مسئولیت کسرونقصان محمولات درجریان حمل ونقل ،متوجه متصدی حمل ونقل است ولومباشرحمل ونقل شخص دیگری باشد
رای شماره : 1920-12/12/29
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"اعتراضات فرجامخواه واردبنظرنمی رسدوچون ازجهت اصول وقوانین ایرادبرحکم فرجامخواسته واردنیست حکم مزبوربه اکثریت آراءابرام می شود."
* سابقه *
قراردادحمل ونقل
مسئولیت متصدی حمل ونقل
یکی ازوکلای دادگستری به وکالت فرجامخواه دادخواستی بخواسته بهای یک عدل فرش هیجده تکه خرک درجزین همدان مقوم به بیست هزارریال دردادگاه شهرستان کرمانشاه برفرجامخوانده اقامه دعوی کرده است به توضیح اینکه خوانده طبق بارنامه 20عدل فرش که ازتجارت خانه موکلم درهمدان بعنوان وی به کرمانشاه فرستاده شده تحویل گرفته ودرگاراژخودگذاشته وفردای آنروزکه بنابوده به موکل تحویل دهداظهارنموده که شبانه درگاراژسرقت شده است در این خصوص به شهربانی شکایت کرده ولی صدق ادعای اوتاکنون ثابت نشده است وطبق ماده 386قانون تجارت خوانده مسئول است تقاضای رسیدگی وصدورحکم به سودموکل می شودمستندات دعوی عبارت بوده از:1- رونوشت بارنامه موسسه حمل ونقل همدان مبنی برتعهدموسسه مزبوربرحمل بیست عدل فرش که ازطرف خواهان تحویل اوشده است به کرمانشاه وتحویل دادن آن به گمرک ودرصورت تعطیل بودن گمرک درگاراژتخلیه وتحویل خواهدشدورسیددریافت دارد،2- رونوشت برگ رسیدحاکی ازاینکه نوزده عدل فرش متعلق بخواهان توسط گاراژ اوآمده است وتحویل مشارالیه گردیده است .
دادگاه شهرستان کرمانشاه درپایان رسیدگی بدین خلاصه رای داده است : رونوشت بارنامه مدرک دعوی دلالت داردبراینکه خواهان اجناس رابه موسسه حمل ونقل همدان تحویل داده وموسسه مزبوره متعهدشده اجناس رابه کرمانشاه حمل وبه اداره گمرک تسلیم ودرصورت تعطیل بودن اداره گمرک در گاراژتخلیه نمایدورونوشت صورت مجلس تحقیقات اداره آگاهی حاکی ست که بارهادرگاراژخوانده تخلیه ویک عدل آن سرقت گردیده که باتوجه به مواد377 الی 387قانون تجارت مسئولیت کسرویانقصان مال التجاره دراین موردبه عهده موسسه تعهدکننده حمل ونقل است وخوانده راکه مدیرگاراژخورشید کرمانشاه است وتعهدی درقبال خواهان نداشته ودلیلی هم نیست که مرتکب تفریط وتعدی شده باشدطبق موادمذکورنمی توان مسئول کسریانقصان اموال خواهان دانست بنابراین خواهان دردعوی محکوم به بی حقی است .
محکوم علیه ازاین حکم پژوهشخواهی نموده وشعبه دوم دادگاه استان پنجم بدین خلاصه رای داده است :
موسسه حمل ونقل همدان بیش ازاین تکلیف نداشته است که بیست عدل فرش راتحویل اداره گمرک ویاگاراژنمایدوحسب الشرط فرشهاراسالما واردگاراژخوانده کرده وتحویل اوداده است بنابراین موردی برای توجه دعوی به موسسه همدان نخواهدبودوباتحقق اینکه فرشهاتحویل خوانده مدیرگاراژ کرمانشاه شده ومشارالیه درمقابل وجوهی که دریافت می داشته مکلف به حفظ اموال صاحبان مال بوده است وصرف اظهاراوبه اینکه مال سرقت شده ،موجب برائتش نخواهدبودبنابراین حکم پژوهشخواسته گسیخته می شودوپژوهشخواه محکوم به پرداخت بیست هزارریال بهای یک عدل فرش دروجه پژوهشخواه می باشد.
براین حکم که غیابی بوده اعتراض شده است ودادگاه استان پنجم به این استدلال :
بموجب بارنامه مستنددعوی متصدی حمل ونقل همدان تعهدنموده که قالی هارادرکرمانشاه تحویل اداره گمرک یادرگاراژتحویل صاحب آن دهدو رسیددریافت داردوپرونده حکایت ازتحویل نداردبعلاوه صاحب مال قالیها راتحویل خوانده نداده است بنابراین همانطورکه دادگاه بدوی استدلال کرده گاراژهمدان مسئول است ودعوی خواهان بدوی برخوانده موجبی نداشته ،حکم غیابی راگسیخته وحکم بربطلان دعوی صادرنموده است .
ازاین حکم فرجامخواهی شده وشعبه ششم دیوان عالی کشورخلاصه بعنوان اینکه :
استدلال دادگاه مخدوش است زیرافرجامخوانده اقراربه وصول تمام عدلهابه گاراژخودوتحویل گرفتن آنهابدون کسرونقصان نموده ومتصدی حمل ونقل که تعهدرساندن مال راکرده مطابق قراردادبایدعدلهارابه گمرک ودر صورت تعطیل گمرک درگاراژبگذاردوبه صاحبش ورودآنهارااطلاع دهدوبه همین طورعدلهادرگاراژخالی شده وهمان شب یک عدل آن مفقودگردیده وبااین حال ماده 388قانون تجارت شامل این موردنبوده وحکم فرجامخواسته که به استدلال مذکورصادرشده صحیح نیست ،حکم صادررانقض نموده است .
شعبه اول دادگاه استان پنجم که مرجع رسیدگی پس ازنقض بوده چنین رای داده است :
اعتراضات وکیل واخواه نسبت به دادنامه غیابی صادرازاین دادگاه واردودادنامه مخدوش تلقی می شودزیرامطابق ماده 388قانون تجارت هرگونه مسئولیت کسرونقصان محمولات درجریان حمل ونقل متوجه متصدی حمل ونقل است ولومباشرحمل ونقل دیگری باشدودراین موردکه بارنامه حاکی ازتعهدموسسه حمل ونقل همدان دررسانیدن باربه اداره گمرک ویاشخص صاحب مال واخذرسید ازمشارالیه می باشدنمی توان تخلف موسسه مذکورراموجب مسئولیت واخواه دانست وباتوجه به حکم ماده مستندیهاومقررات قانون تجارت که درمقام بیان احکام بخصوص ازمواردخاصه بوده ،یدمتصدی حمل ونقل رایدمسئول دانسته است ،تسری دادن احکام ضمان مطلقادرموردبه استناداظهارواخواه به ورود اموال به گاراژمشارالیه صورت قانونی نداردلذادادنامه واخواسته گسیخته شده وحکم به بیحقی خواهان درمراجعه به خوانده صادرمی گردد.
پرونده به لحاظ فرجامخواهی محکوم علیه درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیررای به ابرام حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ،مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تا1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم سال 1353 صفحه 410-414
20
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 1920
تاریخ تصویب : 1329/12/12
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تسلیم نگردیدن نسخ کافی دادخواست ازطرف فرجامخواه درمدت مقرربرای رفع نقص موجب رددادخواست خواهدبودودفترتکلیفی درتهیه کسری اوراق دادخواست فرجامی وپیوستهای قانونی آن ندارد واژگون شدن وسیله حمل ونقل براثرسیلاب ،رافع مسئولیت متصدی حمل و نقل است ،زیراامین درصورتی مسئول است که تعدی وتفریط نموده باشد
