×

نحوه نظارت بر اعمال متولیان موقوفاتی که در منطقه تعدی و تفریط می باشند

نحوه نظارت بر اعمال متولیان موقوفاتی که در منطقه تعدی و تفریط می باشند

نحوه-نظارت-بر-اعمال-متولیان-موقوفاتی-که-در-منطقه-تعدی-و-تفریط-می-باشند
بسمه تعالی
تاریخ6/9/69 شماره دادنامه202 کلاسه پرونده 68/58
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی.آقای جلیل مهدیپور به وکالت از موقوفه مفرح با تولیت آقای دکتر رضا مفرح.
طرح شکایت ک سازمان حج و اوقاف و امور خیریه
موضوع شکایت و خواسته : صدور حکم بر ابطال ماده 36 آئین نامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مورخ 10/2/65 .
مقدمه : شاکی در دادخواست تقدیمی اعلام داشته است: ماده یک قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه میگوید… و امور ذیل این سازمان واگذار میگردد… و در تشریح اموری که بعهده سازمان واگذار شده است بند یک ماده 1 میگوید
… اداره امور موقوفات عام که فاقد متولی بوده یا مجهول التولیه است… از عبارت مذکور میتوان استنباط کرد که اداره امور موقوفات عام که دارای متولی هستند بعهده سازمان اوقاف واگذار نشده است. ماده 36 آئین نامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیات وزیران که با استناد ماده 17 قانون تصویب شده است میگوید. «ثبت معاملات راجع به عین منافع موقوفات و بنیادهای موسسات خیریه و همچنین ثبت معاملات مربوط به اماکن متبر که در دفاتر اسناد رسمی بدون موافقت سازمان ممنوع است…» معنی این ماده این است که متولی بدون اجاره سازمان حق اجاره دادن و تنظیم اسناد رسمی و هیچگونه معامله ای را ندارد در حالی که مورد ماده مذکور با توجه به ماده 1 و 9 و 10 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مربوط ب موقوفات فاقد متولی است که اداره اوقاف برای آنها متولی تعیین نموده و در کار آنها دخالت دارد و بمنظور نظارت در کار آنان دفاتر اسناد رسمی و مراجع دیگر را مکلف مینماید که بدون اطلاع اداره اوقاف از ثبت معاملات راجع به عین یا منافع موقوفات خودداری نماید و تسری ماده 36 آئین نامه به موقوفات دارای متولی مخصوص برخلاف نظریات شورای نگهبان می باشد.موکل پس از ملاحظه و بررسی اینکه موقوفه در جهت منافع وقف و نظر متولی اداره نمی شود در مقام خذ تولیت خود سرپرستی موقوفه برآمد که متاسفانه اداره اوقاف از تحویل موقوفه بموکل خودداری نموده یا دخالت در دادگاه و عنوان نمودن مطالبی برخلاف حقیقت مدتها کار تحویل موقوفه بموکل را به تاخیر انداخت و اینک که موقوفه بحکم محاکم صلاحیتدار به متولی سپرده شده است سازمان خوانده به انحاء مختلف مانع اداره موقوفه توسط موکل بوده و با استفاده از آئین نامه خود نوشت و از جمله ماده 36 آن عرصه را برموکل تنگ نموده است. ماده 36 آئین نامه مذکور باید در آن قسمت که به موقوفات دارای متولی کسری می یابد ابطال گردد با انجام تبادل لایحه اداره کل حقوقی ریاست جمهوری طی نامه 10365 ـ 10/11/68 تصویبنامه شماره 5351/410 ـ 18/10/68 نماینده ولی فقیه و قائم مقامی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه را در پاسخ ارسال داشته اند در نامه مزبور آمده است: ماده 36 آئین نامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 هیات وزیران حاوی حکم قانونی مندرج در ماده 10 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب مجلس شورای اسلامی می باشد. حکم عام و کلی مندرج و ماده 36 آئین نامه بمنظور ایجاد نظام مشخص و معینی برای ثبت در عین و منافع موقوفات و بنیادها و موسسات خیریه وضع شده و متضمن به تکالیفی است که از این جهات بعهده دفاتر اسناد رسمی و سازمان حج و اوقاف و امور خیریه محول شده و از نظر مقررات پیش بینی شده در ماده مذکور و ایجادنظم برای تنظیم و نگهداری اسناد هیچگونه تقارن منطق بین موقوفاتی که دارای متولی هستند یا فاید متولی می باشند نبوده و شکایت شاکی بدون توجه به هدف کلی است که در ماده مذکور بمنظور حصول آنها وضع و بموقع اجرا گذاشته شده است ماده 10 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه که مفاد آن از نظر اهمیت در ماده 36 آئین نامه اجرائی تکرار شده است حاوی مقررات روشنی در زمینه چگونگی ثبت اسناد مربوط به معاملات مراجع به عین یا منافع موقوفات است بموجب این ماده دفاتر اسناد رسمی موظفند قبل از ثبت اینگونه اسناد مراتب را از سازمان حج و اوقاف امور خیریه استعلام نمایند این ترتیب به این منظور در قانون و آئین نامه آمده است که در ثبت اسناد مربوط به موقوفات احکام و محدودیتهای شرعی و قانونی که ملازمه با امر وقف دارد ملحوظ گردد و نتیجتاً از تبدیل عین یا تضییع منافع موقوفات جلوگیری بعمل آید. همچنین نماینده محترم ولی فقیه و سرپرست سازمان حج و اوقاف و امور خیریه طی نامه شمار 254/410 ـ 30/8/69 اعلام داشته اند : در خصوص نظارت این سازمان بر اعمال متولیان موقوفات با توجه به ابهامی که در مورد ماده 36 آئین نامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه برای بعضی از متولیان بوجود آمده است طرحی بمنظور توجیه ادارات حج و اوقاف و امور خیریه و رفع ابهام در رابطه بانظارت بر اعمال متولیان در چهار ماده تهیه و به محضر مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای تقدیم گردید، معظم له ، آئین نامه مزبور را خوب و مفید اعلام و با اجرای آن موافقت فرموده اند . علیهذا اعلام می دارد با توجه به مفاد ماده 4 این آئین نامه که مقرر می دارد ادارات حج و اوقاف و امور خیریه ملزم می باشند به موقع در تنظیم اسناد معاملات راجع به عین یا منافع موقوفات دارای متولی مشمول این ماده نظارت کامل نموده و امور مربوط به موقوفه و کلیه اقدامات متولیان در زمینه ایجاد، وصول اجاره بهاء و صرف و خرج آن با نظارت استصوابی و تصویب و تایید قبلی ادارات اوقاف انجام گردد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی پور و با حضور روسای شعب بدوی و روساء و مستشاران شعب تجدید نظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با آراء بشرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به مفاد نامه شماره 5931/120 مورخ 23/7/69 نماینده ولی فقیه و سرپرست سازمان حج و اوقاف امور خیریه بعنوان مفام معظم رهبری در مورد نحوه نظارت سازمان مزبور بر اعمال متولیان موقوفاتی که در منطقه تعدی و تفریط می باشند و موافقت مقام معظم رهبری با طرح چهار ماده ای پیشنهادی از جمله اذن معظم له در نظارت استصوابی سازمان حج و اوقاف بر موقوفات موضوع نامه و طرح فوق الذکر ماده 36 آئین نامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/65 در محدوده اذن مقام رهبری مخالف قانون شناخته نمی شود.
سید ابوالفضل موسوی تبریزی
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری

نوع : آراء و نظریات

شماره انتشار : 202

تاریخ تصویب : 1369/09/06

تاریخ ابلاغ :

دستگاه اجرایی :

موضوع :

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)

    

قانون های مرتبط

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.