دفاع متهم برای خلاصی برادرش از مرگ حتمی دفاع مشروع تلقی می شود
کلاسه پرونده : 3103820
شماره دادنامه : 710/20
تاریخ رسیدگی : 1/7/69
مستدعی تجدیدنظر: آقای ... وکیل دادگستری به وکالت از1(الف ) 2 (ب )
مستدعی علیه تجدیدنظر: دادسرای عمومی ...
مورداستدعای تجدیدنظر: دادنامه شماره 8594/5/69صادره از شعبه 13 دادگاه کیفری یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه 20 دیوان عالی کشور
هیات شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : در خانه مادر (الف ) (متهم به قتل پرونده ) آرایشگاه زنانه ای دایر بوده و آقای (ج ) بی جهت حین مراوده زنان در این آرایشگاه در قرب منزل در یک دکان کفاشی این مراوده را نظاره می کرده است. صاحب آرایشگاه این نظاره خلاف شرع را غیر انسانی دانسته و به آقای (ج ) تذکر می دهد، اما اوبه این تذکرات توجه نمی کند. بالاخره بانوی صاحب آرایشگاه مسئله را باپسر بزرگش آقای (د) در میان می گذارد. آقای (د) با تذکرات سابق مادرش تذکری قویتر و هشیارکننده به او می دهد که دیگر مزاحم نشود. با این تذکرات آقای (ج ) عده ای را با خود همراه می کند،ازجمله آقای (ه) (مقتول )، (و)،(ض )،(ح )، آنها را (به ) محل می برد و اظهار قدرت می کند. بگومگو شروع می شود و درگیری جدیتر می شود. بر مبنای گفته های شهود عینی و اظهارات... آقای (ه)، آقای (د) را مورد حمله قرار می دهد و او را به زمین می زند. با آلات وادواتی طرف مقابل را مورد ضرب قرار می دهد.
آقای (الف ) می گوید: (دیدم برادرم آقای (د) نقش زمین شده و آقای (ه) روی سینه او قرار گرفته و با حربه ای که در دست داشت و محتملا" کارد بوده دو ضربه محکم به پیکر برادرم زد. دیدم اگر ضربه سوم را وارد کند. برادرم به قتل می رسد ( بنابراین ) از پشت و از نایحه گردن او را مورد هدف قرار دادم و مجال واردکردن ضربه سوم را به او ندادم. برادرم نامزد داشت مسائل عاطی برایم مجسم شد و باضربه وارده آقای (ه) از روی برادرم برخاست و به زمین افتاد. )
نظر پزشک درباره علت فوقت کسب شده است. بنابه نظر پزشک ورود ضربه با جسم بردنده به ناحیه گردن و خونریزی از رگ گردن موجب مرگ (شده ) است. متهم در اوراق پرونده در حضور عده ای اقرار به قتل نموده ... و در تحقیقات بازپرسی تایید نموده واعتراف به قتل نموده (است.) تحقیقات و اقدامات دیگری معمول (شده )وآقای بازپرس شعبه 4 دادسرای عمومی ... قرار نهائی صادر نموده و پرونده باکیفر خواست شماره 132 ... /7/68 به دادگاه کیفری یک ارسال شده (است.) آقای (د)، آقای (ج ) و آقای (ب ) هم متهم به اخلال در نظم عمومی (شده اند)
با وصول پرونده و تعیین وقت دادرسی و احضار متهمان و وکیل مدافع متهم به قتل و دعوت مادر مقتول (ولی دم منحصراو) واستماع شکایت او و تقاضایش به قصاص و استماع مدافعات متهم به قتل به انکار از بزه و وکیل مدافع به مشروعیت دفاع موکلش و استماع مدافعات سایر متهمین و کسب نظر مشاور و رد دفاع مشروع به اینکه با ایجاد داد و فریاد و استمداد ان ناظران صحنه درگیری دفع می گردید و میسر بود ومی توانسته آقای (ه) را از پشت بگیرد و مانع ایراد ضرب برادرش شود و نیازی به استعمال واستفاده از آلت قتاله نبوده و فعل متهم را عدوانی و مجرمانه شناخته و اعمال متهم را دفاعی ندانسته که مسقط قصاص باشد قتل را توجیه کند وبا انطبقا مورد با بندهای الف و ب و ماده 2 قانون حدود و قصاص به قصاص نفس متهم رای داده و آقای (ج ) ... و آقای (ب ) ... که بدون دلیل در نزاع به هواداری از ... شرکت داشته اند در اجرای بند 2 ماده 21 قانون راجع به مجازات اسلامی ناظر به ماده 175قانون مجازات عمومی غیر منقوض و ماده 1 قانون حمل چاقو و انواع دیگر سلاح سرد آقای (ج ) به تحمل سه سال حبس و آقای (و) ... به تحمل یک سال حبس و آقای (و) ... به تحمل یک سال حبس محکوم می شوند.
وکیل متهم به قصاص با ایراد به رای موضوع رادفاع مشروع دانسته وبااعتراض به رای مستدعی تجدیدنظر در رای شده (است.)آقای (و) ... هم با ایراد و اعتراض به رای تجدیدنظرخواهی نموده (است.) صادر کننده رای با رد ایراد و اعتراض به حکم و رای خود باقی مانده پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع شده است
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ... دادیار دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر اتخاذ تصمیم مقتضی مشاوره نموده چنین رای می دهند:
(بسمه تعالی. مرحوم. .. آقای (ه) مسلح به سلاح سرد(چاقو) بوده ، برادر متهم زیر دست و پای اودوضربه چاقو خورده و خطر مرگ و قطع حیاتش به نظر متهم حتمی و مجروح شدن آن مرحوم وسیله متهم با چاقو برای نجات برادرش متناسب (بوده ) فلذا ایراد به رای قصاص درباره آقای (الف ) ... به اینکه اقدام او به مجروح نمودن ... آقای (ه) که منجر به فوتش شده دفاع مشروع و برای خلاصی برادرش از مرگ بوده وارد است و هکذا ایراد آقای (ب ) ... به محکومیت خود نیز وارد است ، زیرا استناد به ماده 175 قانون مجازات عمومی که نسخ گرددیده صحیح نیست به علاوه بزه موضوع محکومیت منطبق با ماده یک قانون حمل چاقو و انواع دیگر سلاع سرد نمی باشد. بنابراین با پذیرش اعتراضات فوق رای محکومیت آقای (الف ) ... و آقای (ب ) ... نقض و رسیدگی دراین مورد به شعبه دیگر دادگاه کیفری یک ... ارجاع می شود. )
مرجع :
قانون مجازات اسلامی درآیینه آرا دیوان عالی کشور(قتل عمد)جلد2
تالیف یداله بازگیر ،انتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
51
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 710
تاریخ تصویب : 1369/07/01
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دردفاع مشروع باصدورحکم برائت متهم ،موجبی برای پرداخت دیه مقتول وجودندارد اگردفاع متناسب با حمله نباشدموجب معافیت از مجازات نیست
