کنوانسیون راجع به بهبود سرنوشت زخمداران و بیماران در نیروهای مسلح هنگام اردوکشی مورخه 12 اوت 1949
امضاکنندگان زیر نمایندگان مختار دولتهای شرکت کننده در کنفرانس سیاسی که از 21 آوریل تا 12 اوت 1949 در شهر ژنو به منظور تجدید نظر در قرارداد ژنو راجع به بهبود سرنوشت زخمداران و بیماران در نیروهای
مسلح هنگام اردوکشی مورخ 27 ژوئیه 1949 تشکیل یافته نسبت به مراتب مشروحه زیر توافق حاصل نمودند :
فصل اول
مقررات عمومی
ماده - 1 دولتهای معظمه متعاهد تقبل مینمایند که این قرارداد را در هر مورد رعایت نموده به موقع اجرا گذارند
ماده 2 - علاوه بر مقرراتی که باید در زمان صلح به موقع اجرا گذاشته شود
این قرارداد در صورت جنگ رسمی یا هر گونه مخاصمه مسلحانه که بین دو یا چند دولت از دول معظمه متعاهد روی دهد به موقع اجرا گذارده خواهد شد ولو آن که یکی از آن دول وجود حالت جنگ را تصدیق نکرده
باشد این قرارداد در هر مورد که تمام یا قسمتی از خاک یکی از دول معظمه متعاهد اشغال شود نیز به موقع اجرا گذاشته خواهد شد ولو آنکه اشغال مزبور با هیچ گونه مقاومت نظامی مواجه نشده باشد
هر گاه یکی از دول متخاصم عضو این قرارداد نباشد
دولتهای متخاصم دیگر که
در این قرارداد شرکت کردهاند در روابط متقابل خود
تابع این قرارداد
خواهند بود و چنانچه آن دولت مقررات این قرارداد را
قبول و اجرا کند در
مقابل او نیز ملزم به اجرای این قرارداد خواهند بود
ماده - 3 چنانچه نزاع مسلحانه جنبه بینالمللی نداشته
باشد و در خاک یکی
از دول معظمه روی دهد هر یک از متخاصمین مکلفند که
لااقل مراتب ذیل را
رعایت نمایند :
1 - با کسانی که مستقیما در جنگ شرکت ندارند به انضمام
افراد نیروهای
مسلحی که اسلحه به زمین گذاشته باشند یا کسانی که به
علت بیماری یا زخم
یا اسارت یا هر علت دیگری قادر به جنگ نباشند باید در
همه احوال بدون هیچ
گونه تبعیضی که ناشی از نژاد رنگ عقیده جنس اصل و
نسب یا ثروت یا هر
علت مشابه آن باشد با اصول انسانیت رفتار شود
اعمال ذیل در مورد اشخاص مذکور بالا در هر زمان و در هر
مکان ممنوع است و
خواهد بود :
الف - لطمه به حیات یا تمامیت بدنی منجمله قتل به تمام
اشکال آن زخم
زدن رفتار بیرحمانه شکنجه و آزاد
ب - اخذ گروگان
ج - لطمه به حیثیت اشخاص منجمله تحقیر و تخفیف
د - محکومیت و اعدام بدون حکم دادگاهی که صحیحا تشکیل
شده و جامع تضمینات
قضائی که ملل متمدن ضروری میدانند باشد
2 - زخمداران و بیماران باید جمعآوری و پرستاری شوند
یک دستگاه نوعپروری بیطرف مانند کمیته بینالمللی صلیب
سرخ میتواند خدمات
خود را به متخاصمین عرضه دارد
گذشته از مراتب فوق متخاصمین سعی خواهند کرد تمام یا
قسمتی از سایر
مقررات این قرارداد را نیز از طریق موافقتنامههای مخصوص
به موقع اجرا
گذارند
اجرای مقررات فوق اثری در وضع حقوقی متخاصمین نخواهد داشت
ماده - 4 دولتهای بیطرف نیز مقررات این قرارداد را
درباره زخمداران و
بیماران و افراد کارکنان بهداری و مذهبی متعلق به نیروهای
مسلح متخاصمین
که در خاک کشورشان پذیرفته یا بازداشت میشوند و همچنین
درباره مردگان به
موقع اجرا خواهند گذاشت
ماده - 5 در مورد اشخاص تحت حمایت این قرارداد که به
دست دشمن بیفتند این
قرارداد تا زمان اعاده قطعی آنان به میهنشان اجرا خواهد
شد
ماده - 6 علاوه بر موافقتنامههائی که صریحا در مواد - 28 - 23 - 15 - 10 37 - 36 - 31 پیشبینی شده دولتهای معظمه متعاهد میتوانند موافقتنامه های اختصاصی دیگری نیز در باب هر مسئله که حل آن را اختصاصا مقتضی بدانند منعقد سازند هیچ موافقتنامه اختصاصی نمیتواند به وضع
زخمداران و بیماران و همچنین به وضع افراد و کارکنان بهداری و مذهبی به نحوی که به موجب این
قرارداد معلوم گردیده لطمه وارد آورده و یا حقوقی را
که این قرارداد به
آنان اعطا کرده تقلیل دهد
زخمداران و بیماران و همچنین افراد کارکنان بهداری و
مذهبی در تمام مدتی
که این قرارداد شامل آنان میباشد از مزایای آن
موافقتنامهها برخوردار
خواهند بود مگر آن که در موافقتنامههای مزبور یا در
موافقتنامههای بعدی
صریحا مقرراتی مغایر آن منظور شده باشد و یا اقدامات
مساعدتری درباره
آنان به توسط یکی از دول متخاصم اتخاذ گردیده باشد
ماده - 7 زخمداران و بیماران و همچنین افراد کارکنان
بهداری و مذهبی
نمیتوانند در هیچ حالی از تمام یا قسمتی از حقوقی که
این قرارداد یا
احیانا موافقتنامههای اختصاصی موضوع ماده قبل درباره
آنان تامین نموده
صرف نظر کنند
ماده - 8 این قرارداد با معاضدت و تحت نظارت دول حامی
که مامور حفظ منافع
دول متخاصمند اجرا خواهد شد برای این منظور دول حامی
میتوانند علاوه بر
مامورین سیاسی یا کنسولی خود نمایندگانی از میان اتباع
خود یا اتباع دول
بیطرف دیگر تعیین نمایند
تعیین نمایندگان مزبور باید مورد پذیرش دولتی قرار گیرد
که نمایندگان نزد
آن دولت انجام وظیفه خواهند کرد
دولتهای متخاصم به وسیعترین وجهی در انجام وظایف مامورین
یا نمایندگان
دول حامی مساعدت خواهند کرد
مامورین یا نمایندگان دول حامی نباید در هیچ حال از
حدود ماموریت خود به
نحوی که از این قرارداد مستفاد میشود تجاوز نمایند
مخصوصا باید ضروریات
عالیه امنیت دولتی را که نزد آن انجام وظیفه مینمایند
رعایت نمایند تنها
مقتضیات عالیه نظامی ممکن است به طور استثنا و موقت مجوز
محدود ساختن
فعالیت آنان شود
ماده - 9 مقررات این قرارداد با فعالیتهای نوعپرورانه که
کمیته بینالمللی
صلیب سرخ یا هر دستگاه بشردوست بیطرف دیگری برای حمایت
زخمداران و
بیماران و همچنین افراد کارکنان بهداری و مذهبی و برای کمک
به آنان با
موافقت دول متخاصم ذیربط به عمل آورد مانعتالجمع نخواهد
بود
ماده - 10 دول متعاهد میتوانند در هر موقع بین خود
ترتیبی دهند که وظائفی
را که به موجب این قرارداد به عهده دول حامی محول
است به دستگاهی که واجد
تضمینات بیطرفی و کارآمدی باشد محول سازند
هر گاه بعضی از زخمداران و بیماران یا افراد کارکنان
بهداری و مذهبی به
علتی از علل از فعالیت یک دولت حامی یا دستگاهی که به
موجب بند اول تعیین
شده باشد برخوردار نباشند یا برخوردار بوده ولی دیگر
برخوردار نشوند دولت
نگاهدارنده آنان باید از یک دولت بیطرف یا یکی از آن
دستگاهها درخواست
نماید که وظایفی را که به موجب این قرارداد به عهده
دول حامی که از طرف
دول متخاصم تعیین میشوند محول است بر عهده گیرد
چنانچه بدین طریق نتوان حمایت لازم را تامین نمود دولت
نگاهدارنده باید از
یک دستگاه نوعپروری مانند کمیته بینالمللی صلیب سرخ
تقاضا نماید وظایف
نوعپرورانه را که به موجب این قرارداد به عهده دول
حامی محول است بر عهده
گیرد و یا باید خدمات نوعپرورانهای را که از طرف چنین
دستگاهی عرضه میشود
با قید و شرط مقررات این ماده قبول کند
هر دولت بیطرف یا هر دستگاهی که توسط دولت ذیربط برای
منظور فوق دعوت شود
یا خدمات خود را عرضه دارد باید در فعالیت خود متوجه
مسئولیت خویش در
قبال دولت متخاصم که افراد مورد حمایت این قرارداد
وابسته آنند بوده و
تضمینات کافی بدهد که قادر است وظایف مزبور را
عهدهدار گردد و بیطرفانه
انجام دهد
تخلف از مقررات فوق به اتکای هیچ موافقتنامه اختصاصی بین
دولتها که یکی
از آنها ولو به طور موقت در قبال دولت دیگری یا در قبال
متحدین خود به
علت وقایع نظامی منجمله در صورت اشغال تمام یا قسمت مهمی
از خاک آن از
حیث آزادی مذاکرات محدود شده باشند مجار نیست
در هر جا که این قرارداد عنوان دولت حامی ذکر شود
عنوان مزبور ناظر بر
دستگاههایی که بر طبق منطوق این ماده جانشین دولت
حامی است نیز میباشد
ماده - 11 در هر موردی که دول حامی از لحاظ منافع اشخاص
تحتالحمایه مفید
بداند منجمله در صورت بروز اختلاف بین دول متخاصم
درباره اجرا به تفسیر
مفاد این قرارداد دول حامی برای حل اختلاف وساطت
خواهند کرد
برای این منظور هر یک از دول حامی میتوانند بنا بر دعوت
یکی از دول عضو
قرارداد یا راسا به دول متخاصم پیشنهاد نمایند که جلسه
از نمایندگان خود
و بالاخص از دولتهایی که عهدهدار سرنوشت زخمداران و
بیماران و افراد
مامورین بهداری و مذهبی میباشند عندالاقتضا در خاک
بیطرفی که به مناسبت
انتخاب شده باشد تشکیل دهند دول متخاصم مکلفند به
پیشنهادهایی که در این
زمینه میرسد ترتیب اثر دهند دول حامی میتوانند در
صورت اقتضا یکی از
شخصیتهای یک کشور بیطرف یا یک مامور عالیمقام را که از
طرف کمیته
بینالمللی صلیب سرخ ماموریت یافته باشد برای تصویب به
دول متخاصم پیشنهاد
نمایند که در جلسه مزبور شرکت کند
فصل دوم
در باب زخمداران و بیماران
ماده - 12 اعضا نیروهای مسلح و سایر اشخاص مذکور در ماده
ذیل که مجروح یا
بیمار شوند در همه احوال مورد احترام و حمایت قرار گیرند
دولت متخاصمی که آنان را در اختیار خود دارد باید
بدون هیچ گونه تمایز
ناشیه از جنس و نژاد و ملیت و مذهب و عقاید سیاسی یا هیچ
جهت دیگری آنها
را مورد معالجه و پرستاری قرار دهد هر گونه دست درازی
به حیات شخص آنان
منجمله قتل محتضران قتل عام و شکنجه و اجرای آزمایشهای
بیولوژی درباره
آنان و رها کردن آنان بدون کمک پزشکی یا پرستاری با سبق
تصمیم و یا قرار
دادن آنان در معرض مخاطرات سرایت یا ابتلای امراض که
آن مخاطرات عمدا برای
همین منظور ایجاد شده باشد اکیدا ممنوع است
تقدیم نوبت معالجه فقط به علل طبی مجاز است
با زنان با کلیه احترامات خاصی که لازمه جنس آنان است
رفتار خواهد شد
دولت متخاصمی که مجبور شود زخمداران و بیماران را برای
طرف متخاصم خود
رها کند باید تا حدی که مقتضیات نظامی اجازه دهد قسمتی
از مامورین بهداری
و لوازم طبی خود را برای معالجه آنان باقی گذارد
ماده - 13 این قرارداد درباره زخمداران و بیماران
وابسته به طبقات ذیل
مجری خواهد شد :
- 1اعضای نیروهای مسلح دولت داخل در جنگ و همچنین اعضا
قوای چریک و
دستههای داوطلب که جزو نیروهای مسلح مزبور باشند
- 2اعضا سایر چریکها و اعضا سایر دستههای داوطلب به انضمام
نهضتهای
مقاومت متشکل متعلق به یک متخاصم که در خارج یا در
داخل خاک خود مشغول
عمل باشند ولو آن که خاک مزبور اشغال شده باشد مشروط بر
این که چریکها یا
دستههای داوطلب به انضمام نهضتهای مقاومت متشکل مزبور
جامع شرایط زیر
باشند :
الف - در راس آنها شخصی باشد که مسئول اتباع خود باشد
ب - دارای علامت مشخصه ثابتی باشند که از دور قابل
تشخیص باشد
ج - علنا حمل اسلحه نمایند
د - در عملیات خود بر طبق قوائد و رسوم جنگ رفتار کنند
- 3 اعضا نیروهای مسلح منظم که خود را وابسته به دولت یا
مقامی اعلام کرده
باشند که توسط دولت دستگیرکننده شناخته نشده باشد
- 4 اشخاصی که همراه نیروهای مسلح میباشند بیآنکه مستقیما
جزو آن نیروها
باشند از قبیل اعضای کشوری طیارات نظامی - خبرنگاران جنگی -
تهیه کنندگان
اجناس - اعضای واحدهای کار یا خدمت که عهدهدار رفاه
نظامیانند مشروط بر
این که از نیروهای مسلحی که همراهی میکنند کسب اجازه
کرده باشند
- 5 اعضا به انضمام فرماندهان و ناخدایان و شاگردان بحریه
بازرگانی و
اعضا هواپیمایی کشوری که به موجب مقررات حقوق بینالمللی
از معامله
مساعدتری بهرهمند نیستند
- 6 نفوس اراضی اشغال نشده که هنگام نزدیک شدن دشمن
بیآنکه فرصت متشکل
شدن به صورت نیروهای مسلح منظم داشته باشند
ارتجالااسلحه به دست میگیرند
مشروط بر این که علنا حمل اسلحه نمایند و قوانین و رسوم
جنگ را رعایت
کنند
ماده - 14 با توجه به مقررات ماده فوق زخمداران و
بیماران یک دولت متخاصم
که به دست طرف میافتند اسیر جنگی بوده و قواعد حقوق
بشر مربوط به اسیران
جنگی درباره آنان معتبر خواهد بود
ماده - 15 دولتهای متخاصم در هر حال و مخصوصا پس از شروع
جنگ باید بدون
فوت وقت تدابیر ممکنه را برای جستجو و جمعآوری زخمداران و
بیماران اتخاذ
نمایند و آنان را از چپاول و بدرفتاری حفظ کنند و پرستارهای
لازم را برای
آنان تامین نمایند و همچنین مردهها را پیدا کنند و
نگذارند کسی اشیا آنها
را ببرد
هر موقع که اوضاع اجازه دهد طرفین بین خود قرار متارکه
یا وقفه آتش یا
قرار محلی دیگری خواهند داد که زخمداران میدان جنگ
جمعآوری و مبادله و
حمل شوند
همچنین بین دول متخاصم ممکن است قرار محلی داده شود
که زخمداران و
بیماران یک ناحیه محاصره شده تخلیه یا مبادله شوند و
مامورین بهداری یا
مذهبی و لوازم بهداری به مقصد آن ناحیه عبور داده شوند
ماده - 16 دول متخاصم باید در اسرع وقت ممکنه عوامل
تشخیص هویت زخمداران
و بیماران و مردگان طرف متخاصم را که به دستشان
افتادهاند ثبت نمایند
اطلاعات مزبور باید حاوی مطالب زیر باشد :
الف - تعیین دولت متبوع آنان
ب - صنف نظامی یا شماره
ج - نام خانوادگی
د - نام یا نامهای کوچک
ه - تاریخ تولد
و - هر گونه اطلاعات دیگری که در کارت یا پلاک هویت
مندرج باشد
ز - تاریخ و محل دستگیری یا وفات
ح - اطلاعات مربوط به جراحات و بیماری یا علت فوت
اطلاعات فوق باید در اسرع وقت به دفتر اطلاعات موضوع
ماده 122 قرارداد ژنو
مورخه 12 اوت 1949 راجع به معامله با اسیران جنگی ابلاغ
شود و دفتر
نامبرده اطلاعات مزبور را به توسط دولت حامی یا به توسط
آژانس اسیران جنگی
برای دولت متبوعه اشخاص مذکور ارسال خواهد داشت
دولتهای متخاصم اسناد فوت یا صورتهای متوفیات را که رسما
گواهی شده باشد
تنظیم و از مجرای مذکور در بند بالا برای یکدیگر ارسال
خواهند داشت همچنین
نصف پلاک دو برگه هویت و وصیتنامه یا هر سند دیگری که
برای خانواده متوفی
اهمیت داشته باشد و وجوه نقدی و به طور کلی تمام اشیایی
را که به خودی
خود یا به اعتبار علائق محبت قیمتی باشد و روی اجساد
مردگان یافت شود
جمعآوری و از طریق همان دفتر برای یکدیگر ارسال خواهند
داشت این اشیا و
همچنین اشیا مجهولالمالک در بستههای ممهور به انضمام
اظهارنامه که حاوی
کلیه توضیحات لازم جهت تشخیص هویت مالک متوفای آنها باشد
ارسال خواهد
گردید
صورت کامل محتویات هر بسته باید به آن بسته ضمیمه شود
ماده - 17 دولتهای متخاصم مراقبت خواهند کرد که تدفین
یا سوزاندن اموات
تا اکثر حدی که اوضاع اجازه میدهد انفرادا صورت یابد و
قبلا جنازهها مورد
معاینه دقیق و در صورت امکان معاینه طبی قرار گیرند که
از وقوع فوت
اطمینان حاصل و هویت آنها معلوم شود و به توان گزارش
آنان را داد نصف
پلاک دو برگه هویت و یا عین پلاک) در صورتی که پلاک
ساده باشد (روی جنازه
باقی خواهد ماند
اجساد را نمیتوان سوزاند مگر به علت ضرورت بهداشت و یا
به عللی که ناشی
از قوانین مذهبی متوفی باشد در صورتی که جسدی سوزانده
شود مراتب باید با
ذکر جزئیات و تعیین علت آن روی سند فوت یا صورت مصدق
متوفیات ذکر گردد
به علاوه دولتهای متخاصم مراقبت خواهند کرد که مردگان
با احترام و در صورت
امکان بر طبق اصول مذهبی خود دفن گردند و قبر آنها
محترم شمرده شود و
حتیالامکان افراد هر ملیت پهلوی هم دفن و قبرستان به
طرز شایسته نگاهداری
شود و قبرها علامت متمایزی داشته باشند تا بتوان هر قبری
را پیدا کرد
دولتهای متخاصم برای این منظور در بدو شروع مخاصمات رسما
یک اداره قبور
تشکیل خواهند داد که عندالاقتضا قبرها را بشکافد و هویت
اجساد را اعم از
هر جایی که دفن شده باشند معلوم کند و احیانا آنها را
به کشور اصلی
خودشان انتقال دهد
این مقررات درباره خاکستر اجساد نیز معتبر است و اداره
قبور باید
خاکسترها را نگاهداری کند تا زمانی که کشور اصلی اطلاع
دهد چه اقدامی مایل
است درباره آنها به عمل آید
همین که اوضاع اجازه دهد و منتهی تا هنگام ختم مخاصمات
ادارات قبور به
وسیله دفتر اطلاعات مذکور در بند دوم ماده 16 صورتهای
متضمن محل تحقیقی و
مشخصات قبور را با ذکر اطلاعات مربوط به مردگانی که در
آنجا دفن شدهاند با
یکدیگر مبادله خواهند کرد
ماده - 18 فرمانده نظامی میتواند از همت خیرخواهانه
اهالی محل استمداد
نماید که زخمداران و بیماران را جمعآوری و تحت نظارت وی
داوطلبانه
پرستاری کنند و باید به کسانی که به این استمداد پاسخ
دهند حمایت و
تسهیلات لازم اعطا نماید طرف متخاصم نیز در صورتی که آن
ناحیه را تصرف کند
یا بازپس گیرد همان حمایت و تسهیلات را درباره اشخاص
مذکور مرعی خواهد
داشت
فرمانده نظامی باید به اهالی و جمعیتهای امداد ولو در
نواحی اشغال شده
اجازه دهد زخمداران و بیماران را از هر ملیتی که باشند
ارتجالا جمعآوری و
پرستاری نمایند
اهالی کشوری باید زخمداران و بیماران و بیماران مزبور را
محترم شمارند و
مخصوصا هیچ گونه عمل خشونتآمیز بر علیه آنها مرتکب نشوند
هرگز هیچ کس نباید به علت پرستاری از زخمداران و بیماران
مورد مزاحمت
قرار گیرد یا محکوم شود
مقررات این ماده دولت اشغالکننده را از تکالیفی که
در زمینه بهداری و
اخلاقی درباره زخمداران و بیماران را بر عهده دارد
معاف نمیسازد
فصل سوم
در تشکیلات و موسسات بهداری
ماده - 19 موسسات ثابت و تشکیلات سیار اداره بهداری
نباید تحت هیچ عنوان
مورد حمله قرار گیرند بلکه باید در همه احوال توسط
دولتهای متخاصم محترم
شمرده و حمایت شوند موسسات و تشکیلات مزبور چنانچه به
دست طرف متخاصم
افتد مادام که دولت دستگیرکننده و وسائل پرستاری
زخمداران و بیماران
موجوده در موسسات و تشکیلات مزبور را تامین نکرده باشد
میتوانند به کار
خود ادامه دهند
مقامات صلاحیتدار مراقبت خواهند کرد که موسسات و تشکیلات
بهداری مذکور در
بالا حتیالامکان در جایی قرار داده شوند که حملاتی که
احیانا به هدفهای
نظامی میشود برای آنها ایجاد خطر ننماید
ماده - 20 کشتیهای بیمارستان که استحقاق حمایت قرارداد
ژنو مورخ 12 اوت
1949راجع به بهبود سرنوشت زخمداران و بیماران و غریقان
نیروهای مسلح روی
دریا را دارند نباید از زمین مورد حمله قرار گیرد
ماده - 21 حمایت موسسات ثابت و تشکیلات سیار اداره
بهداری نباید قطع شود
مگر در صورتی که موسسات و تشکیلات مزبور غیر از وظایف
نوعپرورانه خود از
حمایت مزبور جهت ارتکاب اعمالی که برای دشمن مضر باشد
استفاده کرده باشند
معهذا حمایت مزبور نباید سلب شود مگر پس از اخطاری که
متضمن ضربالاجل
مناسبی باشد و به آن اخطار ترتیب اثر داده نشده باشد
ماده - 22 مسائل ذیل موجب محرومیت یک موسسه یا دستگاه
بهداری از حمایت
مذکور در ماده 19 شمرده نمیشود :
- 1این که کارکنان موسسه یا دستگاه مسلح باشند و برای
دفاع خود یا دفاع
زخمداران و بیماران خود استعمال اسلحه نمایند
- 2این که موسسه یا دستگاه سیار به علت نداشتن پرستاران
مسلح به توسط یک
دسته سرباز یا یک عده قراول یا اسکورت حفاظت شود
- 3این که در موسسه یا دستگاه سیار اسلحه قابل حمل و
مهماتی یافت شود که
از زخمداران و بیماران گرفته شده و هنوز به اداره
مربوطه تحویل نشده
باشد
- 4این که در موسسه یا دستگاه سیار بعضی مامورین
دامپزشکی یا لوازم
دامپزشکی موجود باشد بیآنکه جز لاینفک آن باشد
- 5این که فعالیت نوعپرورانه موسسات تشکیلات بهداری و
کارکنان آنها
درباره زخمداران و بیماران غیر نظامی نیز توسعه داده
شده باشد
ماده - 23 دولتهای متعاهد در زمان صلح و دولتهای متخاصم
پس از شروع
مخاصمات میتوانند در خاک خود و در صورت لزوم در اراضی
اشغال شده مناطق یا
محلهای بهداری متشکل ایجاد نمایند به طوری که زخمداران
و بیماران و
کارکنانی که مامور سازمان و اداره مناطق یا محلهای مزبور
هستند یا مامور
پرستاری اشخاص متمرکز در آنجا میباشند از اثرات جنگ بر
کنار بمانند
به محض شروع جنگ و در ضمن جریان جنگ دولتهای ذیربط
میتوانند بین خود
موافقتنامههائی برای شناسائی رسمی مناطق و محلهای بهداری
که دایر
ساختهاند منعقد سازند برای این منظور میتوانند مقررات
پیشبینی شده در
طرح موافقتنامه پیوست این قرارداد را با تغییراتی که
احیانا لازم بدانند
به موقع اجرا گذارند
دولتهای حامی و کمیته بینالمللی صلیب سرخ دعوت میشوند
که برای تسهیل در
دایر شدن و شناسائی مناطق و محلهای بهداری مزبور وساطت
نمایند
فصل چهارم
در باب کارکنان
ماده - 24 کارکنان بهداری که اختصاصا مامور جستجو و
برداشتن و حمل یا
معالجه زخمداران و بیماران و یا مامور جلوگیری از امراض
میباشند و
کارکنانی که اختصاصا مامور اداره تشکیلات و سازمان بهداری
هستند و همچنین
کشیشان وابسته به نیروهای مسلح در هر موقع مورد احترام و
حمایت قرار
خواهند گرفت
ماده - 25 نظامیانی که تعلیمات مخصوصی یافتهاند که
عنداللزوم به عنوان
کمک پرستار یا کمک متصدی تخت روان برای جستجو و برداشتن و
حمل یا معالجه
زخمداران و بیماران مورد استفاده قرار گیرند در صورتی
که هنگام تماس با
دشمن یا هنگام دستگیر شدن به توسط دشمن وظایف مزبور را
انجام میدهند نیز
مورد احترام و حمایت قرار خواهند گرفت
ماده - 26 کارکنان جمعیتهای ملی صلیب سرخ و جمعیتهای
داوطلب که توسط دولت
خودشان رسما شناخته شده و مجاز باشند و برای اجرای همان
وظایف کارکنان
مذکور در ماده 24 بالا مورد استفاده قرار گیرند در حکم
کارکنان مذکور در
ماده مزبور شمرده خواهند شد با قید این که کارکنان
جمعیتهای مزبور مشمول
قوانین و مقررات جنگ میباشند
ماده - 27 جمعیت رسمی یک کشور بیطرف نمیتواند کارکنان
و تشکیلات بهداری
خود را به کمک دولت متخاصم بفرستد مگر با رضایت دولت
متبوع خود و با
موافقت آن دولت متخاصم در این صورت باید کارکنان و
تشکیلات مزبور تحت نظر
دولت متخاصم قرار گیرند
کشور بیطرف موافقت مزبور را به دولت طرف دولتی که این
کمک را قبول نموده
اعلام خواهد داشت دولت متخاصمی که کمک مزبور را قبول
کرده قبل از استفاده
از آن موضوع را به دولت طرف خود اطلاع خواهد داد
این کمک در هیچ اوضاع و احوالی نباید به منزله دخالت
در جنگ تلقی شود
افراد کارکنان مذکور در بند اول باید قبل از ترک کشور
بیطرف متبوع خود
دارای اوراق هویت مندرجه در ماده 40 باشند
ماده - 28 اگر کارکنان مذکور در مواد 24 و 26 به دست طرف
متخاصم افتند
نباید نگاهداشته شوند مگر تا میزانی که وضع بهداری یا
احتیاجات روحانی و
تعداد اسیران جنگی ایجاب کند
افراد کارکنانی که بدین طریق نگاهداشته میشوند در حکم
اسیر جنگی شمرده
نخواهند شد معهذا لااقل از کلیه مقررات قرارداد ژنو مورخ
12 اوت 1949
راجع به معامله با اسیران جنگی بهرهمند خواهند شد این
اشخاص در حدود
قوانین و مقررات نظامی دولت دستگیرکننده تحت امر
ادارات مربوطه آن دولت و
بر طبق وجدان حرفهای خود به انجام وظائف بهداری یا
روحانی خویش به نفع
اسیران جنگی که مرجحا متعلق به نیروهای مسلح متبوع
خودشان باشد اقدام
خواهند نمود
از این گذشته برای انجام ماموریت بهداری یا روحانی خود از
تسهیلات ذیل
بهرهمند خواهند بود :
الف - اجازه خواهند داشت در فواصل معین اسیران جنگی
موجوده در دستههای
کار یا در بیمارستانهای واقعه در خارج بازداشتگاه را
معاینه نمایند دولت
دستگیرکننده برای اجرای این منظور وسائط نقلیه لازم را در
اختیار آنان
خواهد گذاشت
ب - در هر بازداشتگاه پزشک نظامی که دارای درجه ارشد
باشد با رعایت مدت
خدمت در درجه مزبور در قبال مقامات نظامی بازداشتگاه
مسئول اعمال کارکنان
بهداری دستگیر شده خواهد بود برای این منظور دولتهای
متخاصم در بدو شروع
مخاصمات قرارداد لازم را برای انطباق درجات کارکنان
بهداری به انضمام
کارکنان جمعیتهای موضوع ماده 26 بین خود خواهند داد
پزشک مذکور و
روحانیون در مورد کلیه مسائل مربوطه به وظیفه خود حق
مراجعه مستقیم به
روسای مسئول بازداشتگاه خواهند داشت روسای مسئول همه
گونه تسهیلات لازم را
جهت مکاتبات مربوط به مسائل مذکور برای آنان فراهم ساخت
ج - کارکنان دستگیر شده اگر چه تابع نظامات بازداشتگاه
خود میباشند ولی
نمیتوان آنها را به هیچ کار دیگری که خارج از ماموریت
بهداری یا روحانی
آنان باشد مجبور ساخت
دولتهای متخاصم در ضمن جریان مخاصمات قرار لازم را بین
خود خواهند داد که
کارکنان بهداری در صورت اقتضا برای استراحت عوض شده و
ترتیبات اجرای این
کار را معین خواهند کرد هیچ یک از مقررات فوق نمیتواند
دولت
بازداشتکننده را از تکالیفی که نسبت به اسیران جنگی
در امور بهداری و
روحانی بر عهده دارد معاف سازد
ماده - 29 کارکنان مذکور در ماده 26 که به دست دشمن
بیفتند در حکم اسیر
جنگی تقلی خواهند گردید ولی برای انجام وظائف بهداری تا
میزانی که احتیاج
باشد به کار گماشته خواهند شد
ماده - 30 افراد کارکنانی که نگاهداری آنان به موجب
مقررات ماده 28 ضروری
نباشد به محض این که راه بازگشتشان باز شود و مقتضیات
نظامی اجازه دهد به
دولت متخاصم متبوع خود مسترد خواهند شد
مادام که بازگشت داده نشدهاند در حکم اسیر جنگی
تلقی نخواهند گردید ولی
لااقل از کلیه مقررات قرارداد ژنو 12 اوت 1949 راجع به
معامله با اسیران
جنگی برخوردار خواهند بود و وظائف خود را کماکان تحت
نظارت طرف متخاصم
ادامه خواهند داد و مرجحا برای پرستاری زخمداران و
بیماران دولت متخاصم
متبوع خود اختصاص خواهند یافت
هنگام رفتن ،اسباب و اشیا شخصی و نقود و اوراق بهادار و
ادوات طبی را که
متعلق به خودشان باشد با خود خواهند برد
ماده - 31 انتخاب کارکنانی که اعاده آنها به دولت
متخاصم در ماده 30
پیشبینی شده بدون هیچگونه ملاحظه نژادی و مذهبی و
عقاید سیاسی و مرجحا به
ترتیب تاریخ دستگیری و وضع مزاجی آنان صورت خواهد گرفت
دولتهای متخاصم میتوانند به محض شروع مخاصمات بین خود
به موجب
موافقتنامههای مخصوص تناسب صدی چند از قبیل کارکنان را که
به نسبت عده
اسیران جنگی میتوان نگاهداشت و همچنین طرز تقسیم آنان
را در بازداشتگاهها
تعیین کنند
ماده - 32 اشخاص مذکور در ماده 27 که به دست طرف
متخاصم افتند قابل
بازداشت نیستند این اشخاص اجازه خواهند داشت به محض
این که راه
بازگشتشان باز شود و مقتضیات نظامی اجازه دهد به کشور
خود یا به خاک دولت
متخاصمی که در خدمت آن بودند باز گردند مگر آن که
قرار دیگری در این باره
داده شده باشد
مادام که بازگشت نکردهاند کماکان به انجام وظایف خود
تحت نظر طرف متخاصم
ادامه خواهند داد و مرجحا برای پرستاری زخمداران و
بیماران دولت متخاصمی
که در خدمت آن بودهاند مامور خواهند شد
هنگام رفتن اسباب و اشیا شخصی و نقود و اوراق بهادار و
اسبابهای طبی و
اسلحه و در صورت امکان وسائل نقلیه متعلق به خود را با
خود خواهند برد
در مدتی که این اشخاص در اختیار دولت متخاصمند دولت
مزبور باید همان
اختیارات و همان نگهداری و همان مسکن و همان دستمزد و
مزایایی را که به
کارکنان نظیر آنها در ارتش خود میدهد برای آنان تامین
نماید غذای آنها
در هر حال باید از حیث کم و کیف و تنوع کافی باشد به
طوری که تعادل عادی
مزاج آنها را تامین کند
فصل پنجم
در ابنیه و لوازم
ماده - 33 لوازم و تشکیلات بهداری سیار که به دست طرف
مقابل بیفتد به
زخمداران و بیماران تخصیص داده خواهد شد
ابنیه و لوازم و انبارهای موسسات ثابت بهداری مشمول حقوق
جنگ خواهند بود
ولی مادام که برای زخمداران و بیماران لازم باشند نباید
به مصرف دیگری
برسند معهذا فرماندهان نیروهای میدان جنگ میتوانند در
صورت ضرورت جنگی
فوری آنها را مورد استفاده قرار دهند مشروط بر این که
قبلا تدابیر لازم را
برای آسایش زخمداران و بیماران که در آنجا پرستاری میشوند
اتخاذ نمایند
لوازم و انبارهای موضوع این ماده را نباید عمدا از بین
برد
ماده - 34 اموال منقول و غیر منقول جمعیتهای امدادی
مشمول قرارداد در حکم
اموال شخصی شمرده میشوند
حق مصادره اموال که به موجب قوانین و رسوم جنگ برای
متخاصمین شناخته شده
جز در صورت ضرورت فوری اعمال نخواهد شد آنهم پس از آنکه
سرنوشت زخمداران
و بیماران تامین شده باشد
فصل ششم
در محمولات بهداری
ماده - 35 وسائل حمل و نقل بیماران و زخمداران و لوازم
بهداری به مثابه
تشکیلات بهداری سیار مورد احترام و حمایت قرار خواهند گرفت
هر گاه این قبیل وسائل و آلات ناقله به دست طرف متخاصم
افتد مشمول قوانین
جنگ خواهند بود مشروط بر این که دولت متخاصمی که آنها
را دستگیر کرده
مسئولیت بیماران و زخمداران موجوده در آنها را در همه
احوال بر عهده خود
گیرد
کارکنان غیر نظامی کلیه وسائل نقلیه که به مصادره
درآیند مشمول قواعد کلی
حقوق بشر خواهند بود
ماده - 36 ناوهای هوایی بهداری یعنی هواپیمایی که منحصرا
برای تخلیه
بیماران و زخمداران و همچنین برای حمل و نقل کارکنان و
لوازم بهداری
استعمال میشوند مورد حمله قرار نخواهند گرفت بلکه در
حین پروازهایی که در
ارتفاعات و ساعات و مسیرهای مصرح و معین بین کلیه متخاصمین
ذیربط
مینمایند توسط متخاصمین محترم شمرده خواهند شد
علامت مشخصه مذکور در ماده 38 روی سطوح فوقانی و تحتانی
و طرفین آنها در
کنار رنگهای پرچم ملی به طور وضوح نقش خواهد شد به
علاوه باید هر گونه
علائم یا وسائل تشخیص دیگری را که به موجب موافقتنامه
بین متخاصمین خواه
در بدو جنگ و خواهد در حین مخاصمات معین گردد داشته
باشند
پرواز بر فراز خاک دشمن یا خاکی که دشمن اشغال کرده
ممنوع است مگر آن که
قرار دیگری در این باب داده شده باشد
ناوهای هوایی بهداری باید به هر اخطاری که برای فرود آمدن
به آنها داده
میشود اطاعت نمایند ناوهای هوایی که بدین طریق به زمین
نشینند میتوانند
پس از بازرسی که احیانا در آنها به عمل آید با سرنشینان
خود مجددا پرواز
کنند
در صورتی که هواپیما بیخبر روی خاک دشمن یا در اراضی
اشغالی فرود آید
زخمداران و بیماران و کارکنان هواپیما اسیر جنگی خواهند شد
با کارکنان
بهداری آن بر طبق ماده 24 و مواد مابعد آن رفتار خواهد
گردید
ماده - 37 ناوهای هوایی بهداری متعلق به دولتهای متخاصم
میتوانند با قید
شروط بند دوم از فراز خاک کشورهای بیطرف پرواز کنند و در
صورت لزوم برای
توقف آنی در خاک یا آبهای آنها فرود آیند
برای این منظور باید قبلا عبور خود را از خاک آن کشورها به
کشورهای مزبور
اطلاع دهند و به هر گونه مبنی بر فرود آمدن روی خاک یا
آب اطاعت کنند در
طول پرواز خود فقط در صورتی از حمله مصون خواهند بود که
در ارتفاعات و
ساعات و طبق مسیری که قبلا بین دولت متخاصم با دولتهای
بیطرف ذیربط قرار
شده باشد پرواز نمایند
معهذا دولتهای بیطرف میتوانند شرایط یا تضییقاتی برای
پرواز یا فرود آمدن
ناوهای هوایی بهداری در خاک خود معین نمایند شرایط یا
تضمینات احتمالی
مزبور نسبت به کلیه دولتهای متخاصم علیالسویه اجرا خواهد
شد
زخمداران و بیماران که با موافقت زمامداران محلی به
وسیله هواپیمای
بهداری در خاک بیطرف پیاده شوند باید توسط آن کشور
بیطرف در مواردی که
حقوق بینالمللی مقرر میدارد نگاهداشته شوند تا نتوانند
مجددا در عملیات
جنگی شرکت نمایند مگر آن که در این خصوص قرار دیگری بین
دولت بیطرف با
دولتهای متخاصم داده شده باشد هزینه بیمارستان و
نگاهداری این اشخاص به
عهده دولت متبوع آنان خواهد بود
فصل هفتم
در علامت مشخصه
ماده - 38 به احترام کشور سویس علامت صلیب سرخ روی زمینه
سفید که معکوس
رنگهای پرچم کشور متحده سویس است به عنوان علامت مشخصه
بهداری ارتشها حفظ
میشود
لیکن در مورد کشورهایی که از پیش هلال سرخ و شیر و
خورشید سرخ را روی
زمینه سفید به جای صلیب سرخ به کار میبرند علائم مزبور
نیز در زمینه مفهوم
این قرارداد به عنوان علامت مشخصه مقبول است
ماده - 39 علامت مذکور تحت نظارت مقامات نظامی صلاحیتدار
روی پرچمها و
بازوبندها و همچنین روی کلیه لوازم مربوط به اداره
بهداری نصب خواهد شد
ماده - 40 کارکنان مذکور در مواد 24 و 26 و 27 باید به
بازوی چپ خود
بازوبندی داشته باشند که رطوبت در آن اثر نکند و دارای
علامت مشخصه باشد
این بازوبند باید توسط مقام نظامی تسلیم و مهر شده باشد
کارکنان مذکور علاوه بر پلاک هویت مندرج در ماده 16
باید دارای کارت هویت
مخصوصی باشند که حاوی علامت مشخصه باشد این کارت باید
طوری باشد که رطوبت
در آن اثر نکند و قطع آن به اندازهای باشد که بتوان
در جیب گذاشت کارت
مزبور باید به زبان کشور صادرکننده نوشته شود و باید
لااقل حاوی نام و نام
خانوادگی و تاریخ تولد و درجه و شماره صاحب کارت باشد
در کارت ذکر خواهد
شد که با چه سمتی حق استفاده از حمایت این قرارداد
دارد عکس صاحب کارت
باید به آن الصاق شود و صاحب کارت باید آن را امضا کند
یا اثر انگشت خود
را روی آن بگذارد و یا هم امضا و هم اثر انگشت بنهد کارت
باید با مهر
منگنه مقام نظامی ممهور شود
در هر ارتش کارت هویت باید متحدالشکل بوده و در
ارتشهای دولتهای متعاهد
حتیالامکان از حیث نوع یکسان باشد دولتهای متخاصم
میتوانند کارت پیوست
این قرارداد را نمونه قرار دهند و باید در بدو شروع
مخاصمات نمونههایی
را که مورد استعمال قرار میدهند به یکدیگر ابلاغ کنند
:هر کارت باید لااقل
در دو نسخه صادر شود که یک نسخه آن نزد دولت
صادرکننده بماند
کارکنان مذکور فوق نباید در هیچ موردی از علائم و کارت
هویت و حق حمل
بازوبند خود محروم شوند و در صورت فقدان حق خواهند
داشت المثنای کارت و
علائم جدیدی دریافت دارند
ماده - 41 کارکنان مذکور در ماده 25 فقط در حینی که
وظائف بهداری خود را
انجام میدهند بازوبند سفیدی به ابعاد کوچکتر که در وسط
علامت مشخصه داشته
و توسط مقام نظامی ممهور و تسلیم شده باشد به بازو خواهند
بست
در اسناد هویت نظامی کارکنان مذکور باید تعلیمات بهداشتی
که صاحب آن فرا
گرفته و جنبه موقتی ماموریت او و حقی که به حمل بازوبند
دارد قید شود
ماده - 42 پرچم مشخص قرارداد را فقط بر فراز تشکیلات و
موسسات بهداری که
به موجب این قرارداد باید محترم شمرده شوند میتوان
برافراشت و فقط با
موافقت مقام نظامی باید بدان اقدام کرد
در دستگاههای سیار و موسسات ثابت میتوان پرچم ملی دولت
متخاصم متبوع
دستگاه و موسسه را نیز پهلوی پرچم قرارداد نصب نمود ولی
دستگاههای بهداری
که به دست دشمن بیفتد باید فقط پرچم قرارداد را
برافرازند
دولتهای متخاصم تا حدودی که مقتضیات نظامی اجازه دهد
تدابیر لازم را به
عمل خواهند آورد که علائم مشخصه دستگاهها و موسسات
بهداری به طور وضوح
برای نیروهای زمینی و هوایی و دریائی دشمن مرئی باشد تا
احتمال هر گونه
عمل تهاجمی رفع گردد
ماده - 43 تشکیلات بهداری کشورهای بیطرف که با شرایط
مندرجه در ماده 27
اجازه یابند به یک دولت متخاصم کمک کنند باید در
صورتی که دولت متخاصم
مزبور از حق خود طبق بند 42 استفاده کند پرچم ملی دولت
متخاصم را علاوه بر
پرچم قرارداد برافرازند تشکیلات مزبور میتوانند در
صورتی که از طرف مقام
نظامی مربوطه دستور مخالفی صادر نشده باشد در همه
احوال پرچم ملی خود را
برافرازند حتی در موقعی که به دست طرف متخاصم گرفتار
شوند
ماده - 44 علامت صلیب سرخ روی زمینه سفید و لفظ" صلیب
سرخ "یا" صلیب ژنو "
را نمیتوان خواه در زمان صلح و خواه در زمان جنگ) به
استثنا موارد مذکور
در بندهای ذیل این ماده (مورد استعمال قرار داد مگر
برای تشخیص یا حمایت
تشکیلات و موسسات بهداری و کارکنان و لوازمی که به موجب
این قرارداد و
سایر قراردادهای بینالمللی مربوط به نظائر این امور حمایت
میشوند همچنین
است علامات مذکور در بند دوم ماده 38 برای کشورهایی که
علائم مزبور را
استعمال میکنند جمعیتهای صلیب سرخ و سایر جمعیتهای موضوع
ماده 36 جز در
حدود مقررات این بند حق استعمال علامت مشخصه را که در
مورد حمایت این
قرارداد است ندارند بعلاوه جمعیتهای ملی صلیب سرخ) هلال
سرخ - شیر و خورشید
سرخ (میتوانند در زمان صلح طبق قوانین ملی خود از نام
و علامت صلیب سرخ در
مورد سایر فعالیتهای خویش بر طبق اصولی که به موجب
کنفرانسهای بینالمللی
صلیب سرخ مقرر شده استفاده نمایند
هنگامی که فعالیتهای مزبور در زمان جنگ ادامه یابد وضع
استعمال علامت باید
طوری نباشد که به عنوان جلب حمایت قرارداد تلقی گردد
علامت مزبور باید
نسبتا به ابعاد کوچک باشد و نمیتوان آن را روی بازوبند
یا روی بام نقش
نمود
موسسات بینالمللی صلیب سرخ و کارکنان رسمی آنها مجازند
که در همه احوال
علامت صلیب سرخ را روی زمینه سفید استعمال نمایند
به طور استثنا میتوان بر طبق قوانین ملی و با اجازه صریح
یکی از جمعیتهای
ملی صلیب سرخ) هلال سرخ - شیر و خورشید سرخ (علامت
قرارداد را در زمان صلح
برای تمیز وسائط نقلیه که به عنوان آمبولانس به کار میرود
و برای تعیین
محل پستهای امدادی که مخصوص پرستاری مجانی زخمداران و
بیماران باشد مورد
استفاده قرار دارد
فصل هشتم
در اجرای قرارداد
ماده - 45 هر دولت داخل در جنگ باید به وسیله سر
فرماندهان خود لوازم
اجرای مواد بالا و همچنین پیشبینی نشده را بر طبق اصول
کلی این قرارداد
فراهم آورد
ماده - 45 اقدامات قصاصی بر علیه زخمداران و بیماران و
کارکنان و ابنیه و
لوازمی که تحت حمایت این قراردادند ممنوع است
ماده - 47 دولتهای معظمه متعاهد تعهد مینمایند که در
زمان صلح و جنگ متن
این قرارداد را هر چه بیشتر در کشور خود اشاعه دهند و
مخصوصا تدریس آن را
در برنامههای تعلیمات نظامی و در صورت امکان در برنامه
تعلیمات کشوری
بگنجانند به طوری که عامه مردم خصوصا نیروهای مسلح داخل
در جنگ و کارکنان
بهداری و کشیشان عسکر بر اصول واقف باشند
ماده - 48 دولتهای معظمه متعاهد ترجمه رسمی این قرارداد
و قواعد و
مقرراتی را که برای تامین اجرای آن وضع کرده باشند به
وسیله شورای متحده
سویس و در زمان جنگ به وسیله دولت حامی به یکدیگر
ابلاغ خواهند کرد
فصل نهم
در منع سو استفاده و تخلفات
ماده - 49 دول معظمه متعاهد تعهد مینمایند که کلیه
اقدامات قضائی لازم را
برای تعیین مجازات مرتکبین یا آمرین ارتکاب هر یک از
تخلفات عمده از این
قرارداد را که در ماده بعد ذکر شده است به عمل آورند
هر دولت مکلف است کسانی را که متهم به ارتکاب یا آمر به
ارتکاب هر یک از
تخلفات عمده باشند جستجو و آنها را از هر ملیتی که باشند
تسلیم محاکم خود
نماید همچنین میتواند در صورتی که مایل باشد آنه از بر
طبق شرایط مقرره
در قوانین خود برای دادرسی به یک کشور متعاهد دیگر که
علاقمند به تعقیب
آنها باشد تسلیم نماید مشروط به این که آن کشور متعاهد
دلایل و امارت کافی
بر علیه آن اشخاص جمعآوری کرده باشد
هر دولت متعاهد اقدامات لازم را به عمل خواهد آورد که
از هر گونه اعمال
خلاف مقررات این قرارداد قطع نظر از تخلفات عمده که شرح
آن در ماده بعد
خواهد آمد جلوگیری شود
متهمین در همه احوال از تضمینات دادرسی و دفاع آزاد
به میزانی که کمتر از
تضمینات مندرجه در ماده 105 و مواد مابعد پیمان ژنو
مورخ 12 اوت 1941
راجع به معامله با اسیران جنگی نباشد بهرهمند خواهند شد
ماده - 50 تخلفات عمده که در ماده بالا مورد نظر است
عبارتند از هر یک از
اعمال ذیل که بر علیه افراد یا اموالی که تحت حمایت
قرارداد میباشند
ارتکاب شده باشد :
آدمکشی عمدی - شکنجه یا رفتار خلاف انسانیت به انضمام
آزمایشهای بیولوژی
ایراد درد شدید به طور عمدی یا لطمه شدید به تمامیت
جسمی یا به سلامتی -
انهدام و تصرف اموال که متکی به ضروریات جنگی نباشد و
به مقدار کلی به
طور غیر مشروع و به دلخواه شخص صورت گیرد
ماده - 51 هیچ یک از دول متعاهد نمیتواند خود یا یک
دولت متعاهد دیگر را
از مسئولیتهایی که به علت تخلفات مذکور در ماده فوق
متوجه خود او یا آن
دولت دیگر میشود معاف سازد
ماده - 52 هر گونه ادعای نقض قرارداد بر حسب تقاضای یکی
از دول متخاصم بر
طبق ترتیبی که بین طرفین ذیعلاقه معین خواهد شد مورد
تحقیق و رسیدگی قرار
خواهند گرفت
چنانچه راجع به طرز تحقیق توافق حاصل نشود طرفین یک نفر
داور تعیین
خواهند کرد که طرز اقدام را معلوم نماید
پس از آن که نقض قرارداد محرز گردید دولتهای متخاصم
در اسرع وقت بدان
خاتمه خواهند داد و از آن جلوگیری خواهند کرد
ماده - 53 استعمال علامت یا نام" صلیب سرخ" "صلیب ژنو "و
همچنین استعمال
هر گونه علامت یا نام تقلیدی برای افراد و شرکتها و
تجارتخانههای دولتی یا
شخصی به استثنا آنها که به موجب این قرارداد ذیحق
میباشند در هر زمان اعم
از هر منظوری که استعمال آن در نظر باشد ممنوع خواهد بود
ولو آن که تاریخ
استعمال آن مقدم بر این قرارداد باشد
نظر به احترامی که با تبدیل رنگهای پرچم کشور سویس به
این کشور گذاشته
شده و نظر به این که علامت کشور سویس ممکن است با علامت
مشخصه این قرارداد
مشتبه شود استعمال علامت دولت متحده سویس یا هر گونه
علامت تقلیدی آن توسط
اشخاص و شرکتها و تجارتخانهها خواه به عنوان علامت کارخانه
یا علامت تجارتی
یا زمینه علامت مزبور خواه برای هر منظور مخالف امانت
تجارتی و خواه به
وضعی که احساسات ملی سویس را جریحهدار سازد ممنوع است
منع مقرر در بند اول این ماده در عین این که نسبت به
حقوق مکتسبه
استعمالکنندگان سابق بلااثر است شامل علامات و اسامی
مذکور در بند دوم ماده
38نیز خواهد بود
ماده - 54 دولتهای معظم متعاهد که قوانین کنونی آنها
نارسا باشد اقدامات
لازم به عمل خواهند آورد که از سو استفادههای مذکور در
ماده 53 در همه
احوال جلوگیری شود
مقررات نهائی
ماده - 55 این قرارداد به فرانسه و انگلیسی تحریر شده
و هر دو متن
متساویا معتبرند
شورای متحده سویس ترجمه رسمی قرارداد را به روسی و
اسپانیولی تهیه خواهد
کرد
ماده - 56 این قرارداد که به تاریخ امروز مورخ است
ممکن است تا تاریخ 12
فوریه 1950 به نام دولتهایی که در کنفرانس مورخ 21
آوریل 1949 منعقد در
ژنو شرکت داشتهاند و همچنین به نام دولتهایی که در
این کنفرانس شرکت
نکرده ولی در قراردادهای ژنو سال 1864 و سال 1906 و سال
1929 راجع به
بهبود سرنوشت زخمداران و بیماران نیروها هنگام اردوکشی
عضویت دارند امضا
شود
ماده - 57 این قرارداد هر چه زودتر تصویب و اسناد تصویب
آن به برن تسلیم
خواهد شد
هنگام تسلیم هر سند تصویب صورت مجلس تنظیم خواهد گردید
و یک نسخه مصدق
صورتمجلس مزبور توسط شورای متحده سویس برای کلیه دولتهایی
که قرارداد به
نام آنها امضا شده یا الحاق خود را به قرارداد اعلام
داشته باشند فرستاده
خواهد شد
ماده - 58 این قرارداد شش ماه پس از آن که لااقل دو
سند تصویب تسلیم گردد
اعتبار خواهد یافت و بعدا برای هر یک از دولتهای معظمه
متعاهد پس از شش
ماه از تاریخی که سند تصویب خود را تسلیم نماید معتبر
خواهد بود
ماده - 59 این قرارداد در روابط بین دول معظمه متعاهد
جانشین قراردادهای
مورخه 22 اوت 1864 و 6 ژانویه 1906 و 27 ژوئیه 1929 خواهد
بود
ماده - 60 این قرارداد به محض این که اعتبار یافت برای
الحاق هر دولتی که
آن را امضا نکرده باشد مفتوح خواهد بود
ماده - 61 الحاق باید کتبا به شورای متحده سویس ابلاغ
شود و شش ماه پس از
تاریخ وصول ابلاغ اعتبار خواهد یافت
شورای متحده سویس هر الحاق جدیدی را به کلیه دولتهای
امضاکننده یا دول
ملحق شده اطلاع خواهد داد
ماده - 62 به محض این که موقعیتهای مذکور در مواد 2 و 3
پیش آید بلافاصله
تصویبها و الحاقهایی که از طرف دولتهای متخاصم قبل یا بعد
از شروع
مخاصمات یا اشغال تسلیم یا اعلام شده باشد رسمیت خواهند
یافت ابلاغ
تصویبها یا الحاقهای واصله از دولتهای متخاصم به توسط
شورای متحده سویس
به اسرع طریق صورت خواهد گرفت
ماده - 63 هر یک از دول معظمه متعاهد حق فسخ این
قرارداد را دارد
فسخ آن باید کتبا به شورای متحده سویس اطلاع داده شود
و شورای نامبرده
مراتب را به کلیه دول معظمه متعاهد ابلاغ خواهد کرد
فسخ پس از یک سال از تاریخ ابلاغ آن به شورای متحده
سویس رسمیت خواهد یافت
ولی چنانچه دولت فسخکننده در جنگی وارد باشد مادام
که عهدنامه صلح منعقد
نشده و در هر حال مادام که عملیات استخلاص و معاودت
اشخاص مورد حمایت این
قرارداد پایان نیافته فسخ او رسمیت نخواهد یافت
فسخ فقط درباره دولت فسخکننده معتبر است و نسبت به
تعهداتی که دولتهای
متخاصم مکلفند به موجب اصول حقوق بشر ناشیه از رسوم
مقرره بین ملل متمدن
و قوانین انسانیت و مقتضیات وجدان عمومی اجرا نمایند
بلااثر خواهد بود
ماده - 64 شورای متحده سویس این پیمان را در دبیرخانه
سازمان ملل متحد به
ثبت خواهد رسانید همچنین هر تصویب یا الحاق یا فسخی که
در مورد این
قرارداد دریافت نماید مراتب را به دبیرخانه سازمان
نامبرده اطلاع خواهد
داد
در تصدیق مراتب بالا امضاکنندگان زیر که اعتبارنامههای
خود را تسلیم
نمودهاند این قرارداد را امضا کردند
در شهر ژنو به تاریخ 12 اوت 1949 به زبانهای فرانسه و
انگلیسی تحریر شد
نسخه اصل در بایگانی کشور متحده سویس ضبط میشود شورای
متحده سویس یک
رونوشت مصدق قرار داد را به هر یک از دولتهای امضاکننده
و همچنین به دولی
که به این قرارداد ملحق شوند ارسال خواهد داشت
پیوست شماره 1
طرح موافقتنامه مربوط به مناطق و محلهای بهداری
ماده - 1 مناطق بهداری منحصرا به اشخاص مذکور در ماده 23
قرارداد ژنو
مورخ 12 اوت 1949 راجع به بهبود سرنوشت زخمداران و
بیماران نیروهای مسلح
هنگام اردوکشی و همچنین به کارمندان مامور تشکیلات و
اداره نواحی و نقاط
مزبور و مامور پرستاری اشخاصی که در آنجاها تمرکز داشته
باشند اختصاص
خواهد داشت
کسانی که اقامتگاه دائمی آنان در داخل مناطق مزبور است
حق دارند در آنجا
اقامت نمایند
ماده - 2 اشخاصی که به هر عنوان در یک منطقه بهداری
اقامت دارند نباید نه
در داخل و نه در خارج آن منطقه به هیچ کاری که با
عملیات جنگی یا تهیه
لوازم جنگی ارتباط مستقیم داشته باشد اشتغال ورزند
ماده - 3 دولتی که یک منطقه بهداری دایر میکند کلیه
اقدامات مقتضی را به
عمل خواهد آورد که تمام کسانی که حق ورود یا وجود در
آن مناطق را ندارند
از ورود در آن مناطق ممنوع گردند
ماده - 4 مناطق بهداری باید جامع شرایط زیر باشند :
الف - مناطق مزبور باید قسمت مختصری از خاک تحت نظارت
دولت ایجادکننده
منطقه باشند
ب - ساکنین آن به نسبت امکان سکونت آن قلیل باشد
ج - از هر گونه هدف نظامی و موسسات صنعتی یا اداری مهم
دور باشد و در خود
آن منطقه هم این قبیل هدفها و موسسات وجود نداشته
باشند
د - در نواحیای که به احتمال قوی ممکن است برای جبران
جنگ اهمیتی داشته
باشند واقع نباشند
ماده - 5 مناطق نظامی باید تابع مقررات ذیل باشند :
الف - خطوط ارتباط و وسائط نقلیه موجوده در آنها برای حمل
و نقل کارکنان
و لوازم جنگی ولو عبورا مورد استفاده واقع نشود
ب - در هیچ موردی دفاع نظامی از آنها به عمل نیاید
ماده - 6 مناطق بهداری به وسیله صلیب سرخ) هلال سرخ -
شیر و خورشید سرخ (
روی زمینه سفید که در محیط منطقه و روی ابنیه نصب شود
معلوم خواهد بود
شبها نیز ممکن است به وسیله روشنایی متناسب معلوم باشد
ماده - 7 هر دولتی در زمان صلح یا هنگام شروع جنگ صورت
مناطق بهداری را
که در اراضی تحت نظارت خود دایر نموده به کلیه دول
متعاهد اطلاع خواهد
داد
هر منطقه بهداری جدیدی را هم که در دوره جنگ دایر
نماید به دول نامبرده
اعلام خواهد داشت
به محض این که اطلاع مذکور فوق به طرف مقابل برسد
منطقه مزبور رسمیت خواهد
یافت ولی در صورتی که طرف مقابل معتقد باشد که هر یک
از شرایط مقرره در
این موافقتنامه علنا اجرا نشده حق دارد که از شناسائی
آن منطقه خودداری و
بلافاصله امتناع خود را به طرفی که منطقه مزبور تابع او
است ابلاغ نماید و
با شناسائی آن منطقه را مشروط به برقراری رسیدگی مذکور در
ماده 8 نماید
ماده - 8 هر دولتی که یک یا چند منطقه بهداری طرف را
به رسمیت شناسد حق
دارد تقاضا نماید که یک یا چند کمیسیون مخصوص رسیدگی
نمایند که آیا مناطق
مزبور مطابق شرایط و تکالیف مندرجه در این موافقتنامه
میباشد یا نه
اعضا کمیسیونهای مخصوص مزبور در هر موقع حق ورود آزاد به
مناطق مختلفه
داشته و حتی میتوانند به طور دائم در آن مناطق اقامت
نمایند و همه گونه
تسهیلات برای اجرای وظیفه رسیدگی باید برای آنان فراهم
گردد
ماده - 9 در صورتی که کمیسیونهای مخصوص اوضاعی مشاهده
نمایند که به
نظرشان مخالف با مقررات این موافقتنامه باشد باید
بلافاصله دولت متبوع
منطقه را مطلع و منتها پنج روز ضربالاجل برای اصلاح آن
اوضاع معین نمایند
همچنین مراتب را به دولتی که منطقه را به رسمیت شناخته
اطلاع خواهند داد
چنانچه در پایان ضربالاجل مذکور دولت متبوع منطقه به
اخطار دریافتی ترتیب
اثر نداده باشد طرف او میتواند اعلام نماید که دیگر
نسبت به منطقه مزبور
از حیث موافقتنامه حاضر تعهدی ندارد
ماده - 10 دولتی که یک یا چند منطقه یا محل بهداری
دایره نموده و همچنین
دولی که وجود مناطق و محلهای مزبور به آنها اعلام
گردیده مستقلا و یا به
وسیله دولتهای بیطرف اشخاصی را که میتوانند در
کمیسیونهای مخصوص مذکور در
مواد 8 و 9 شرکت کنند تعیین خواهند نمود
ماده - 11 مناطق بهداری در هیچ حالی نباید مورد حمله
قرار گیرند بلکه
باید توسط دولتهای متخاصم حمایت و محترم شمرده شوند
ماده - 12 در صورت اشغال اراضی که شامل مناطق بهداری
باشد مناطق مزبور
باید کماکان محترم شمرده شوند و به همان عنوان به کار
روند
ماده - 13 این موافقتنامه در مورد محلهایی که دولتها به
همان منظور و
مقصود مناطق بهداری اختصاص دهند نیز معتبر خواهد بود
پیوست شماره 2
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب :
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون اجازه الحاق دولت ایران به قراردادهای معروف به قرارداد ژنو کنوانسیون راجع به بهبود سرنوشت زخمداران و بیماران و غریقان نیروهای مسلح در دریا مورخه 12 اوت 1949
