حصول علم اجمالی و تعیین جانی به قید قرعه و حکم به پرداخت دیه
کلاسه پرونده : 27/16/3697
شماره دادنامه : 655
تاریخ رسیدگی : 28/4/71
فرجامخواه : پدرمقتول و وکیل آنها
فرجامخوانده : پدر مقتول و وکیل آنها
فرجامخوانده : ... 0
فرجامخواسته : دادنامه شماره 19971/12/70 صادره از شعبه 12 دادگاه کیفری یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه 27 دیوان عالی کشور
هیات شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : آقای (الف ) فرزند ... 23 ساله 2 آقای (ب ) فرزند ... 17 ساله متهمند به شرب خمر مشارکت در ایراد جرح عمدی با چاقو نسبت به آقای (ج ) فرزند ... و قتل عمد (د) و عده ای دیگر متمند به ایراد ضرب عمدی با زنجیر و ارتکاب فعل حرام (پذیرائی با مشروب و شرب خمر) بدین شرح که متهمان ردیف یک و دو با دوستان خود در مجلس عروسی آقای (ه) شرکت می کنند و پس از شرب مشروبات الکلی بر سر مسئله رقصیدن اختلاف می افتدو گروهی مخالف و گروهی موافق (می شوندو) نزاع پیش می آید و از هم جدا می شوند. متهمین ردیف اول و دوم به آقای (ج ) می گویند(بیا بیرون جلس با تو کارداریم. ) او (آقای (ج ) ) معترض به رفصیدن آنها بوده است.
آقای (د) (مقتول ) همراه آنان می رود ببیند آقای (ج )راکجا می بردند در پشت منزل که نسبتا" تاریک بوده مجددا" با هم درگیر می شوند. آقایان (الف ) و (ب ) با چاقو به جان (د) و (ج ) می افتند که بر اثر ضربات چاقو آقای (د) پس از رساندن به بیمارستان فوت می نماید و آقای (ج ) مصدوم و مجروح می گردد.
دادسرای عمومی ... با صدور کیفرخواست شماره 141663/8/70 با توجه به مندرجات پرونده ، شکایت اولیای دم متقول ، شکایت مصدوم ، گواهی فوت و معاینه از جسد متوفی ( (د)،23ساله ) که حکایت دارد (بریدگیهای عمیق به طول دو سانتیمتر در طرف راست و پآئین وجلو گردن و بالای استخوان ترقوه راست که علاوه بر قطع عروق گردن وارد فقسه صدری شده و باعث بریدگی ریه راست و خونریزی داخلی گردیده و نیز بریدگی دیگر به طول 2 سانت در پشت سر طرف راست و پشت طرف چپ ستون فقرات کمری بر اثر جسم برنده نظیرچاقو(مشاهده شد) که علت فوت خونریزی از محل قطع عروق گردنی و ریه و شوک حاصل از آن (است )) وبا توجه به جراحات وارده به (ج ) از نظر پزشک قانونی و صورتجلسات مواجهه حضوری بین مضروب و ضاربان و گواهان و تایید آنها مبنی بر اینکه متهمان ردیف اول و دوم را در محل منازعه و درگیری و حین فرار از صحنه درگیری مشاهده کرده اند و خودآنها نیز اقرار و اعتراف دارند که پس از درگیری متواری شده اندواقرار متهم ردیف اول پیش برادر خود. .. و شایعه در محل که او کشته است و گفته است که اگر قسم بخورند قبول دارم و اقاریر صریح متهمین دیگر به شرب خمر و سایر قرائن عمل ارتکابی مهمان ردیف اول ودوم شرکت در قتل عمد (است ) که مستحق قصاص می باشد و نیزاتهام متهمین پرونده محرز (است ) و طبق موارد مذکور در کیفرخواست تقاضای مجازات آنها را نموده (است.)
دادگاه کیفری یک شعبه ... 12 طی دادنامه شماره 19971/12/70 (پرونده ) نه نفر مهمین را مورد بررسی قرار داده است. نسبت به متهم ردیف اول و متهم ردیف دوم به اشتراک آنها در ایراد جرح عمدی با چاقو نسبت به مقتول (د) که منجر به مرگ وی گردیده و ایراد ضرب و جرح نسبت به متهم ردیف سوم (ج ) و بزه مهم ردیف به ایراد ضربات با زنجیر به موجب اقرار نامبردگان در دادگاه و غیره بزه انتسابی را محرز دانسته ولی با توجه به گواهی پزشکی شماره 18667/12/69 مبنی بر اینکه از سه ناحیه متقول مجروح شده است : 1 پشت سر، 2 ستون فقرات و 3 عروق گردنی طرف راست وعلت مرگ را ضربه سومی معرفی شده ، مورد را از موارد علم اجمالی دانسته (است ) چون استناد قتل به هر دو داده نمی شود لذا دیه ... و پس از ایراد قرعه که به نام. .. (متهم ردیف اول ) اصابت می نماید و مشارالیه (متهمردیف اول ) محکوم می شود که دیه متقول را در ظرف یک سال از تاریخ وقوع قتل (با انتخاب یکی از امور ششگانه درمورد اجرای آن ) در حق پدر و مادر و همسر و طفل خردسال مقتول به موجب ماد297 و بندالف ماده 302 به پردازد و در مورد مصدوم شدن آقای (ج ) با توجه به نظر پزشکان قانونی ... مورخ 20/12/69 و 6/6/70 و علم اجمالی و ایراد قرعه در مورد زخم گونه قرعه به نام (ب ) (متهم ردیف 2) اصابت نموده است. آقای (الف ) محکوم به پرداخت دیه شکستگی به موجب بند 6 ماده 480 قانون مجازات اسلامی ده شتر است در ظرف یک سال از تارخی وقوع جرم و (ب ) به موجب بند1ماده 480 مجازات محکوم به پرداخت یک شتر در ظرف مدت مزبور درحق (ج ) می گردد و چون شتر موضوعیت ندارد دیات مذکوره را می توانند از هر یک از امور ششگانه انتخاب کنند و به جهت عدم اقامه دلیل بر بزه انتسابی بقیه متهمین حکم به برائت آنان صادر می نماید.
آقای (ج ) به حکم مزبور اعتراض می نماید مبنی بر اینکه آقای (ب ) به عنوان آشتی مرا صدا زده ، یک متری منزل به گوش من زده در همین لحظه (الف ) با کارد که در جیبش آماده کرده بود به صورت من زد که بیهوش شدم. کاملا" مشهود است که او در دعوا شرکت داشته و شهادتها دروغ نبوده و تقاضای تجدیدنظر نموده است.
اولیای دم و وکیلشان نیز اعتراض می نمایند و می گویند هردومتهم در قتل شرکت داشته اند، خروج یکی ازموضوع قتل صحیح نیست وتقاضای نقص دادنامه و تجدیدنظر می نمایند. دادگاه اعتراض را موجب نقض دادنامه ندانسته و بر رای خود باقی مانده و پرونده به دیوان عالی کشور و در نتیجه به این شعبه ارسال گردیده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو معاون اوراق پرونده و دادنامه شماره 19971/12/71 فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهند:
(بسمه تعالی. اگر چه دادنامه فوق الاشاره از نظر عبارات خالی از مسامحه و ابهام نیست ،ولی آنچه مسلم است حسب مندرجات پرونده دو نفر به اسامی 1(الف ) 2 (ب ) عامل اصلی درگیری منتهی به قتل مرحوم (د) بوده اند که در این جریان هر دو آنها مسلح به چاقو بوده اند، ولی معلوم نیست آیاجراحتهای وارده برمقتول که منجر به قتلش گردیده توسط هر دو متهم وارد گردیده تا اینکه هر دو نفر به عنوان شرکت در قتل محکوم به قصاص شوند( طبق ماده 315قانون مجازات اسلامی مصوب سال 70) یا اینکه کلیه جراحات را یکی از آن دو متهم به تنهائی وارد کرده و آن یک نفر (الف ) است یا (ب ) (اگر چه نوع دلایل پرونده متوجه (الف ) ... و علیه او (است ) از قبیل شیاع محلی تا آنجا که خود (الف )نیز آن را قبول دارد و مسلم بودن حضورش در صحنه درگیری و سپردن زن و فرزندش را به برادرش برای فرار ومتواری شدن که به این معنی مکررا" معترف است و نیز اظهارات شهود و مطلعین از جمله برادرش و رفیقش مجتبی ... و مواجهات حضوری متعدد و غیر اینها) ولی چون نظر قاضی محترم صادرکننده حکم توجه اتهام قتل را به متهم دیگر (ب ) نفی نمی کند و از طرفی باید موضوع حکم قصاص نسبت به شخص معین محرز باشد که نیست ، حتی ممکن است برای خود قاتل هم به علت مشروبخواری و مستی معلوم و روشن نباشد، لذا تشخیص دادگاه به اینکه مورد از موارد علم اجمالی و استقراع است که باید دیه مقتول حسب قرعه از بین متهمان اخذ گردد صحیح به نظرمی رسد. و علی هذا ایرادات پدر مقتول و وکیل آنها وارد نبوده و درخواست تجدیدنظر رد می شود و دادنامه ابرام می گردد. النهایه در خصوص مصدوم (ج ) که دادگاه محترم به گواهی پزشکی قانونی مورخ 6/6/70 استناد نموده وبرای دو صدمه دیه منظور داشته اولا" در گواهی اشاره شده آمده است (محدودیت حرکت فک تحتانی و فوقانی متعاقب شکستگی استخوان گونه چپ ... ) و هیچ اشاره ای به زخم گونه ندارد، بلکه در گواهی قبلی که مورخ 20/12/68 است آمده که شکستگی استخوان گونه و زخم این ناحیه داشته ولی ظاهرا" این زخم در اثر همان شکستگی گونه است و با ضربه دیگر حاصل نشده . بنابراین دودیه (یکی برای شکستگی و یکی برای زخم حاصله ) ندارد و ثانیا" بر فرض که ثابت و مسلم شود که دو صدمه جدا و به دو ضربه حاصل گردیده ، ظاهرا" زخم حداقل دامیه است ولی دادگاه محترم آن را حارصه محسوب داشته که مبنی بر اشتباه است و بالجمله این زخم دیه جداگانه ندارد، اگر با یک ضربه هم شکستگی گونه و هم زخم بوجود آمده باشد و یا دیه اش بیش از یک شتر تمثیلی است که باید در این خصوص دادنامه اصلاح گردد. در این خصوص دادنامه اصلاح گردد. ضمنا" در مورد مشروبخواری خیلی از متهمین وپذیرائی با مشروب آقای (ع ) از مجموع اقاریر هر کدام در مراحل متعدد تحقیق و بازپرسی و اظهارات هر یک علیه دیگری و غیرذلک به ویژه در برگهای 2و11و26و 33و36و54و56و83و85و87و102و105 و غیر اینها برای هر کسی به طور متعارف علم حاصل می گردد و علم حاصل در حدود الهی مثل علم در حقوق الناس حجت است بنابراین حکم برائت در این خصوص نقض می کردد. )
* * *
مرجع :
کتاب قتل شبیه عمد و خطای محض ، جلداول ، تالیف یداله بازگیر
ازانتشارات ققنوس ،چاپ اول ،چاپ دیبا، سال 1376
78
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 655
تاریخ تصویب : 1371/04/28
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
حضور عاقله در دادرسی و انتخاب نوع دیه حصول علم اجمالی و تعیین جانی به قید قرعه و حکم به پرداخت دیه
