لایحه قانونی انتخابات شوراهای شهر و طریقه اداره آن
شماره 57198 21/7/1358
فصل اول - کلیات :
ماده 1- بمنظور برگزاری انتخابات شوراهای شهر موضوع قانون شوراهای محلی مصوب تیرماه 1358 وزارت کشور مکلف است بر طبق مقررات این قانون با صدور شروع انتخابات تاریخ صدور برگ انتخابات و تاریخ اخذ رای را تعیین و به حوزه های انتخاباتی اعلام نماید.
ماده 2- انتخابات شوراهای شهر عمومی واخذ رای بصورت مستقیم و مخفی و انتخاب اعضای شورا با اکثری تنسبی توسط ساکنین تعیین خواهد شد.
ماده 3- حداقل تعداد اعضای شورای شهرها هفت نفر است و برای شهرهائیکه بیش از سیصد هزار نفر جمعیت دارد به نسبت هر صدهزار نفر یک نماینده افزوده میشود ولی تعداد نمایندگان در هیچ صورتی نباید از بیست نفر تجاوز کند.
تبصره - توصیه میشود بمنظور شرکت دادن همه اقشار اجتماعی در سرنوشت خود وامر شوراها کاندیداها از میان اقشار مختلف اجتماعی نظیر روحانیون ، فرهنگیان ، دانشگاهیان ، خانمهای خانه دار، کارگران ، کشاورزان و اصناف و پیشه وران وسایر گروهها معرفی گردند.
ماده 4- انجام انتخابات شورای شهر بعهده هیئت اجرائی انتخابات به ریاست فرماندار یا بخشدار ومتشکل از فرماندار یا بخشدار، بالاترین مقام دادگستری مجل ، رئیس پست وتلگراف و تلفن ، رئیس ثبت احوال و پنج نفر از معتمدان محل به انتخاب اشخاص مذکور میباشد.
تبصره : در غیاب هر یک از اعضای هیئت اجرائی از جانشین یا روسای سایر ادارات محل دعوت بعمل می آید و عدم حضور بیش از دو جلسه اعضاء بمنزله استعفا تلقی و فرماندار یا بخشدار بجای آنان اشخاص دیگری را تعیین خواهد کرد. و در شهرهائیکه یک یا چند نفر از روسای ادارات پنجگانه فوق را نداشته باشد به تعداد معتمدان اضافه میگردد.
فصل دوم - شرایط انتخاب کنندگان یا انتخاب شوندگان :
ماده 5- انتخاب کنندگان باید واجد شرایط زیر باشند.
1- تابعیت ایران .
2- سکونت حداقل شش ماه در حوزه شهر قبل از تاریخ انتخابات .
3- داشتن حداقل 16 سال تمام .
4- عدم محرومیت از حقوق اجتماعی .
5- ماده 6- انتخاب شوندگان باید دارای شرایط زیر باشند:
1- تابعیت ایران
2- سکونت حداقل یکسال در حوزه انتخابیه شهر قبل از تاریخ انتخابات .
3- اعلام وفاداری به نظام جمهوری اسلامی .
4- اشتهار به حسن شهرت و داشتن سوابق فعالیتهای اجتماعی .
5- داشتن حداقل 25 سال تمام .
6- سواد خواندن و نوشتن به اندازه کفایت .
7- عدم محرومیت از حقوق اجتماعی .
8- امکان در اختیار گذاردن وقت روزانه کافی برای خدمت در جهت وظایف شورا در حدود نیازهای شهر و وظایفی که در اثر تصدی عضویت شورا بعهده او قرار میگیرد.
ماده 7- اشخاص زیر از انتخاب شدن محروم میباشند:
1- محجورین و ورشکستگان به تقصیر.
2- نخست وزیر - وزیران - استانداران - سفراء- نمایندگان مجلس - امراء ارتش وشهربانی وژاندارمری ، از15 خرداد1342تا22 بهمن 1357.
3- نخست وزیر - وزیران -استاندارن - فرمانداران - دادستانها شهرداران - مدیران کل - روسای ادارات دولتی - افسران شاغل ارتش و شهربانی و ژاندارمری واعضای انجمنهای نظارت در حوزه ماموریت
تبصره یک - مقامات بند3 چنانچه داوطلب عضویت شورای شهر باشند باید قبل ازتشکیل انجمن نظارت از سمت خود استعفا دهند.
تبصره دو- مدت خدمت کارمندان رسمی در صورت عضویت در شورای شهر با دریافت حقوق از سازمان متبوع ، ماموریت محسوب خواهدشد.
فصل سوم - انجمن نظارت :
ماده 8- بمحض صدور دستور وزارت کشور فرماندار یا بخشدارهیئت اجرائی اتنخابات را دعوت مینماید تا برای تعیین 35 نفر از مردم طبقات مختلف جوزه انتخابیه ، که دارای شرایط انتخاب کردن باشند اقدام نماید و فرماندار یا بخشدار برای تشکیل انجمن نظارت از آنان دعوت بعمل می آورد.
ماده 9- پس از حضور دو سوم دعوت شدگان با رای مخفی واکثریت نسبی از بین آنان یا از خارج 7 نفر بعنوان عضو اصلی انجمن نظارت و 9 نفر بعنوان اعضای علی البدل انتخاب میشوند. اعضای اصلی انجمن نظارت فی المجلس از بین خود یک رئیس و یک نایب رئیس و سه منشی انتخاب مینمایند.
ماده 10- انجمن نظارت در اولین جلسه نسبت به تعیین محل دفاتر ثبت نام و صدور برگ انتخابات و محل اخذ رای به تعداد کافی با همکاری فرماندار یا بخشداراقدام مینمایند.
ماده 11- جلسات انجمن نظارت با حضور اکثریت اعضاء رسمی است و تصمیمات با اکثریت مطلق (چهارنفر از هفت نفر)معتبر خواهد بود.
ماده 12- انجمن نظارت بر انتخابات شورای شهر غیرقابل تغییر و انحلال میباشد، بخشدار با تصویب هیئت اجرائی انتخابات نسبت به تعیین جانشین یا تجدید انتخاب آن انجمن اقدام می نماید.
ماده 13- هرگاه در جریان انتخابات یک یا چند نفر از اعضای انجمن نظارت از حضور در انجمن خودداری نمایند مادام که اکثریت مطلق باقی است جریان انتخابات تعقیب میشود و به اعضای مذکور اخطار میشود چنانچه در حضور در انجمن تعلل نمایند بجای آنها از اعضای علی البدل انتخاب میشود.
ماده 14- در صورتکیه اکثریت اعضای انجمن از حضور درانجمن تعدلل نمایند یا پس از ختم انتخابات از دادن اعتبارنامه خودداری نمایند فرماندار یا بخشدار با تصویب هیئت اجرایی از اعضای علی البدل بجای آنها تعیین میکند و هرگاه یک یا چند تن از اعضای علی البدل نیز از حضور در انجمن خودداری نمایندوانتخابات را ختم ننمایند فرماندار یا بخشدار با تصویب هیئت اجرائی از بین معتمدان هیئت اجرائی کسری اعضای انجمن را تکمیل وانتخابات را تا پایان مرحله منجمله دادن اعتبارنامه ختم مینمایند.
فصل چهارم - داوطلب عضویت :
ماده 15- انجمن نظارت یک هفته قبل از تاریخ اخذ رای با صدور آگهی در یکی از جراید کثیرالانتشار ملحی - یا وسایل ارتباط جمعی دیگر ضمن اعلام تشکیل انجمن نظارت ، محل دفاتر ثبت نام و محل شعب اخذ رای و روز و ساعت صدور برگ انتخابات و اخذ رای را آگهی نموده و از افراد داوطلب به انجمن نظارت مراجعه وپرسشنامه داوطلبین را دریافت و پس از تنظیم به فرمانداری یا بخشداری مسترد نماید.
ماده 16- انجمن نظارت پس از پایان مهلت مقرر پرسشنامه داوطلبان را ظرف دو روز مورد رسیدگی قرار میدهند و نسبت به صلاحیت داوطلبان اهظارنظر نموده و بدون تاخیرپرسشنامه داوطلبین را منضم به نظرات انجمن نظارت برای طرح در هیئت اجرائی انتخابات تسلیم فرماندار یا بخشدار مینماید.
ماده 17- هیئت اجرائی انتخابات پس از بررسی پرسشنامه داوطلبان با توحه به نظرات انجمن نظارت صورت اسامی واجدین شرایط را به انجمن نظارت تسلیم مینماید وانجمن نظارت اسامی داوطلبان را با خط خوانا به تعداد کافی تکثیر و در محل دفاتر ثبت نام و شعب اخذ رای الصاق مینمایند.
تبصره - بجز ورقه فهرست اسامی داوطلبان که توسط انجمن نظارت در محل دفاتر و شعب اخذ رای الصاق میشود، نصب هر گونه اوراق تبلیغاتی در محوطه دفاتر وشعب ممنوع است .
فصل پنجم - صدور برگ انتخابات واخذ رای :
ماده 18- انجمنهای نظارت برای ثبت نام رای دهندگان و صدور برگ انتخابات مکلفند که پنج روز قب لاز روز اخذ رای توسط فرماندار یا بخشدار اقدام لازم بعمل آوردند و پس از تعیین اعضای دفاتر ثبت نام و اعضای شعب اخذ رای ، محل دفاتر صدور برگ انتخابات ومحل شعب اخذ رای را آماده واعضای آنها را درنواحی مزبور مستقر نمایند.
تبصره - مدت ثبت نام و صدور برگ انتخابات یک روز ومدت اخذ راتی یک روز(حداقل ده ساعت ) خاهد بود.
ماده 19- اعضای هر یک از دفاتر ثبت نام و شعب اخذ رای شامل یک روحانی - یک کارگر- یک خانم خانه دار- یک فرهنگی یادانشگاهی یککارمند که 5 تن میباشند خواهد بود که از بین خود یک رئیس - یک نایب رئیس - یک دبیر و دو منشی انتخاب میکنند.
ماده .2- برگ انتخابات فقط در قبال ارائه شناسنامه به رای دهنده تسلیم میشود و برگ انتخابات هر حوزه انتخاباتی فقط در همان حوزه معتبر خواهد بود. در روزهای ثبت نام واخذ رای هرگونه تظاهرات و تبلیغات در شهر و حوزه انتخابیه ممنوع خواهد بود.
ماده 21- مسئولیت حفظ نظم و رعایت مقررات در محوطه دفاتر و شعب اخذ رای با رئیس و در غیاب او با نایب رئیس خواهد بود که توسط مامورین انتظامی اجراء خواهد شد.
ماده 22- هرگاه بعضی از دفاتر ثبت نام و یا شعب اخذ رای در موعد مقرر نسبت بانجام تکالیف خود اقدام ننمایند، انجمن نظارت و در صورت تعلل و یا استنکاف انجن نظارت ، هیئت اجرائی انتخابات برنامه انتخابات را تعقیب نموده و نسبت به تنظیم یا تکمیل صورتجلسات و نتیجه رای گیری با ابطال آنها اقدام مینماید
ماده 23- ترتیب اخذ رای و قرائت آراء و دستورالعمل انتخابات مطابق آئین نامه ای است که ستاد مرکزی انتخابات وزارت کشور تهیه و پس از تصویب وزیر کشور به حوزه های انتخاباتی اعلام خواهدشد.
ماده 24- پس از اعلام نتایج رای گیری شعب اخذرای انجمن نظارت با استخراج صورتجلسات حائزین اکثریت را تعیین نموده ومتعاقبا" پس از برسی کشایات اعتبار نامه منتخبین عضویت در شورای شهر را با امضای اعضای انجمن نظارت و فرماندار(بخشدار) در چهارنسخه تنظیم نموده و پس از الصاق عکس وممهور نمودن آن با مهر انجمن نظارت و مهر فرمانداری دو نسخه آن را تسلیم منتخبین کرده و انحلال خود را اعلام می نماید.
فصل ششم - شکایات و مقررات جزائی :
ماده 25- انجمنهای نظارت تا دو روز پس از ختم رای گیری و اعلام اسامی حائزین اکثریت و تعیین منتخبین شکایات واصله را میپذیرند و متعاقبا" ظرف سه روز به آنها رسیدگی نموده و نظرخود را از طریق فرماندار(یا بخشدار) به طالاع هیئت اجرائی انتخابات میرسانند.
ماده 26- در صورتیکه پس از رسیدگی شکایات انجمن نظارت با هیئت اجرائی انتخابات تشخیص دهد که امور ثبت نام یا اخذ رای در یک یا چند شعبه بطور صحیح انجام نشده با اعلام نظر هیئت اجرائی انتخابات همان دفاتر و شعب مورد نظر باطل اعلام میشود.
نظر هیئت اجرائی انتخابات در کلیه مواردی که مورد رسیدگی قرار میدهد قطعی خواهد بود.
ماده 27- هیچیک از اعضای هیئت اجرایی انتخابات وانجمنهای نظارت و دفاتر ثبت نام و شعب اخذ رای نباید با یکی ازداوطلبان عضویت در شورای شهر خویشاوندی نسبی یا سببی (پدر - مادر- فرزند همسر - خواهر- برادر- داماد- عروس ) داشته باشند.
ماده 28- هرکس برگ انتخابات یا ورقه رای را بخرد و یا بفروشد و یا در اوراق تعرفه برگ انتخابات و آراءتقلب نماید و یادر امر انتخابات اخلاف و مداخله نماید و یا تقلب و تزویر و خیانت نماید و یا به تهدید و تطمیح متوسل شود و یا با شناسنامه متعلق به دیگری برگ انتخابات بگیرد و یا با شناسنامه مجعول با علم به جعلیت آن برگ انتخابات بگیرد و رای بدهد علاوه بر محرومیت از حقوق اجتماعی برای مدت دو سال از حق دادن رای و انتخاب شدن برای یک دوره انتخاباتی مجالس و شوراهای محلی ایران محروم و به حبس جنحه از شش ماه الی سه سال و جزای نقدی از10000تا50000 ریال و یا به یکی از این دو مجازات محکوم میشود. چنانچه مرتکب اعمال مذکور در انجام انتخابات شوراهای شهر وظیفه ای بعهده داشته و یا کاندیدای عضویت در شورای شهر باشد به حداکثر مجازات مقرر در این قانون محکوم میشود.
فصل هفتم - تکشیل شورای شهر:
ماده 29- پس از صدور اعتبار نامه اعضای شورای شهر فرماندار (یا بخشدار) مکلف است ظرف 5 روز نسبت به دعوت و تشکیل اولین جلسه شورای شهر اقدام لازم بعمل آورد و با اعلام قبلی پس ازحضور سه چهارم اعضای شورای شهر برای انتخاب هیئت رئیسه مرکب ازرئیس ، یک نایب رئیس ، یک دبیر- یک خزانه دار و دوبازرس با رای مخفی و اکثریت نسبی برای مدت یکسال اقدام نماید. مراسم ادای سوگند شورای شهر در حضور فرماندار(یا بخشدار) بشرح متن ماده .3 صورت میگیرد.
ماده 30:
(من به خداوند متعال و قرآن کریم و خون شهدای انقلاب اسلامی ایران سوگند یاد میکنم که وظایفی را که بعنوان عضو شورای شهر بر عهده ام نهاده شده است در کمال صداقت و حسن نیت به انجام رسانم و در ایفای این وظایف تنها رضای خدا و اهداف انقلاب اسلامی ایران مصالح مردمی که مرا انتخاب کرده اند را منظورنظر قرار دهم و هدف از تشکیل این شورا که همانا شرکت سالم مردم در اداره امور شهر خویش بوده است را محترم شمارم ووقت روزانه کافی برای خدمت در شورا در حد نیازهای شهر و در جهت وظایفی که در اثر تصدی عضویت شورا بر عهده ام قرار گرفته است اختصاص دهم .
ماده 31- در صورتیکه حداقل دونفر در شهرهائیکه تا سیصدهزار نفر جمعیت دارد و سه نفر در شهرهائیکه تا یک میلیون نفرجمعیت دارد و در تهران چهار نفراز اعضاء شورای شهر فوت نمایند و یا بهر دلیلی مستعفی یا بر کنار گردند برای تعیین اعضاء جانشین انتخابات میاندوره ای بعمل خواهد آمد.
ماده 32- هر شورای شهر موظف است یک یا چند نفر از اعضای خود را (که رقم قطعی ان وزارت کشور تعیین واعلام میکند)بعنوان نماینده برای عضویت در شورای شهرستان بفرمانداری (یا بخشداری ) معرفی نماید.
ماده 33- مدت عضویت اعضای شورای شهر و همچنین مدت نمایندگی اعضای شورای شهر در شورای شهرستان دو سال خواهد بود وانتخاب مجدد آنان برای یک دوره دیگربلامانع است . غیبت سه جلسه متوالی بدون عذرموجه اعضاء در شورای شهر بمنزله استعفا تلقی میگردد.
ماده 34- شورای شهر دوبار در هفته در مکان ثابتی که توسط فرمانداری (یا بخشداری ) تعیین میشود تشکیل جلسه داده برنامه ریزی و نظارت بر امور شهر را مطابق وظایف مقرر انجام میدهد. تشکیل جلسات فوق العاده موکول به نظر رئیس یا نایب رئیس شورای شهر و یا تقاضای کتبی سه نفر از اعضاء یا بازرسان و یادرخواست کتبی فرماندار یا بخشدار یا شهردار و یا تقاضای کتبی شورای شهرستان خواهد بود.
ماده 35- جلسات شورای شهر با اکثریت نصف باضافه یک اعضاء رسمی است پس با همین اکثریت معتب راست ترک جلسات توسط اعضاءبه هنگام اخذ رای در حکم حضور در جلسه تلقی میشود و دراینصورت رای آنان ممتنع محسوب خواهد شد.
ماده 36- صورتجلسات شورای شهر توسط این شورا تنظیم و در دفتر مخصوص ثبت میشود و در صورتی معتبر است که بامضاء اعضاء حاضر در جلسه رسیده باشد واسامی حاضرین و غائبین نیزدر دفتر ثبت میشود
ماده 37- به اعضاء شورای شهر در قبال انجام وظایف محوله حقوق و مقرری معینی پرداخت میشود. میزان مبلغ این حقوق مطابق آئین نامه ای خواهد بود که از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده 38- شورای شهر غیر قابل انحلال است مگر در صورتیکه اقداماتی برخلاف مصالح کشور ومخالف وظایف و تکالیف شورا انجام گیرد. در اینصورت با تنظیم گزارش مستدل توسط فراندار یابخشدار موضوع در شورای شهرستان بررسی ودر صورت تائید با اخذ نظرشورای استان انحلال شورای شهر از طرف شورای شهرستان به فرمانداری یا بخشدرای اعلام میشود وزارت کشور موظف است انتخابات شورای شهر را حداکثر ظرف یکماه تجدیدکند.
تبصره 1- در غیاب شورای استان و شورای شهرستان گزارشات بوزارت کشور احاله میشود وانحلال شورای شهربه وزیر کشورخواهدبود
ماده 39- مادام که شورای شهر تشکیل نشده و یا تشکیل آن به عللی متوقف مانه و یا عده اعضای شورا به حد نصاب مقرر نرسیده باشد و همچنین در غیاب شورای استان و شورای شهرستان وزیر کشور جانشین شوراهای مذکور خواهد بود.
ماده .4- شورای شهر موظف است ظرف یکهفته پس از تعیین هیئت رئیسه یک نفر مطلع و آگاه از امور شهرداری را برای مدت دوسال با رای مخفی و اکثریت مطلق به سمت شهردار انتخاب و به فرماندار و یا بخشدار معرفی نماید. شهردار منتخب توسط فرماندارشهرستان بوزارت کشور معرفی خواهد شد.
ماده 41- وزارت کشور مکلف است حداقل دو ماه قبل از انقضای دوره دو ساله شورای شهر مقدمات و وسایل برگزاری انتخابت دوره بد خاتمه پذیرد.
ماده 42- وظایف وتکلایف و اختیارات شوراهای شهر بر طبق آئین نامه ای خواهد بود که بر اساس قانون شوراها توسط وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده 43- وزارت کشور مامور اجرای این قانون و ناظر بر حسن جریان انتخابات و نحوه انجام امور شوراهای شهر میباشد.
ماده 44- از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین ومقرراتی که با موازین این قانون مغایرت دارد ملغی میباشد.
ماده 45- برای انجام انتخابات شهرهای زیر که شهرداری آنها دارای شعب متعدد است انتخابات آن با توجه بمواد تکمیلی پیوست این قانون انجام میگیرد( تهران - اصفهان - شیراز - تبریز- مشهد- اهواز)
نخست وزیر
نوع : قانون
شماره انتشار : 10098
تاریخ تصویب : 1358/07/21
تاریخ ابلاغ : 1358/08/01
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
لایحه بودجه سال 1358 آئین نامه اجرائی قانونی حفاظت و توسعه صنایع ایران
