اگرمحل حادثه قتل شارع عام باشدوقاتل معلوم نباشددراینصورت دیه بایدازبیت المال پرداخت شود
کلاسه پرونده : 427/3594
شماره دادنامه : 406/27
تاریخ رسیدگی : 25/12/1370
مرجع رسیدگی : شعبه 27 دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : آقای (الف ) فرزند ... 55 ساله ، شغل دامدار متهم است به قتل عمدی مرحوم (ب ) در اثر تیراندازی ، بدین شرح که مقتول به هنگام شب در تاریخ 24/9/68 کشته شده و جسد مقتول در فاصله 5.. متری محل مسکونی متهم یافت گردیده و اولیای دم و برادر مقتول ابتدا از چند نفر شکایت کرده اند ولی در نهایت ازمتهم شاکی شده اند و برادر مقتول با ذکر قرائنی متهم را قاتل برادرش معرفی کرده (است.) از جمله قراین این که متهم با مقتول سر مرتع اختلاف داشته و کینه مقتول را به دل گرفته و او را تهدید به قتل کرده و چند بار هم دعوا کرده بودند و متهم شاخه های درختنان مقتول را شکسته و سال گذشته با تبر به مقتول حمله کرده و (هنگامی که ) تعدادی از گوسفندان متهم به سرقت رفته بوده به مقتول می گفته تو می دانی ، بایستی تو پیدا کنی وگرنه انتقام آنها را از تو می گیرم و همیشه او را تهدید می کرده و ردپای متهم زیر جسد مقتول باقی مانده و چرا موقع حادثه تفنگ متهم در خانه اش نبوده و هیچ فرد عشایری تفنگ خود را به امانت خانه کسی نمی گذارد و در اولین بازجوئی گفته تفنگ ندارم و بعدا" به داشتن تفنگ اعتراف کرده وچه دلیلی داشت که دو روز قبل از حادثه صمد فرزند متهم به آقای (ج ) گفته : ( در داخل این تنگه (محل حادثه ) عده ای آماده هستند که فردی را بکشند) و متهم در تمام مراحل تحقیق بزه انتسابی را انکار کرده و شاهد عینی وجود نداشته است. طبق گواهی پزشکی علت مرگ خونریزی دخلی توسط جسم خشن گرم (احتمالا" چهارباره )که به سمت راست قفسه صدری و دست راست اصابت کرده اعلام گردیده (است.)
بر اساس شکایت اولیای دم دادسرای عمومی ... به موجب کیفرخواست شماره 6196/6/69 تقاضای تعیین کیفر کرده و دادگاه کیفری یک ... شعبه 13طی دادنامه شماره 71041/9/70 با توجه به محتویات پرونده و فقد دلیل اثباتی به برائت متهم و پرداخت یک فقره دیه کامله از بیت المال رای صادر نموده که مورد اعتراض اولیای دم قرار گرفته مبنی بر اینکه (اطمینان صددرصد داریم که متهم قاتل است )وهمسر مقتول سوگند یاد می کندو متهم قاطر خود را از چند متری جسد مقتول گرفته و سوار شده و رفته و نیمه های شب بعد از حادثه برگشته واثر کفش متهم زیر جسد مقتول بوده (است.) دادگاه به توضیحات مندرجه در پرونده توجهی ننموده و حکم صادر غیرعادلانه و غیرمنصفانه است و لذا تقاضای تجدیدنظر کرده اند و دادگاه مزبور به نظر خود باقی مانده و پرونده جهت تجدیدنظر به شعبه 27 یدوان عالی کشور ارسال گردیده است.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ... دادیار دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر لزوم بررسی و تحقیقات بیشتر مشاوره نموده چنین رای می دهند:
(بسمه تعالی. با توجه به محتویات پرونده دلایل احصاء شده در دادنامه شماره 71041/9/70 بر بیگناهی متهم اگر چه کافی و متین به نظر می رسدمع ذلک دادنامه مذکور از دو جهت مخدوش است : 1 صرفنظر از اینکه ... قرائن و امارات طنیه علیه کاظم. .. ظاهر می گردد،ولی به لحاظ اینکه اولیای دم اخیرا" فقط از(الف ) شکایت داشته اند و تقاضای قصاص او را نموده اند در این خصوص اگرچه دلیل کافی برای اثبات مدعای خود اقامه ننموده اند ولکن اولیای دم حق استحلاف متهم منکر را دارند وباید قاعده مدعی و منکر اعمال گردد( به جواهر، ج 42،ص 232و تحریرالوسیله ،ج 2، ص 528،مساله 3 مراجعه شود) و حتی اگر پس از تفهیم حق مذکور به اولیای دم آنهاحلف متهم را قبول نداشته و یا به هر علت دیگری استحلاف نکردند دادگاه محترم باید حکم به توقف دعوی و منع تعقیب صادر نماید نه اینکه حکم به برائت متهم دهد2 اگر چه از مندرجات پرونده به دست نمی آید که محل وقوع حادثچ شارع عام و محل ایاب و ذهاب مردم بوده یا نه که اگر محل تردد نباشد( همان طوری که ظاهرا" هم چنین به نظر می رسد که مرتع شوره ... درکنارجاده عمومی واقع نگردیده ) ماده 42 قانون استنادی دادگاه محترم به مورد پرونده صحیح نیست و حکم به پرداخت دیه مقتول از بیت المال مخدوش است ، زیرا اگر نسبت به یک یا چند نفر امارات ظنیه وجود دارد (ولو اینکه درکیفرخواست مطرح نگردیده باشد) باید مراسم و مقررات قسامه نسبت به آنها اجرا شود. .. در صورتی که سابقه اختلاف و عداوت با هیچ یک در میان نباشد و یا اگر بوده و اولیای دم چون یقین نداشتند نتوانستند قسامه را اجرا نمایند و قسامه را به متهمین یا متهم رد کردند و آنها انجام دادند در این صورت باید دیه از بیت المال ادا شود( همان طوری که مرحوم شیخ طوسی (قده ) در تهذیب و استبصار چنین فرموده : (فامااذالم یکونوامتهمین اوجابواالی القسامه فلادیه علیهم ویودی من بیت المال ) و بالجمله و به لحاظ اینکه خصوصیت محل حادثه قتل برای شعبه محرز نیست که آیا محل ایاب و دهاب عمومی مردم (شارع عام ) بوده است یا خیر تحقیقات غیرکافی و رسیدگی ناقص به نظرمی رسد،لذا تصمیم گیری مشکل است. باعنایت به مراتب مذکوره دادنامه فوق الاشاره نقض می گردد و پرونده دراجرای ماده 5قانون تجدیدنظر احکام دادگاهها بازگشت داده می شود. )
مرجع :
قانون مجازات اسلامی درآیینه آرا دیوان عالی کشور(قتل عمد)جلد2
تالیف یداله بازگیر ،انتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
48
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 406
تاریخ تصویب : 1370/12/25
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
بااثبات حضور متهم در محل واقعه لوث ثابت میشود با توجه به وجود طفل نوزاد اجرای حکم قصاص به تاخیر میافتد تا خطر مرگ از طفل برطرف شود
