تبدیل تعهد به رضایت طرفین حاصل میشود
رای شماره : 575-4/3/37
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"صورت مجلس مورخ 4/4/29بیش ازاین دلالت نداردکه آقای عبدالحسین به نمایندگی ازطرف صادق یکی ازمستاجرین به عللی که درصورت مجلس اجمالا منعکس گردیده ازاداره اوقاف تقاضای فسخ واقاله اجاره راازسال 29به بعد کرده اندباتعهدوتقبل اینکه مال الاجاره سال 29رابه موعدبپردازندوبقیه اجاره بهای سال 28راهم درراس خرمن همانسال که آخرمهر29می باشدتصفیه نمایندوسندمفاصای مالیات 327و328رابه اداره اوقاف تسلیم ومالیات سال 29راهم درموعدپرداخت نمایندکه بافرض اینکه این ترتیب چنانکه دادگاه تشخیص داده است موردقبول اداره اوقاف واقع شده باشدتاثیرآن فقط راجع است به فسخ اجاره نسبت به مابعدسال 29بدون اینکه تاثیری در برائت ذمه فرجامخوانده به لحاظ ضمان ازصادق داشته باشدبنابراین استدلال دادگاه به اینکه باتعهدوتقبل عبدالحسین دائربه پرداخت مال الاجاره تبدیل تعهدحاصل شده است ازباب اینکه صورت مجلس اصولادراین زمینه تنظیم نشده مخالف بامدلول صورت مجلس می باشدوبه این جهت ...."
* سابقه *
تبدیل تعهد
تعهدثالث - مفادسند
575-4/3/37
شخصی دادخواستی بطرفیت اداره اوقاف کرمانشاه به دادگاه شهرستان کرمانشاه تقدیم داشته وابطال اجرائیه رانسبت به نصف مقدار227/52 کیلوگندم و70848 کیلوجوبه ارزش شصت هزارریال خواسته است .به این توضیح که طبق اجاره نامه چندرقبه موقوفه به دونفر(صادق ویعقوب )اجاره داده شده است وخواهان ازصادق ضمانت کرده وسپس براثرتوافق مستاجران در 4/4/29طبق صورت مجلس 1306باموافقت اداره اوقاف عبدالحسین نامی به نمایندگی ازمستاجرین شخصاتعهدمی نمایدکه مال الاجاره 29وبقیه سال 28و بدهی مالیاتی مزارع مستاجره رانسبت به سنوات گذشته تاآخرمهرماه 29 بپردازدوپس ازانجام تعهدبنحومرقوم اجاره نسبت به بقیه مدت تفاسخ می شودوخواهان ازتعهدبری می شودمعهذااداره اوقاف به استناددوبرگ چک اقساطی مربوط به سنوات 28و29اجرائیه صادرونصف آنراازخواهان مطالبه می نمایدودرخواست حکم بربطلان اجرائیه نموده است .رونوشت اجاره نامه و صورتمجلس فوق مدرک ادعاست .
ازطرف خوانده دفاع شده است قصدتبدیل تعهددربین نبوده ومنظورفسخ اجاره بوده است .عبدالحسین خودمدیون بوده وفرض تبدیل تعهدبی اساس است .
دادگاه شهرستان پس ازصدورقرارتوقیف عملیات اجرائی حکم مبنی بر ابطال اجرائیه براساس تعهدعبدالحسین صادرمی نماید.
این حکم موردشکایت پژوهشی اداره اوقاف کرمانشاه واقع شده است ، دادگاه استان اعتراضات راواردندیده وازباب اینکه :
اولاعبدالحسین ضامن صادق نبوده که تبدیل تعهدبرای اوتحصیل حاصل باشد وفرضاازمال الاجاره سهمی یعقوب ضمانت کرده باشداین معنی مانعه الجمع باتعهدپرداخت مال الاجاره سهمی صادق نخواهدبودوثانیاطبق شق 2ازماده 292 قانون مدنی تعهدشخص ثالث فقط منوط به رضایت متعهدله می باشدودراین موردرضای متعهدشرط تبدیل تعهدنشده ثالثابه صراحت مندرجات صورت مجلس شماره 1306عبدالحسین پرداخت مال الاجاره سال 329وبقیه مال الاجاره سال 1328وپرداخت بقایای مالیاتی رانسبت به سهم صادق تعهدکرده واین معنی موردقبول اداره اوقاف واقع وامضاءورقه ازطرف رئیس اداره دلیل رضایت تشخیص می شودوطبق مندرجات صورت مجلس ضمانت خواهان بدوی ازآقای صادق به تعهدعبدالحسین باتوافق اداره اوقاف تبدیل شده است ،وبه این جهت حکم موردشکایت پژوهشی رااستوارنموده است .
ازاین حکم اداره اوقاف فرجامخواهی نموده وشعبه چهارم دیوان عالی کشوربه این استدلال :صورت مجلس استنادیه برانصراف فرجامخواه ازتعهد فرجامخوانده دلالت نداردودرصورت تنظیم شدن سندرسمی طبق مقررات آن صورت مجلس هم تعهدعبدالحسین است ودلیل انصراف فرجامخوانده ازآنچه بر عهده فرجامخوانده بوده نمی باشد،حکم فرجامخواسته رانقض نموده است .
شعبه 2دادگاه استان کرمانشاه دررسیدگی مجددچنین رای داده است : بنظردادگاه آراءصادرازدادگاههای بدوی واستینافی صحیحاصادرگردیده و خالی ازاشکال است چه تنظیم صورت مجلس دراداره اوقاف بنحومنعکس در پرونده باتصریح به این عبارت که تعهدوتقبل نموده ندکه مال الاجاره سال 29 رادرموعدمقررچک رسمی مربوط بدون تاخیرپرداخت کنند....الخ .شبهه ازلحاظ تبدیل تعهدباقی نمانده ونماینده ذیصلاح اوقاف که شخص رئیس اوقاف وتنظیم کننده اجاره نامه نیزبوده است بااین تعهدموافقت نموده ، ایرادبه اینکه موضوع تنظیم صورت مجلس مذکورتبدیل تعهدنبوده بیمورد است وذمه فرجامخوانده درمقابل پژوهشخواه مشغول نبوده تااداره اوقاف ذیحق درصدوراجرائیه باشدوعدم تصریح به اینکه ضمانت ضامن لغوگردیده موثر درمقام نیست مضافابراینکه طبق بند2ازماده 292قانون مدنی رضایت متعهد شرط تبدیل تعهدنبوده وتعهدشخص ثالث فقط مشروط به رضایت متعهدله می باشدکه این معنی نیزانجام گردیده است .
ازاین حکم فرجامخواهی شده وخلاصه اعتراض این است که تبدیل تعهدبه رضایت طرفین حاصل می شودوصورت مجلس استنادی حاکی است که شرکاءاجاره و ضامن نبوده اندوقراردادازطرف عبدالحسین ویعقوب صرفابرای فسخ اجاره سالهای 330و331بوده وازعبارت ضامن شده محصول سال 29راضبط ومال الاجاره راطبق چک درموعدپرداخت نمایدوحساب سال 28راتصفیه کندنسبت به سال 30و31اداره اوقاف اجاره رافسخ نمایدحاکی است ضمانت ضامن باقی بوده و علاوه کرده علت نقض حکم عدم ارائه دلیل برتبدیل تعهدبوده است .
پرونده درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت به شرح ذیل رای به نقض حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان "مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تاسال 1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم سال 1353 صفحه 168تا171
19
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 575
تاریخ تصویب : 1337/03/04
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
به دعوی خسارت حاصل ازتامین خواسته ،خسارت دادرسی اطلاق نمی شود و مستلزم رسیدگی بدوی است وغیرقابل رسیدگی درمرحله پژوهشی است مرجع قبول دادخواست تجدیدنظراحکام محاکم شرعی داگاه ارجاع کننده قرار ویادادگاهی است که مرجع رسیدگی استینافی به این قرارمیباشد
