مالک حیوان مسئول خساراتی نیست که از ناحیه آن وارد می شود مگر در حفظ حیوان تقصیر کرده باشد
تاریخ رسیدگی : 9/8/1368
شماره دادنامه : 68/794/18
مرجع رسیدگی : شعبه 18 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 2/5/64تجدیدنظرخواندگان دادخواستی به طرفیت تجدید نظرخواه به خواسته یک میلیون وهشتصد و پنجاه هزار ریال خسارت و ضرر و زیان تسلیم دادگاه حقوقی عمومی یزد نموده اند و بشرح آن توضیح داده اند که (به موجب محتویات پرونده کلاسه 64/75 کیفری دادگاه صلح مستقل بافق که مورد استناد می باشد و براساس نظریه کارشناس در پرونده استنادی آقای خوانده در رابطه با رها کردن گوسفند خود در مزرعه آب ریز شصت کیلومتری توابع شهرستان بافق یزد چرانیدن محصول آن تخریب کل اراضی و از بین بردن اشجار و غیره به نسبت قدرالسهمی مالکیت اینجانبان نه طاق از جمله 24 طاق و تامبلغ خواسته یک میلیون و هشتصد و پنجاه هزار ریال خسارت و ضرر و زیان به اینجانبان وارد آورده است ناچار و ناگزیربه تقدیم دادخواست شده از دادگاه محترم تقاضای احضار و رسیدگی وملاحظه و بررسی محتویات پرونده استنادی و ملاحظه نظر کارشناس در پرونده دایر به ورود خسارت معادل پنج میلیون ریال به مزرعه مذکورانجام هر گونه اقدام قانونی و صدور حکم به محکومیت وی به پرداخت اصل خواسته به اضافه سایر خسارات را خواستاریم ودادگاه مرجوع الیه به روز19/9/64 تعیین وقت و طرفین را برای رسیدگی دعوت نموده و خوانده لایحه ای داده که به شماره 121614/9/64 ثبت دفتر گردیده و بشرح آن اعلام کرده است که اولا" دعوی خواهانها تکذیب می شود به علاوه خواهانها دلیل مالکیت خود را ضمیمه دادخواست ننموده اند و نیز پرونده کلاسه 64/75 کیفری به افق نیز حکایت از ورود خسارت وسیله سیل دارد ثانیا" خود را مالک قسمتی معرفی کرده است ثالثا" سهم خواهانها از سال قبل لم یزرع باقی مانده و کشت در آن صورت نگرفته است رابعا" چون این ده و چشمه در دشت واقع شده ممکن است وسیله اشخاص متفرقه خسارت وارد گردیده باشد و از تشکیل جلسه ویا دستور دادگاه در روز19/9/64 ملاحظه نمی شود فقط در ظهرنامه شماره 1461/16/15165/5/64 نامه شهربانی به افق مبنی بر اعاده اخطاریه ابلاغ شده خواهان قید شده است وقت رسیدگی روز7/10/64 ساعت 12/10 صبح ولی با اینکه اخطاریه صادر و طرفین برای روز اخیر دعوت شده اند ولی از صورت جلسه تشکیل دادگاه اثری دیده نمی شود و بشرح تصمیم مورخ 15/10/64 که رونوشت آن در پرونده برگ چهاردهم ضبط است با این شرح اتخاذ تصمیم شده است (به تاریخ 15/10/64در وقت فوق العاده شعبه سوم محاکم عمومی حقوقی یزد به تصدی امضاءکنندگان ذیل تشکیل و پرونده کلاسه 63210 تحت نظر قرار گرفت ملاحظه می شود پرونده استنادی واصل گردیده با ملاحظه اوراق آن نظر به اینکه خواهانهابشرح دادخواست تقدیمی کلا" به پرونده استنادی واصل گردیده با ملاظحه اوراق آن نظر به اینکه خواهانها بشرح دادخواست تقدیمی کلا به پرونده موصوف استناد نموده اند لذا اخذ توضیح ازنامبردگان درخصوص مدارک مالکیت وارائه موارد استناد لازم و ضروری است لذا نظر به اینکه طرفین در حوزه دادگاه صلح مستقل بافق می باشندقرار اعطای نیابت قضائی به دادگاه موصوف صادر و اعلام می گردد تاریاست محترم دادگاه به نیابت از این دادگاه با دعوی طرفین ازخواهانها خواسته شود که مورد استناد خود را از پرونده استنادی از جهت مالکیت و خسارات ادعائی ارائه موارد ارائه منعکس و با توجه به نتیجه حاصله عنداللزوم نیز نیابتا" کارشناس قضیه درپرونده کیفری احضار از نامبرده توضیح خواسته شود که میزان خسارت ناشی از چرانیدن گوسفندرا صریحا" تعیین و اعلام و پس از ابلاغ نظریه کارشناس به طرفین و گذشت مهلت اعتراض پرونده را با اوراق جدید التحصیل اعاده فرمایند مقرر است دفتر با تعیین نوبت و تشکیل بدل پرونده ها بارونوشتی از تصمیم دادگاه به دادگاه صلح مستقل بافق ارسال شود0 (با ارسال پرونده به دادگاه بافق و تعیین وقت به روز19/11/64 و دعوت طرفین خوانده لایحه ای داده که به شماره 87890/11/64 ثبت دفتر شده و دادگاه در وقت مقرر باحضور سه نفر از خواهانها و خوانده تشکیل جلسه داده و پس از استماع اظهارات و توضیحات خواهانها و اظهارات خوانده مقرر داشته است با تعیین وقت به روز18/12/64 طرفین و آقای (ز) جهت اخذ توضیح دعوت شوند ( شخص اخیر کارشناس پرونده کیفری بوده است ) و در جلسه مزبور آقای کارشناس پس از ادای توضیحات واعلام اینک کل خسارت مبلغ پنج میلیون ریال بوده است وبرای تعیین خسارت ناشی از گوسفندان بایستی محجددا" از مزرعه بازدید و نظر خود را اعلام کنم و ظرف ده روزنظر خود را اعلام خواهم نمود خواهان ها فتوکپی سیزده برگ اسناد عادی دلیل مالکیت خود و یک برگ استشهادیه راتقدیم دادگاه نموده اند که ضمیمه شده است و در تاریخ 27/12/64 آقای کارشناس در محضر دادگاه حاضر و اعلام نموده است که مبلغ یکصد و هشتاد هزار تومان از خسارت وارده ناشی از سیل بوده و بقیه خسارت وارده تا مبلغ پانصد هزار تومان خسارت ناشی از چرانیدن کل ششدانگ مزرعه می باشد و پس از ابلاغ نظریه کارشناس آقای ... خوانده بشرح لایحه ثبت شده به شماره 16192/1/65 نسبت به نظریه کارشناسی اعتراض کرده و دادگاه در تاریخ 19/1/1365 به لحاظ اعتراض خوانده کارشناس در امور کشاورزی انتخاب نموده تاخسارت وارده را تعیین نماید و کارشناس منتخب بشرح وارده شماره 211235/2/65 نظریه خود را اعلام داشته وخواهانها بشرح لایحه ثبت شده به شماره 31584/3/67 نسبت به نظریه کارشناس اعتراض نموده اند ودادگاه کارشناس دیگری انتخاب نموده است و آقای کارشناس بشرح وارده به شماره 114041/7/65با ذکر اینکه با حضور طرفین از محل بازدید کرده است و خسارت وارده به سهم خواهانها را توسط گوسفندان پانزده هزارتومان تعیین نموده است و خواهانها نسبت به نظریه بشرح لایحه ثبت شده به شماره 4225 13/8/65 اعتراض کرده اند و پس از اعاده پرونده در این موقع در یزد دادگاه حقوقی یک و دو تشکیل شده و پرونده درشعبه دوم دادگاه حقوقی یک مورد رسیدگی قرار گرفته و دادگاه با تعیین وقت به روز 22/2/1366 و دعوت طرفین سرانجام درتاریخ یاد شده باحضورخواهانها تشکیل جلسه داده و با ملحوظ داشتن لایحه خوانده و استماع اظهارات خواهانها وکسب عقیده آقای مشاور دادگاه و اخذ توضیح ازآقای کارشناس را ضروری دانسته و با دعوت مشارالیه و استماع توضیحات آقای کارشناس ملاظحه نظریه آقای مشاور دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و دادنامه تجدیدنظرخواسته را به این شرح (بسمه تعالی با بررسی و توضیحات مجدد کارشناس اعتراضات وارده بر نظریه ازناحیه خواهانها غیرموجه و مردود اعلام می گردد و در ماهیت امر با توجه به مندرجات دادخواست و مدافعات خوانده میزان خسارت مورد مطالبه در حد یکصد و پنجاه هزار ریال موجه تلقی و حکم به پرداخت آن از ناحیه خوانده درحق خواهانها صادر و اعلام می دارد و نسبت به بیشتر از مبلغ یاد شده دعوی خواهانها محکم به رد است.) صادر نموده که پس از ابلاغ خوانده تقاضای تجدیدنظرخواهی نموده است که دفتر دادگاه صادر کننده حکم نسخه دوم دادخواست و ضمائم را جهت تجدید نظرخواندگان ارسال داشته ومشارالیهم به شرح لایحه نسخه دوم دادخواست و ضمائم راجهت تجدیدنظرخواندگان ارسال داشته ومشارالیهم بشرح لایحه وارده به شماره 222795/5/66 تقاضای صدور حکم نهائی نموده است و با ارسال پرونده به دیوان عالی کشور رسیدگی به این شعبه ارجاع و به کلاسه بالا ثبت شده است دادخواست تجدیدنظرخواهی و لایحه جوابیه هنگام شور قرائت خواهدشد0
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده نسبت به دادنامه شماره 107/1366 تجدید نظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهند:
بسمه تعالی
با بررسی اوراق پرونده ملاحظه می شود در نسخه اول دادخواست تقدیمی وقت رسیدگی به روز19/9/64 ساعت 9صبح تعیین و قید شده (برگ 2پرونده ارسالی ) و اخطاریه برای اصحاب دعوی ارسال شده ولی برگ صورتمجلس تشکیل جلسه دادگاه در پرونده مشاهده نمی گردد و نیز به شرح برگ 6پرونده وقت رسیدگی به روز7/10/64ساعت 12/10 صبح تعیین واخطاریه جهت طرفین دعوی فرستاده شده ولی صورت مجلس تشکیل جلسه دادگاه در پرونده وجودندارد و رونوشت تصمیم مورخ 5/10/64 که در وقت فوق العاده اتخاذ گردیده و بشرح آن نیابت قضائی به دادگاه صلح مستقل به افق اعطا گردیده است که برابر صورتمجلس اقداماتی را انجام دهند برگ 14 پرونده موجود و برگ اصلی صورت مجلس تشکیل جلسه دادگاه مشاهده نمی گردد چون ملاحظه صورت مجلس یاد شده در اظهارنظر نهائی موثر خواهد بود لذا مقرر می دارد دفتر پرونده را به دادگاه حقوقی یک (شعبه دوم ) یزد برگشت دهند تا با ملاحظه بدل پرونده در صورت وجود اوراق مذکور بالا را ضمیمه و ثانیا" پرونده را اعاده نمایند و در صورت عدم وجود و یا با مراجعه به دفتر اوقات دادگاه جلسه دادرسی تشکیل نشده باشدباگواهی مراتب پرونده را جهت اتخاذ تصمیم ارسال نمایند0
مرجع :
کتاب سقوط تعهدات - ضمان قهری - به اهتمام یداله بازگیر
انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 794
تاریخ تصویب : 1368/08/09
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
با عنایت به مجموع اوراق پرونده و اقدامات انجام شده فوق واحراز رابطه سبیبت بین عمل خواندگان و خسارات وارده به محدثه ملکی خواهانها مستندا به ماده 328 ق 0م رای به محکومیت خوانده صادر می شود مطالبه خسارت بابت آمبولانس تصادفی بایستی بر اساس تعیین مابه التفاوت نتیجه حاصله از ارزیابی آمبولانس به اعتبار دو حالت ماقبل از تصادف و مابعد آن و اعلام تفاوت مزبور به عنوان تفاوت مابین صحیح ومعیوب صورت گیرد
