با فرض تلقی قرارداد بیع و خیاری بودن آن صرف عدم حضور من له الخیار در مهلت یا موعد مقرر در دفترخانه جهت تنظیم سند،کافی جهت استفاده از خیار ودال بر آن نمی باشد
تاریخ رسیدگی : 9/8/71
شماره رای : 460/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در23/3/69 آقای (ص ) دادخواستی بطرفیت تجدیدنظرخواهان بخواسته الزام خوانده با تنظیم سند رسمی انتقال پلاک 6089/136 بارزش دو میلیون و یکصد هزار ریال بدادگاه حقوقی یک داده باین خلاصه که یکدستگاه آپارتمان از خواندگان خریداری نمودیک میلیون تومان نقد داده و بقیه را قرار بود در تاریخ 1/3/69هنگام تحویل آپارتمان از خواندگان خریدرای نموده یک میلیون تومان نقد داده و بقیه را قرار بود در تاریخ 1/3/69 هنگام تحویل آپارتمان و واگذاری وام آپارتمان پرداخت نماید در تاریخ مذکور دفترخانه مربوطه مراجعه ولیکن خواندگان حضور نیافته اند و گفته اند کلیه پول را باید در بنگاه پرداخته و مورد معامله را 8ماه دیگر تحویل بگیرند فتوکپی قرارداد12/12/68 را ضمیمه واز دادگاه خواسته که از دفترخانه شماره 125 استعلام نمایند که در1/3/69 در دفترخانه برای انجام معامله حضور داشته است مفاد قرارداد این است که بانو(الف )وشرکاء آپارتمان را بمبلغ 267 ... 00 ریال بخواهان فروخته یک میلیون تومان طی دو فقره چک دریافت داشته و در تاریخ 2/3/68 مبلغ یک میلیون و هفتاد هزار تومان می پردازند و آپارتمان را تحویل می گیرندو مبلغ ششصد هزار تمان وام بانکی دراد که بنام خریدار می شوددر بند2 قرارداد شرط شده چنانچه خریدار در موعد مقرر ازپرداخت مبلغ بالا و گرفتن سند انتقال خودداری نموده حقی بمطالبه و دریافت بیعانه ندارد و این قولنامه باطل است و شرط سوم چنین است که چنانچه خریدار با پرداخت مبلغ مذکور برای گرفتن سند انتقال در موعد حاضر و فرونشده از انقال خودداری نموده ملزم است علاوه بر مبلغ دریافتی معادل آنرا بابت خسارت وارده و وجه التزام بخریدار بپردازد وملاک عدم حضور گواهی دفتر اسناد رسمی شماره 125 تهران می باشد دفترخانه 125 گواهی داده خواهان د راول خرداد ماه 69 طبق نامه وارده بشماره 402منضم به قولنامه وفتوکپی سه برگ چک جمعا" بمبلغ یازده میلیون ریال آمادگی خود را جهت انجام معامله اعلام و فروشنده جهت انجام معامله مراجعه ننموده است آقای (س )بوکالت از خواندگان وارد دعوی شده ضمن بیان جریان معامله اظهار داشته که قرار بود خواهان مبلغ ... 00/107 ریال در1/3/69 پرداخته و آپارتمان را تحیول بیگرد و بقیه را از وام بانکی استفاده نماید که تاریخ سند انتقال در قولنامه مسکوت گذاشته شده و چون خواهان مبلغ مورد تعهد خود را در1/3/69 تادیه نکرده موکلین اظهارنامه ای بشماره 8961 ده روز به او فرصت داده اند که آنرا تادیه کند و مع الوصف نپرداخته و اظهار خواهان باینکه پول را آماده کرد که در دفترخانه تحویل دهد کذب مجض است و از طرفی قولنامه ای تنظیم کرده که طبق شرایط بندهای 2و3 منجز نبوده مقرر بوده در صورتی که خواهان پس از پرداخت وجه حاضر بانتقال سند رسمی نبودند خواهان می توانسته بیعانه وخسارت را مطالبه نماید نه الزام به تنظیم سند رسمی نبودند خواهان می توانسته بیعانه وخسارت رامطالبه نماید نه الزام به تنظیم سند را وتقاضای رد دعوی خواهان را نموده و خواند باستناداظهارنامه شماره 17959 در پاسخ اظهارنامه شماره 8961 خواندگان اعلام آمادگی خود را برای پرداخت بقیه ثمن در مقابل انتقال سند نمودهواداره ثبت ضمن تائیدمالکیت خواندگان مرقوم داشته که آنرا طی سند رهنی شماره 60640 مورخه 11/8/68 دفتر125 نزد بانک مسکن رهن گذاشته و در 15/7/69 تفکیک شده و بانک مسکن در پاسخ دادگاه مرقوم داشته با خواندگان مشارکت مدنی داشته که بموجب قرارداد مشارکت 64/72 در صد اعیانی احداثی متعلق ببانک و بقیه متعلق بشرکاء فوق الاشعار می باشد و شرکاء نمی توانند برای شخحص ثالث حقی ایجادنمایند و واگذاری سهم الشرکه بانک بغیر تابع ضوابط وشرایط ومقررات داخلی بانک وبررسی وضعیت متقاضی است دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین همراه با مشاور نظر بر صدور حکم بنفه خواهان داده بطرفین ابالغ گردیده که وکیل خواهان در ظهر رونوشت اظهارنظر پس از ابلاغ آن اعلام می دارد اعتراضیه تقدیم می شود و سپس طی لایحه شماره 1/19-5/1/71 نسبت به آن اعتراض نموده و پرونده بدیوان کشور ارسال و باین شعبه ارجاع گردیده لایحه اعتراضیه در هنگام شور قرائت می گردد.
هییت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده ونظریه دادگاه و لایحه اعتراضیه مشاوره نموده چنین رای می دهند.
ایراد و اعتراض وکیل خواندگان نسبت باظهارنظر مورخ 20/11/70 دادگاه ملخصا" اینستکه :(معامله بصورت عقد لازم نبوده بلکه عقد واقع شده از نوع خیاری واز مصادیق بارز ماده 188قانون مدنی بوده که برای هر یک از طرفین معامله اختیار فسخ ونکول از انجام معامله بشرط تادیه وجه التزام قائل شده است والزام موکلین به تنظیم سند رسیم انتقال مورد معامله که راه حل دوم یعنی نکول از انجام معامله واستفاده از خیار شرط وجه التزام راانتخاب کرده اند برخلاف مندرجات قرارداد و فاقد وجه قانونی است وایراد واعتراض وارد بنظر نمی رسد زیرا با فرض تلقی قرارداد بعنوان بیع و خیاری بودن آن (که وکیل خواندگان آنرا پذیرفته است ) صرف عدم حضور من له الخیار در مهلت یا موعد مقرر در دفترخانه اسناد رسمی جهت تنظیم سندکافی جهت استفاده از خیار ودال بر آن نمی باشد بلکه طبق ماده 449 قانون مدنی که مقرر می دارد(فسخ بهر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن نماید حاصل می شود)، فسخ هم نظیر عقد نیار باعلام و ابراز اراده دارد مضافا" اختیار خواندگان در انتقال رسمی موضوع قرارداد یا فسخ قرارداد و پرداخت وجه التزام درمهلت مقرر در قرارداد می باشد لذا اظهارنظر دادگاه بلحاظ عدم ایرادواعتراض موثری از ناحیه وکل معترض نسبت به آن و با توجه بگواهی دفترخانه اسناد رسمی شماره 125 حوزه ثبتی تهران وارده بشماره 743-7/5/69 صحیح تشخیص می گرددالنهایه صدور حکم بشرح خواسته (الزام به تنظیم سند رسمی انتقال ) منوط بوافقت بانک مرتهن بپاسخ بانک مذکور وارده بشماره 1959-18/10/69 و تعیین تکلیف در اینخصوص می باشد و پرونده جهت اتخاذ تصمیم قانونی بدادگاه اعاده می گردد.
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 460
تاریخ تصویب : 1371/08/09
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
حسب قرارداد خواهان محق بوده درصورت حصول شرائط تا تاریخ 66 11 5 معامله را فسخ نماید این مدت با توافق طرفین دو مرتبه تمدید ونهایتا 68 11 5 تمدید شده و خواهان دلیلی بر استیفاء حق خود در مهلت مقرره ارائه نداده است فسخ هم نظیر عقود نیاز به مظهر اراده داشته و باید بوسیله لفظ یا فعل بطرف قرارداد تفهیم گردد
