اگردفاع متناسب با حمله نباشدموجب معافیت از مجازات نیست
کلاسه پرونده : 9/27143
شماره دادنامه : 448
تاریخ رسیدگی : 25/1/71
مرجع رسیدگی : شعبه 27 دیوان عالی کشور
هیات شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : بسمه تعالی آقای (ب ) فرزند ... 19ساله اهل و ساکن ... فاقد پیشینه کیفری متهم است به قتل عمدی مرحوم (ج )با کارد و ارتکاب عمل شنیع لواط با (الف )17 ساله بدین شرح که پرونده چند نفر متهم در رابطه با لواط دارد. مجنی علیه در محضر دادگاه صفحه 132 گفته است : (من با همه این متهمین رفیق بودم ، شب خانه ما کسی نبود. با آقای (د) در خانه مان نشسته بودیم. یک مرتبه دیدم متهم ردیف 1 از راه پله پشت بام آمد پآئین و با چاقو به گردن من گذاشت و گفت باید چنین کنم. مقداری دفاع کردم زورم نرسید بعدی بقیه متهمین آمدند و به من زور شدند. هرچه مقاومت کردم با چوب به من زدند. بعد متهم فوق الذکر آمد و لاپائی کرد و و دخول نکرد و بعدا" بقیه چنین کردند و متهم فوق الذکر دوباره آمد و عمل را تکرار کرد سپس متهم با مقتول جر و بحث کردند و به همدییگر فحش دادند و دعوا شروع شد. )
متهم در صفحات 67و79 و غیر آن گفته است :(فقط دست آقای (ه) چاقو بود به طرف من حمله کرد و دو ضربه به دست من زد و رفتیم عقبتر مقتول با آجر به سرم زد. چاقو پرت کردم و به کتف او زدم و فرار کردم و چاقوی من بزرگ بود و فقط ازآقای (ه)شکایت دارم. ) و در جای دیگر گفته است : (با چاقو ریختند روی من و مقتول با سنگ آمد جلو من و با سنگ زد به سر من ، دیگر چاره ای نبود من از خودم دفاع کردم ) و در صفحه 68 به لواط اعتراف کرده وشاهددرصفحه 54 لواط وی را گواهی کرده (است.) لیکن در دادگاه لواط را انکار کرده و شهود عینی در صفحات 13و15و24و66و67و127،129و130 درگیری متهم و مقتول و ضربه متهم به مقتول را گواهی کرده اند و از حمله دیگران به متهم سخنی به میان نیاورده اند و شهود دیگر در صفحات 39و40و128و131 حمله دیگران به متهم را نیز بیان داشته اند.
طبق گواهی پزشکی علت فوت بریدگی عمیق و وسیع قاعده گردن طرف چپ تشخیص داده شده و بر اساس شکایت اولیای دم دادسرای عمومی ... به موجب کیفرخواست شماره 52238/8/70 تقاضای تعیین کیفر کرده و دادگاه کیفری یک ... طی دادنامه شماره 27549/11/70 با توجه به محتویات پرونده و اینکه متهم مورد هجوم جمعی قرار گرفته و از چند ناحیه مضروب گردیده و هرچه کمک طلبیده و جهت فرار به عقب رفته ولی میسر نگردیده و جهت دفاع از خود ضربه ای به مقتول زده که او نیز ضربه ای با شی ء به سر متهم زده و ضربه متهم جهت دفاع مشروع بوده و توسل به مقامات مسئول ممکن نبود و نوشته است :(عمل متهم متناسب بوده و دفاع مشروع (تلقی ) می گردد و قابل می گردد و قابل تعقیب و مجازات نیست ) که مورد اعتراض دادیار محترم قرار گرفته مبنی بر این که با توجه به اقاریر صریح متهم و دیگر متهمین در خصوص این که متقول با سنگ یا آجر حمله نموده ومتهم صریحا"اقرار نموده که با چاقو به کتف مقتول زده و گفته (من و آقای (ه) چاقو داشته ایم و دیگران چاقو نداشته اند و فقط آقای (ه)به من حمله کرده ، نه مقتول ) علی هذا نظر به اینکه ایراد جرح و قتل با چاقو در مقابل سنگ یا آجر دفاع مشروع محسوب نمی گردد، لذا حکم صادره را خلاف صریح موازین شرع و قانون دانسته و تقاضای تجدید نظر نموده و دادگاه مزبور به نظر خود باقی مانده و پرونده جهت تجدیدنظر به شعبه 27 دیوان عالی کشور ارسال گردیده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو و ممیز اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ... دادیار دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر قابلیت تجدیدنظر دادنامه شماره 27549/11/70 فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد.
(بسمه تعالی. با توجه به محتویات پرونده و امعان نظر در آن اولا" متهم به قتل (آقای (ب ) ) در مراحل مختلف تحقیق و بازپرسی در اظهارات خود اظطراب شدید داشته بلکه دچار تناقظگوئی شده و گاهی داشتن چاقو و کارد و ایراد ضرب به آن به مقتول را به طور کلی منکر شده (برگ 8) و گاهی همه چیز را قبول داشته و و صریحا" اعتراف نموده که (با چاقو زدم به کتف او خورد، قبول دارم ) (برگ 49) و گاهی هم بعد ازمواجهه حضوری با شهود و گواهان (که متهم آنها را دوست و و طرفدار خود دانسته ) ضمن اعتراف به اینکه (من چاقو داشتم و به طرف کتف چپ او پرت کردم. .. ) ولی عمل خود را به عنوان دفاع توصیف و توجیه نموده است (برگ 44) ضمن اینکه متهم اعتراف نموده که انگیزه قتل بر سر بچه بازی و لواط در مورد آقای (الف ) بوده (برگ 44و45 و50) و ثانیا" در اینکه قتل آقای (ج )توسط متهم یاد شده انجام گرفته ، مورد قبول خود متهم بوده و برای دادگاه هم محرز و مسلم است ، النهایه دادگاه عمل متهم بوده و برای دادگاه هم محرز و مسلم است ، النهایه دادگاه عمل متهم را دفاع مشروع دانسته که دادیار محترم تنظیم کننده کیفرخواست به این معنی ایرادگرفته که ظاهرا" ایراد وارد است ، زیرا با توجه به اضطراب و تناقضگوئی هائی که در اظهارات متهم مشاهده می شود یک جا گفته است (آقای (ج ) با سنگ آمد جلوی من وبه من زد) و گاهی گفته (آقای (ج ) (مقتول ) با آجر به سر من زد و من نیز از خودم دفاع کردم ) (برگ 43) و گاهی می گوید آقای (ج ) با آجر به طرف من آمد من چاقو داشتم. .. ) (برگ 44) دوست متهم. .. هم گفته یک مرتبه آقای (ج ) در حالی که سنگ در دست داشت به طرف آقای (ب ) (متهم ) حمله ور شد (برگ 43) با در نظر گرفتن انگیزه نزاع و سبق تصمیم متهم و سایر قرائن و اینه برای متهم اگر قصد درگیری نداشته و به قول خودش (نمی خواسته پرروگری آنها را کم بکند) امکان فرار داشته لذا دفاع با تجاوز خطر متناسب نبوده و دفاع مشروع نخواهد بود و قتل عمدی به نظر می رسد. از این جهت اعتراض دادیار محترم وارد است وبانقض دادنامه فوق الاشعار پرونده در اجرای ماده 5 قانون تجدیدنظر احکام دادگاهها مصوب سال 67 عودت داده می شود. )
مرجع :
قانون مجازات اسلامی درآیینه آرا دیوان عالی کشور(قتل عمد)جلد2
تالیف یداله بازگیر ،انتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
51
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 448
تاریخ تصویب : 1371/01/25
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دفاع متهم برای خلاصی برادرش از مرگ حتمی دفاع مشروع تلقی می شود اگرمقتول تجاوز فعلی به قاتل یا شخص دیگری را نداشته باشد دراین کشتن او دفاع مشروع تلقی نمیشود
