دردعوی اعتراض به ثبت ،دادگاه بایدبه حدودمعرفی شده املاک توجه دقیق نموده وایرادهای رای منقوض رابرطرف نمایدودرغیراینصورت موجب نقض رای است
رای شماره : 3571-26/12/42
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
مبنی برحکم فرجامخواسته خلاصه این است که دادگاه بعنوان اینکه در معاینه محلی که وسیله دادگاه شهرستان جهرم بعمل آمده قیدشده حدشمالی اراضی مورددعوی وصل به حمام وبعلاوه طبق شهادت شهودتصرف فرجامخواندگان در اراضی موردنزاع محرزگردیده آنان رادراعتراض برثبت ذیحق دانسته وحال آنکه علت نقض حکم سابق دردیوان کشوراین بوده که بموجب صورت مجلس مستخرجه ازپرونده ثبتی که درصورت جلسه دادگاه منعکس گردیده حدشمالی حمام به اراضی مشهوربه گورحلوائی محدودگردیده وظاهرعبارت مزبوردلالت داردبراینکه اراضی موردنزاع خارج ازحدودحمام است ودادگاه دررسیدگی مجددنسبت به موردنقض توجه نکرده چه بافرض احرازبه اینکه فرجام - خواندگان بشرح تقاضای ثبت حمام شمالی رامحدودبه اراضی مشهوربه گود حلوائی نموده باشنددیگرصورت مجلس معاینه دادگاه تاثیری درامرنداشته زیرامفروض این است که حد،فاصل بین دوملک است ودادگاه بدون رسیدگی و توجه به مراتب مبادرت به صدورحکم مجددنموده است ازاین جهت رسیدگی ناقص وحکم فرجامخواسته نقض و...
* سابقه *
اعتراض به ثبت
اعتبارحدوداظهارشده املاک - توجه بموردنقض
درسال 23آقایان سیدابراهیم ،سیدعباس وسیدمحمدبه وکالت بانوان بیگم آغاومحترم بیگم ،عبدالحسین ومحمدحسن بطرفیت آقای غلامحسین به مدعی به اعتراض برثبت گودقصابخانه مقوم به مبلغ سی هزارریال دردادگاه شهرستان جهرم اقامه دعوی نموده اند.بیان دادخواهی آنکه حمام وگود قصابخانه که ازتوابع حمام است حسب الارث بخواهانهاانتقال یافته ومدتها است مالک ومتصرف می باشندومقدار6سهم مشاع ازجمله 11سهم حمام وگود قصابخانه درسال 1318متعلق به دونفرازشرکاءبه ثبت رسیده که دلیل قاطع برمالکیت وتصرف خواهانهااست وقبول ثبت ازغیرمتصرف پس از14و15سال برخلاف مقررات بوده وبرای اثبات مالکیت وتصرف خواهانهایک برگ گواهی نامه ویک طغراقباله ابتیاعی که یکنفرازشرکاءدر72سال قبل ازیکنفر خریداری کرده ومشعربرقسمتی ازحمام وقسمتی ازگودقصابخانه است تقدیم و تقاضای رسیدگی وصدورحکم برابطال تقاضای ثبت وی رانموده اند.
دادگاه شهرستان جهرم پس ازرسیدگی وصدورقرارمعاینه وبازجوئی محلی واجرای آن بشرح رای شماره 55-11/1/35حکم به بطلان تقاضای ثبت وپرداخت مبلغی خسارت صادرنموده است .
خوانده ازاین حکم پژوهشخواسته وضمنادرجریان امرشهرداری جهرم هم بنام ثالث وارددعوی شده ودادگاه شهرستان فساپس ازصدورقرارمعاینه و تحقیق ازشهودمتداعیین وثالث واجرای آن بالاخره بارددعوی شهرداری حکم پژوهشخواسته رااستواروچنین رای داده است :
نسبت به دادخواست شهرداری جهرم بعنوان ورودثالث به داعیه اینکه اینکه اراضی تحت پلاک یک فرعی ازپلاک 5671 جزءقبرستان متروکه معروف به شاهزاده ابراهیم ومتعلق به شهرداری بوده ودلیل اثبات این موضوع را منحصرامعاینه واطلاع مطلعین قرارداده ،چون درمعاینه وبازجوئی محلی هیچگونه دلیلی برصحت این ادعاءبدست نیامده وتصرفات مالکانه شهرداری محرزنگردیده ودعوی مزبوربلادلیل بوده است علیهذاشهرداری جهرم رادردعوی اقامه شده محکوم به بیحقی میداندوچون وکیل پژوهشخواندگان خسارات موکلین خودراموردمطالبه قرارداده شهرداری جهرم محکوم به پرداخت مبلغ یکهزارو دویست وچهل ریال وده دیناربابت حق الوکاله وکیل مرقوم دروجه پژوهش - خواندگان می باشد.
وراجع به واخواهی پژوهشخواه بردادنامه پژوهشخواسته خلاصتا اعتراضات وکیل پژوهشخواه مبتنی براینست که قطعه زمین به عرض بیست متر وبطول پنجاه وسه مترمعروف به گودحلوائی واقع درکوی سنان جهرم پلاک یک فرعی ازشماره 5671 اصلی ازجمله موقوفات مرحوم محمدمومن بیکااست که پژوهشخواه بعنوان وقفیت درتاریخ نهم بهمن 1331تقاضای ثبت نموده ودلائل آنراسنداجاره مورخ 17جمادی الثانی 1334ابرازیه ازطرف پژوهشخواه در مرحله بدوی ورونوشت مستخرجه ازقباله مصالحه نامه مورخه 24ذیقعده 1301 قمری ازطرف پژوهشخواندگان که این جمله درآن نوشته شده (چاه وگاوچاه وحوض سرچاه مزبوروکوچین وگودقصابخانه که به جهت شیب است )گواهی عده ای از مطلعین محلی که بعلت عدم حضوردرجلسه تحقیقات مرحله بدوی مجددادرمرحله پژوهشی مورداستفاده قرارداده شده ،هیچیک ازاعتراضات مزبوربردادنامه پژوهشخواسته واردبنظرنمی رسد،چه مندرجات ورقه اجاره نامه مورخه 17 جمادی الثانی 1334حاکی ازاین است که حاج رضاقلی خان تهامی ششدانگ بازار کهنه به انضمام کاروانسرای مشهوربه کاروانسرای لاریهارابعنوان وقفیت به اجاره آقای محمدتاجرجهرمی داده است وحدودکاروانسرای مزبورحدی به دکان حلوائی محدودگردیده وراجع به وقفیت گودموردادعاءیاتصرفات واقف ویامتولی درگودمزبوربهیچوجه عنوانی نشده ومصالحه نامه مورخه 24ذیقعده 1301ابرازیه پژوهشخواندگان هم اشعاری به وقفیت گودمزبورنداردوچون در معاینه وبازجوئی محلی بدوی وهمچنین مرحله پژوهشی که به تقاضای وکیل پژوهشخواه صورت گرفته دلیلی بروقفیت وتصرفات پژوهشخواه درگودمورد گفتگوبدست نیامده واعتراض موثری که گسیختن حکم راایحاب نمایدبنظر نمی رسدعلیهذاحکم پژوهشخواسته درقسمت ابطال ثبت زمین پلاک یک فرعی از 5671 محله سنان جهرم وتادیه یکهزاروپانصدریال حق الوکاله وکیل پژوهشخواندگان درمرحله بدوی ویکصدوشصت ریال هزینه دادرسی تاییدمی شود ونسبت به هزینه ایاب وذهاب وفوق العاده روزانه وکیل پژوهشخواندگان در مرحله بدوی که مبلغ نه هزاروپانصدریال ومبلغ یکصدوهفتادوهفت ریال هزینه دادرسی وپوشه که زایدبرمیزان مقررموردحکم قرارگرفته چون آمدورفت و فوق العاده وکیل جزءخسارت محسوب نمی شودومبلغ 177ریال زیاده ازتعرفه قانونی موردحکم قرارگرفته دادنامه پژوهشخواسته دراین قسمت گسیخته می شودوپژوهشخواندگان درموردنه هزاروپانصدریال هزینه آمدورفت و فوق العاده وکیل ویکصدوهفتادوهفت ریال مزبورمحکوم به بیحقی می باشندو چن وکیل پژوهشخواندگان مطالبه خسارت نموده پژوهشخواه محکوم به پرداخت مبلغ 10/1240ریال بابت حق الوکاله مرحله پژوهشی دروجه پژوهشخواندگان می باشد.
شهرداری جهرم وآقای غلامحسین بطورجداگانه فرجامخوسته اندوشعبه اولی دیوان عالی کشوردرتاریخ 18/7/38نسبت به فرجامخواهی شهرداری به استدلال اینکه :"شهرداری بنام ثالث درجریان پژوهشی واردشده وحال آنکه موضوع اعتراض برثبت بوده که برطبق قانون ثبت موعدمعین داشته ودادگاه بدون توجه به این مطلب واینکه آیاتقدیم دادخواست به موعدبوده یاخیروارد رسیدگی دراصل موضوع شده "حکم فرجامخواسته رانقض ونسبت به فرجامخواهی آقای غلامحسین چنین رای داده است :
استدلال دادگاه به اینکه فرجامخواه دلیلی بروقفیت اراضی موردبحث اقامه نکرده مخدوش است زیراوقفیت وملکیت مورداختلاف نبوده تا فرجامخواه ملکف به اثبات وقفیت گرددبلکه فرجامخواندگان مدعی بوده اند که اراضی موردتقاضای ثبت فرجامخواه ملک آنان می باشدوبااینصورت بر عهده فرجامخواندگان بوده که مالکیت خودرادراراضی موردنزاع ثابت نمایندوبعلاوه بموجب مستخرجه ازپرونده ثبتی که درصورت مجلس دادگاه منعکس گردیده چنین نوشته شده (حدشمالی ملک وصل است به شارع عام وبه دکان ورثه مشهدی حسین وغیره وبه اراضی وخرابه مشهوربه حلوائی )وظاهراعبارت مزبوردلالت داردبراینکه اراضی موردنزاع خارج ازحدودحمام بوده ودادگاه دراین قسمت که موثردرامربوده رسیدگی نکرده بنابرمراتب حکم فرجام خواسته چه ازحیث استدلال وچه ازجهت نقص رسیدگی مخدوش ونقض وختم امربه دادگاه شهرستان شیرازارجاع می گردد.
شعبه اول دادگاه شهرستان شیرازبموضوع رسیدگی نموده وچنین رای داده است :
خلاصه اعتراض وکیل پژوهشخواه آنست که :اراضی مورددعوی که معروف به گودحلوائی است ازجمله موقوفات مرحوم محمدمومن است که پژوهشخواه تولیت موقوفات مزبورراعهده دارمی باشد.خلاصه ادعای شهرداری که بعنوان شخص ثالث وارددعوی درمرحله پژوهشی شده آنست که :زمین مورددعوی قبلا قبرستان به شهرداری تعلق گرفته است که اعتراضات دراظهارات مزبور هیچکدام باتوجه به دلائل ابرازی پژوهشخواندگان درمراحل بدوی وپژوهشی موجه بنظرنمی رسد،زیراازطرفی وکیل پژوهشخواه جهت اثبات ادعای خود:اولا به سنداجاره مورخه 17شهرجمادی الثانی 1324توسل جسته ،وثانیااستفاده خود راازسندابرازی پژوهشخواندگان اعلام ،وثالثاتقاضای صدورقرارمعاینه و تحقیق محلی نموده ،که درموردسنداجاره به فرض صحت واینکه درموردزمین مابه النزاع منعقدنخواهدداشت زیرابرطبق ماده 231قانون مدنی اثرعقد نسبت به طرفین وقائم مقام آنهااست ولذانمی تواندنسبت به اشخاص ثالث تسری داشته باشد،ودرمورداینکه وکیل پژوهشخواه استفاده خودراازسند ابرازی پژوهشخواندگان اعلام نموده ،دراین قسمت هم موضوع خاصی راکه ازآن استفاده ای به نفع خودبتوان نمودعنوان ننموده ومعلوم نیست چه استفاده ای پژوهشخواه می تواندازهمین سندبرله خودبنماید،وراجع به تحقیق ومعاینه محلی هم پس ازاجرای قرارصادره کلیه گواهانی که وکیل پژوهشخواه معرفی نموده ،همگی این موضوع راکه زمین مورددعوی محل واردشدن آب زایدحمام متعلق به پژوهشخواندگان است اعتراف ،وبعلاوه درهمان اعتراضات خوداضافه نموده اندکه نمی دانندچه شخصی مالک ومتصرف آنست وحال آنکه گواهان اقامه شده ازطرف پژوهشخواندگان ،چه درمرحله بدوی وچه درمرحله پژوهشی ،ضمن تحقیق محلی تصرفات مالکانه وممتده پژوهشخواندگان رادراین اراضی تایید نموده اند،ونسبت به اینکه دردادنامه صادره ازدیوان عالی کشورمرقوم شده که اراضی موردنزاع خارج ازحدودحمام است باتوجه به صورت مجلس های معاینه محلی که درتاریخ 16/9/34و30/9/36وسیله دادگاه جهرم بعمل آمده ونقشه منضم بصورت جلسه مورخه 16/9/34که وسیله مجری قرارترسیم شده موضوع منتفی است ، زیراکه درصورت مجالس مزبورونقشه منضم به آن قیدشده که حدشمالی اراضی مورددعوی وصل به حمام است بعلاوه وکیل پژوهشخواه نیزخوددرلایحه مورخه 29/7/36که به شماره 3857-29/7/36دفتردادگاه جهرم ثبت شده این مطالب را صریحااعتراف واعلام داشته که این اراضی شمالامتصل به حمام است لذاباتوجه به اظهارات نماینده اداره ثبت درمرحله بدوی واینکه برطبق ماده 3قانون مدنی تصرف بعنوان مالکیت دلیل برمالکیت است مگرآنکه خلاف آن ثابت شود ودرموردمانحن فیه پژوهشخواه هیچگونه دلیل قابل قبولی که کاشف ازتصرفات مالکانه ویامالکیت وی براراضی مورددعوی باشدابرازنداشته ازاین رو دادنامه پژوهشی که صحیحاصادروخالی ازاشکال بنظرمی رسد،عیناتاییدمی شود ودرمورددعوی شهرداری بطرفیت پژوهشخواه وپژوهشخواندگان صرفنظراز اظهارات طرفین ازنظراینکه بموجب محتویات پرونده تبتی پلاک مربوطه از طرف شهرداری نسبت به ثبت رقبه مزبوراقدامی نشده ودرظرف مدت مقررهم اعتراضی به تقاضای ثبت ننموده ازاینروبموجب ماده 24قانون ثبت مجوزی برای رسیدگی به دعوی مزبورموجودنبوده وقراررددادخواست شهرداری جهرم دراین خصوص صادرواعلام می گردد.
ازاین رای فرجامخواهی شده وخلاصه اعتراضات فرجامی وکیل فرجامخواه آنست که :"چون دادگاه شهرستان شیرازارجاعی ازدیوان عالی کشوررامجددابا همان استدلال اولیه حکم داده ورای دادگاه بخش جهرم راتاییدنموده بایددر هیئت عمومی مطرح گرددونسبت به اینکه دادرس دادگاه شهرستان درحکم فرجامخواسته ذکرنموده جلسه رسیدگی باحضوروکیل پژوهشخواندگان وغیبت وکیل پژوهشخواه تشکیل گردیده معلوم نیست وکیل پژوهشخواه که غایب بوده اگرمنظوروکیل سابق موکل است که مشارالیه استعفانموده ودرجلسه رسیدگی پژوهشی دخالتی نداشته واحضاروی هم موردنداشته است وچنانچه منظور اینجانب بوده که هیچگونه اخطاری به اینجانب نشده ودرپرونده هم منعکس نیست وچنانچه فرض نمائیم که وکیل سابق موکل هم وکالت داشته برای دادگاه مجوزی نبوده که به یکی ازدونفرابلاغ نمایدوقانونابه هردووکیل بایداخطار شودوبدیهی است چنانچه یکی ازدونفرحاضرشدنددادگاه می تواندرسیدگی نمایدونسبت به اینکه دررای فرجامخواسته ذکرشده که وکیل پژوهشخواه مورد استفاده خودراازخواستن سندخریداری پژوهشخواندگان بیان نکرده صحیح نیست زیراوکیل بدوی موکل صریحاذکرنموده که چون درقباله خریدحمام قیدشده حمام مزبورازحدی متصل به گودحلوائی یعنی همان زمینی که وقفیت آن محرزشده می باشدبدیهی است حدخارج ازمحدوده است ودیوان عالی کشورهم دررسیدگی اولیه متوجه این موضوع شده وباهمین استنادحکم صادره رانقض نموده ودادرس فعلی دادگاه شهرستان حتی به استدلال ونظردیوان عالی کشورهم توجه نکرده بعلاوه صاحبان حمام درموقع ثبت حمام به همین سنداستنادکرده اندوسندمزبور راازلحاظ ذکراینکه حمام مزبورمحدوداست به زمین گودحلوائی ابرازآن را خواستارگردیده وبه فرض اینکه وکیل سابق فرجامخواه صریحامورداستفاده خودرابه عرض دادگاه نرسانده بودبازهم این امرموجب نخواستن سندمزبوراز پژوهشخواندگان نبوده است واستدلال دادگاه به اینکه چون وکیل خواهان بدوی دردادخواست خودذکرنموده زمین مورددعوی ازغرب محدوداست به حمام وچون حمام ملک پژوهشخواندگان است ،زیدی خانه خودرامحدودبه خانه عمرومی کند وچون خانه رادرمجاورت خانه خودشناخته لازمه آن آنست که خانه نداشته باشدو خانه متصرفی اوملک عمرواست ووکیل بدوی موکل که اظهارنموده زمین مورد دعوی ازطرف غرب محدودبه حمام است معلوم نیست کجای این بیان سلب مالکیت زمین گودحلوائی راازموقوفه می نمایدواظهارات گواهان این بوده است که زمین مورددعوی فعلاخرابه وغیرمسکون است وکسی تصرف عملی درآن نداردبعلاوه گواهان برای معرفی زمین بنام زمین گودحلوائی معرفی شده بودند نه برای معرفی متصرف زمین زیراکه زمین مزبوروقف وتحت تصدی وتولیت موکل است ویکی ازادله موکل اجاره نامه مسلم الصدوریعنی اصیل شناخته شده ازطرف دادگاه شهرستان شیرازودادگاه استان وابرام شده دردیوان عالی کشوراست و چنین سندی خواه بین اصحاب دعوی یادیگران باشدازلحاظ قانون رسمی وقابل تبعیت است زیراکه بموجب آن وقفیت این زمین وتصرف آن ازطرف موکل به حکم قانون محرزشناخته شده است .
موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیر رای به نقض حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :
آرشیوحقوقی کیهان
مجموعه رویه قضائی صفحه 142 تا 150
آراءهیات عمومی دیوان عالی کشور
سال 1342 چاپ سال 1343
17
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 3571
تاریخ تصویب : 1342/12/26
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تادیه مال الاجاره موقوفه به متصدی ماذون ازطرف اوقاف محل که سمت وی ذایل شده باشد ، در ایام بعد ازسلب سمت ، ذمه مستاجر را در پرداخت اجاره بها ، ذایل نمیکند دعوی بعضی ازمدیران تصفیه به استردادوجه برداشت شده ازحسابجاری آنان که این حساب ارتباطی به شرکت درحال تصفیه نداشته باشدمسموع نیست
