قانون بیمه های اجتماعی کارگران
فصل اول - کلیات
ماده 1 - تامین و اجرای بیمه های اجتماعی کارگران به عهده سازمان
بیمه های اجتماعی کارگران که در این قانون سازمان نامیده خواهد شد محول
می گردد.
ماده 2 - سازمان عهده دار بیمه و تعاون کلیه کارگران در موارد زیر طبق
مقررات این قانون می باشد:
1 - حوادث ناشی از کار و بیمار حرفه ای .
2 - حوادث و بیماریهای غیر ناشی از کار - حاملگی - وضع حمل .
3 - ازکارافتادگی - بازنشستگی - فوت .
4 - ازدواج
تبصره 1 - بیمه شدگان حق استفاده از کمک عائله مندی به نحو مقرر در این
قانون را خواهند داشت .
تبصره 2 - افراد خانواده بلافصل بیمه شده در مورد معالجات بیماریها از
کمکهای مقرر در این قانون استفاده خواهند کرد.
ماده 3 - کارفرمایان موظفند کارگران خود را صرف نظر از نوع قرارداد
کار و ترتیب استخدام و نحوه پرداخت مزد یا حقوق (اعم از نقدی یا غیر
نقدی ) نزد سازمان بیمه نمایند.
تبصره 1 - سازمان می تواند پیشه وران و صاحبان مشاغل آزاد را طبق
آیین نامه مخصوصی در مقابل تمام و یا بعضی از مواد مندرج در این قانون
بیمه نماید ولی بیمه مستخدمین خانه ها و دفاتر کار اشخاص و کارگرانی که در
خانه ها برای کارهای اتفاقی کار می کنند اختیاری و به موجب موافقت کارفرما
و کارگر خواهد بود.
تبصره 2 - افرادی که مشمول قانون استخدام کشور یا قوانین استخدامی و
یا قانون بیمه خاصی می باشند مشمول مقررات این قانون نخواهند بود و دولت
می تواند با موافقت سازمان بیمه آنان را با شرایط خاصی به سازمان واگذار
نماید.
تبصره 3 - بیمه های اجتماعی کمک کشاورز طبق لایحه خاصی که از طرف دولت
تهیه و برای تصویب به مجلسین تقدیم خواهد شد اجرا می گردد.
تبصره 4 - سازمان اتباع بیگانه را که طبق قوانین و مقررات مربوطه در
ایران که کار مشغول می شوند طبق آیین نامه خاصی بیمه خواهد نمود.
ماده 4 - سازمان که زیر نظارت عالیه وزیر کار اداره می شود دارای شخصیت
حقوقی و استقلال مالی بوده و امور مالی آن طبق اصول بازرگانی انجام
می گردد.
ماده 5 - افرادی که به وسیله سازمان جزئا یا کلا بیمه شده اند با توجه
به مقررات این قانون بیمه آنان ادامه خواهد یافت و مقررات آن جزئا یا کلا
در مورد افرادی که به موجب این قانون بیمه نشده اند به تدریج و به ترتیبی
که طبق پیشنهاد مدیر عامل و تصویب وزیر کار تعیین می گردد اجرا خواهد شد.
ماده 6 - شرایط مربوط به ادامه تمام و یا قسمتی از بیمه های مقرر در
این قانون برای کسانی که به عللی غیر از علل مندرج در این قانون از ردیف
بیمه شدگان خارج شوند به موجب آیین نامه مربوطه تعیین خواهد گردید و به هر
حال پرداخت کلیه حق بیمه در این قبیل موارد به عهده بیمه شده خواهد بود.
فصل دوم - ارکان و تشکیلات سازمان
ماده 7 - ارکان سازمان عبارتند از:
الف - شورای عالی .
ب - مدیر عامل .
ج - هیات نظارت .
ماده 8 - اعضای شورای عالی عبارتند از:
الف - سه نفر نمایندگان دولت به شرح زیر:
وزیر کار یا قائم مقام او که ریاست شورای عالی را به عهده خواهد داشت .
یک نفر شخص بصیر و مطلع در مورد بیمه های اجتماعی و یک نفر متخصص در امور
بهداشتی بنا به پیشنهاد وزیر کار و تصویب هیات دولت .
ب - سه نفر نمایندگان کارفرما به شرح زیر:
رییس هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران یا قائم مقام او و دو نفر دیگر که به
ترتیب زیر انتخاب می شوند:
کنفدراسیونها یا اتحادیه ها یا سندیکاهای کارفرمایی که بر اساس قانون کار
به ثبت رسیده باشند یا کارفرمایانی که حداقل دارای هزار کارگر باشند هر
یک نماینده ای به وزارت کار معرفی خواهند نمود و وزیر کار از بین
نمایندگان معرفی شده دو نفر را انتخاب خواهد کرد.
ج - سه نفر نماینده بیمه شدگان که وزیر کار از بین نمایندگان
کنفدراسیونها یا اتحادیه ها یا سندیکاهای مربوطه یا نمایندگان کارگران در
شوراهای کارگاه ها انتخاب خواهد نمود.
ماده 9 - اعضای شورای عالی برای مدت سه سال انتخاب می شوند و تجدید
انتخاب آنان بلامانع است .
تبصره 1 - آیین نامه داخلی شورای عالی پس از تصویب شورا به موقع اجرا
گذارده خواهد شد.
تبصره 2 - چنانچه هر یک از اعضای شورای عالی فوت یا استعفا کند و یا
بیش از سه جلسه متوالی بدون عذر موجه غیبت نماید جانشین او برای بقیه مدت
مقرر به نحو مذکور در فوق انتخاب خواهد شد. تشخیص عذر موجه با رییس شورای
عالی است .
تبصره 3 - تصمیمات شورای عالی به اکثریت آرا اتخاذ می شود و هر یک از
سه دسته یعنی نمایندگان دولت بیمه شدگان و کارفرمایان یک رای خواهند داشت .
چنانچه اکثریت آرا بین افراد یک دسته حاصل نشود رای انفرادی اعضای شورای
عالی به اکثریت مناط اعتبار بوده و در صورت تساوی آرا دسته ای که رییس
شورای عالی جزو آن است قاطع خواهد بود.
ماده 10 - وزیر کار می تواند شورای عالی را با موافقت هیات دولت منحل
نماید. در این صورت تجدید انتخابات شورا به ترتیب مصرح در ماده 8 این
قانون به عمل خواهد آمد.
ماده 11 - وظایف و اختیارات شورای عالی به قرار زیر است :
1 - تصویب آیین نامه های مصرح در این قانون به استثنای آیین نامه هایی که
تصویب آنها به مراجع دیگری محول شده است .
2 - رسیدگی به بودجه گزارش مالی و ترازنامه سازمان و تصویب آنها.
3 - تعیین حقوق مدیر عامل و قائم مقام او و حق الزحمه های اعضای هیات
نظارت .
4 - اتخاذ تصمیم نسبت به طرز بهره برداری از ذخایر سازمان با توجه به
مفاد ماده 38 این قانون .
5 - اظهار نظر یا اتخاذ تصمیم در کلیه مسائلی که از طرف مدیر عامل در
شورای عالی مطرح می شود.
6 - اتخاذ تصمیم در موارد دیگری که به موجب مواد مختلف این قانون در
صلاحیت شورای عالی شناخته شده است .
ماده 12 - مدیر عامل که مقام معاونت وزارت کار را خواهد داشت از بین
افرادی که در امور بیمه های اجتماعی دارای بصیرت و سوابق ممتد بوده و حسن
شهرت کامل داشته باشند به پیشنهاد وزیر کار و تصویب هیات دولت به موجب
فرمان همایونی منصوب می شود.
مدت ماموریت مدیر عامل سه سال بوده و تجدید انتخاب او بلامانع است .
تبصره - مدیر عامل دارای یک نفر قائم مقام خواهد بود که به پیشنهاد
مدیر عامل و تصویب وزیر کار تعیین خواهد گشت .
ماده 13 - چنانچه تغییر مدیر عامل قبل از انقضا مدت مقرر لازم شود این
تغییر به پیشنهاد وزیر کار و تصویب هیات وزیران به عمل خواهد آمد.
ماده 14 - مدیر عامل که مسئول اداره امور سازمان و مامور اجرای این
قانون و مصوبات شورای عالی خواهد بود بر کلیه تشکیلات سازمان ریاست داشته
و برای اداره امور سازمان در حدود این قانون و آیین نامه های آن دارای هر
گونه اختیار می باشد.
مدیر عامل در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی و کلیه مراجع قانونی نماینده
سازمان بوده و می تواند این حق را شخصا یا به وسیله وکلا یا نمایندگانی که
انتخاب می کند اعمال نماید.
همچنین امور زیر از وظایف و اختیارات مدیر عامل می باشد:
1 - تهیه طرح آیین نامه های سازمان و پیشنهاد آن به شورای عالی برای
تصویب .
2 - تنظیم بودجه کل - گزارش مالی و ترازنامه سازمان .
3 - پیشنهاد خرید و فروش اموال غیر منقول و ساختمانهای سازمان جهت
تصویب شورای عالی .
4 - پیشنهاد طرحهای مربوط به بهره برداری از وجوه ذخایر سازمان به
شورای عالی .
5 - پیشنهاد صورت تقسیم درآمد حاصله از حق بیمه برای انجام تعهدات
مقرر در این قانون جهت تصویب شورای عالی .
6 - پیشنهاد طرح قراردادهای نمونه ای که برای واگذاری قسمتی از کمکهای
این قانون با کارفرمایان منعقد می شود جهت تصویب شورای عالی .
مدیر عامل می تواند قسمتی از اختیارات خویش را به معاونین خود یا روسای
ادارات و شعب تفویض نماید.
ماده 15 - هیات نظارت از پنج نفر تشکیل خواهد شد که به شرح زیر برای
مدت دو سال انتخاب می شوند:
یک نفر از بین نمایندگان مجلس سنا به انتخاب مجلس سنا.
یک نفر از بین نمایندگان مجلس شورای ملی به انتخاب مجلس شورای ملی .
سه نفر از اشخاص بصیر در امور بیمه های اجتماعی که لااقل یک نفر از آنها در
امور بهداشت تخصص داشته باشد به پیشنهاد وزیر کار و تصویب هیات دولت
تجدید انتخاب آنان بلامانع است .
تبصره - چنانچه یکی از اعضا هیات نظارت استعفا و یا فوت نماید جانشین
او برای بقیه مدت مقرر به نحو مذکور در فوق انتخاب خواهد شد.
ماده 16 - وظایف و اختیارات هیات نظارت به شرح زیر است :
1 - نظارت بر حسن اجرای این قانون و تطبیق عملیات سازمان با مقررات و
آیین نامه های مربوطه .
2 - اظهار نظر در مورد ترازنامه و بودجه تنظیمی از طرف مدیر عامل قبل
از طرح آنها در شورای عالی .
3 - انجام وظایف دیگری که به موجب این قانون یا آیین نامه های مربوطه
در صلاحیت هیات نظارت می باشد.
تبصره 1 - هیات نظارت جهت انجام وظایف خود حق مراجعه به دفاتر و
اسناد سازمان را دارد و مدیر عامل موظف است هر گونه مدارک یا توضیحاتی که
مورد نیاز باشد در اختیار هیات نظارت بگذارد.
تبصره 2 - چنانچه هیات نظارت در اداره امور سازمان عملی خلاف قانون و
مقررات مشاهده بنماید مراتب را به اطلاع مدیر عامل خواهد رساند و در صورتی
که نسبت به طرز عمل مدیر عامل و اداره دستگاه به طور کلی معترض باشد
مراتب را طی گزارش جامع و مستدلی به اطلاع وزیر کار می رساند.
تبصره 3 - آیین نامه داخلی هیات نظارت و طرز تشکیل جلسات آن از طرف
هیات مزبور تهیه و به تصویب وزیر کار خواهد رسید.
ماده 17 - سازمان برای انجام وظایف خود دارای تشکیلات مرکزی و شعب و
نمایندگیهایی خواهد بود.
ماده 18 - سازمان می تواند کارمندان دولت را با موافقت وزارتخانه های
مربوطه به سازمان منتقل و حقوق آنان را بپردازد. همچنین در صورت لزوم و
موافقت وزارتخانه ها مربوطه ممکن است کارمندان دولت موقتا مامور خدمت در
سازمان شوند و در هر حال مدت خدمت کارمندان مزبور در سازمان به شرط کسور
بازنشستگی جزو خدمت رسمی آنان محسوب می گردد.
ماده 19 - آیین نامه استخدامی سازمان با تصویب شورای عالی قابل اجرا
خواهد بود.
تبصره - کلیه کارمندان سازمان و خانواده بلافصل آنان طبق آیین نامه ای
که به تصویب شورای عالی خواهد رسید از تمام یا قسمتی از مزایای این قانون
استفاده خواهند نمود.
ماده 20 - سازمان می تواند در صورت لزوم از انجام قسمتی از کمکهای
پیش بینی شده در این قانون (به استثنای مستمریها) را که در مقابل واگذاری
قسمتی از حق بیمه به موجب قراردادهای مخصوص به عهده کارفرما یا هر شخص
طبیعی و حقوقی دیگری که دارای وسایل و تشکیلات مورد اعتماد و قبول سازمان
باشد محول نماید ولی در هر حال این قراردادها به هیچ وجه رافع مسئولیت
سازمان نسبت به بیمه شدگان نخواهد بود.
فصل سوم
منابع درآمد - ماخذ احتساب حق بیمه و نحوه وصول آن
ماده 21 - منابع درآمد سازمان به شرح زیر است :
1 - حق بیمه به میزان هیجده درصد که پنج درصد آن به عهده کارگر و
سیزده درصد به عهده کارفرما خواهد بود.
2 - درآمدهای حاصل از وجوه و اموال متعلق به سازمان و درآمدهای حاصل
از بیمارستانها و آسایشگاه ها و درمانگاه ها که ممکن است از اشخاص بیمه
نشده عاید گردد.
3 - وجوه حاصل از جرائم مقرر در این قانون .
4 - کمک و هدایایی که به سازمان اعطا می شود.
تبصره - در صورتی که حق بیمه منظور در ماده (21) کافی برای انجام
تعهدات سازمان نباشد بنا بر پیشنهاد وزیر کار و تصویب کمیسیون مشترک کار
مجلسین می توان تا میزان دو درصد به سهم کارفرما و یک درصد به سهم کارگر
اضافه نمود.
ماده 22 - مزد یا حقوقی که بر ماخذ آن حق بیمه حساب می شود شامل هر
گونه وجوه نقدی و یا مزایای غیر نقدی است که به عنوان مزد یا حقوق به
بیمه شده داده می شود.
تبصره - کارفرمایان موظفند از کلیه وجوه زیر فوق العاده هایی که به
عنوان اضافه کار و کار نوبتی مزد ایام تعطیل و مرخصی - کار شب -
فوق العاده انجام کارهای سخت و زیان آور و فوق العاده سختی معیشت و نظایر آن
(به استثنای کمک عائله مندی و همچنین پرداختهای غیر مستمر از قبیل هزینه
سفر و عیدی ) به بیمه شدگان پرداخت می نمایند حق بیمه مقرره را به شرح ماده
21 کسر و به ضمیمه سهمی که خود باید بر آن بیفزایند به سازمان پرداخت
نماید.
ماده 23 - ارزش مزایای غیر نقدی از قبیل مواد غذایی - البسه و غیره که
به جای قسمتی از مزد یا حقوق به بیمه شده داده می شود با توجه به قیمت هایی
که در تعیین حداقل مزد ملاک عمل قرار گرفته است از طرف سازمان تعیین و حق
بیمه از آنان دریافت می گردد.
تبصره - چنانچه کارفرما مسکن مجانی در اختیار بیمه شده بگذارد حق
بیمه از این بابت دریافت نخواهد شد.
ماده 24 - در مورد بیمه شدگانی که تمام یا قسمتی از مزد و درآمد آنان
به وسیله مشتریان یا مراجعین تامین می شود درآمد تقریبی هر طبقه یا حرفه
بنا به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب شورای عالی تعیین و ماخذ دریافت حق
بیمه قرار خواهد گرفت .
ماده 25 - در مورد بیمه شدگان کارمزد که دارای کار مستمر می باشند حق
بیمه به ماخذ کل درآمد ماهیانه آنان احتساب و دریافت می گردد مشروط بر این
که این حق بیمه در هیچ مورد از حق بیمه ای که به حداقل مزد کارگر عادی
تعلق می گیرد کمتر نباشد.
تبصره - در مورد کارآموزانی که بدون دریافت مزد کار می کنند کارفرما
مکلف است سهم حق بیمه خود را به ماخذ حداقل مزد کارگر عادی پرداخت نماید
و در مورد کارآموزانی که در مقابل دریافت مزد کارآموزی می کنند حق بیمه به
ماخذ مزد دریافتی پرداخت می شود مشروط بر آن که سهم حق بیمه کارفرما از
مبلغی که به حداقل مزد کارگر عادی تعلق می گیرد کمتر نباشد.
ماده 26 - در صورتی که بیمه شده برای دو یا چند کارفرمای مشمول مقررات
این قانون کار کند هر یک از کارفرمایان به نسبت مزد یا حقوقی که به بیمه
شده می پردازند موظف به کسر حق بیمه سهم بیمه شده از مزد یا حقوق او
پرداخت آن به ضمیمه سهم حق بیمه خود به سازمان می باشند.
ماده 27 - شورای عالی می تواند به پیشنهاد مدیر عامل برای تعیین حق
بیمه مقطوع اقدام به طبقه بندی درآمد بیمه شدگان نموده و به ماخذ درآمدهای
تعیین شده حق بیمه را دریافت و کمکهای قانونی را انجام دهد.
در این صورت سهم بیمه شده و کارفرما در حدود تناسب مقرر در ماده 21
می باشد.
تبصره - در صورت لزوم بنا به پیشنهاد سازمان به موجب تصویب نامه ای که
از طرف وزیر کار به تصویب هیات وزیران می رسد پرداخت حق بیمه به وسیله
تمبرهای مخصوص بیمه انجام خواهد گرفت .
تمبرهایی که به این ترتیب به وسیله سازمان تهیه می شود از حمایت قانونی
تمبرهای دولتی برخوردار می باشد. پرداخت حق بیمه به وسیله تمبر ممکن است
در مورد کلیه بیمه شدگان یا دسته های مخصوصی از آنان یا در مورد بعضی
بیمه ها و کمکهای بخصوصی عملی گردد.
ماده 28 - کارفرما مسئول پرداخت تمام حق بیمه شدگان به سازمان می باشد و
مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق سهم بیمه شده را کسر نموده و سهم
خود را بر آن افزوده و به سازمان تادیه کند و در صورتی که کارفرما از کسر
حق بیمه بیمه شده خودداری نماید شخصا مسئول پرداخت آن خواهد بود و در هر
حال تاخیر پرداخت حق بیمه از طرف کارفرما رافع مسئولیت و تعهدات سازمان
در مقابل بیمه شدگان نخواهد بود.
ماده 29 - در مواردی که کارفرما کاری را به طور مقاطعه که موسسات دیگر
و یا مقاطعه کاران واگذار نماید باید در قراردادی که منعقد می کند
مقاطعه کار را مکلف نماید کارگران خود و همچنین کارگران مقاطعه کاران فرعی
را طبق این قانون بیمه نموده و حق بیمه مربوطه را پرداخت نماید.
پرداخت آخرین قسط مقاطعه کار موکول به ارائه مفاصا حساب از طرف سازمان
می باشد.
هر گاه کارفرما آخرین قسط مقاطعه کار را بدون ملاحظه رسید و مفاصا - حساب
مزبور بپردازد شخصا مسئول پرداخت حق بیمه مقرر خواهد بود و حق دارد جهت
دریافت وجوهی که از این بابت به سازمان پرداخته است به مقاطعه کار رجوع
نموده و مبلغ مزبور را دریافت دارد.
کلیه ادارات و موسسات دولتی و غیر دولتی و شهرداریها و موسسات خیریه و
عام المنفعه نیز مشمول این مقررات می باشند.
ماده 30 - کارفرما مکلف است لیست مزد یا حقوق بیمه شدگان مربوط به هر
ماه را ظرف به بیست روز اول ماه بعد به سازمان ارسال دارد و همچنین کلیه
حق بیمه را در همان مدت به سازمان بپردازد.
در مواردی که بنا به علل و مقتضیات خاصی ارسال لیست و پرداخت حق بیمه از
طرف کارفرما ظرف مهلت مذکور در فوق میسر نباشد مدیر عامل می تواند با
تصویب شورای عالی مهلت بیشتری قائل شود ولی در هر حال این مهلت با در نظر
گرفتن بیست روز مذکور در فوق از سه ماه نباید تجاوز کند.
ماده 31 - در صورتی که کارفرما از ارسال لیست خودداری یا لیست ناقص یا
بر خلاف واقع تهیه و ارسال نماید سازمان می تواند حق بیمه را راسا تعیین و
از کارفرما مطالبه و وصول نماید و به هر حال بدهی حقیقی کارفرما در هر
ماه به ماخذ مزد و مزایای پرداختی به بیمه شدگان خواهد بود.
تبصره - در صورتی که کارفرما به میزان حق بیمه تعیین شده از طرف
سازمان معترض باشد می تواند منتهی تا بیست روز از تاریخ تصمیم سازمان
اعتراض خود را با ذکر دلایل به هیات نظارت سازمان تسلیم نماید. هیات مزبور
حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ دریافت اعتراض به شکایت کارفرما رسیدگی و رای
صادر خواهد نمود. رای هیات نظارت در قبول یا رد تصمیم سازمان مبنی بر
میزان حق بیمه تعیین شده قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.
ماده 32 - بازرسان سازمان می توانند در هر مورد به کارگاه های مشمول
مقررات این قانون مراجعه نمایند و کارفرمایان مکلفند لیست مزد و حقوق و
دفاتر و مدارک لازم را با توضیحات کافی در اختیار آنان بگذارند.
تبصره - بازرسان سازمان باید از بین کارمندان رسمی دولت که در خدمت
سازمان یا وزارت کار می باشند انتخاب گردند و دارای همان شرایط و
مسئولیتهایی خواهند بود که به موجب قانون کار و آیین نامه های مربوط درباره
بازرسان کار مقرر گردیده است .
ماده 33 - در هر موقع که سازمان با توجه به ماده (5) این قانون گروه
کارگران جدیدی را مشمول بیمه قرار دهد کمکهای قانونی را طبق مقررات نسبت
به بیمه شدگان انجام خواهد داد و کارفرمایان مربوط موظفند حق بیمه را از
همان تاریخی که گروه مزبور مشمول مقررات بیمه شده اند در موعد مقرر به
سازمان بپردازد.
ماده 34 - مطالبات سازمان از بابت حق بیمه و خسارات تاخیر و جرائم
مقرر در این قانون پس از پرداخت مزد یا حقوق جزو دیون ممتازه بوده و قبل
از سایر دیون باید به سازمان تادیه شود.
ماده 35 - مطالبات سازمان بابت حق بیمه و خسارات تاخیر که ناشی از
اجرای این قانون و یا قوانین بیمه های اجتماعی کارگران سابق باشد و همچنین
سهم کارفرما بابت مقرری بازنشستگی مذکور در ماده 67 این قانون در حکم
مطالبات مستند به اسناد لازم الاجرا بوده و به همان نحو به وسیله مامورین
اجرای ثبت و اجرای احکام محاکم دادگستری قابل وصول می باشد.
آیین نامه اجرایی این ماده از طرف سازمان تهیه و پس از تصویب وزارتین کار
و دادگستری به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
فصل چهارم - مقررات مختلف مالی
ماده 36 - مدیر عامل منتهی تا اول دی ماه هر سال بودجه کل سازمان را
برای سال بعد (اعم از بودجه اداری ، فنی ، درمانی و بهداشتی ) تهیه و پس از
اظهار نظر هیات نظارت تقدیم شورای عالی خواهد نمود. شوری مکلف است پس از
مطالعه مشورتی هیات نظارت و مداقه لازم حداکثر تا پانزدهم اسفند هر سال
بودجه سال بعد را تصویب و به مدیر عامل ابلاغ نماید.
جمع هزینه های اداری و حقوق و مزایای کارکنان اداری سازمان نباید از هفت
درصد کل درآمدهای سازمان تجاوز نماید.
ماده 37 - مدیر عامل مکلف است در موقع تنظیم بودجه سازمان حق بیمه را
بر اساس تعهدات مقرر در این قانون به شرح زیر:
1 - حوادث ناشی از کار و بیماریهای حرفه ای .
2 - بیماریها. حاملگی و وضع حمل .
3 - ازدواج .
4 - مستمریها و مقرریهای بازنشستگی .
تقسیم بندی و در بودجه فنی منظور نماید به نحوی که هزینه ها و پرداختهای
مربوط به هر یک از قسمتهای مزبور در هر سال از محل بودجه مخصوص همان قسمت
انجام می شود.
تبصره - ضمن تقسیم بندی فوق دو نوع ذخیره باید در نظر گرفته شود.
ذخیره احتیاط و ذخیره فنی .
از ذخیره احتیاط هزینه های غیر منتظره در مورد قسمتهای 1 و 2 و 3 این ماده
جبران خواهد شد و از محل ذخیره فنی پرداخت مستمریها و مقرریهای بازنشستگی
تامین خواهد گردید.
میزان ذخایر فوق نباید از 15 درصد کل درآمد سالیانه سازمان که حداقل 10
درصد آن باید به حساب خیره فنی منظور گردد کمتر باشد.
ماده 38 - سازمان بایستی ذخایر خود را به وسیله بانک رفاه کارگران به
کار اندازد دادن وام از طرف سازمان به اشخاص مطلقا ممنوع است .
ماده 39 - طرز اداره امور مالی و ترتیب نگاهداری حسابهای سازمان به
موجب آیین نامه ای خواهد بود که با توجه به ماده 37 این قانون از طرف مدیر
عامل تنظیم و به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
ماده 40 - سازمان باید لااقل هر 3 سال یک مرتبه و یا در هر موقع که
شورای عالی صلاح بداند امور مالی خود را با اصول محاسبات فنی بیمه اجتماعی
تطبیق و گزارش عملیات را به شورای عالی تسلیم نماید.
ماده 41 - سازمان معادل یک درصد از حق بیمه وصولی را برای بازرسی و
حفاظت و بهداشت کار و بهبود امور اجتماعی کارگران در اختیار وزارت کار
خواهد گذاشت که به تشخیص وزیر کار طبق آیین نامه مخصوصی که به تصویب هیات
وزیران خواهد رسید به مصرف برسد.
فصل پنجم - کمکهای مربوط به حوادث و بیماریها
بخش اول - حوادث ناشی از کار بیماریهای حرفه ای .
ماده 42 - کمکهای مندرج در این بخش از اولین روزی که بیمه شده در
کارگاه های مشمول این قانون به کار اشتغال پیدا می کند انجام خواهد شد.
ماده 43 - حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به
سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمام
اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمانها یا
محوطه آن مشغول کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه
مامور انجام کاری می شود اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه یا
به عکس جزو این اوقات محسوب می گردد.
ماده 44 - بیماریهای حرفه ای بیماریهایی است که در جدولی که بنا بر
پیشنهاد مدیر عامل به تصویب شورای عالی خواهد رسید تعیین می گردد. مدت
مسئولیت سازمان نسبت به هر یک از بیماریها پس از تغییر کار بیمه شده به
شرحی است که در جدول مزبور قید می گردد.
ماده 45 - در صورتی که بیمه شده در نتیجه حوادث ناشی از کار آسیب
ببیند و یا مبتلا به بیماری حرفه ای گردد سازمان کلیه معالجات و مداوا (که
طبق فارماکوپه سازمان ) و معاینات طبی را به منظور تشخیص بیماری امتحانات
از قبیل رادیوگرافی ، رادیوسکپی ، آزمایشهای طبی نسبت به شخص بیمه شده
انجام خواهد داد این معالجات مادام که طبق نظر پزشک معالج لازم تشخیص داده
شود ادامه خواهد یافت .
در صورتی که معالجه بیمار مستلزم انتقال او از شهرستانی به شهرستان دیگر
باشد هزینه انتقال او در صورتی که این انتقال به تشخیص سازمان به تنهایی
انجام پذیر نباشد هزینه سفر شخصی هم که او را همراهی می کند از طرف سازمان
پرداخت خواهد شد.
اعطای اعضای مصنوعی و هر نوع وسایل طبی که برای تقویت اعضا یا حواس شخص
آسیب دیده لازم باشد (پروتز) و همچنین نحوه ترمیم و یا تعویض آنها به موجب
آیین نامه ای خواهد بود که از طرف مدیر عامل تهیه و به تصویب شورای عالی
خواهد رسید.
ماده 46 - در صورتی که به تشخیص پزشک سازمان بیمه شده در اثر حادثه
ناشی از کار یا بیماری حرفه ای قادر به کار نباشد استحقاق دریافت غرامت
دستمزد ایام بیماری را خواهد داشت .
ماده 47 - مدت پرداخت و میزان غرامت دستمزد ایام بیماری به شرح زیر
می باشد:
1 - غرامت دستمزد از اولین روزی که بیمه شده بر اثر حادثه ناشی از
کار یا بیماری حرفه ای و به موجب تشخیص پزشک سازمان قادر به کار نباشد
پرداخته خواهد شد.
2 - غرامت دستمزد تا زمانی که بیمه شده قادر به کار نیست و یا آن که
به موجب مقررات این قانون ازکارافتاده شناخته شود پرداخت خواهد شد.
3 - غرامت دستمزد معادل دوسوم آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده
می باشد مگر در موردی بیمه شده ای که به هزینه سازمان بستری شده و متاهل یا
صاحب فرزند نباشد که در این صورت غرامت دستمزد به میزان یک دوم آخرین مزد
یا حقوق روزانه وی پرداخت خواهد شد.
هر گاه سازمان کارگر متاهل یا صاحب فرزند را برای معالجه به شهرستان
دیگری اعزام دارد و بیمار بستری نشود علاوه بر غرامت دستمزد معادل 50 درصد
غرامت دستمزد روزانه نیز برای جبران هزینه اقامت بیمه شده پرداخت خواهد
نمود.
4 - چنانچه بیمه شده ظرف مدت 12 ماه معالجه بهبود نیابد کمیسیون
پزشکی سازمان ادامه معالجه را لازم تشخیص دهد از شروع به سیزدهمین ماه
معالجه بیمه شده مجرد 40 درصد و به بیمه شده متاهل 50 درصد آخرین مزد یا
حقوق روزانه پرداخت خواهد شد.
تبصره - آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده عبارت است از جمع کل
دریافتی بیمه شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده است و در آخرین سه
ماه قبل از شروع بیماری یا وقوع حادثه تقسیم بر روزهای کار.
ماده 48 - در صورت بروز بیماری حرفه ای یا وقوع حادثه ناشی از کار
کارفرما مکلف است اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع بیمار
یا حادثه دیده به عمل آورده مراتب را فورا به اطلاع سازمان برساند. سازمان
هزینه های مزبور را خواهد پرداخت .
ماده 49 - در صورتی که ثابت شود که وقوع حادثه یا بیماری مستقیما ناشی
از عدم رعایت مقررات بهداشت و حفاظت فنی یا احتیاطات لازم از طرف کارفرما
یا نمایندگان او بوده سازمان مکلف است هزینه های مربوط به معالجات و
غرامات و مستمریها و غیره را پرداخته و از کارفرما مطالبه و وصول نماید.
همچنین در صورتی که وقوع حادثه ناشی از خطای شخص ثالثی باشد سازمان
کمکهای مقرر در این قانون را درباره بیمه شده انجام داده شخص ثالث را
تعقیب و هزینه های مربوطه را از او وصول خواهد نمود.
ماده 50 - سازمان مکلف است به تدریج و با مشارکت وزارت کار وسایل
آموزش حرفه ای بیمه شدگان آسیب دیده را که قدرت کار اولیه خود را از دست
داده طبق آیین نامه ای که به تصویب شورای عالی خواهد رسید فراهم و آنان را
برای کارهای مناسب دیگر آماده نماید.
بخش دوم - بیماری - حاملگی و وضع حمل
ماده 51 - بیمه شدگانی که ظرف مدت شش ماه قبل از مراجعه به بیمارستان
برای اعلام بیماری یا وقوع حادثه غیر ناشی از کار لااقل حق بیمه 90 روز کار
را پرداخته باشند خود و افراد خانواده آنان حق دارند که از مزایای مقرر
در ماده 45 این قانون استفاده نمایند.
تبصره 1 - اعضای مصنوعی و وسایل طبی موضوع ماده 45 این قانون منحصرا
به شخص بیمه شده داده خواهد شد مشروط به این که در تاریخ لزوم استفاده
لااقل حق بیمه دو سال را به سازمان پرداخته باشد.
تبصره 2 - مقررات این ماده درباره پیشه وران و صاحبان مشاغل آزاد و به
طور کلی همه کسانی که خود مسئول پرداخت تمامی حق بیمه هستند پس از انقضا
سه ماه از تاریخ شروع بیمه آنها اجرا خواهد گردید. مشروط بر این که حق
بیمه خود را مرتبا و بلاانقطاع به سازمان پرداخته باشند.
ماده 52 - افراد خانواده بیمه شده که حق استفاده از کمکهای مقرر در
ماده 53 این قانون را دارند عبارتند از اشخاص زیر:
1 - عیال دائم یا شوهر بیمه شده در صورتی که معاش شوهر توسط زن تامین
شود و سن شوهر از شصت سال متجاوز و یا طبق نظر کمیسیون پزشکی سازمان
ازکارافتاده باشد.
2 - فرزندان بیمه شده که دارای یکی از شرایط زیر باشند:
الف - کمتر از 12 سال تمام داشته باشند.
ب - کمتر از 21 سال تمام داشته و منحصرا مشغول به تحصیل باشند.
3 - پدر و مادر تحت تکفل بیمه شده که سن پدر از 60 سال و سن مادر از
55 سال متجاوز بوده و یا آن که به تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان
ازکارافتاده باشند و از مستمریهای مقرر در این قانون نیز استفاده
ننمایند.
ماده 53 - مدت معالجه و مداوا برای هر بیماری شش ماه است مگر در موارد
زیر:
1 - معالجه بیمه شدگانی که به کار اشتغال داشته و حق بیمه به سازمان
پرداخت می نمایند نامحدود است .
2 - در مواردی که کمیسیون پزشکی ادامه معالجه را لازم بداند معالجات
برای هر مدت که لازم باشد ادامه خواهد یافت .
ماده 54 - در صورتی که به تشخیص پزشک سازمان بیمه شده در اثر بیماری
یا حادثه غیر ناشی از کار قادر به کار نباشد استحقاق دریافت غرامت دستمزد
ایام بیماری را خواهد داشت مشروط بر این که در تاریخ شروع بیماری مشغول
به کار و یا در مرخصی استحقاقی بوده و طبق ماده 51 تحت درمان سازمان قرار
گرفته باشد.
ماده 55 - مدت پرداخت و میزان غرامت دستمزد ایام بیکاری به شرح زیر
است :
1 - در مدت سه روز اول عدم اشتغال به کار غرامت دستمزد پرداخت نمی شود
مگر آن که بیمه شده به تجویز پزشک سازمان بستری شود که در این صورت غرامت
دستمزد از اولین روز عدم اشتغال به کار پرداخت خواهد شد.
2 - مدت پرداخت دستمزد ایام بیماری برای هر بیماری محدود به شش ماه
است چنان چه بیمار پس از مدت فوق بهبود نیابد و معالجات طبق نظر کمیسیون
پزشکی ادامه داشته باشد بیمه شده از حداقل غرامت دستمزد استفاده خواهد
کرد.
3 - میزان و ماخذ غرامت دستمزد ایام بیماری در دوره شش ماهه اول
معالجه دو سوم آخرین دستمزد یا حقوق روزانه بیمه شده می باشد.
چنانچه بیمار به هزینه سازمان بستری شود در صورتی که متاهل یا صاحب فرزند
نباشد این غرامت 50% آخرین مزد یا حقوق روزانه او خواهد بود.
هر گاه سازمان بیمه شده متاهل یا صاحب فرزند را برای معالجه به شهرستان
دیگری اعزام دارد در صورتی که بیمار بستری نشود سازمان مکلف است علاوه بر
پرداخت غرامت و دستمزد معادل 50 درصد آن را به منظور جبران هزینه اقامت
بر بیمه شده پرداخت نماید.
4 - میزان و ماخذ حداقل غرامت دستمزد ایام بیماری از ماه هفتم معالجه
به بعد برای بیمه شدگان متاهل یا صاحب فرزند 50 درصد آخرین مزد با حقوق
روزانه و برای بیمه شدگان مجرد 40 درصد خواهد بود.
تبصره 1 - در مواردی که کارفرمایان طبق قوانین دیگری مکلف باشند حقوق
کارگران مسلول خود را پرداخت نمایند سازمان فقط عهده دار معالجه آنان طبق
مقررات این قانون خواهد بود.
تبصره 2 - آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده به منظور محاسبه غرامت
دستمزد ایام بیماری غیر ناشی از کار عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه
شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده است در آخرین سه ماه قبل از شروع
بیماری تقسیم بر روزهای کار.
در مورد بیمه شدگان کارمزد آخرین مزد عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه
شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده است در آخرین سه ماه قبل از شروع
بیماری تقسیم بر 90 مشروط به این که این مبلغ از غرامت دستمزدی که به
حداقل مزد کارگر عادی تعلق می گیرد کمتر نباشد.
ماده 56 - پرداخت غرامت دستمزد در هر حال موکول به تجویز استراحت از
طرف پزشک سازمان و عدم اشتغال به کار می باشد.
ماده 57 - بیمه شده زن در صورتی که در طول مدت شش ماه قبل از وضع حمل
حق بیمه نود روز کار را پرداخته باشد می تواند به شرط عدم اشتغال به کار
از کمک حاملگی استفاده نماید.
کمک حاملگی معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه بیمه شده است که طبق
بند 3 ماده 55 محاسبه و حداکثر برای مدت 12 هفته جمعا قبل از وضع حمل
پرداخت خواهد شد.
ماده 58 - بیمه شده زن یا همسر مرد بیمه شده در صورتی که در طول مدت
شش ماه قبل از وضع حمل حق بیمه نود روز کار را پرداخته باشد از کمکهای
زیر استفاده خواهد نمود:
1 - معاینه های طبی و معالجات لازم قبل از وضع حمل و حین زایمان .
2 - لباس نوزاد.
سازمان می تواند به جای کمکهای فوق مبلغی وجه نقد به بیمه شده پرداخت
نماید مبلغ مزبور در آیین نامه ای که از طرف مدیر عامل تهیه و به تصویب
شورای عالی می رسد تعیین خواهد شد.
فصل ششم - ازکارافتادگی - بازنشستگی - فوت
بخش اول - ازکارافتادگی
ماده 59 - بیمه شدگانی که حداقل دوسوم توانایی کار خود را از دست داده
باشند و نتوانند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری که مناسب با وضع
مزاجی و حرفه ای آنها باشد بیش از یک سوم مزد یا حقوق سابق خود را به دست
بیاورند ازکارافتاده کلی شناخته می شوند.
ماده 60 - بیمه شده ای که در اثر حادثه ناشی از کار یا بیماری حرفه ای
ازکارافتاده کلی شناخته شود بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بیمه
استحقاق دریافت مستمری از کار عبارت است از یک چهلم مزد یا حقوق متوسط
بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر آن که این مبلغ در مورد
بیمه شدگان مجرد از 50 درصد و در مورد بیمه شدگان متاهل یا صاحب فرزند تحت
تکفل از 70 درصد مزد یا حقوق متوسط ماهیانه بیمه شده کمتر و از صد درصد
آن بیشتر نباشد.
تبصره - مزد یا حقوق بیمه شده خواه در این ماده و خواه در مواد دیگر
این قانون عبارت است از جمع کل مزد یا حقوق ماهیانه بیمه شده که به ماخذ
آن حق بیمه دریافت شده است ظرف دو سال قبل از تقاضای بازنشستگی و یا وقوع
حادثه و شروع بیماری که منجر به ازکارافتادگی شده است تقسیم بر 24.
در مورد بیمه شدگان کارمزد مزد یا حقوق متوسط عبارت است از جمع کل درآمدی
که به ماخذ آن حق بیمه پرداخت شده در مدت یک سال قبل از وقوع حادثه یا
شروع بیماری که منجر به ازکارافتادگی شده است تقسیم بر 12 در مورد حوادث
ناشی از کار و بیماریهای حرفه ای در صورتی که بیمه شده سابقه پرداخت حق
بیمه اش کمتر از دو سال باشد مزد یا حقوق متوسط ماهیانه عبارت خواهد بود
از جمع کل دریافتی بیمه شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده است تقسیم
به روزهای کار.
ماده 61 - به بیمه شده ای که در اثر حادثه ناشی از کار کمتر از دوسوم و
معادل یا بیش از یک سوم توانایی کار خود را از دست داده باشد مستمری جزئی
به نسبت درجه ازکارافتادگی با توجه به ماده 60 پرداخته خواهد شد.
ماده 62 - بیمه شده که در اثر حادثه ناشی از کار از یکدهم تا یک سوم
توانایی کار خود را از دست داده باشد استحقاق دریافت غرامت نقص مقطوع را
خواهد داشت .
میزان غرامت مذکور عبارت است از سی و شش برابر مستمری مقرر در ماده 60
قانون ضرب در چند درصد درجه ازکارافتادگی بیمه شده .
ماده 63 - بیمه شده ای که ظرف ده سال اخیر لااقل حق بیمه پنج سال کار را
به سازمان پرداخته باشد در صورت ازکارافتادگی کلی غیر ناشی از کار حق
استفاده از مستمری ازکارافتادگی را خواهد داشت .
ماده 64 - مستمری ازکارافتادگی کلی غیر ناشی از کار عبارت است از
یک چهلم مزد یا حقوق متوسط بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط به
این که مبلغ مزبور از 40 درصد مزد یا حقوق متوسط ماهیانه کمتر و از صد
درصد آن بیشتر نباشد.
بخش دوم - بازنشستگی
ماده 65 - بیمه شده در صورت حائز بودن شرایط زیر حق استفاده از مقرری
بازنشستگی را خواهد داشت .
1 - لااقل ده سال حق بیمه مقرر را به سازمان پرداخته باشد.
2 - سن بیمه شده مرد شصت سال تمام و سن بیمه شده زن به 55 سال تمام
رسیده باشد.
تبصره - در مورد بیمه شدگانی که قبل از تقاضای بازنشستگی لااقل مدت 20
سال متوالی و یا 25 سال متناسب در نواحی بد آب و هوا و مناطق حاره کار
کرده اند و یا آن که به کارهای زیان آور اشتغال داشته اند سن بازنشستگی 55
سال تمام خواهد بود. همچنین کسانی که 30 سال تمام کار کرده اند و حق بیمه
مربوطه را به سازمان پرداخته باشند در صورت داشتن 55 سال تمام می توانند
تقاضای مقرر بازنشستگی را بنمایند.
نواحی بد آب و هوا و مناطق حاره به موجب آیین نامه ای که به پیشنهاد وزیر
کار و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید تعیین خواهد شد.
ماده 66 - میزان مقرری بازنشستگی عبارت است از یک چهلم مزد یا حقوق
متوسط بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر آن که در هر حال از
صد درصد مزد یا حقوق متوسط بیمه شده تجاوز نکند.
ماده 67 - کارفرما می تواند تقاضای بازنشستگی بیمه شدگانی را که 5 سال
پس از رسیدن به سنین بازنشستگی پیش بینی شده در این قانون به کار ادامه
داده اند بنماید ولی در این صورت مکلف است مابه التفاوت مقرری بازنشستگی
بیمه شده را تا نصف مزد یا حقوق متوسط او که در هر صورت نباید کمتر از
حداقل مزد کارگر عادی باشد طبق آیین نامه ای که بنا بر پیشنهاد مدیر عامل
به تصویب شورای عالی خواهد رسید به سازمان بپردازد و سازمان مقرری
بازنشستگی به انضمام مابه التفاوت فوق را مستقیما پرداخت خواهد نمود.
تبصره - کارفرما می تواند مبلغی معادل 5 سال مابه التفاوت مذکور در این
قانون ماده را یک جا به سازمان بپردازد که در این صورت دیگر از این بابت
تعهدی نخواهد داشت .
بخش سوم - فوت
ماده 68 - بیمه شده بازنشسته یا ازکارافتاده کلی مستمری بگیر و یا بیمه
شده که در ده سال آخر حیات خود لااقل حق بیمه پنج سال را که متضمن حق بیمه
نود روز کار در آخرین سال حیات وی باشد پرداخته باشد و یا بیمه شده ای که
بر اثر حادثه ناشی از کار یا بیماریهای حرفه ای و یا عواقب آنها فوت نماید
همسر، فرزندان ، پدر و مادر او با شرایطی که ذیلا ذکر می شود استحقاق دریافت
مستمری خواهند داشت :
1 - عیال دائمی متوفی که شوهر اختیار نکرده باشد.
2 - فرزندان بیمه شده که کمتر از 12 سال تمام داشته باشند و یا آن که
سن آنان از 21 سال تجاوز ننموده و منحصرا به تحصیل اشتغال داشته باشند.
3 - پدر و مادر بیمه شده متوفی در صورتی که تحت تکفل مستقیم او بوده
و سن پدر از شصت و سن مادر از پنجاه و پنج سال تجاوز کرده باشد.
ماده 69 - میزان مستمری عیال بیمه شده متوفی معادل پنجاه درصد مستمری
استحقاقی خود بیمه شده می باشد و در صورتی که متوقف دارای چند عیال دائم
باشد این مستمری به تساوی بین آنها تقسیم خواهد شد. میزان مستمری هر یک
از فرزندان بیمه شده متوفی معادل 25% مستمری استحقاقی خود او می باشد و در
صورتی که از پدر و مادر هر دو یتیم باشد مستمری آنها دو برابر میزان فوق
خواهد بود.
میزان مستمری هر یک از پدر و مادر بیمه شده متوفی معادل 20% مستمری
استحقاقی خود او می باشد. مجموع مستمریهای بازماندگان بیمه شده متوفی به
هر حال از میزان مستمری استحقاقی خود او تجاوز نخواهد کرد در صورتی که
مجموع مستمریها از این میزان تجاوز کند از سهم هر یک از مستمری بگیران به
نسبت کاسته خواهد شد و در این صورت اگر یکی از مستمری بگیران فوت کند یا
فاقد شرایط استحقاق مستمری گردد سهم بقیه آنان با توجه به تقسیم بندی فوق
افزایش خواهد یافت .
تبصره - منظور از مستمری استحقاقی بیمه شده مذکور در این ماده مستمری
است که در حین فوت از آن استفاده می نموده است . در مورد بیمه شدگانی که در
اثر بیماری حرفه ای یا حادثه ناشی از کار فوت کنند مستمری استحقاقی عبارت
است از مستمری درباره بیمه شده ازکارافتاده در اثر بیماری حرفه ای یا
حادثه ناشی از کار برقرار می شود. در مورد بیمه شده ای که به یکی از علل
غیر واقعی مربوط به کار فوت کند مستمری استحقاقی معادل مستمری است که به
بیمه شده ازکارافتاده در اثر حادثه یا بیماری غیر ناشی از کار تعلق
می گیرد.
ماده 70 - هر گاه بیمه شده فوت نماید هزینه کفن و دفن او از طرف
سازمان پرداخت خواهد شد. مبلغی را که سازمان از این بابت خواهد پرداخت به
موجب آیین نامه ای خواهد بود که از طرف مدیر عامل تهیه و به تصویب شورای
عالی خواهد رسید.
در صورتی که کفن و دفن به وسیله سازمان انجام یابد مبلغی از این بابت
پرداخت نخواهد شد.
فصل هفتم - ازدواج و عائله مندی
ماده 71 - کمک ازدواج به بیمه شده زن یا مرد که برای اولین بار ازدواج
کند تعلق می گیرد مشروط بر آن که در موقع ازدواج مشغول کار بوده و در ظرف
پنج سال قبل از تاریخ ازدواج بیست و چهار ماه حق بیمه به نام او پرداخت
شده باشد در موردی که همسر بیمه شده واجد شرایط فوق باشد کمک ازدواج به
هر دو نفر داده خواهد شد. کمک ازدواج معادل یک ماه متوسط آخرین حقوق یا
مزد وی خواهد بود.
ماده 72 - کمک عائله مندی به کارگرانی که در کارگاه های مشمول این قانون
به کار اشتغال دارند با رعایت شرایط زیر قابل پرداخت خواهد بود:
1 - کارگر بیش از دو سال سابقه کار در همان کارگاه داشته باشد.
2 - بیش از یک فرزند تحت تکفل داشته باشد.
3 - سن فرزندان از 12 تمام کمتر بوده مگر آن که منحصرا مشغول تحصیل
باشند که در این صورت تا سن 18 سال تمام کمک عائله مندی پرداخت خواهد شد.
ماده 73 - کمک عائله مندی کلا به عهده کارفرمای مربوطه خواهد بود و باید
در موقع پرداخت مزد یا حقوق طبق مقررات این قانون به بیمه شده بپردازد
میزان کمک عائله مندی عبارت است از یکصد ریال در ماه برای هر یک از
فرزندان دوم به بالا.
تبصره - چنانچه در مورد پرداخت کمک عائله مندی اختلافی بین کارگر و
کارفرما حاصل شود به طریق مذکور در فصل اول حل اختلاف قانون کار عمل می شود
و چنانچه کارفرما از پرداخت کمک عائله مندی استنکاف نماید مانند مورد عدم
پرداخت مزد کارگر به نحوی که در قانون کار پیش بینی شده است اقدام خواهد
شد.
فصل هشتم - مقررات کلی راجع به کمکها
ماده 74 - معالجه و مداوای بیماران نزد پزشکان سازمان یا موسسات
درمانی متعلق به سازمان و یا پزشکان و موسسات وابسته به سازمان به عمل
خواهد آمد.
تبصره - در موارد فوری که بیمار به علت عدم دسترسی به پزشکان یا
موسسات درمانی وابسته به سازمان پزشک دیگری مراجعه کرده باشد در صورتی که
مراتب را ظرف چهل و هشت ساعت به سازمان اطلاع دهد هزینه معالجه و مداوای
او طبق آیین نامه ای که به تصویب شورای عالی می رسد از طرف سازمان پرداخت
خواهد شد.
ماده 75 - سازمان می تواند به موجب آیین نامه ای که بنا به پیشنهاد مدیر
عامل به تصویب شورای عالی خواهد رسید در موسسات درمانی خود بیماران را
نیز به غیر از بیمه شدگان بپذیرد.
ماده 76 - کمکهای مربوط به بیماری ، حاملگی و وضع حمل در موارد زیر
متوقف یا به کلی موقوف می شود.
1 - بیمار یا زن باردار که از پیروی دستور سازمان خودداری نماید.
2 - بیمار یا زن باردار که بدون عذر موجه در موقع و به ترتیبی که
سازمان معین می کند برای معاینه حاضر نشود.
3- بیمار یا زن باردار که بدون اجازه پزشک مربوط شروع به کار کند.
ماده 77 - هر گاه برای یک مدت دو یا چند کمک نقدی به بیمه شده تعلق
گیرد فقط کمک نقدی که میزان آن بیشتر است پرداخت خواهد شد به استثنای کمک
ازدواج و عائله مندی و نوزاد که دریافت آنها مانع استفاده از سایر کمکهای
مقرر نخواهد بود.
ماده 78 - مرور زمان برای هر یک از اقساط مستمریها دو سال و برای سایر
کمکهای مقرر در این قانون از تاریخ استحقاق می باشد.
ماده 79 - مدتی که بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری یا کمک
حاملگی استفاده می کند جهت استفاده از کلیه مقررات این قانون جزو مدت
پرداخت حق بیمه او محسوب خواهد شد.
ماده 80 - کارگران کارگاهها باید قابلیت و استعداد جسمانی برای کارهای
مرجوعه داشته باشند و بدین منظور کارفرمایان مکلفند قبل از به کار گماردن
کارگران خود آنان را معاینه نمایند.
در صورتی که پس از استخدام کارگر معلوم شود که نامبرده در حین استخدام
قابلیت و استعداد کار مرجوعه را نداشته و کارفرما در معاینه وی تعلل کرده
است و بالنتیجه کارگر دچار حادثه شده و یا بیماریش شدت یابد سازمان کلیه
مقررات این قانون را درباره بیمه شده اجرا و هزینه های مربوطه را از
کارفرما مطالبه و وصول خواهد نمود.
ماده 81 - سازمان مکلف است به تدریج بیمه شدگان و افراد خانواده آنان
را معاینه نموده و کلیه اقدامات بهداشتی لازم را برای پیشگیری بیماریها
انجام دهد.
تبصره - معاینه بیمه شدگانی که با گازهای سمی یا مواد سربی و منگنز و
یا سایر مواد زیان آور سر و کار دارند حداقل سالی یک مرتبه از طرف سازمان
انجام خواهد شد.
ماده 82 - کارفرما مکلف است از استخدام اشخاص الکلی یا معتاد به مواد
مخدره خودداری نماید.
هر گاه اعتیاد مزبور پس از استخدام ثابت شود و یا بیمه شده در حین
استخدام چنین اعتباری را پیدا کند به بیمه شده معتاد فرصت داده خواهد شد
که به هزینه خود ظرف سه ماه عادت مزبور را ترک کند و در غیر این صورت از
عداد بیمه شدگان خارج خواهد شد.
ماده 83 - مستمری ازکارافتادگی در صورت از بین رفتن یکی از شرایط
مذکور در این قانون قطع می شود ولی در صورتی که بیمه شده مشمول ماده 61
شناخته شود مستمری ازکارافتادگی جزیی درباره او برقرار خواهد شد.
در مستمری ازکارافتادگی جزیی تجدید نظر نخواهد شد مگر ظرف مدت 5 سال پس
از برقراری آن در این صورت اگر بیمه شده فاقد یکی از شرایط مقرر بشود
مستمری او قطع و در صورتی که مشمول ماده 62 شناخته شود غرامت مذکور در آن
ماده را دریافت خواهد نمود.
ماده 84 - کمیسیون پزشکی هر یک از شعب سازمان تشکیل می شود از:
1 - پزشک معالج .
2 - پزشک سازمان .
3 - پزشک متخصص در رشته مربوط به انتخاب سازمان .
4 - رییس یا متصدی فنی شعبه که به عنوان منشی در جلسات کمیسیون شرکت
نموده ولی حق رای نخواهد داشت .
تبصره 1 - در صورتی که بیمه شده در شهرستانی باشد که امکان تشکیل
کمیسیون پزشکی با حضور پزشک معالج موجود نباشد پزشک معالج نظریات خود را
کتبا به کمیسیون پزشکی نزدیکترین شعبه ارسال خواهد داشت .
کمیسیون پزشکی شعبه در صورتی که حضور بیمه شده را لازم بداند از او به
هزینه سازمان دعوت به عمل خواهد آورد.
تبصره 2 - در صورتی که بیمه شده نسبت به تصمیم کمیسیون پزشکی معترض
باشد می تواند ظرف دو ماه پس از اعلان رای تقاضای تجدید نظر نماید.
تجدید نظر به عهده کمیسیونی خواهد بود که در مرکز از اشخاص زیر تشکیل
می شود و رای آن قطعی و لازم الاجرا می باشد:
1 - یک نفر از پزشکان سازمان به انتخاب مدیر عامل .
2 - پزشک متخصص در رشته مربوط به انتخاب مدیر عامل .
3 - مدیر فنی سازمان یا قائم مقام او که باید لااقل رییس قسمت باشد.
کمیسیون تجدید نظر در صورتی که حضور بیمه شده را لازم بداند از او به
هزینه سازمان دعوت به عمل خواهد آورد.
ماده 85 - وظایف کمیسیونهای پزشکی عبارتند از:
1 - تعیین علت و درجه ازکارافتادگی بیمه شده با توجه به مقررات این
قانون .
2 - تعیین و تشخیص ازکارافتادگی پدر یا مادر بیمه شده برای استفاده
از مقررات و مزایای این قانون .
3 - اظهار نظر راجع به ادامه معالجه بیماران پس از انقضای مدت قانونی
با توجه به مقررات این قانون .
4 - اظهار نظر راجع به تجویز پزشک معالج مربوط به دادن هر گونه وسایل
طبی و اعضای مصنوعی مقرر در این قانون .
5 - اظهار نظر راجع به کلیه امور دیگری که به موجب این قانون و
آیین نامه های مربوط در اختیار کمیسیون پزشکی گذاشته شده است .
تبصره 1 - کمیسیونهای پزشکی و تجدید نظر برای تعیین درجه
ازکارافتادگی از جدولی که به پیشنهاد مدیر عامل به تصویب شورای عالی
می رسد تبعیت می نمایند.
تبصره 2 - در صورتی که عضو یا اعضا یا قسمتی از بدن بیمه شده در
نتیجه حادثه ناشی از کار آسیب دیده و یا از بین برود و میزان نقص در جدول
مذکور در تبصره یک این ماده ذکر نشده باشد کمیسیون پزشکی با توجه به
میزان آسیب وارده یا درجه ازکارافتادگی را راسا تعیین خواهد نمود.
فصل نهم - تخلفات و مقررات کیفری
ماده 86 - هر گاه بیمه شده با ارائه اسناد و گواهیهای خلاف واقع یا
توسل به عناوین و وسایل تقلبی از مزایای مقرر در این قانون به نفع خود و
یا عائله خود و اشخاص ثالث استفاده نماید به دو برابر خسارت وارده و در
صورت تکرار علاوه بر جریمه نقدی به حبس تادیبی از یازده روز تا دو ماه
محکوم خواهد شد.
ماده 87 - کارفرمایانی که در موعد مقرر حق بیمه را به سازمان یا شعب
یا نمایندگیهای آن پرداخت ننمایند علاوه بر تادیه وجوه مذکور به پرداخت
مبلغی معادل یک هزارم مبلغ عقب افتاده برای هر روز تاخیر ملزم خواهند بود
الزام کارفرمایانی که جدیدا مشمول مقررات بیمه قرار می گیرند به تادیه حق
بیمه از تاریخی است که از طرف سازمان تعیین و به وسیله درج آگهی در جراید
اعلام شده است .
تبصره - کارفرمایانی که ظرف 6 ماه از تاریخ اجرای این قانون بدهیهای
معوقه خود را که متعلق به قبل از تاریخ تصویب این قانون باشد به سازمان
پرداخت نمایند از تادیه خسارات تاخیر پرداخت و جرائم معاف خواهند بود.
ماده 88 - کارفرمایانی که در موعد مقرر در ماده 30 لیست بیمه شدگان خود
را که شامل اسامی و میزان مزد یا حقوق و مزایای بیمه شدگان می باشد به
سازمان یا شعب یا نمایندگیهای مربوط ارسال ننمایند یا به ترتیبی که با
موافقت قبلی سازمان معین می شود عمل نکنند ملزم به پرداخت جریمه نقدی
معادل یک بیستم حق بیمه مقرر در هر ماه خواهند بود.
ماده 89 - هر گاه کارفرما به منظور فرار از انجام تکالیف مقرر در این
قانون عده بیمه شدگان خود یا میزان مزد و حقوق و یا مزایای آنان را کمتر
از عده و میزان حقیقی در لیست ارسالی قلمداد نماید علاوه بر پرداخت حق
بیمه واقعی به پرداخت دو برابر مابه التفاوت آن با مبلغ مندرج در لیست
ارسالی محکوم خواهد شد.
ماده 90 - کارفرمایانی که به منظور جلب نفع برای خود یا بیمه شدگان یا
اشخاص ثالث به نحوی از انحا مرتکب صدور گواهی خلاف واقع و یا تبانی گردند
برای مرتبه اول به دو برابر خسارت وارده و در صورت تکرار علاوه بر جریمه
نقدی به حبس تادیبی از 11 روز تا دو ماه محکوم خواهند شد.
ماده 91 - کارفرمایانی که وجوهی زائد بر میزان مقرر در این قانون به
عنوان حق بیمه از مزد یا حقوق و مزایای بیمه شدگان خود کسر نمایند علاوه بر
رد مبلغ اضافی به آنها به مجازات مندرج در ماده 90 محکوم خواهند شد.
ماده 92 - هر گونه برداشت غیر قانونی از وجوه سازمان و تصرف غیر مجاز
در اموال آن در حکم اختلاس و تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی محسوب
می شود و متخلف طبق قوانین کیفری تعقیب خواهد شد.
ماده 93 - پزشکان ، داروسازان و کلیه کسانی که گواهی آنان مجوز استفاده
از کمکهای مقرر در این قانون می باشد در صورت صدور گواه خلاف واقع علاوه بر
جبران خسارات وارده به حبس تادیبی از دو ماه تا شش ماه محکوم خواهند شد.
ماده 94 - کلیه خسارات و وجوه حاصله از جرائم مقرر در این قانون به
صندوق سازمان پرداخت و جزو درآمد سازمان منظور می گردد.
ماده 95 - به کلیه جرائم مندرج در این قانون در مراجع صالحه و خارج از
نوبت رسیدگی خواهد شد.
فصل دهم - مقررات مختلفه
ماده 96 - سازمان از پرداخت هر گونه مالیات و عوارض و پرداخت هزینه و
تمبر دعاوی و مالیات مستغلات معاف می باشد. همچنین بیمه شدگانی که به موجب
این قانون مستمری و یا کمک دریافت می کنند نسبت به وجوه دریافتی از پرداخت
هر گونه مالیات و عوارض معاف می باشند.
تبصره - کارمندان سازمان از لحاظ پرداخت مالیات و عوارض بر حقوق و
مزایا مانند کارمندان دولت خواهند بود.
ماده 97 - کارگران و بازماندگان کارگر متوفی که تا تاریخ تصویب این
قانون به نحوی از انحا بر طبق مقررات مستمری درباره آنها برقرار شده
مستمری مذکور را کماکان به ماخذ سابق از این سازمان دریافت خواهند داشت .
ماده 98 - سازمان می تواند تدارکات و همچنین اسباب و لوازم طبی و جراحی
و داروهای مورد نیاز خود را مستقیما از خارج وارد و یا در داخله از هر
فروشنده ای که با شرایط مناسب تری عرضه کند خریداری نماید.
ماده 99 - وجوه و دارایی ها و تعهدات زیر به سازمان منتقل می گردد:
1 - کلیه اموال و موجودیها و مطالبات و ذخیره ها و تعهدات قانونی
بنگاه رفاه اجتماعی و صندوق تعاون و بیمه کارگران .
2 - کلیه اموال و موجودیها و مطالبات و تعهدات قانونی شرکت سهامی
بیمه ایران از بابت بیمه کارگران .
3 - کلیه موجودیهای حساب صندوق سابق کمک بیکاری .
4 - ساختمانها و تاسیسات بهداری و درمانی که از طرف وزارتخانه و
موسسات و بنگاه ها و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت برای انجام مراجعات
بهداری و درمانی کارگران تاسیس شده است از تاریخی که کمکهای مقرر در این
قانون را سازمان مستقیما به کارگران آنها انجام دهد.
تبصره - مقصود از اموال مذکور در ماده فوق کلیه اموال منقول و غیر
منقول تاسیساتی است که از محل وجوه مربوط به حق تعاون و بیمه و بهداشت و
صندوق احتیاط و یا به منظور استفاده منظم کارگران تهیه شده است .
ماده 100 - سوابق پرداخت حق بیمه کارگران یا بیمه شدگان نزد شرکت سهامی
بیمه ایران صندوق تعاون و بیمه کارگران و یا سازمان بیمه های اجتماعی
کارگران برای استفاده از مزایای مذکور در این قانون جزو سابقه بیمه آنان
محسوب خواهد شد مشروط بر این که :
1 - کارگاهی که بیمه شده در آن به کار اشتغال داشته است کارگران خود
را نزد یکی از دستگاه های مذکور در فوق بیمه نموده و اشتغال بیمه شده نیز
در آن کارگاه مسلم باشد.
2 - کمک مورد تقاضا در قانونی که به موجب آن حق بیمه پرداخت شده است
پیش بینی شده باشد.
ماده 101 - از تاریخ اجرا این قانون لایحه قانونی بیمه های اجتماعی
کارگران مصوب 24 تیر ماه 1334 کمیسیونهای مشترک مجلسین و همچنین مواد
سایر قوانین که با این قانون مغایرت داشته باشد ملغی است .
ماده 102 - وزارت کار و وزارت دادگستری مامور اجرا این قانون می باشند.
به موجب قانون اجازه اجرای لایحه و اصلاح قانون کار و لایحه اصلاح لایحه
قانونی سازمان بیمه های اجتماعی کارگران پس از تصویب کمیسیونهای مشترک
مربوطه مجلسین مصوب 4شنبه هفتم خرداد ماه 1337 شمسی لایحه فوق در تاریخ
چهارشنبه بیست و یکم اردیبهشت ماه 1339 به تصویب کمیسیون مشترک کار
مجلسین رسیده قابل اجرا می باشد.
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1339/02/21
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون مالیاتهای مستقیم قانون مربوط به اساسنامه شرکت ملی نفت ایران
