پیش نویس قانون جرائم علیه صلح و امنیت بشری 19 ژوئیه 1991
اشاره :
مسأله تدوین حقوق بین الملل کیفری، یعنی نظام حقوقی که قادر باشد نظم عمومی بین المللی را درمقابل بزهکاران تضمین نماید، از اواسط سده نوزدهم درمحافل دانشگاهی وانجمنهای علمی مطرح بوده است . فعالیتهای اتحادیه بین المللی حقوق کیفری وسپس اقدامهای جانشین آن، یعنی انجمن بین المللی حقوق کیفری که درقالب تدوین و ارائه طرحهای مختلف راجع به «قانون بین الملل جزا» و « اساسنامه دادگاه بین المللی کیفری » انجام شده ومی شود، گامهای اولیه مهمی دراین مورد محسوب می گردد .
وقوع دوجنگ جهانی اول و دوم به فاصله کمتر از بیست سال، قبل از هرچیز، بیان کننده آن بود که نظم عمومی بین المللی، یعنی صلح و امنیت در جامعه بشری، شدیداً آسیب پذیر است وبنابراین باید با تجهیز جامعه جهانی به ابزارهای بین المللی قانونی سرکوبگرانه، پیشگیرانه وبازدارنده، یعنی در واقع تهیه و تدوین سیاست جنایی بین المللی، نظم جهانی را از تعرضات وجرایم بین المللی جدید مصون داشت. بدین ترتیب، به موازات مطالعات و پیشنهادهای دانشمندان حقوق جزا و مصلحان اجتماعی و انجمنهای علمی، محافل رسمی بین المللی نیز فعالیتهای خود را در قلمرو ابزارمند و قانونمند کردن حمایت کیفری از صلح وامنیت جهانی آغاز کردند .
از نخستین تجربه ها و سندهای بین المللی عمده در زمینه محاکمه ومجازات بزهکاران بین المللی، اساسنامه های دادگاه نورنبرگ و دادگاه توکیو هستند که مأمور رسیدگی به جرایم جنگی وجرایم علیه بشریت، که در دوران جنگ دوم در اروپا و خاور دور ارتکاب یافته بود، شدند. سازمان ملل متحد، بلافاصله پس از تشکیل ، با استفاده از تجربه محاکمات واحکام دادگاههای بین المللی نورنبرگ و توکیو فعالیت خود را در قلمرو تدوین حقوق بین الملل جزا آغاز نمود . مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ابتدا این وظیفه را در دسامبر 1946 به « کمیته تدوین حقوق بین الملل » محول کرد؛ سپس به موجب قطعنامه ای کمیسیون حقوق بین الملل را که درنوامبر 1947 جانشین کمیته مزبور شده بود ، مأمور کرد تا فعالیتهای کمتیه را دردو قلمرو تدوین « قانون جرایم علیه صلح وامنیت بشری » از یک سو و «اساسنامه تشکیل دادگاه بین المللی کیفری » از سوی دیگر فعال تر کند و آن را ادامه دهد .
بدین ترتیب،با ایجاد سازمان ملل متحد اولاً کار « قانون نویسی » وتدوین قواعد و مقررات کیفری در سطح بین المللی بصورت رسمی آغاز ووارد مرحله عملی و فعالی گردید،و ثانیاً کلیه کشورهای عضو سازمان مزبور دراین کار سهیم شدند . این خود همزمان نقطه قوت وضعف در قلمرو تدوین قواعد و مقررات حقوق بین الملل کیفری محسوب می شود : نقطه قوت، از آن جهت که آن دسته از قواعد و مقررات کیفری که ازاین طریق به تصویب کلیه اعضای سازمان ملل متحد- یعنی در واقع کل جامعه بشری- برسد، از حمایت همه آنها درعمل واجرا برخوردار خواهد بود وبنابراین احتمال محاکمه ومجازات واقعی ومؤثر بزهکاران بین المللی نیز قوی خواهد شد؛ نقطه ضعف، از آن جهت که تفاوتهای موجود درنظامهای سیاسی- عقیدتی حاکم بر کشورهای عضو سازمان ملل متحد و تفاوت دیدگاه آنها درمسائل مختلف جهانی،موجب می شود تا تصویب قواعد ومقررات مزبور، یعنی در واقع تحقق اجماع پیرامون مفاد قانون بین الملل جزا واساسنامه دادگاه بین المللی کیفری، با مشکلات زیادی روبرو گردد. همین موضوع سبب شده است تا کار تدوین پیش نویسهای مربوط به قواعد مقررات کیفری حقوق بین الملل عمومی در کمیسیون حقوق بین الملل به کندی پیش رود وبا گذشت نیم قرن از مأموریت کمیسیون مزبور در این قلمرو، پیش نویس قانون جرایم علیه صلح وامنیت بشری در دو هزارو دویست وچهل ویکمین اجلاس آن در 19 ژوئیه 1991 بطور « موقت » به تصویب اعضای آن برسد .
این پیش نویس دارای 26 ماده ومشتمل بردو بخش است : بخش نخست شامل چهارده ماده است که در واقع اصول کلی « حقوق بین الملل جزای عمومی » را احصاء وتعریف می کند ؛ بخش دوم شامل دوازده ماده است که به احصاء انواع جرایم موضوع این پیش نویس وتعریف هریک از آنها می پردازد. این مواد، در واقع محتوای « حقوق بین الملل جزای اختصاصی » را تشکیل می دهد. بدین ترتیب ، جرایم پیش بینی شده دراین پیش نویس محدود به چارچوب مأموریتی است که مجمع عمومی در فردای تأسیس سازمان ملل متحد به کمیسیون حقوق بین الملل داده است؛ یعنی تدوین « جرایم علیه صلح جهانی وامنیت بشری » با الهام از اساسنامه، آیین دادرسی، محاکمات، احکام وتجربه های قضایی دادگاههای بین المللی نورنبرگ و توکیو. دراین پیش نویس، مجازات هریک ازجرایم- بماند آنچه در قوانین جزایی داخلی معمول است- درماده مربوط تعیین وپیش بینی نشده است بلکه گزارشگر ویژه آقای دودوتییام، طی پیش نویس مجزایی موسوم به « پیش نویس ماده Z » ، مجازات یا مجازاتهای این قبیل جرایم را مشخص کرده است، زیرا طرح همزمان بحث مجازات ویا مجازاتها با بحث پیرامون تعیین و تألیف خود « جرایم علیه صلح وامنیت بشری » سبب می شد که مأموریت کمیسیون، به لحاظ تشتت شدید آراء اعضای کمیسیون حقوق بین الملل به نمایندگان دولتهای عضو سازمان ملل متحد ودر واقع معرف دیدگاههای دولت متبوع خود راجع به نوع ومیزان مجازاتها هستند کار تدوین وتنظیم خود پیش نویس جرایم مزبور را بیش ازاین طولانی وعملاً غیر ممکن سازد .
اگرچه پیش نویس مذکور بصورت موقت درکمیسیون حقوق بین الملل به تصویب رسیده است، لیکن باید گفت که با توجه به فضای سیاسی بین المللی بعد از جنگ جهانی دوم، این خود گام مهمی در جهت قانون نویسی و « قانون گذاری بین المللی کیفری » محسوب می شود وامید می رود با پایان گرفتن جنگ سرد وتعدیل تنشهای بین المللی وآغاز فضای جدید سیاسی بین المللی، سازمان ملل متحد ودولتهای عضو آن به توافق وانگیزه بیشتری فرآیند تدوین قواعد و مقررات ماهوی وشکلی بین المللی کیفری را که تضمین کننده « نظم عمومی بین المللی » است، فعالتر وپویاتر سازند .
مجله حقوقی با انتشار متن انگلیسی پیش نویس مذکور به همراه ترجمه فارسی آن،امیدوار است گامی در جهت آشنایی هرچه بیشتر علاقه مندان مطالعه دراین زمینه ودست اندرکاران امور کیفری برداشته باشد .
مجله حقوقی
بخش نخست
فصل نخست : تعریف وتوصیف
ماده 1 : تعریف
جرایم ( حقوق بین الملل ) که دراین قانون تعریف شده اند، جرایم علیه صلح وامنیت بشری محسوب می شوند .
ماده 2 : توصیف
توصیف هر فعل یا ترک فعل به عنوان جرم علیه صلح وامنیت بشری ربطی به حقوق داخلی ندارد . قابل مجازات بودن یا نبودن یک فعل یا ترک فعل در حقوق داخلی ، تأثیری براین توصیف ندارد .
فصل دوم : اصول کلی
ماده 3 : مسئولیت ومجازات
1. هرکس مرتکب جرمی علیه صلح وامنیت بشری گردد ، مسئول آن ومستوجب مجازات است .
2. هرکس درارتکاب یک جرم علیه صلح وامنیت بشری ، معاونت وهمکاری یا وسایل انجام آنرا تهیه وتدارک کند، یا برای ارتکاب چنین جرمی تبانی ویا مستقیماً آن را ترغیب وتشویق نماید، مسئول و مستوجب مجازات است .
3. هرکس مرتکب عملی شود که به منزله شروع ارتکاب یک جرم علیه صلح وامنیت بشری ( پیش بینی شده در مواد … ) باشد، تحت این عنوان مسئول ومستوجب مجازات است. مراد از شروع به جرم، هرگونه شروع به ارتکاب جرمی است که فقط به واسطه شرایط خارجی که در اراده فاعل درآن مدخلیت نداشته، عقیم ویا معلق مانده باشد .
ماده 4 : انگیزه ها
انگیزه های غیرمرتبط با تعریف جرم که ممکن است متهم به آنها استناد کند، در مسئولیتهای ناشی از ارتکاب یک جرم علیه صلح وامنیت بشری تأثیری ندارد .
ماده 5 : مسئوولیت دولتها
تعقیب یک متهم به ارتکاب جرم علیه صلح وامنیت بشری، دولت را از مسئولیت خود در حقوق بین الملل از بابت هر فعل یا ترک فعل قابل انتساب به آن ، معاف نمی سازد .
ماده 6 : تکلیف به محاکمه یا استرداد
1. هردولتی که فرد مظنون به ارتکاب جرم علیه صلح وامنیت بشری در سرزمین آن یافت شود، مکلف به محاکمه یا استرداد اوست .
2. اگر چندین دولت متقاضی استرداد باشند، تقاضای دولتی که جرم در سرزمین آن ارتکاب یافته است، مورد توجه خاص قرار خواهد گرفت .
3. مفاد بندهای 1 و2 به معنای پذیرش تأسیس و صلاحیت یک دادگاه جنایی بین المللی نیست .
ماده 7 : عدم شمول مرور زمان
جرایم علیه صلح و امنیت بشری مشمول مرور زمان نمی گردد .
ماده 8 : تضمینهای قضایی
هر فرد متهم به ارتکاب جرم علیه صلح وامنیت بشری ، بدون هیچ گونه تبعیضی ، حق بهره مندی از حداقل تضمینهای حکمی و موضوعی شناخته شده برای شخص انسانی را داراست . بالاخص متهم حق دارد تا آن زمان که مجرمیت وی اثبات نگردیده است، از اصل برائت برخوردار باشد و نیز حق دارد :
(الف) در جریان رسیدگی به اتهام وارده به وی، ازمحاکمه عادلانه و علنی توسط دادگاه صالح، مستقر وبی طرف که برابر قانون یا معاهده تشکیل گردیده است، برخوردار باشد ؛
(ب) نوع و علت اتهام وارده ، بلافاصله وبا ذکر جزئیات به زبان قابل فهم برای او، به وی اطلاع داده شود ؛
(ج) برای تهیه دفاعیه خود و مشورت با وکیل منتخبش، وقت وامکانات لازم دراختیار داشته باشد ؛
(د) محاکمه اش بدون تأخیر غیرموجه انجام گیرد؛
(ه) درجلسات محاکمه ، حضور داشته باشد وشخصاً یا بوسیله وکیل برگزیده اش ازخود دفاع کند؛ و اگر وکیل ندارد، ازحق خود در انتخاب وکیل مطلع گردد واگر امکانات مالی برای پرداخت حق الوکاله ندارد ، برای وی وکیل تسخیری تعیین شود؛
(و) از شهودی که علیه او شهادت می دهند رأساً یا مع الواسطه تحقیقات بعمل آورد وبخواهدکه شهود او نیز، با همان شرایط گواهانی که علیه او گواهی داده اند، در جلسه حاضر شوند وبه اداء شهادت بپردازند ؛
(ز) در صورتی که زبان استفاده شده در دادرسی را نمی داند یا نمی توان به آن زبان صحبت کند، از کمک رایگان یک مترجم استفاده نماید؛
(ح) برای شهادت علیه خود یا اقرار به مجرمیت خود، تحت فشار قرار نگیرد .
ماده 9 : منع تعقیب مجدد
1. هیچ کس را نمی توان به علت ارتکاب یک جرم پیش بینی شده دراین قانون که به سبب آن قبلاً با حکم قطعی یک دادگاه جنایی بین المللی محکوم یا تبرئه شده است، دوباره محاکمه یا مجازات کرد .
2. با حفظ اعتبار بندهای 3، 4 و 5 این ماده ، هیچ کس را نمی توان برای یک جرم پیش بینی شده دراین قانون به لحاظ عملی که به سبب آن قبلاً با حکم قطعی یک دادگاه داخلی محکوم یا تبرئه شده است ، تعقیب یا مجازات کرد، مشروط براینکه در صورت محکومیت ، کیفر اجرا شده یا درحال اجرا باشد .
3. علی رغم مفاد بند 2 ،دادگاه جنایی بین المللی یا دادگاه داخلی می تواند فردی را برای یکی از جرایم پیش بینی شده دراین قانون محاکمه ومجازات کند، بشرط آنکه عملی که بعنوان یک جرم عادی موضوع محاکمه وحکم قرار گرفته است مشمول یکی از عناوین مجرمانه پیش بینی شده دراین قانون باشد .
4. علی رغم مفاد بند 2 ،دادگاه داخلی یک دولت دیگر می تواند فردی را به سبب ارتکاب یکی از جرایم پیش بینی شده در این قانون محاکمه ومجازات کند، مشروط براینکه :
الف) عمل مجرمانه موضوع حکم قبلی ، در سرزمین آن دولت واقع شده ؛ یا
ب) آن دولت زیان دیده اصلی از جرم باشد .
5. در صورت ثبوت مجرمیت به موجب این قانون ، دادگاه به هنگام انشای حکم، مجازاتی را که قبلاً بواسطه محکومیت قبلی برای همان عمل تعیین واجرا شده است، از آن کسر خواهد کرد .
ماده 10 : عطف بماسبق نشدن
1. هیچ کس را نمی توان به موجب این قانون ، برای اعمالی که قبل از لازم الاجرا شدن آن مرتکب شده است، محکوم کرد .
2. چنانچه عمل شخصی در زمان ارتکاب، به موجب حقوق بین الملل یا مقررات داخلی حاکم درچارچوب حقوق بین الملل ،عنوان مجرمانه داشته باشد، این ماده به هیچ وجه مانع محاکمه ومجازات وی نخواهد گردید .
ماده 11 : امر آمر قانونی یا دستورهای مافوق
این که فرد متهم به ارتکاب جرم علیه صلح وامنیت بشری، در اجرای دستور یک دولت یا مقام مافوق اقدام به آن کرده است، او را از مسئولیت کیفری مبرا نمی سازد، به شرط آنکه تحت آن اوضاع واحوال، امکان سرپیچی از آن دستور برای وی وجود داشته باشد .
ماده 12 : مسئولیت مافوق
اینکه جرم علیه صلح وامنیت بشری بوسیله مأمور مادون ارتکاب یافته است ، مقامات مافوق را از مسئولیت مبرا نمی سازد، به شرط آنکه این مقامات آگاهی داشته ویا براساس اطلاعاتی بتوانند درآن اوضاع واحوال نتیجه گیری کنند که مأمور مزبور در حال ارتکاب ویا در سدد ارتکاب این جرم بوده است ولی ازهرگونه اقدام ممکن درحدود توانایی خود برای جلوگیری از وقوع جرم یا سرکوب آن خودداری ورزیده باشد .
ماده 13 : موقعیت رسمی و مسئولیت
سمت رسمی مباشر جرم علیه صلح وامنیت بشری، وخصوصاً اینکه شخص بعنوان رئیس کشور یا دولت عمل کرده باشد، مرتکب را از مسئولیت کیفری معاف نمی کند .
ماده 14 : علل رافع مسئولیت و کیفیات مخففه
1. دادگاه صالح درمورد پذیرش علل رافع مسئولیت براساس اصول کلی حقوق وبا درنظر گرفتن ماهیت هرجرم تصمیم خواهد گرفت .
2. دادگاه بعنوان صدور حکم ، درصورت اقتضا، کیفیات مخففه را مورد توجه قرار خواهد داد .
بخش دوم
جرایم علیه صلح وامنیت بشری :
ماده 15 : تجاوز
1. هرکس بعنوان رهبر یا سازمان دهنده ، عمل تجاوز کارانه ای را برنامه ریزی ، ارتکاب ویا امر نماید، پس از ثبوت مجرمیت، ( به … ) محکوم خواهد شد .
2. تجاوز عبارت است از استفاده یک کشور از نیروی انتظامی علیه حاکمیت ، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشور دیگر ویا هرشیوه دیگری که با منشور سازمان ملل متحد سازگار نباشد .
3. مباردت یک کشور به استفاده از نیروی نظامی،برخلاف منشور، خود دلیل کافی بروقوع تجاوز به شمار می آید ، هرچند ممکن است شوراء امنیت در چارچوب منشور اعمال ارتکابی را، با توجه به سایر اوضاع واحوال مرتبت وازجمله اینکه اعمال مزبور یا آثار آنها متضمن شدت و خطر چندانی نیستند، تجاوز محسوب ننماید .
4. هریک از اعمال زیر، صرف نظر از اینکه اعلام جنگ شده یا نشده باشد وبا توجه دقیق به بندهای 2 و3 ، تجاوز به شمار می آید .
الف) یورش یا حمله نظامی توسط کشوری به سرزمین کشوری دیگریا هرنوع اشغال نظامی که ناشی از چنین یورش یا حمله ای باشد، ولو بطور موقت، یا هرنوع انضمام سرزمین کشور دیگر یا بخشی ازآن به خاک خود با توسل به زور؛
ب) بمباران خاک کشوری دیگر بوسیله نیروهای مسلح یک کشور، یا استفاده از هرنوع اسلحه علیه سرزمین کشوری دیگر ؛
ج) محاصره دریایی بنادر یا سواحل یک کشور بوسیله نیروهای مسلح کشوری دیگر ؛
د) حمله نظامی یک کشور علیه نیروهای زمینی ، دریایی یا هوایی ، یا ناوگان دریایی وهوایی غیر نظامی کشور دیگری ؛
ه) استفاده یک کشور از نیروی نظامی اعزامی خود برخلاف شرایط پیش بینی شده درموافقتنامه منعقده با کشور میزبان ویا هرنوع ادامه حضور این نیروها درآن سرزمین پس از منقضی شدن موافقتنامه مزبور ؛
و) اجازه یک کشور به کشوری دیگر مبنی براینکه ازخاکی که دراختیار آن قرار داده است ، برای تجاوز علیه کشور ثالثی استفاده کند ؛
ز) اعزام ستون یا گروههای مسلح، نیروهای نامنظم یا مزدوران توسط، یا از طرف یک کشور که علیه کشوری دیگر دست به اعمال مسلحانه ای بزند که شدت آنها درحد اقدامات مذکور در بندهای اخیر باشد یا اینکه به نحو عمده واساسی در چنین اعمالی درگیر وداخل شوند ؛
ح) هرگونه اعمال دیگری که به تشخیص شورای امنیت مطابق مقررات منشور اعمال تجاوزکارانه تلقی شود .
( 5 . هرگونه تصمیم شورای امنیت در مورد تحقق عمل تجاوزکارانه برای دادگاههای داخلی لازم الاتباع است . )
6. مفاد این ماده به هیچ وجه نباید بگونه ای تفسیر شود که دامنه منشور،ازجمله مقررات راجع به موارد مشروعیت استفاده از زور، گسترش یا کاهش یابد .
7. مفاد این ماده به هیچوجه نباید به حق ملتها درتعیین سرنوشت خود وکسب آزادی و استقلالی که به زور ازآنها سلب شده است، آنگونه که این حقوق از منشور مستفاد می شود واعلامیه مربوط به اصول حقوق بین الملل در قلمرو روابط دوستانه وهمکاری میان دولتها براساس منشور ملل متحد به آنها تصریح دارد ، بالاخص حق ملتهایی که زیر بار رژیمهای استعماری یا نژاد پرستانه ویا سایر اشکال سلطه بیگانه قرار داشته اند وهمچنین حق آنان برای مبارزه به منظور کسب استقلال وآزادی وجلب ودریافت حمایت، براساس اصول منشور و اعلامیه یاد شده ، لطمه ای وارد آورد .
ماده 16 : تهدید به تجاوز
1. هرکس به عنوان رهبر یا سازمان دهنده ، تهدید به تجاوزکند یا دستور آن را صادر نماید، پس از ثبوت مجرمیت ،( به … ) محکوم خواهد شد .
2. تهدید به تجاوز شامل بیانیه ها ، اعلامیه ها، قدرت نمائیها یا هرگونه اقدامات دیگری می شود که برای دولت یک کشور این اعتقاد را موجهاً بوجود آورد که بطور جدی تجاوزی علیه آن کشور تدارک دیده شده است .
ماده 17 : مداخله
1. هرکس به عنوا رهبر یا سازمان دهنده، مرتکب عمل مداخله در امور داخلی یا خارجی یک کشور شوند یا دستور ارتکاب آن را بدهند ، پس از ثبوت مجرمیت ، (به … ) محکوم خواهد شد .
2. مداخله درامور داخلی یا خارجی یک کشور ، مشتمل است بر تحریک فعالیتهای (مسلحانه) براندازی یا تروریستی ، سازماندهی، کمک رسانی ویا تأمین مالی این فعالیتها ، یا تدارک تسلیحات برای انجام آنها بطوریکه در نتیجه این فعالیتها، اجرای آزادانه حقوق حاکمیت کشور دیگر ( جداً ) مختل گردد .
3. مفاد این ماده به هیچوجه نباید به حق ملتها در تعیین سرنوشت خود ، آنطور که درمنشور سازمان ملل متحد شناخته شده است ، لطمه وارد آورد.
ماده 18 : سلطه استعمار گرانه وسایر اشکال استیلای خارجی
هرکس بعنوان رهبر یا سازمان دهنده، برخلاف حق ملتها درتعیین سرنوشت خود آنطورکه درمنشور ملل متحد شناخته شده است، از طریق زور سلطه استعماری را برآنها تثبیت نمایند ویا دوام بخشد، یا دستور تثبیت ویا تداوم چنین سلطه ویا سایر انواع استیلای دولتهای خارجی را صادر کند، پس ازثبوت مجرمیت ، (به … ) محکوم خواهد شد .
ماده 19 : کشتار دسته جمعی ( ژنوساید )
1. هرکس مرتکب کشتار دسته جمعی شود یا به ارتکاب آن فرمان دهد، درصورت ثبوت مجرمیت، (به … ) محکوم خواهد شد .
2. کشتار دسته جمعی عبارت است از یکی از اعمال زیر که به قصد نابودی تمام یا بخشی از یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی ارتکاب می یابد :
الف) کشتار اعضای گروه ؛
ب) ایراد صدمات شدید جسمانی یا روانی به اعضای گروه ؛
ج) قراردادن عامدانه گروه تحت آنچنان شرایط زیستی که به منظور نابودی عملی تمام یا بخشی از آن طراحی گردیده باشد ؛
د) تحمیل شرایطی بمنظور جلوگیری از زاد وولد در داخل گروه :
ه) انتقال اجباری کودکان یک گروه به گروه دیگر .
ماده 20 : تبعیض نژادی ( آپارتاید )
1. هرکس به عنوان رهبریا سازمان دهنده، مرتکب جرم آپارتاید شود یا دستور ارتکاب آنرا بدهد، درصورت ثبوت مجرمیت ، (به … ) محکوم خواهد شد .
2. آپارتاید مشتمل است بر یکی از اعمال زیر که براساس سیاستها وعملکردهای تبعیض آمیز وجدا سازی نژادی وبه منظور استقرار یا تداوم سلطه یک گروه نژادی برگروه نژادی دیگر وسرکوبی منظم این گروه، ارتکاب می یابد :
الف) امتناع از پذیرفتن حق حیات و آزادی شخصی برای عضو یا اعضای یک گروه نژادی ؛
ب) تحمیل عامدانه وضعیت خاصی از زندگی به یک گروه نژادی که به منظور نابودی عملی تمام یا بخشی از آن گروه طراحی شده است ؛
ج) اتخاذ تدابیر قانونی یا اقدامات دیگر با هدف جلوگیری از مشارکت یک گروه نژادی درزندگی سیاسی ، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور ونیز ایجاد عامدانه شرایطی که رشد وشکوفایی آن گروه را با مانع روبرو می سازد ؛
د) هرگونه اقدام از جمله اقدامات تقنینی با هدف جداسازی جمعیت در قطبهای نژادی، بویژه از طریق ایجاد محله های خاص و جدا برای اعضای یک گروه، ممنوعیت ازدواج بین آحاد گروههای نژادی مختلف ویا مصادره اموال غیر منقول متعلق به یک گروه نژادی یا اعضای آن ؛
ه) بهره کشی از کار اعضای یک گروه نژادی، بویژه از طریق کار اجباری ؛
و) سرکوبی سازمانها و اشخاص مخالف با آپارتاید از طریق محروم کردن آنها از آزادی ها و حقوق اساسی شان .
ماده 21 : نقض با برنامه یا وسیع حقوق بشر
هرکس مرتکب یکی از اعمال ناقض حقوق بشر به شرح زیر گردد یا دستور ارتکاب آن را بدهد ، پس از ثبوت مجرمیت ، (به … ) محکوم خواهد شد :
- قتل عمدی
- شکنجه
- تحمیل بردگی ، بندگی یا کار اجباری به افراد یا نگه داشتن آنها تحت چنین شرایطی
- سرکوب مردم به دلایل اجتماعی، سیاسی، نژادی ، مذهبی یا فرهنگی بصورت منظم یا در مقیاس وسیع ؛ یا
- تبعید یا انتقال اجباری مردم .
ماده 22 : جرایم جنگی فوق العاده مهم
1. هرکس مرتکب یک جرم جنگی فوق العاده مهم گردد یا دستور ارتکاب آن را بدهد، پس از ثبوت مجرمیت، (به …. ) محکوم خواهد شد .
2. دراین قانون، منظور از جرم جنگی فوق العاده مهم، نقض فوق العاده خطرناک اصول وقواعد حقوق بین الملل حاکم بر مخاصمات مسلحانه است که هریک از اعمال مشروع زیر را در بر می گیرد :
الف) اعمال غیر انسانی، بیرحمانه یا وحشیانه علیه حیات ، حیثیت یا تمامیت جسمانی یا روانی اشخاص (بویژه کشتار عمدی ،شکنجه، قطع اعضای بدن، آزمایشهای زیست شناختی، گروگان گیری، مجبور کردن شخص تحت حمایت به خدمت در نیروهای دشمن، تأخیر ناموجه در استرداد اسیران جنگی پس ازتوقف مخاصمات جدی، تبعید یا انتقال افراد غیر نظامی و مجازات های دسته جمعی ) ؛
ب) اسکان مهاجران خودی در سرزمین اشغالی و تغییردادن بافت جمعیتی آن ؛
ج) استفاده از صلاحهای غیر قانونی ؛
د) کاربرد روشها یا جنگ افزارهایی که ضایعات بالفعل یا بالقوه گسترده، دراز مدت وشدیدی بر محیط زیست طبیعی بجا خواهند گذاشت ؛
ه) انهدام گسترده اموال وتأسیسات غیر نظامی ؛
و) حملات عمدی به اموالی که از ارزش مذهبی، تاریخی یا فرهنگی استثنایی برخوردارند .
ماده 23 : استخدام، بکارگیری، تأمین مالی و آموزش مزدوران
1. هرکس به عنوان عامل یا نماینده یک دولت ، مرتکب یکی ازاعمال زیر گردد یا دستور ارتکاب کی از آنها را بدهد، پس از ثبوت مجرمیت، (به … ) محکوم خواهد شد :
- استخدام، بکارگیری، تأمین مالی یا آموزش مزدوران به منظور انجام اقدامهایی علیه کشوری دیگر یا مخالفت با اعمال مشروع حق مسلم ملتها برای تعیین سرنوشت خود، بدان گونه که درحقوق بین الملل به رسمیت شناخته شده است .
2. « مزدور » به هرکسی اطلاق می شود که :
الف) در داخل یا خارج از کشور برای جنگیدن دریک نبرد مسلحانه اجیر شده باشد؛
ب) شرکت او در نبرد مسلحانه، عمدتاً ناشی از انگلیزه ها ومنافع شخصی بوده وتوسط یکی از طرفهای دعوی ویا از جانب او وعده پرداخت دستمزد بسیار بیشتری ازمیزان دستمزد پرداختی یا قابل پرداخت جنگجویان هم ردیف و هم وظیفه وی در نیروهای مسلح طرف دیگر، به وی داده شده باشد ؛
ج) تبعه یا مقیم سرزمین تحت کنترل یکی ازطرفهای دعوی در مخاصمه نباشد ؛
د) عضو نیروهای مسلح یکی ازطرفهای دعوی درمخاصمه نباشد؛
ه) ازطرف کشور غیر متخاصمی ، بعنوان عضو نیروهای مسلح آن کشور، برای انجام مأموریت رسمی اعزام نشده باشند .
3. «مزدور» همچنین به کسی اطلاق می گردد که تحت هرشرایط دیگری :
الف) در داخل یا خارج از کشور به منظور خاص شرکت دریک عمل هماهنگ شده قهرآمیز با اهداف زیر اجیر شده باشد :
یک . واژگون کردن یک دولت یا متزلزل ساختن نظم قانون اساسی یک کشور؛ یا
دو. لطمه زدن به تمامیت ارضی یک کشور ؛
ب) اساساً به انگیزه کسب نفع شخصی در چنین عملیاتی شرکت جسته وبا وعده پرداخت یا دریافت دستمزد به انجام آن ترغیب شده باشد ؛
ج) تبعه یا مقیم کشور مورد حمله نباشد ؛
د) از طرف دولتی برای انجام مأموریت رسمی اعزام نشده باشد ؛
ه) عضو نیروهای مسلح دولتی که عملیات درخاک آن واقع شده است، نباشد .
ماده 24 : تروریسم بین المللی
هرکس بعنوان عامل یا نماینده یک دولت، مرتکب یکی از اعمال مشروح زیر گردد یا دستور ارتکاب آن را بدهد، پس از ثبوت مجرمیت، (به … ) محکوم خواهد شد :
- عهده دار شدن، سازمان دادن، کمک کردن، تأمین مالی، ترغیب یا نادیده گرفتن ارتکاب اعمالی علیه کشوری دیگر با هدف از بین بردن اشخاص یا اموال ، بطوریکه درنتیجه اعمال مزبور جو وحشت میان شخصیتهای مملکتی ، گروهها ویا عامه مردم ایجاد گردد .
ماده 25 : قاچاق مواد مخدر
1. هرکس مرتکب یکی از اعمال زیر گردد یا دستور ارتکاب آنرا بدهد، پس از ثبوت مجرمیت ، (به … ) محکوم خواهد شد :
- عهده دار شدن ، سازمان دادن ، تسهیل، تأمین مالی یا تعقیب افراد به قاچاق مواد مخدر درمقیاس وسیع، اعم از اینکه در قلمرو یک کشور یا خارج ازآن باشد .
2. در بند 1 ، تسهیل یا ترغیب قاچاق مواد مخدر مشتمل است بر تحصیل، نگهداری، تبدیل یا انتقال اموال حاصله از ارتکاب جرم موضوع این ماده، با علم به منشأ این اموال، به منظور اخفاء یا تغییر منشاء واقعی نامشروع آنها .
3. مراد از قاچاق مواد مخدر هرگونه تولید، ساخت، عصاره کشی، تهیه، عرضه، در معرض فروش قراردادن، توزیع، فروش، تحویل تحت هرشرایطی، دلالی،ارسال، ترانزیت، حمل ونقل، واردات یا صادرات هرماده مخدر یا روانگردان برخلاف قوانین داخلی یا مقررات بین المللی است .
ماده 26 : صدمات عمدی و شدید به محیط زیست
هرکس عامداً موجب ورود صدمات و ضایعات گسترده، دراز مدت وشدید به محیط زیست طبیعی گردد یا ایراد چنین صدماتی را دستور دهد، پس از ثبوت مجرمیت، (به … ) محکوم خواهد شد .
پاورقی :
* این ماده در صورت ایجاد یک دادگاه کیفری بین المللی مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت .
* رک. بند 3 ماده 6
مرجع : مجله حقوقی دفترخدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران - شماره 18 و 19 - سال 74 - 1373
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب :
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
چنانچه سازمانی فقط از پرداخت سود بازرگانی یا حقوق گمرکی معاف بوده است از پرداخت حقوق مربوط به شهرداری و هلال احمر معاف نخواهد بود کنوانسیون حل و فصل اختلافات مربوط به سرمایه گذاری بین دولتها و اتباع دولتهای دیگر
