حق فسخ بعلت عیبی که در کالا از ابتدا بوده ودادگاه آن راتائید کرده واصولا خرید و فروش زمین را مخالف با ماده 10ق 0م تشخیص داده است
تاریخ رسیدگی : 30/7/1373
شماره دادنامه : 73/419/18
مرجع رسدیگی : شعبه 18 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 20/7/1364 تجدیدنظرخواه دادخواستی بطرفیت تجدیدنظر خواندگان بخواسته فسخ معامله سند مورخ 22/9/1359 و14/6/1361 و استرداد بها با خسارت دو میلیون ریال با خسارات دادرسی با جلب نظر کارشناس تسلیم وتوضیح داده است که (باستناد سند عادی مورخ 14/6/1361خوانده ردیف دو سه دانگ مشاع از جمله شش دانگ جواریت (ع ) برادر خود را که بوی ایجاد حق قائل شده در قریه مقاس جدید از دهستان بخش کلیبر را بملغ یکصد هزار ریال باینجانب فروخته است واین حقیر نیز باعبتار سند عادی مورخ فوق سه قطعه زمین مورد معامله بناماغن : زیرراه کلکو وپشت گورستان مقاس جدید و قلعه زادی معرف فندقلوپشت گورستان را یونجه و قله کاشته وتبدیل به ریشه وزمین آبی کرده ام که هشت سر عائله دارم و حدود نهصد هزار ریال ارزش ریشه وانهار اینجانب است همچنین بموجب سند عادی مورخ 22/9/353 از خوانده ردیف اول کلیه جورایت و زمین های آبی و دیمی و قله داشه بمبلغ سه هزار تومان خریده ام و بهای آن را نیز به خوانده ها تحویل ومبیع نیز بتصرف اینجانب قرار گرفته و باعتبار سند مذکور یک قطعه قلمه زاری معروف گلی کشی بری را و در قریه مقاس جدید تبدیل بدرختان گیلاس ویونجه زار و زمین معروف اوزن بری را به یونجه و قلمه و زمین معروف به ساری درق را یونجه و زمین پشت گورستان را یونجه وقلمه زمین جلو قریه مقاس را پیوست سیب و چشمه طلبی زمین را قلمه و گردو روبروی گورستان را درختان گیلاس کاشته ام و حداقل مبلغ ... /700/9 ریال بهزینه ریشه اینجانب است باستناد حکم شماره 63/58 مدنی دادگاه صلح مستقل کلیبر خرید و فروش زمین مخالف با ماده 10 قانون مدنی تشخیص داده شده حکم مذکور که وفا به عهده و الزام به تنظیم سند رسمی وتبدیل سندهای عادی مورخ 22/9/1353و14/6/1364 بر علیه خواندگان تنظیم شده بودباتوجه بنامه مورخ 5/6/1362 اداره تعاون وامور روستاهای امرغیر قانونی اعلام گردیده و بهمین لحاظ با اظهرا نظر بر بطلان معامله منجربرد شده است با توجه باینکه خواندگان با التفات به سند اصلاحات ارضی بر عدم اجازه فروش واقف بوده اندو عالما" وعامدا" متجاوز از دو میلیون ریال ارزش ریشه درختان و پیوند ودرختان میوه ده ویونجه کاشته شده که به محصول رسیده بعلاوه زمینهای دیمی را به زمین آبی تبدیل ونهر احداث کرده اند نظر باینکه حق فسخ بعلت عیبی که در کالا از ابتدا بوده ودادگاه مدنی صلح متسقل کلیبر آنراتائیدکرده است باستناد قانون اقامه ومجمع البحرین و لسان العرب خواندگان ملزم بجبران بهای اصلی خواسته وتحمل خساراتی که با تحمل شدائدو ناراحتی برای آبادی زمینها بمیورد معامله و ریشه درختان متحمل شده ام می باشند لذا تقاضای رسدیگی و صدور حکم به فسخ معامله موضوع اسناد فوق الذکر واسترداد مبلغ یکصد و سی هزار ریال بابت اصل ومبلغ 187 ... 0 بابت خسارت ریشه درختان و یونجه و هزینه احداث نهر با جلب نظر کارشناس وصدور حکم خواسته دارد) وفتوکپی اسناد خود را ضمیمه کدره است دادگاه مرجوع الهی با تعیین وقت طرفین را برای رسیدگی دعوت نموده خواهان لایحه ای داده که بشماره 1041-24/11/64گردیده وبشرح آن ضمن توضیح و توجیه دادخواست ارزش ریشه یونجه ودرختان را نیم میلیون تومان برآورد ودر نتیجه ضمن درخواست فخس معامله استرداد مبلغ دو میلوین ریال را خواستارشده است دادگاه استعلام از داسرای انقلاب اسلامی در موردجریان دادخواست در اجرای بخشنامه شورایعالی قضائی را ضروری دانسته و پس ازاستعلام و ووصل پاسخ با تعینی وقت طرفین را برای رسیدگی دعوت نموده که خواهان لایحه ای داده که بشماره 457-19/5/65 ثبت شده ودادگاه تشکیل جلسه داده و بنا به درخواست خواهان قرار تحقیقات ومعاینه محلی صادر و طرفین را برای اجرای آن دعوت کرده است آقای (پ ) با تسلیم لایحه ای وارده بشماره 562-5/6/65 و ضمیمه کردن فتوکپی وکالتنامه خود را بسمت وکیل خواندگان معرفی کرده است و در تاریخ 10/10/65 جلسه دادگاه با حضور خواندگان تشکیل جلسه داده و ضمن صدور قرار امر به کارشناس درموردتعیین خسارت بلحاظ وقوع ملک درحوزه دادگاه با حضور خواندگان تشکیل جلسه داده و ضمن صدور قرار امر به کار شناس در مورد تعیین خسارت بلحاظ وقوع ملک در حوزه دادگاه حقوقی دو مستقل کلیبره بدادگاه مذکور نیابت قضائی داده تا نسبت به اتجرای قرارهای صادره اقدام نماید و با ارسال پرونده بدادگاه اخیرالذکر وانتخاب کراشناس واجرای قرارهای صادره درتاریخ 20/7/67 آقای کارشناس اعلام کرده ظرف پنج روز نظریه خود را اعلام خواهد نموده آقا یکارشناس نظریه خود را روز25/7/67 اعلام کرده و پس از ابلاغ بطرفین آقای وکیل خواندگان بشرح وارده بشماره 198-28/7/67 نسبت بنظریه کارشناس اعتراض ودرخواست ارجاع امربه هیئت کارشناسان نموده است پس از اعاده پرونده دادگاه حقوقی یک امر ضمن تعیین وقت طرفین را برای رسیدگی وملاحظه نظریه کارشناس دعوت کرده خواهان با تقدیم لایحه ای که بشماره 430-10/12/67 ثبت شده نسبت به نظریه کارشناس اعتراض وتقاضای انتخاب کارشناس رسمی کشاورزی نموده است در تاریخ 16/5/68جلسه دادگاه تشکیل شده و پس از اعلام ختم رسیدگی رای شماره 460-64(شماره مذکور همان کلاسه پرونده است )راکه آقایان رئیس مشاور دادگاه متفقا" امضاء کرده اند بشرح زیر صادر نموده اند(در خصوص دعوی آقای (د) علیه (س ) و(ع ) با وکالت آقای (پ ) دایر بر فسخ معامله سند مورخ 22/9/1353-14/6/1361 واسترداد مبلغ دویست هزار تومان خسارت با جلب نظر کارشناس با توجه در پرونده مطروحه و دادخواست تقدیمی و پرونده مورد استاد شماره 63/8 کلیبر که برابر آن با احراز بطلانمعامله حکم رد دعوی تنظیم سند نسبت بملک مورد معمله صادر گردیدهو با توجه بماده واحده قانون نحوه و انتقال اراضی واگذاری زارعین مشمول قوانین اصلاحات ارضی مصوب سال 51 اینکه طرفین بدون اجازه وزارت تعاون وامور وروستاهااقدام به معامله نموده نواسناد تنظیم در اینگونه معاملات با توجه در تبصره 2ماده فوق الذکر از درجه اعتبار ساقط است ونیز با توجه به اسناد عادی تنظیمی بین طرفین که بایع را مسئول ضرر و زیان حاصله دانسته ونظر باینکه خواندگان دفاع موثر وموجهی معمول نداشته و نحوه اظهارات شهود اقامه شده در معاینه وتحقیق محلی اظهارات خواهان وسایر قرائت موجود مبین عدم علم وی نسبت به کیفیت معامله می باشد بناءعلیه و نظر باینکه آقا یکارشناس خسارت وارده و بهای اعیانی را تا مبلغ یک میلوین و پانصد ویکهزار ودویست و ده ریال برآورد واعلام که نسبت بنظریه اعتراض قانونی بعمل نیامده بنا بمراتب ضمن صدور حکم به فسخ معاملات انجام شده در سند عادی فوق الذکر خواندگان را بپرداخت مبلغ یک میلیون و پانصد و ده هزار و دویس وده رای لد رحق خواهان محکوم می نماید نسبت بمازاد درمحکوم به دعوی بعلت عدم تکیه بردلیل رد می شودرای قابل اعتراض می باشد) و پس از ابلاغ رای آقای (د) نسبت برای صادره درخواست تجدیدنظر خواهی نموده که بکلاسه 68/21 فرجام ثبت وباارسال نسخه دوم داخواست و ضمائم جهت تجدیدنظر خواندگان وکیل آنان طی لایحه وارده بشماره 7/83-5/10/68 پاسخ خود را اعلام داشته و بشرح آن تقاضای تائید نظر دادگاه را نموده است و دادگاه در تاریخ 24/11/68 ضمن تائید رای خود دستور ارسال پرونده را بدیوانعالی کشور صادر نموده که رسیدگی باین شعبه ارجاع شده وشعبه 18بموجب دادنامه شماره 69/780/18 را بشرح زیر اظهار نظر نموده است :
(طرف نظر از اینکه خواسته خواهان ها شامل دو قسمت بوه است : 1- مطالبه ثمن معامله ضمن فسخ آن بمبلغ یکصد وسی هزار ریال و وصول خسارت بمبلغ یک میلیون هشتصد وهفتاد هزار ریال که در قسمت اول دادگاه درمورد استرداد ثمنمعامله تصمیمی اتخاذ ننموده است ولی نظر باینکه درباره تعین خاسرت که کارشناس اظهار نظر نموده و طرفین ضمن اعتراض به آن درخواست ارجاع امر به هیئت کارشناسان را نموده اند(قبل از صدور حکم وکیل خواندگان از اعرتاض منصرف شده است ) ودادگاه بدرخواست خواهانها در این قسمت توجهی نکرده لذا رای تجدیدنظرخواسته بلحاظ نقص رسیدگی باستناد بند ب ماده 6قانون تعیین موارد تجدیدنظر احکام دادگاهها ونحوه رسدیگی آنها مصوب 14/7/67 نقض ورسیدگی بدادگاه حقوقی یک مشکین شهر ارجاع می گردد تا با توجه بمراتب رسیدگی واتخاذ تصمیم نمایند پس ازاعاده پرونده وارسال آن بدادگاه حقوقی یک مشکین شهر وپس از مدتی بلااقدام ماندن ورود آقای (غ ) بوکالت از آقا (د) که با تسلیم لایحه وارده بشماره 1484-21/2/71 خود را بسمت وکیل وی معرفی کرده و وصول لایحه آقای ... ویکل آقای (ع ) و(س ) در تاریخ 6/5/71 جلسه دادگاه در غیاب طرفین تشکیل شده ودادگاه قرار ارجاع بهیئت کارشناسان برای تعیین خسارات وارده بخواهان صارد نموده و با توجه بوقوع محل ملک در حوزه قضائی دادگاه حقوقی 2 مستقل کلیبر با اعطای نیابت قضائی پرونده را برای تعیین هیئت کارشناسان و اجرای قرار بدادگاه مرقوم ارسال داشته است و آقای (غ ) طی لایحه ای که بشماره 163-8/5/71 ثبت شده اعلام کرده از وکالت خواهانعزل شده است و دادگاه کلیبر در روز18/5/71 تشکیل جلسه داده و هیئت کارشناسان را انتخاب نمودهاست و پس از صدور اخطاریه برای تودیع دستمزدهیئت کارشناسان آقای (د) طی لایحه ای که بشماره های 71/169-11/6/71 ثبت شده و لایحه دیگری که در تاریخ 20/8/71 حاصل شده تقاضای رسیدگی نموده و از تودیع حق الزحمه هییت کارشناسان خودداری کرده است درنتیجه دادگاه بموجب تصمیم مورخ 21/3/72 بلحاظ عدم تودیع دستمزدکارشناسی پرونده را بدون اقدام برگشت داده است و دادگاه حقوقی یک مشکین شهر ضمن تعیین وقت طرفین را برای رسیدگی دعوت نموده و در روز 13/8/1372 تشکیل جلسه داده و پس از اعلام ختم رسیدگی دادنامه تجدیدنظر خواسته را بشرح زیر صادر نموده است : (در خصوص دعوی خواهان به طرفیت خواندگان به فخس معامله سند مورخ 22/9/53و14/6/61واسترداد بها با خسارت دو میلیون ریال با جلب نظرکارشناس توجها"بدادنامه شماره 460-64 حقوقی یک اهر که حکم به فسخ معاملات و محکومیت خواندگان بپرداخت مبلغ 1210/150 از بابت خسارات وارده و بهای اعیانی طبق نظر کارشناس در حق خواهان گردیده وطبق دادنامه شماره 780/18-69 دیوانعالی کشور به لحاظ عدم اتخاذتصمیم درمورداسترداد ثمن معامله وعدم توجه بدرخواست ارجاع امر بهیئت کارشناسان نقض شده و پرونده جهت ادامه رسیدگی باین دادگاه ارجاع شده است چون خواهان با ابلاغ قانونی دستمزد هیئت کارشناسان را تودیع ننموده است دادگاه بجهات منعکس در رای دادگاه حقوقی یک اهر و با لحاظ رای دیوانعالی کشور حکم به بطلان معامله و محکومیت خواندگان پرداخت همان مبلغ سابق 1501210 ریال باضافه یکصد سی هزار ریال ثمن معامله موضوع اسناد مذکور در حق خواهان صادر واعلام می دارد) و پس از ابالغ رای آقای (د) نسبت برای صادره تقاضای تجدیدنظر خواهی نمده ونقض دادنامه صادره را خواستار شده است و باارسال نسخه دوم دادخواست جهت تجدیدنظرخواندگان آقای (پ ) بوکالت ازتجدید نظر خواندگان طی لایحه وارده بشماره 173-21/3/72 تقاضای ابرام رای صادره را نموده است با صوول پرونده بدیوانعالی کشور بکلاسه بالا ثبت و جهت رسیدگی باین شعبه ارجاع شده است دادخواست و لایحه جوابیه هنگام شور قرائت خواهد شد.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گریدد پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیزبررسی اوراق پرونده نسبت به دادنامه شماره 496-72-16/8/1372 تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
بسمه تعالی
از ناحیه تجدیدنظرخواه در این مرحله از رسیدگی ایرادواعتراض موثر و موجهی که با یکی از شقوق ماده 10 قانون تجدیدنظرآراء دادگاهها مصوب مرداد1372 منطبق بوده ونقض دادنامه تجدیدنظری را ایجاب نماید بعمل نیامده است واز طرفی دادنامه تجدیدنظرخواسته موجها" ومستدلا" اصدار یافته واز جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی هم فاقد اشکال موثر است لهذا دادنامه مزبور مستندا" بماده سه و بند یک ماده پنج قانون فوق الذکر ابرام می شود.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 419
تاریخ تصویب : 1373/07/30
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
خوانه به صحت معامله اقرار نموده النهایه ادعای نقص و عیب در آپارتمان نموده است در ذیل مبایعه نامه قید شده که ملک دارای عقب نشینی می باشد و خریدار از آن آگاهی کامل دارد
