیت نامه راظرف سه ماه به دادگاه بخش فرستدوبه صریح ماده مزبور باانقضاءمدت سه ماه مقرردرماده مذکوروعدم ارسال وصیتنامه به دادگاه وصیت نامه اگرسری ویارسمی نباشدازدرجه اعتبارساقط است ونظربه اینکه درموردبحث به حکایت محتویات پرونده سرپرستی وپرونده های بدوی وپژوهشی وصیت نامه مورداستنادفرجامخواه ازابتدای امروحین اعلام فوت متوفی به اداره سرپرستی دراختیاراوبوده وآگهی های مندرج درروزنامه رسمی ومحلی مربوط به حصروراثت ازطرف شخص فرجامخواه تقدیم دادگاه شده ونظربه اینکه تقدیم وصیتنامه به اداره سرپرستی ازناحیه فرجامخواه رافع تکلیف قانونی اوطبق صریح ماده 294قانون امورحسبی درتسلیم وصیتنامه مزبوربه دادگاه بخش نمی باشدلذااعتراضات فرجامخواه موجه نبوده ودادنام
فرجامخواسته به اکثریت آراءابرام می شود.
* سابقه *
وصیتنامه خودنوشت
اعتباروصیت نامه - موعدابراز
بدوافرجامخواه بطرفیت فرجامخوانده دادخواستی به دادگاه شهرستان اصفهان تقدیم داشته خلاصه به این توضیح مرحوم سیداسمعیل برادراینجانب فوت شده وبموجب وصیت نامه اینجانب راوصی خودقرارداده وبااین وصف دادسرای شهرستان درپرونده شماره 3-74-37اینجانب رابه سمت قیمومت تعیین کرده درصورتی که باتعیین وصی منصوب دادسراحق مداخله وتعیین قیم نداشته وتقاضای رسیدگی وصدورحکم به منع مداخله دادسراوتصدیق به وصایت خوددارد.
دادگاه شهرستان بشرح رای شماره 61خلاصه بعنوان اینکه :"وصیتنامه ضمن آگهی حصروراثت ابرازنگردیده وشخص خواهان خودمبادرت به تقاضای نصب قیم نموده "خواهان رامحکوم به بطلان دعوی کرده است "
پس ازتقدیم دادخواست پژوهشی واستواری آن درمرحله پژوهشی ونقض حکم دردیوان کشوربه این شرح :
دادگاه خلاصه بعنوان اینکه وصیت نامه درموقع آگهی حصروراثت ابراز نگردیده ودروصیت نامه هم عنوانی ازسرپرستی صغیرنشده دعوی فرجامخواه را ردکرده درصورتی که فرجامخواه مدعی بوده است که وصیت نامه قبل ازنشرآگهی به دفتراداره سرپرستی داده شده که درصورت صحت این مطلب استنادبه وصیت نامه مزبوردراین مقام اشکالی نداشته وچون وصایت هم بطورکلی بوده تسری به سرپرستی صغیرهم داشته است بنابرمراتب حکم فرجامخواسته مخدوش ونقض و ختم امربه شعبه دیگردادگاه استان دهم ارجاع می گردد.
سپس شعبه دیگردرجلسه فوق العاده چنین رای داده است :نظربه اینکه حسب حکایت پرونده شماره 5/24/69شعبه دوم دادگاه بخش که ضمیمه است متقاضی حصروراثت شخص پژوهشخواه بوده ونامبرده وجهامن الوجوه درتقاضا نامه انحصاروراثت وهمچنین درپرونده مربوط اشاره به وصیت نامه مورد ادعانکرده وازطرفی بامضی مدت سه ماه ازتاریخ نشراولین آگهی نوبتی وصیت - نامه ادعائی رابه دادگاه ابرازنداشته ونوع وصیتنامه عنواناازمصادیق وصیتنامه های سری ورسمی نیست تاپس ازانقضاءآن مدت دارای اعتبارباشدو دفتردایره سرپرستی دادگاه صلاحیت دارمندرج درماده 294قانون امورحسبی به شمارنمی آیدتاتقدیم وصیت نامه به آن دایره به منزله ارسال به دادگاه تلقی شودونظربه اینکه عدول ازمقررات صریح ماده قانونی که فاقدهرگونه اجمال و ابهام می باشدمحتاج بنظرخاص است که دراین موردمطلقاموجودنیست علیهذا وبادرنظرگرفتن مجموع اوراق پرونده چون دادنامه موردپژوهش نتیجتافاقد اشکال موثرقانونی است استوارمی شود.
اینک موردتقاضای رسیدگی فرجامی است واعتراض خلاصه این است : "استدلال دادگاه به اینکه عدول ازمقررات محتاج نص خاصی است موردنداشته زیراتنهامرجعی که درامرمحجورین می تواندمداخله نمایدسرپرستی است و همینکه دراین مرجع ابرازگردیده آنهم قبل ازنشرآگهی مجالی برای این توهم دادگاه باقی نیست نقض حکم راتقاضامی نماید.
چون رای فوق اصراری بنظررسیده موضوع قابل طرح درهیئت عمومی دیوان عالی کشورتشخیص شده است .
پس ازطرح موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشوروقرائت گزارش پرونده وباکسب نظریه جناب آقای دادستان کل مبنی بر:"طبق قانون امورحسبی وصیت نامه ممکن است سه قسم تنظیم شوداول بطوررسمی دوم بطورسری سوم بطور خودنوشت .
قانونگذاربرای وصیتنامه رسمی وسری بیش ازوصیتنامه خودنوشت اعتبارقائل شده است زیراتنظیم وصیتنامه رسمی طبق اصولی انجام می گیرد که مقنن برای اسنادرسمی پیش بینی کرده است وصیتنامه سری هم ازلحاظ محل امانت آن ازطرف قانون وآئین نامه پیش بینی شده است بیشترجلب اعتماد رامی کندولی وصیتنامه خودنوشت که واجدشرائط فوق نیست کمترازآن دو اعتمادمقنن راجلب کرده است وبه همین جهت ماده 294قانون امورحسبی تصریح کرده که وصیتنامه مزبوربایددرمدت سه ماه ازتاریخ آگهی تسلیم دادگاه بخش شودوچنانچه درمدت مقررتسلیم نشوداعتبارآن ساقط می گردددردعوی موردبحث وصیت نامه ادعائی فرجامخواه درمدت پیش بینی شده ازطرف قانون تسلیم دادگاه صلاحیتدارنشده است ضمنامتذکرمی شودفرجامخواه که برادر متفی بوده بااینکه وصیت نامه ادعائی طبق محتویات پرونده نزداوبوده در موقع اعلام فوت برادرخودبه اداره سرپرستی تقاضای تعیین قیم برای صغار برادرخودکرده است ودادگاه هم اوراازجهت اینکه برادرمتوفی بوده به سمت قیم صغارمعین کرده است ومدتهابعنوان قیمومت دراموال صغارمداخله داشته تااینکه دراین مقوع برای جلوگیری ازنظارت دادسرابراموال صغارومصونیت خودازتعقیب درتاریخ 22/9/39وصیت نامه ادعائی رابه دادگاه استان تسلیم داشته است باتوجه به مراتب فوق چون مدت مقرردرماده 294مانندسایرمواعد ازقواعدآمره بوده وغیرازمواردپیش بینی شده ازطرف مقنن معلق نمی شودعدم تسلیم وصیتنامه ادعائی درمدت مقررموجب سقوط اعتبارآن می گرددبنابر این نظردادگاه تالی براینکه چون مدت سه ماه ازتاریخ نشراولین آگهی نوبتی وصیت نامه ادعائی رابه دادگاه ابرازنداشته ونوع وصیتنامه ادعائی رابه دادگاه ابرازنداشته ونوع وصیت نامه عنواناازمصادیق وصیت نامه های سری ورسمی نیست تاپس ازانقضاءآن مدت دارای اعتبارباشدقابل تاییداست ضمنامتذکرمی شودکه ازمحتویات پرونده اینطوراستفاده می شودکه فرجامخواه ازجهت خیانت درامانت نسبت به اموال صغارازطرف دادسرا درمعرض تعقیب قرارگرفته است دراین صورت فرضاکه فرجامخواه وصیت نامه رادرموعدقانونی تسلیم دادگاه می کردوصحت آن به اثبات می رسیداحراز سمت وصی برای اومانع اقدامات تعقیبی دادسرانمی شودزیراماده 73قانون امورحسبی مربوط به اداره اموال محجوراست نه ارتکاب بزه نسبت به اووبه همین جهت قانون امورحسبی مواردخیانت یاعدم لیاقت وسایرمواردعزل وصی یاقیم ویاامین راپیش بینی کرده است آیاقابل قبول است که قانونگذار برای حمایت اموال اشخاص کبیروضع بزه خیانت درامانت رابنمایدولی صغار راکه نمی تواندازتضییع اموال خودجلوگیری نمایدازحیث داشتن وصی ازاین حمایت محروم کند.دادستان کل دکترعبدالحسین علی آبادی "مشاوره نموده به شرح زیررای میدهند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ازصفحه 327تا331 سال 1345چاپ 1346
مجموعه رویه قضائی آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشور
16
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 2192
تاریخ تصویب : 1345/11/17
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اگر طلبکار ادعای خود را در خارج از موعد به اداره تصفیه اعلام نموده باشد اداره تصفیه مجاز بر رسیدگی به موضوع نیست و باید به دادگاه مراجعه شود تا اگر طلب احراز گردید، جزء بستانکاران شمرده شود چنانچه نظرواقف دروقفنامه ،اشتراک طبقات درتولیت
