تبدیل تعهد بر اساس تراضی متعهد ومتعهدله صورت می گیرد و در نوشته عادی امضائی از متعهدله وجود ندارد و رضایت وی بر تبدیل تعهد احراز نمی شود
تاریخ رسیدگی : 26/12/71
شماره دادنامه : 867/3
مرجع رسیدگی : شعبه سوم دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 29/7/62آقای (خ ) بوکالت از آقای (ص ) دادخواستی به طرفیت آقای (ق ) بخواسته الزام خوانده باانجام تعهد و تحویل دادن یکدستگاه لودر مقوم مبلغ 250 هزار ریال بدادگاه حقوقی یک تهران تسلیم و اظهار داشته خوانده طبق قرارداد مورخه 18/5/63 یکدستگاه لودر966 سریال 10297/42 و یک حلقه لاستیک اضافی را به خواهان فروخته مبلغی بابت بیعانه از خواهان دریافت کرده و مقرر بوده مابقی ثمن هنگام انتقال رسمی بخریدار پرداخته و موردمعامله را تحویل بگیرد و خوانده برای ترخیص لودر مورد معامله بخواهان وکالت نامه رسمی داده اماخودش لودر را از گمرک ترخیص نموده و تصمیم دارد آن را بشخص دیگری بفروشد تقاضای صدور دستور000 بر تامین و توقیف لودر و سپس صدور حکم بشرح فوق را دارد فتوکپی مستندات پیوست و پرونده بدوا" به شعبه 39 و سپس به شعبه پنجم دادگاه مرقوم ارجاع و بکلاسه 70/315 ثبت شده 0 خوانده در پاسخ اظهار داشته لودر مورد دعوی را به ایران وارد کردم ، آقای (ص ) برای ترخیص آن از من وکالت رسمی گرفت و قرار شد350 هزار تومان به اضافه مخارج ایشان بپردازم بعدا" معلوم شد که این نوع کالا جزء صنایع سنگین و از اقلام ممنوع الورود می باشد و ازخواهان برای ترخیص آن کاری ساخته نیست 0 مدتی بعد دستور ترخیص لودر صادرشد و خواهان تلفنی از من مدارک مربوطه را خواسته ولی ندادم 0 برادرش هم با تحویل اسناد به ایشان مخالفت کرد باشخص دیگری برای ترخیص کالا مذاکره کردم و این شخص لودر را ترخیص کرد و خواهان در این خصوص هیچگونه نقشی نداشته مضافا" بر اینکه تاریخ وکالت یک ماه بوده که منقضی شد، ادعای خریداری لودر نیز صحیح نیست و امضاء من جعل شده و مورد تردید و تکذیب می باشد و در این مورد شکایت کیفری نیز طرح کرده ام که در شعبه 4 بازپرسی ناحیه 5 دادسرای تهران در جریان رسیدگی است تقاضای رسیدگی بصحت و اصالت امضاء خود را دارم مالک لودر هستم و دو نفر شریک دیگر هم دارم که اسامی آنها در سند مالکیت لودر مندرج است. خواهان چیزی بمن نپرداخته و حق ندارد و تقاضای رد دعوی را دارد0 آقای ... وکیل دادگستری بوکالت از خوانده وارد دعوی شده ومطالبی در دفاع از وی عنوان نموده است. دادگاه بدوا" قرار توقیف موقت لودر راصادر و سپس پرونده کیفری را مطالبه وملاحظه نموده که بشرح آن اداره تشخیص هویت و پلیس بین المللی مطابقت مضائات مسلم الصدور آقای (ق ) را با امضای ذیل قرارداد تصدیق کرده اما احتمال داده است که سند مذکور سفید امضاء بوده و بعدا" پر شده باشد و پرونده هنوز منتهی بصدور حکم نشده 0 وکیل خواهان فتوکپی تعهدنامه مورخه 23/7/63راکه بشرح آن خوانده متعهد به بازپرداخت بیعانه دریافتی مربوط به دادیار به آقای (ص ) و چندنفر آنرا تسجیل کرده اند بعنوان وکیل دریافت وجه از طرف خوانده ارائه داده 0 دادگاه رسیدگی به ادعای تکذیب مستندا" از ناحیه خوانده را000 دانسته که ظاهرا" این رسیدگی صورت نگرفته ، در تاریخ 6/12/70 نظر مشاور کسب و صرفنظر از تکذیب مستند دعوی از طرف خوانده و اینکه امضاء ذیل قرارداد با امضاء خواهان مطابقت دارد لکن چون تعهدنامه مورخه 23/7/63 حکایت دارد شخص خوانده تعهد نموده بیعانه دریافتی مربوط به قرارداد لودر را به خواهان بعلاوه هزینه های مصرفی وی بپردازدویا مستند قرار گرفتن وسیله شخص خواهان مستندا" بمواد292و293 قانون مدنی قرارداد مورخه 8/5/63 زائل شده به نظر دادگاه دعوی تحویل لودر مردود است. نظریه ابرازی در مهلت قانونی مورد اعتراض وکیل خواهان قرار گرفته و پرونده به این شعبه ارجاع شده لایحه اعتراضیه هنگام شور قرائت می شود0
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده مشاوره نموده چنین اظهارنظر می نماید0
نظریه مورخ 6/12/70 شعبه پنجم دادگاه حقوقی یک تهران ابرازی در پرونده شماره 70/315با اشکال مواجه است زیرااولا" نظریه دادگاه مشعر است بر اینکه طبق مواد292 و 293 قانون مدنی تبدیل تعهد محقق گردیده در حالیکه وفق بند1ماده 292 قانون مدنی تبدیل تعهد مذکور در بند1بر اساس تراضی متعهد و متعهدله صورت می گیرد و در نوشته عادی مورخ 23/7/63 امضائی از متعهدله وجود ندارد ورضایت وی بر تبدیل تعهد احراز نمی شود و صرف ابراز فتوکپی مصدق سند مزبور از جانب وکیل خواهان مثبت وقوع تبدیل تعهد بنحو مذکور در بند1 ماده 292 قانون مدنی نمی باشد و سند مزبور که تعهدی یک جانبه است در این حد قابل پذیرش است که بشرح آن خوانده بتنظیم قرارداد در مورد لودر با آقای (ص ) اقرار کرده است ثانیا" خوانده بشرح لایحه تقدیمی ثبت شده بشماره 261517/4/64 که برای اولین جلسه دادرسی و جلسه 1/5/74 تقدیم داشته نسبت بسند عادی مورخ 18/5/62 استنادی خواهان و امضائا" ادعای جعلیت نموده و تصریحا" اظهار داشته خوانده با تهیه قولنامه جعلی امضاء بنده را جعل نموده و بدادسرا هم شکایت کرده پرونده کیفری تشکیل گردیده با این ترتیب ضرورت دارد دادگاه سیر نهائی پرونده کیفری را تعقیب نماید0 در صورتیکه در پرونده کیفری علیه متهم بارتکاب جعل کیفرخواست صادر شده باشد وفق تبصره ذیل ماده 390 قانون آئین دادرسی مدنی تاتعیین تکلیف پرونده جزائی رسیدگی متوقف خواهد شد و بر تقدیری که مرجع کیفری باصالت و جعلیت مدیر که رسیدگی نکرده باشددادگاه می بایستی راسا" بموضوع جعلیت رسیدگی نماید ضمنا" اضافه می نماید موضوع تکذیب و انکار با لحاظ ماده 392 قانون استنادی قابلیت رسیدگی ندارد و فقط به امضاء جعل رسیدگی می شود بنابمراتب نظریه دادگاه تایید نمی شود و پرونده در اجرای ماده 15 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک و دو به شعبه پنجم دادگاه حقوقی یک تهران اعاده می گردد
مرجع :
کتاب سقوط تعهدات - ضمان قهری - به اهتمام یداله بازگیر
انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 868
تاریخ تصویب : 1371/12/26
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اینکه خواهان به تعهدنامه استناد نموده است که خوانده متعهد پرداخت خسارات و غرامات ناشی از جراحات وارده بوده است باتوجه به گذشت موخر وی بر تعهدنامه موضوع تعهدنامه منتفی و سالبه به انتفاء موضوع است وقتی شخص ثالث با رضایت متعهدله قبول کند که دین متعهد را ادا نماید تبدیل تعهد تحقق می یابد و با این نوع تبدیل تعهد نیازی به رضایت متعهد ندارد
