اجاره منعقده با وضعیت حادثه فی نفسه باطل و منفسخ بوده و از سوئی خسارت ادعائی خواهان ناشی از عمل خوانده نبوده است
تاریخ رسیدگی : 6/3/68
شماره رای : 203/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوان عالی کشور
خلاصه امر:
در تاریخ 26/1/65 آقای ... به وکالت ازشرکت دامداری وکشاورزی الیمون به مدیریت (م ) به طرفیت وزارت کشاورزی و تعاون روستائی دادخواستی به خواسته اعلام بی اعتباری فسخ قرارداد اجاره شماره 87226-2/12/54 دفترخانه شماره 144 تهران و مطالبه پنج میلیون ریال خسارات علی الحساب به دادگاههای حقوقی یک تهران تسلیم نموده به علت صدور قرار عدم صلاحیت از شعبه 11 حقوقی یک تهران سرانجام پرونده به کلاسه 65/448 در دادگاه حقوقی یک قائم مقام شهر جهت رسیدگی ثبت شده که ملخص دادخواست این است شرکت موکل مقدار 3880/79 هکتار از اراضی موات و بایر ملی شده قرار تادیکلاود هکلا را نظرا" به وعده ها و دعوتها به عنوان دامداران مازندران از آنجا نامه شماره 12976/920/1714-3/4/53 از وزارت کشاروزی و تعاون روستائی اجاره نموده و در مورد اجاره به پلاکهای 27و22 اصلی و فرعی که از سال 54 به مدت سی سال در اجاره بوده با امکانات و وام بانکی سرمایه گذاری شده با اعلام فسخ یک جانبه از طرف خوانده شرکت تعطیل و خسارت زیادی به آن وارد گردید که فعلا" به میزان خواسته تعیین می شود تا کارشناس مقدار آن را مشخص نماید با تقاضای معاینه و تحقیق محلی و جلب نظرکارشناس واستناد به مدارک و نامه هائی (که در ذیل دادخواست ذکر شده ) صدور حکم به محکومیت خواند را خواستار شده و تقاضا کرده گواهی برای تحصیل مستندات دیگر صادر شود پس از تعیین وقت وکیل خواهان در وقت مقرر دعوی را توضیح داده و نماینده قضائی وزارت خوانده درچهار بند به تفصیل دفاع نموده است
1- ایراد به صلاحیت دادگاه به اعتبار صلاحیت دیوان عدالت اداری
2- نقص دادخواست و لایقره بودن بعضی از اوراق
3- فسخ قرارداد به لحاظ حفظ حقوق عامه و عدم انجام تعهد و پیشرفت نکردن آن در مدتهای زمان بندی و فراموشی انجام مصوبه و اکتفاء به بهره برداری خاص مورد نظر که برای اثبات امرمتقابلا" معاینه محل تقاضا شده است
4- به فرض ورود خسارت که آن در نتیجه تهاجم افرادی بوده است که درانقلاب رخ می دهد و انحصار به شرکت خواهان نبوده تا تعطیل شرکت و خسارت آن متوجه خوانده بوده باشد وکیل خواهان دردر دفاعیات فوق اظهار داشته :
1- دادگستری مرجع عام است می تواند رسیدگی کند ولو درمواردی مرجع دیگر هم بتواند رسیدگی نماید
2- رفع نقص دادخواست به عهده دفتر دادگاه است و اگر نقص بود دفتر اقدام می نمود.
3- در اجرای طرح مصوبه به نحو کامل شرکت به وظائف خود عمل کرده اگر چه زمان بندی هم درقرارداد مشهود نیست و هیئت گزارش گر (هیئت هفت نفری ) غیر مسئولانه اقدام کرده گرچه مقرر بوده است که قادر به تشخیص نیست هیئت نظارت طرح یا متخصص فرستاده نشده است
4- روی آوردن افرادی به زمین درظاهر به ادعای حق بر وزارت کشاروزی بوده اگر این ادعا بجا باشد تردیدی نیست که وزارت کشاورزی با انعقاد قرارداد سبب این همه زیان وارده بر شرکت موکل بوده است وکیل خواهان با اخذ گواهی برای تحصیل مستنداتی اوراقی را ضمیمه پرونده نموده و عهده در نظر دادگاه ارائه مستندات فسخ بوه که سپس از ملاظحه اوراق مربوطه به آن و ادامه رسیدگی و اظهارنظر مشاور رئیس دادگاه بشرح تصمیم مورخ 15/4/67 خلاصه صرفنظر از اعلام خوانده فسخ و بی اعتباری سند اجاره به دفتر اسناد رسمی شماره 144 تهران طی نامه شماره 28827/7/25797-5/710-61 با عنایت به مواد481 و483 قانون مدنی اجاره منعقده با وضیعت حادثه فی نفسه باطل و منفسخ بوده از سوئی خسارات وارده ادعائی خواهان ناشی از عمل خوانده نبوده اظهارنظر در هر دو مورد بر رد دعوی نموده در اثر اعتراض خواهان به وسیله وکیل خود پرونده در اجرای مقررات دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع شده است.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای ... و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین نظر می دهند.
نظریه استنباطی مورخ 15/4/67 دادگاه حقوقی یک قائم شهربه لحاظ اینکه خارج از خواسته و در غیر مورد ادعا اختلاف طرفین ابراز گردیده و به جهات و مبانی دعوی توجهی نشده است مالا" درخورد تائید نیست. اقتضاء دارد دادگاه با عنایت به اینکه فسخ قرارداد اجاره 87226-2/12/54 دفترخانه 144 تهران توسط وزارت خوانده که طی نامه شماره 28817-4/7/2579-5/10/361 ناظر به حکم شماره 12269خ /7/9148-24/4/61 منعکس درنامه شماره خ /7/23589-11/9/61 وزیر کشاورزی به استناد ماده 32 اصلاحی قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع صورت گرفته است به اعتراضات خواهان در خصوص ادعای انجام تعهدات براساس ضوابط مربوط رسیدگی کرده و با معاینه وتحقیق محلی و جلب نظر کارشناسان متخصص از لحاظ بررسی کارهای انجام شده و تطبیق آن با مقررات ماده 32 اصلاحی قانون اشعاری حسب مورد تصمیم لازم نیست به دعوی اتخاذ نماید بدیهی است در فرض احراز غیر وارد بودن اقدام خوانده و به فسخ قرارداد دادگاه می باید در خصوص ادعای خسارت خواهان نیز رسیدگی لازم را معمول و تعیین تکلیف نماید. بنا به مراتب پرونده جهت رسیدگی و توجه به مراتب اشعاری اعاده می شود.
مرجع :
کتاب صلح و اجاره و احکام راجع به آنها ، تالیف یداله بازگیر
چاپ اول ، سال 1379 ، چاپ گیتی ، انتشارات فردوسی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 203
تاریخ تصویب : 1368/03/06
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
با فرض آنکه موجر عملی انجام دهد که مستاجر نتواند استفاده مطلوب از مورد اجاره نماید یا منفعت او سبب عمل موجر تقلیل پیدا کند برای مستاجر حق مطالبه خسارت است نه تقلیل اجاره بها توقیف عملیات اجرائی اجرای ثبت و صدور حکم به ابطال اجرائیه به لحاظ مخالفت با مقررات قانون روابط موجر و مستاجر
