محکوم له میتواندنسبت به خسارت تاخیرتادیه که مورد حکم قرارنگرفته است پژوهش تبعی درخواست نماید
رای شماره : 3888-10/11/40
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"اعتراضات فرجامی موثردرنقض نیست ومندرجات رای فرجامخواسته به لحاظ عدم تباین آن بامحتویات پرونده طبق ماده 565 قانون آئین دادرسی مدنی دردیوان عالی کشورمعتبراست ودررسیدگی دادگاه هم ازحیث اصول و قواعددادرسی اشکال موثرموجب نقض درپرونده مشاهده نگردیده بنابراین به اکثریت آراءابرام می شود."
* سابقه *
پژوهش تبعی
ازحکم مربوط به خسارت تاخیرتادیه
3888-10/11/40
وکیل شرکتی مقیم بلژیک دادخواستی به واسته مبلغ هشتادوپنجهزار فرانک بلژیک به ارزش نودهزارریال به انضمام خسارات وارده قانونی بر علیه فرجامخوانده به دادگاه تهران تقدیم وتوضیح داده است طبق برات مورخه 30ژوئن 1951که خوانده قبولی نوشته وموعدپرداخت آن رسیده خوانده مبلغ خواسته رابه موکل مدیون وازپرداخت امتناع می نمایداحضارورسیدگی وصدور حکم به استردادخواسته وخسارات وارده راباقیداجراءموقت وتامین خواسته تقاضامی نماید.
شعبه پنجم دادگاه شهرستان تهران پس ازرسیدگی دعوی رامحمول برصحت تشخیص وخوانده رابه تادیه هشتادوپنج فرانک بلژیک به ارزش نودهزار ریال بابت اصل خواسته ومبلغ پنجهزاروچهارصدوپنجاه ریال بابت خسارت حق الوکاله وکیل خواهان ومبلغ نهصدودوازده ریال بابت هزینه دادرسی دروجه شرکت محکوم نموده است .
پس ازابلاغ حکم وکیل خواهان برحسب لایحه مورخه 8/3/35بعنوان اینکه خسارت تاخیرتادیه موردحکم واقع نشده است درخواست صدورحکم برمحکومیت خوانده به پرداخت خسارات نامبرده نموده است .
دادگاه شهرستان به استدلال اینکه (خواسته فرانک بلژیک ووجه نقد رائج کشورنمی باشدوخسارت تاخیرتادیه به آن تعلق نمی گیرد)حکم رددعوی خواهان رانسبت به خسارت تاخیرتادیه صادرکرده است .
رای دادگاه درتاریخ 22/8/35به وکیل خواهان ابلاغ شده ووکیل مزبورضمن لایحه مورخه اول تیرماه 38بعنوان شعبه ششم دادگاه استان مرکزاشعارداشته که درحکم شماره 477موکل اودرمطالبه خسارت تاخیرتادیه محکوم به رددعوی گردیده است درتاریخ 28/8/35تحت عنوان پژوهش تبعی ازحکم مزبور پژوهشخواهی بعمل آمده چنانچه دادگاه درخواست مذکوررابه جهاتی که در دادنامه اعلام نموده منطبق باماده 503 قانون آئین دادرسی مدنی پژوهشی تبعی نمی دانددرخواست مزبوربعنوان پژوهش اصلی قابل رسیدگی وتقاضا نموده نسبت به درخواست مزبوراخطاررفع نقص بعمل آیدتابه تکمیل آن مبادرت ورزد.
دادگاه استان خلاصه به این عنوان که :لایحه فوق الذکربعنوان پژوهش اصلی نسبت به حکم شماره 477قابل رسیدگی نیست وبه استنادماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی وماده 70و71 قانون مذکوررسیدگی پژوهشی محتاج به تقدیم دادخواست می باشد،درخواست وکیل خواهان راردنموده است .
ازاین قرارفرجامخواهی شده وشعبه ششم دیوان عالی کشورچنین رای داده است :حسب ماده 712آئین دادرسی مدنی اگردادگاه ضمن حکم راجع به اصل دعوی نسبت به خسارت رای نداده بموجب حکم علیحده اظهاررای خواهدنمودبهر صورت ازلحاظ آنکه خسارت ضمن دادخواست یاجریان دادرسی خواسته شده دعوی مستقلی نیست ومکمل دعوی اصلی است .درموردبحث پس ازصدورحکم راجع به اصل دعوی به موجب حکم علیحده راجع به خسارت رای داده شده وچون محکوم علیه اصل دعوی ازحکم محکومیت خودپژوهشخواسته بوده محکوم له که نسبت به خسارت تاخیراداءبیحق شده بوده می توانسته ازحکم اخیر(حکم راجع بخسارت ) درخواست پژوهشی تبعی نماید،وچون دادخواست پژوهشی هنوزبه جریان نیفتاده بوده وازناحیه اوبه پژوهشخواه پاسخ داده نشده بوده موعد دادخواست پژوهشی تبعی منقضی نگردیده بوده است ،دراین صورت محلی برای ردتقاضای پژوهشی تبعی نبوده وصدورحکم علیحده نسبت به خسارت تاخیراداء مانع حق مدعی بدوی ازتقاضای پژوهشی تبعی نبوده وبطوری که فوقااشعارگردیده خسارت ضمن دعوی اصلی تقاضاشده بوده ودعوی مستقلی نبوده بنابه مراتب قرار فرجامخواسته مخدوش است وحسب ماده 559آئین دادرسی مدنی به اکثریت آراءشکسته می شودورسیدگی مجددبادادگاه صادرکننده قرارخواهدبود.
شعبه ششم دادگاه استان مرکزپس ازوصول پرونده درجلسه ف العاده چنین رای داده است :
نظربه صراحت ماده 503 قانون آئین دادرسی مدنی به این عبارت (هرگاه یکی ازاصحاب دعوی ازحکم نخستین درخواست پژوهشی نموده باشدطرف دیگر فقط می تواندازهمان حکم نسبت به محکومیت خودیاجهتی که ازآن ناراضی است ضمن پاسخ به درخواست پژوهش درخواست پژوهش تبعی نماید)وباتوجه به کلمه فقط مذکوردرماده مزبوردرنظردادگاه پژوهشی تبعی وقتی موردپیدامی کند که محکوم علیه ازحکم محکومیت خودپژوهشخواهی نمایدومحکوم له هم به جهتی که ازهمان حکم ناراضی است پژوهش تبعی بخواهدودراین موردمحکوم علیه بدوی ازحکم 60مورخ 27/2/35شعبه 5 دادگاه شهرستان پژوهشخواسته ووکیل محکوم له حکم مزبورمی توانسته است ازحکم مزبورکه من جمیع الجهات به نفع موکل صادرشده اگربه جهتی ازجهات ناراضی بوده است پژوهش تبعی بخواهدنه اینکه ضمن رسیدگی پژوهشی اصلی نسبت به حکم فوق الاشعارازحکم دیگرشماره 477مورخ 15/8/35پژوهشخواهی تبعی بنمایدومتفرع بودن دعوی خسارت بردعوی اصلی نیز لطمه به استدلال مزبوروصراحت ماده 503واردنمی سازدچه بهرصورت نسبت به خسارت که جزئی ازدعوی اصلی ومتفرعات آن بوده حکم مستقل وجداگانه صادرشده ونه نسبت به آن پژوهشخواهی اصلی شده ونه تبعی بنابجهات مذکورچون مورد درنظردادگاه ازمصادیق ماده 503 قانون آئین دادرسی مدنی نیست به رد درخواست پژوهشی تبعی وکیل خواهان بدوی اظهارنظرمی نماید.
ازاین قرارفرجامخواهی شده است موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیررای به ابرام قرارفرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان "مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تاسال 1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم سال 1353 صفحه 159تا163
19
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 3888
تاریخ تصویب : 1340/11/10
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
ناقص به جریان افتادن دادخواست درمرحله بدوی موجب نقض حکم درمرحله تجدیدنظراست به دعوی خسارت حاصل ازتامین خواسته ،خسارت دادرسی اطلاق نمی شود و مستلزم رسیدگی بدوی است وغیرقابل رسیدگی درمرحله پژوهشی است
