قانون راجع به آموزش و پرورش عمومی اجباری و مجانی
ماده اول - دولت مکلف است از سال 1322 تا مدت ده سال تعلیمات (آموزش و
پرورش ) ابتدایی را در تمام کشور به تدریج عمومی و اجباری سازد.
ماده دوم - دوره تعلیمات ابتدایی اجباری شش سال است برنامه تحصیلات و
کتابهای دبستانی با رعایت مقتضیات نقاط مختلف کشور ممکن است متنوع باشد
تالیف طبع کتابها را وزارت فرهنگ با رعایت اصول آموزش و پرورش خاصه تربیت
اخلاقی و تقویت حس دینی کودکان عهده دار خواهد بود.
تبصره - وزارت فرهنگ می تواند تا زمانی که وسائل کافی در اختیار ندارد
و مقتضی می داند تحصیلات را در کلاس 5 و 6 اختیاری قرار دهد مشروط بر اینکه
این مدت از تاریخ تصویب این قانون از پنج سال تجاوز نکند.
وزارت فرهنگ مکلف است در برنامه این دو کلاس تجدید نظر به عمل آورده
آموختن مقدمات حرف و صنایع و کشاورزی را با رعایت مقتضیات هر محل در آن
به گنجاند.
ماده سوم - آموزش و پرورش در دبستانهای دولتی در تمام کشور مجانی است
و به هیچ عنوان نباید از دانش آموزان وجهی مطالبه شود به دانش آموزان
بی بضاعت کتاب درسی مجانی داده خواهد شد.
ماده چهارم - در نقاطی که وسائل تعلیمات اجباری فراهم گردیده وزارت
فرهنگ اجباری بودن آن را در فروردین ماه پس از صحه ملوکانه اعلام می نماید.
ماده پنجم - در نقاطی که طبق ماده چهارم اجباری بودن تعلیمات اعلام شده
است اهالی مکلفند اطفال خود را که سنشان شش سال تمام باشد در شهریور ماه
در دبستانها نام نویسی کنند هر گاه طفلی به واسطه بیماری نتواند در موقع
مقرر مشغول تحصیل شود ولی او موظف است او را بلافاصله پس از رفع نقاهت به
دبستان معرفی نماید.
تبصره - اداره کل آمار مکلف است همه ساله آمار کودکان شش ساله نقاط
مختلف کشور را به وزارت فرهنگ تسلیم نماید.
ماده ششم - هر گاه ولی طفل در موعد مقرر بدون داشتن عذر موجه طفل خود
را برای تحصیل منظم به دبستان نسپارد علاوه بر اینکه مجبور است غفلت خود
را جبران کند به پرداخت ده ریال جریمه محکوم می گردد.
وجوه حاصله از این جرائم به مصرف تهیه کتاب و لوازم تحصیل برای
دانش آموزان بی بضاعت خواهد رسید.
ماده هفتم - در هر نقطه که دبستان دائر می شود وزارت بهداری و شهرداری
محل باید با نظر وزارت فرهنگ وسایل معاینه طبی دانش آموزان را به قسمی
فراهم سازند که هر یک از آنان در عرض سال تحصیلی لااقل دو بار مورد معاینه
پزشک واقع شود و نیز مکلفند وسائل مداوای مجانی دانش آموزان بی بضاعت خاصه
مبتلایان به تراخم را فراهم سازند.
ماده هشتم - دولت مکلف است همه ساله اعتبارات لازم را در بودجه کل کشور
برای ساختمان و تاسیس و نگاهداری دبستانها و تربیت آموزگار و به طور کلی
تامین اجرای این قانون در مدت مقرر پیش بینی نماید.
تبصره 1 - شهرداریها مکلفند در حدود قوانین مربوطه در تهیه وسائل
ساختمان مدارس و توسعه معارف طبق آیین نامه مخصوص با وزارت فرهنگ تشریک
مساعی نمایند.
تبصره 2 - ساختمان همه دبستانها مطابق نقشه هایی خواهد بود که مهندسین
مخصوص وزارت فرهنگ باید متناسب با آب و هوا و موقعیت نقاط مختلف کشور با
رعایت اصول بهداشتی تهیه نمایند در قرا و قصبات ساختمان دبستانها با
مساعدت مالکین طبق آیین نامه مخصوص به عمل خواهد آمد.
ماده نهم - برای تربیت و تهیه آموزگاران به عده کافی از سال تحصیلی
1322 وزارت فرهنگ مکلف است اقدامات زیر را به عمل آورد.
الف - در سال اول دانش سراهای مقدماتی لااقل یک ثلث بیشتر از سالهای پیش
دانش آموز واجد شرایط به پذیرد و در صورت لزوم کلاسها را متعدد کند.
ب - در شهرهایی که فعلا دانش سرا نیست در صورت لزوم به تاسیس آن مبادرت
نماید.
ج - در دانش سراها یا دبیرستانها یا دبستانها کلاسی به نام کلاس کمک
آموزگاری تاسیس کند که شرط ورود به آن داشتن گواهینامه تحصیلات شش ساله
ابتدایی و دوره اش یک یا دو سال باشد آموزگارانی که لااقل پنج سال تدریس
متوالی یا ده سال تدریس متناوب داشته باشند می توانند بدون شرط مذکور در
این کلاس ها پذیرفته شوند یک یا دو سالی که برای دوره کلاسها معین گردیده
جزو سابقه خدمت آنان محسوب خواهد شد.
ماده دهم - تحصیل در کلاسهای کمک آموزگاری مجانی خواهد بود به علاوه کمک
هزینه تحصیل که میزان آن را وزارت فرهنگ معین خواهد کرد به دانش آموزان
پرداخته می شود دانش آموزان هنگام ورود تعهد کتبی خواهند سپرد که پس از
فراغ از تحصیل دو برابر مدت تحصیل را موظفا آموزگاری کنند و الا سه برابر
کمک هزینه دریافتی را به صندوق دولت بپردازند.
ماده یازدهم - دولت موظف است کسانی را که از کلاس کمک آموزگاری
گواهینامه فراغ تحصیل گرفته اند و کمک آموزگار خوانده خواهند شد با رعایت
شرایط مقرره در فقرات 1 و 3 و 4 ماده دوم قانون استخدام کشوری در
دبستانها به خدمت به گمارد.
ماده دوازدهم - هر یک از مشاغل کمک آموزگار و آموزگار و دبیر و
دانشیار و استاد و پزشک بیمارستانی ضمیمه دانشکده پزشکی به ده پایه تقسیم
می شود. حد اقل مدت توقف در پایه های 1 تا 3 یک سال و در پایه های 4 تا 6 دو
سال و از پایه 7 به بالا سه سال خواهد بود - حقوق پایه یک کمک آموزگار
برابر مقرری دریافتی پایه یک اداری و حقوق پایه یک آموزگاری یک برابر و
نیم حقوق پایه یک کمک آموزگار و حقوق پایه یک دبیری دو برابر حقوق پایه
یک دانشیاری سه برابر حقوق پایه یک آموزگار خواهد بود.
آموزگار و حقوق پایه یک
در موقع ارتقا از پایه ای به پایه بالاتر در مورد کمک آموزگاران و
آموزگاران تا پایه 5 یک پنجم حقوق پایه مادون و از پایه شش به بالا یک
هشتم حقوق پایه مادون و در پایه های دبیری یک هشتم حقوق پایه مادون و در
پایه های دانشیاری معادل یکدهم حقوق پایه مادون علاوه خواهد شد حقوق هر
پایه استادی به اندازه یک دهم از حقوق همان پایه دانشیاری بیشتر خواهد
شد.
تبصره 1 - کمک آموزگاران و آموزگاران و دبیرانی که متاهل هستند ثلث
حقوق پایه یک خود را به عنوان فوق العاده تاهل دریافت خواهند داشت .
تبصره 2 - وزارت فرهنگ می تواند از میان دبیران و با تصویب شورای
دانشگاه از میان استادان و دانشیاران و دبیران دانشگاه کسانی را برای
ریاست و نظامت کلاسهای کمک آموزگاری و دانش سراها و دبیرستانها و همچنین
برای بازرسی و خدمات فنی و معاونت دانشکده ها بر طبق آیین نامه مخصوص
انتخاب نماید این اشخاص در مدت اشتغال به یکی از این کارها تا پایه پنج
نصف حقوق و از پایه شش به بالا ثلث حقوق پایه خود را اضافه دریافت خواهند
نمود. این اشخاص موظفند تمام اوقات رسمی را به خدمات مرجوعه صرف نمایند و
به هیچ وجه حق اشتغال در بنگاه های دیگر دولتی و غیر دولتی نخواهند داشت .
تبصره 3 - مواد 10 و 11 قانون تربیت معلم مصوب اسفند 1312 و مواد 12
و 13 قانون تاسیس دانشگاه مصوب خرداد 1313 و ماده واحده مصوب پنجم آبان
ماه 1317 و مواد 4 و 5 و 11 قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه مصوب آبان
1319 و تبصره 1 ماده اول قانون ششم آبان 1320 نسبت به آنچه با این ماده
مغایرت دارد ملغی می باشد.
ماده سیزدهم - هر گاه در نقاطی که تعلیمات عمومی اجباری اعلام گردیده
آموزگار و کمک آموزگار تربیت یافته به قدر کافی موجود نباشد وزارت فرهنگ
می تواند کسانی را که لااقل دارای گواهینامه شش ساله ابتدایی یا تحصیلاتی
معادل آن هستند به آموزگاری چهار کلاس اول ابتدایی و کسانی را که تحصیلات
سه ساله اول متوسطه یا معادل آن را دارا می باشند به آموزگاری کلاس های 5 و 6
ابتدایی با رعایت جهات اخلاقی و استعداد آنان برای تدریس انتخاب و به طور
قرارداد استخدام نموده به کار بگمارد.
تبصره - هیچگاه وزارت فرهنگ نمی تواند با داشتن آموزگار و کمک آموزگار
تربیت شده به استخدام آموزگاران قراردادی بپردازد و به طور کلی استخدام
معلم قراردادی جدید فقط در صورتی مجاز است که معلم رسمی مشمول این قانون
و قانون تربیت معلم مصوب اسفند 1312 و قانون دانشگاه مصوب هشتم خرداد
1313 به قدر کافی موجود نباشد.
ماده چهاردهم - به کمک آموزگاران و آموزگاران و دبیرانی که در خارج از
محل اقامت خود خدمت می نمایند باید از طرف دولت منزل داده شود و در غیر
این صورت کرایه خانه متناسب هر محل به تشخیص وزارت فرهنگ و بر طبق
آیین نامه مخصوص علاوه بر حقوق و فوق العاده های دیگر به آنها پرداخته خواهد
شد.
ماده پانزدهم - وزارت فرهنگ می تواند آموزگاران و مدیران قراردادی را
که دارای گواهی نامه دوره اول متوسطه و لااقل پنج سال سابقه خدمت آموزگاری
در مدارس دولتی باشند به عنوان آموزگار و در صورتی که این گواهی نامه را
نداشته ولی پنج سال سابقه تدریس در مدارس دولتی داشته باشند به عنوان کمک
آموزگار استخدام نماید و همچنین می تواند دبیران قراردادی را که لااقل
دارای ده سال سابقه تدریس در دبیرستان و یا اینکه دارای دیپلم متوسطه و
پنج سال سابقه تدریس در دبیرستان باشند با رتبه دبیری به خدمت رسمی
بپذیرد و ماخذ تعیین درجه این کمک آموزگاران و آموزگاران و دبیران آخرین
حقوقی خواهد بود که قبل از دی ماه 1321 از وزارت فرهنگ دریافت داشته اند.
ماده شانزدهم - وزارت فرهنگ آیین نامه هایی را که برای اجرای این قانون
لازم خواهد بود تهیه و پی از تصویب کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملی به موقع
اجرای خواهد گذاشت .
این قانون که مشتمل بر شانزده ماده است در جلسه ششم مرداد ماه یک هزار و
سیصد و بیست و دو به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1322/05/06
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون اصلاح مواد 10 ، 11 ، 12 ، 173 ، 273 ، قانون کیفر عمومی قانون استخدام ال استیفان تیمرمان تبعه دولت آمریکا برای اداره شهربانی
