چون دعوی تولیت یکی ازحقوق ناشی ازمال غیرمنقول است دردادگاه حوزه وقوع مال غیرمنقول بایداقامه شود
رای شماره : 1722-1/11/31
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"چون دعوی تولیت یکی ازحقوق ناشی ازمال غیرمنقول است دردادگاه حوزه وقوع مال غیرمنقول بایداقامه شودومفادماده 515آئین دادرسی مدنی ناظربه موردی است که دادگاه شهرستانی که صلاحیت رسیدگی به دعوی نداشته و دادگاه شهرستانی که صلاحیت رسیدگی به دعوی مزبوررادارددرحوزه یک دادگاه استان واقع باشنددراین صورت دادگاه استان می تواندمطابق ماده 515آئین دادرسی مدنی پس ازفسخ حکم بدوی خودرسیدگی نموده حکم دهدوالانمی تواندپس ازفسخ حکم نخستین خودبه ماهیت امررسیدگی نمایدبنابراین چون ایرادی برای فرجامخواسته بنظرنمی رسدبه اکثریت آراءابرام می شود."
* سابقه *
صالح نبودن دادگاه بدوی
1722-1/11/31
بدوافرجامخواسته بخواسته تولیت یک دانگ قریه ای واقع درهمدان بطرفیت اداره کل اوقاف دردادگاه شهرستان تهران اقامه دعوی نموده است .
دادگاه شهرستان تهران حکم تولیت خواهانهارادریک دانگ قریه مورد دعوی صادرنموده است .
اداره اوقاف ازاین حکم پژوهشخواسته است وشخص دیگری دادخواستی تقدیم داشته وخودرامتولی ومتصرف یکدانگ دانسته ودیگری دادخواستی داده وخودرامنحصرامتولی دانسته است .
دادگاه استان به هرسه دادخواست رسیدگی بعمل آورده وحکم پژوهش - خواسته گسیخته و،قرارعدم صلاحیت دادگاه بدوی وقراررددعوی اشخاص ثالث راصادرنموده است .
وکیل خواهان بدوی ازاین حکم فرجامخواهی نموده وشعبه سوم دیوان کشور به استناداینکه :به فرض عدم صلاحیت دادگاه بدوی ،دادگاه پژوهشی بایدخود رسیدگی کندوحکم صادرنمایدودراین مورددادگاه بدون توجه به ماده 515 قانون آئین دادرسی مدنی رای خودراصادرکیده است ،رای فرجامخواسته رانقض نموده است .
شعبه پنجم دادگاه استان مجددارسیدگی بعمل آورده و،قرارعدم صلاحیت دادگاه شهرستان تهران رابه استنادصلاحیت دادگاه شهرستان همدان باقید اینکه عدم صلاحیت محلی دادگاه شهرستان تهران ملازمه باعدم صلاحیت دادگاه استان تهران نیزداردصادرنموده است .
وکیل خواهان بدوی فرجامخواسته وخلاصه اعتراض اواینست :طرف دعوی تولیت اداره اوقاف مرکزاست که بایدطبق ماده 21قانون دادرسی مدنی در جائی که محل اقامت مدعی علیه است اقامه دعوی شودواشتباه دادگاه ازاین جهت حاصل گردیده که تصورنموده حق التولیه موردادعادرصورتی مدعی به تولیت است نه حق التولیه ،بعلاوه درموردی که دادگاه اعتراض به صلاحیت محلی راموجه بداندخودرسیدگی به دعوی نموده وتکلیف دعوی راازحیث ماهیت معین می نمایدنکته دیگراینکه عنوان تولیت حکم است نه حق که توجه به موقوفه داشته باشد.
موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیر رای به ابرام حکم ممیزعنه داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان "مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تاسال 1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم سال 1353 صفحه 153تا155
19
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 1722
تاریخ تصویب : 1331/11/01
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
درصورتیکه خوانده برای اثبات عدم تصرفات خودتقاضای تحقیق محلی را ننمایددادگاه الزامی به قبول آن نداردوصدورحکم بررفع تصرف بلامانع خواهدبود درصورتی که دادگاه پژوهشی شکایت پژوهشخواه راواردبداند،حکم نخستین رافسخ کرده وخودحکم میدهد
