دررسیدگی پس ازنقض ،شعبه مرجوع الیهامی بایست نظردیوان کشورراملحوظ نماید
رای شماره : 3879-22/12/1341
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"مطابق ماده 571اصلاحی آئین دادرسی مدنی پس ازنقض حکم دردیوان کشورشعبه مرجوع الیهامی بایست نظردیوان کشورراملحوظ قراردهددرمورد بحث حسب حکم شماره 1625-18/5/39شعبه 6دیوان عالی کشورکه مستندبه جریان پرونده است خواهان اصلی درمطالبه اجرت المثل مدعی به نسبت به خوانده بدوی (درمرحله بدوی )بیحق تشخیص شده وادعای خوانده مزبورکه اجاره بهای ملک منتقله به خواهان را(به جهات مشروحه درپرونده )به فرجامخواهان (مجلوبین وناقلین ملک بخواهان )پرداخته به ثبوت رسیده وبه همین جهت بانوان مشارالیهمامحکوم به تادیه اجرت المثل دروجه خواهان اصلی گردیده وازاین حکم فقط بانوان محکوم علیهماتقاضای پژوهش نموده بوده اندوحکم درموضوع دعوی خواهان بدوی به طرفیت خوانده آن دعوی قطعیت یافته بوده و چون دادگاه شهرستان ساری برخلاف جریان پرونده بجای آنکه فقط به دعوی پژوهشی مجلوبین رسیدگی نمایدومعلوم داردکه مشارالیهمامی بایست اجرت المثل محکوم به رابه خواهان اصلی بپردازندیانه درموضوعاتی اظهار رای نموده بوده که علت نقض بوده ودادگاه مرجوع الیه دررسیدگی مجددعلت نقض حکم پژوهشی دادگاه شهرستان ساری رادرنظرنگرفته وبه حکم شعبه 6دیوان عالی کشورتوجه نکرده ومجددابنحوی که حکم منقوض جریان یافته بوده دعوی راجریان داده است ومضافابه آنکه مبلغ محکوم راهم برخلاف موازین قانونی اضافه برمحکوم به بدوی موردرای قرارداده به لحاظ مرقوم وجهات مشروح در حکم شعبه 6دیوان عالی کشورکه فوقامورداشاره قرارگرفته حکم فرجامخواسته مخدوش است وبه اتفاق آراءبرحسب ماده 559آئین دادرسی مدنی نقض می شود ورسیدگی مجددبه دادگاه شهرستان بابل خواهدبودودادگاه اخیرالذکرحسب ماده 576آئین دادرسی مدنی مکلف است که ازنظرهیئت عمومی دیوان کشور تبعیت نماید."
* سابقه *
رسیدگی پژوهشی
ملحوظ نظرقراردادن حکم دیوان کشوردرنقض
درتاریخ 19/11/34وکیلی به وکالت یکی ازتجارساکن ساری دادخواستی بخواسته 49000ریال بطرفیت شخصی به دادگاه بخش ساری تقدیم بوتوضیح داده است که دودانگ مشاع ازششدانگ باغ پلاک 1210واقع دربخش یک ساری ملکی موکل بوده وخوانده دردودانگ مزبورمداخله وبهره مالکانه آنرابه مبلغ فوق نپرداخته است .دلیل مداخله خوانده گواهی گواهان است که درخواست استطلاع ازآنان وارجاع امربه کارشناس رامی نماید.
پس ازتعیین وقت واحضارطرفین جهت رسیدگی وکیلی به وکالت خوانده دادخواستی بعنوان جلب ثالث بطرفیت خواهان وبانوعزت السادات وبانو خانم خانم هاتقدیم وتوضیح داده است که خواهان دادخواست دائربه مطالبه اجرت المثل سالهای 34و35دودانگ مشاع ازششدانگ مشاع باغ مورددعوی که اخیرابه وی انتقال داده شده تقدیم نموده چون طبق رسیدموجودوجه اجاره تماما پرداخت گردیده باجلب بانوان عزت السادات وخانم خانمهادرخواست رسیدگی وصدورحکم برمحکومیت خواهان وخسارت حق الوکاله رادارد.
پس ازضمیمه شدن پرونده بدوی وجلب ثالث به یکدیگرورسیدگی وکسب نظرکارشناس دادگاه چنین رای داده است :(درموردایرادوکیل خواهان اصلی باتوجه به منطوق موادمورداستنادچون بنابه توضیحی که وکیل جالب نیزدر جلسه مذکورداده منظورازابرازاجاره نامه فقط اثبات پرداخت مال الاجاره درمدت مزبوربوده نه اثبات اصل عقداجاره وآثارمترتبه برآن واردبنظر نمی رسدودرنظردادگاه لامحاله سنداجاره کاشف ازپرداخت وجه اجاره ازطرف خوانده اصلی به بانوان نامبرده می باشد،امادرخصوص تکذیب بانوان مجلوب درجلسه فوق الاشعارازسنداجاره باتوجه به اظهارات بعدی آنان درهمان جلسه و اعتراف به دریافت وجه ازمستاجربابت مال الاجاره سال 34که مویداصالت مستندتلقی می شودمسموع نیست ودفاع آنان به اینکه درتاریخ فروش ملک به خواهان اصلی موقع محصول وبهره برداری بوده وباالتفات به تاریخ فروش ملک (22/8/34)موجه وموثرنیست وچون بانوان نامبرده طبق مفادسندمالکیت خواهان دودانگ سهمی خودرابامنافع به مشارالیه انتقال داده اندعلیهذا دادگاه باتوجه به مراتب فوق ودرنظرگرفتن تاریخ انتقال ملک (22/8/34) ومفادسنداجاره که بردریافت مال الاجاره دوسال ازطرف بانوان مجلوب بوده وجهت تشخیص قدرمتیقن خواسته قرارارجاع به کارشناس صادرکه پس ازطی تشریفات لازمه وانتخاب کارشناس به قیدقرعه وعدم وصول اعتراض به صلاحیت وی کارشناس درمهلت مقررنظریه خودراتقدیم داشته وباارسال آن جهت طرفین ازناحیه آنان اعتراض موجهی واصل نشده است ،علیهذاباتوجه به مستندات تقدیمی ومسلمیت مالکیت خواهان اصلی وواگذاری منافع دودانگ مورد انتقال ازطرف بانوان فروشنده مالک ودریافت مال الاجاره درنظردادگاه خواهان اصلی ذیحق دردعوی بوده ورای برمحکومیت بانوان عزت السادات و خانم خانمهاصادرمی شودکه طبق نظریه کارشناس وتوضیح بعدی نامبرده بشرح صورت مجلس جلسه مورخ 18/10/37مبلغ 013/42ریال بابت اجرت المثل سنوات 34و35درحق خواهان اصلی ومبلغ 237ریال بابت هزینه دادرسی درحق جالب ثالث پرداخت نمایندوضمنارای برائت ذمه جالب ثالث درقبال دعوی خواهان اصلی صادرمی گردد.)
بانوان عزت السادات وخانم خانمهادادخواست پژوهشی تقدیم داشته اندوشعبه اول دادگاه شهرستان ساری به موضوع رسیدگی چنین رای میدهد:
اولابشرح دادخواست تقدیمی خواسته دعوی مطالبه اجرت المثل دودانگ مشاع ازششدانگ باغ پلاک شماره 1310بخش یک ساری درسال 34بوده ودادگاه بدوی بدون توجه به خواسته دعوی حکم به محکومیت پژوهشخواهان به تادیه اجرت المثل سالهای 34و35ملک مزبورصادرنموده است ثانیاتاریخ انتقال ملک بخواهان اولیه ب(22/8/34)می باشدکه درتاریخ مزبورمحصول گلابی و انجیروانگوربه اقتضای فصل بهره برداری شده ودرزمان مطالبه میوه های مزبور موجودنبوده ومحکومیت پژوهشخواهان به تادیه اجرت المثل ازبابت میوه های مرقوم باتوجه به تاریخ انتقال ملک بخواهان اصلی صحیح نمی باشد ثالثادادگاه ضمن صدورحکم ذمه خوانده اصلی درقبال خواهان بدوی بری تشخیص داده درصورتی که وفق مندرجات پرونده امربااحرازمالکیت خواهان ودخالت وتصرفات خوانده درملک موردبحث صدورحکم بربرائت ذمه وی خالی ازاشکال بنظرنمی رسدبنابه مراتب دادنامه پژوهشخواسته مخدوش بوده وفسخ می شودو باتوجه به رونوشت سند2299وصورت مجلس مورخ 23/4/38مالکیت خواهان اصلی ودخالت وتصرفات خوانده اصلی دردودانگ مشاع ازباغ مورددعوی محرز ومسلم وچون کارشناس منتخب بهره سالیانه 65اصله درخت پرتقال و37اصله درخت نارنج ودواصله درخت پرتقال و37اصله درخت نارنج ودواصله درخت نارنگی راجمعا954/5 ریال تعیین نموده لذاخوانده اصلی رابه پرداخت 60/846/19ریال بابت سهمی خواهان محکوم می نمایدودرخصوص دعوی جلب ثالث باتوجه به رونوشت سنداجاره مورخ 22/12/33پیوست پرونده امر تنظیمی فیمابین پژوهشخواهان وجالب (احدازپژوهشخواندگان )که حاکی است منافع دودانگ موردانتقال به نامبرده برگزارومال الاجاره دوساله ملک مزبورنیزوسیله پژوهشخواهان دریافت شده وصورت مجلس مورخ 22/4/35و اعتراف پژوهشخواهان به اخذوجه ازمستاجربابت مال الاجاره سال 34 که مویداصالت مستندمذکورتلقی می شودواینکه منظورازاستنادبه مدرک فوق وسیله وکیل جالب (خوانده اصلی )صرفااثبات پرداخت مال الاجاره بوده نه احرازعقداجاره تابتوان موردرامنطبق بامادتین 47و48قانون ثبت دانست وباالتفات به ماده 301قانون مدنی دادگاه دعوی ثالث رانیزثابت تشخیص وپژوهشخواهان رابه پرداخت مبلغ 60/846/19ریال دروجه خوانده اصلی محکوم می نمایدوضمناپژوهشخواهان محکومندبه پرداخت مبلغ 237ریال بابت هزینه دادرسی ودستمزدکارشناس دروجه خوانده اصلی ونامبرده محکوم است که مبلغ فوق رابابت هزینه دادرسی عینابخواهان اولیه بپردازد.
پژوهشخواهان ازاین رای فرجامخواهی نموده اندوشعبه 6دیوان عالی کشورچنین رای میدهد:
بشرح حکم دادگاه بخش فرجامخواهان به تادیه اجرت المثل ملک مورد انتقال بخواهان اصلی (براثرجلب مشارالیهمابه دعوی ازناحیه خوانده بدوی )محکوم شده وازمحکومیت خودتقاضای پژوهشی نموده بوده اندخوانده اصلی که نسبت به دعوی خواهان اصلی بری الذمه شده بوده وهکذامدعی بدوی از حکم دادگاه بخش پژوهش نخواسته بوده اندبنابراین دادگاه پژوهشی می بایست نسبت به محکومیت پژوهشخواهان بطرفیت محکوم له اظهارنظر نمایدلاغیرومحکوم نمودن پژوهشخواهان به تادیه مبلغ مزبوردرحکم به خوانده اصلی که درمرحله بدوی له اوازاین جهت حکمی صادرنشده برخلاف اصول وآئین دادرسی وموازین قضائی بوده وبدین جهت حکم فرجامخواسته حسب ماده 566 آئین دادرسی مدنی وماده 559 قانون مزبورمخدوش است وبه اتفاق آراءشکسته می شودورسیدگی مجددباشعبه دیگردادگاه شهرستان ساری خواهدبود.
بعدازبرگشت پرونده به دادگاه شهرستان ساری ازنظراینکه دادرسان شعب دادگاه شهرستان مزبوردرپرونده سابقه دخالت ورای داشته اندپرونده به دادگاه شهرستان شاهی ارسال ودادگاه مزبورپس ازرسیدگی رای داده است به اینکه :
نظربه مجموع محتویات پرونده ومسلم بودن مالکیت خواهان اصلی بر طبق سندتنظیمی به شماره 2299بافرجامخواهان واینکه درسندمذکورازانتقال منافع به غیرذکری نشده است وفروشندگان ملک رابامنافع انتقال داده اند وشروطی که خلاف آن باشدبنظرنمی رسدونظربه مسلم بودن دخالت خوانده اصلی درملک مزبورواقرارنامبرده به دخالت وبهره برداری ومسلم بودن حقانیت مالک به استیفای منفعت ازمالکیت خویش وایراداینکه درموقع فروش ملک فصل برداشت محصول سپری گردیده بوده ردمی گرددچه آنکه درهرحال صرفنظراز استحقاق مالک به اجرت المثل خوانده اصلی محصول رابرداشت نموده است و ایراداینکه قبلاملک راازفرجامخواهان اجاره ومال الاجاره پرداخت نموده وفعلابری الذمه است صحیح نیست وردمی گرددومدیونیت نامبرده محرزومسلم است علیهذادادگاه خواهان اصلی رادردعوی ذیحق تشخیص وخوانده اصلی (احدازفرجامخواندگان )راطبق نظریه کارشناس محکوم به پرداخت 50/21006 ریال بابت اجرت المثل یکساله دودانگ باغ وبه پرداخت 237ریال بابت هزنیه دادرسی و600ریال حق الزحمه کارشناس و980ریال حق الوکاله وکیل در حق خواهان اصلی می نمایدوامادرموردفرجامخواهان مجلوبین به دعوی ازطرف خوانده بدوی باتوجه به سندمورخه 22/12/33واقرارفرجامخواهان به دریافت مبلغ مال الاجاره دوساله ازنامبرده وباتوجه به سندانتقالی تنظیمی بین فرجامخواهان وخواهان اصلی به شماره 2299واحرازعدم حقانیت فرجامخواهان ومدلول ماده 301قانون مدنی علیهذافرجامخواهان محکوم به پرداخت نه هزار ریال درحق خوانده بدوی وپرداخت 600ریال بابت حق الزحمه کارشناس ومبلغ 980ریال حق الوکاله وکیل و237ریال بابت هزینه دادرسی دروجه نامبرده می باشدوخوانده بدوی محکوم است که هزینه دادرسی رادرحق خواهان اصلی اداء نماید.
خوانده بدوی ومجلوبین فرجامخواهی نموده اندپرونده درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده وبشرح زیررای به نقض حکم ممیزعنه داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ،مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تا1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم 1353 صفحه 499-506
20
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 3879
تاریخ تصویب : 1341/12/22
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
بارددعوی اصلی ،موجبی برای رسیدگی به دعوی طاری یاجلب ثالث وجود ندارد - دعوی افرازبایدبطرفیت تمام افرادذینفع بایدمطرح شود درتبدیل تعهدتضمینات تعهدسابق به تعهد لاحق تعلق نخواهدگرفت مگر آنکه بالصراحه ازناحیه طرفین معامله شرط شده باشد
