نامبرده مالک نبوده و وکالت هم از ناحیه آنان نداشته اقدام وی فضولی و فاقد اعتبار محسوب می شود و مادامی که از طرف مالکین تنفیذ نگردد قابل ترتیب اثر نیست
تاریخ رسیدگی 11/8/73
شماره دادنامه 351/73/19
مرجع رسیدگی شعبه 19 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده آقای (ع) علیه بانوان شمسی و راضیه ... و آقای (ت) در تاریخ 11/11/66 دادخواستی به خواسته الزام به تنظیم سند رسمی و انتقال زمین ساختمان شده پلاک 5 فرعی از3961 اصلی مساحت تقریبی 265 مترمربع و تقاضای صدور حکم اعسار از هزینه دادرسی تقدیم دادگاه نموده و با تقدیم خواسته به یک صد و هفده هزار تومان و اعتراض خواندگان به قیمت مرقوم و تعیین مبلغ میزان 9275000 ریال پس از صدور قرار عدم صلاحیت از ناحیه دادگاه حقوقی 2 قم پرونده با کلاسه 671945 در شعبه 11 دادگاه حقوقی یک قم مطرح و مرجع مذکور با اصدار رای شماره 67325 دایر بر معافیت خواهان از پرداخت هزینه دادرسی و پس ازجری تشریفات قانونی واحضار خواندگان به دادگاه ودفع آنان مبنی بر تکذیب امضاء خود و دعوی جعل نسبت به آن توجها" به شهادت شهود که تعدادی از آنان روحانی بوده دو ثاقت آنها بر دادگاه محرز بوده و ا لتفات به تصدیق آقای ... نسبت به وقوع معامله (احد از خواندگان) و عنایت به اوضاع واحوال موجود واحراز صحت ادعای خواهان در تاریخ 13/12/67 اظهارنظر به محکومیت خواندگان نموده که پس از اعتراض به نظریه مزبور و عدم تایید آن به علت نقض و عدم رسیدگی به جعل پرونده به دادگاه موصوف اعاده و مرجع مرقوم بدون توجه به تذکرات این شعبه حکم به محکومیت خواندگان طی دادنامه شماره 9107/3/69 وفق استدلال منعکس درنظریه تایید نشده اش صادر و اعلام داشته خواندگان از رای صادره تجدیدنظر خواسته و پرونده در این رابطه مجددا" در این شعبه تحت بررسی قرار گرفته و طبق دادنامه شماره 19613 مورخ 35/8/69 به دلیل نقض در رسیدگی نقض و پرونده جهت رسیدگی به شعبه دیگر دادگاههای حقوقی یک شهرستان قم ارجاع گردیده دادگاه مرجوع الیه درتاریخ 8/9/72 طبق دادنامه شماره 527 نظر به اینکه عقد بیع تحقق یافته و با معاینه محل تصرفات خواهان در ملک مورد بحث که به صورت ساختمان وسیله خواهان درآمده ثابت ومسلم است و شهادت شهود که برابر نظر شورای نگهبان واحد اعتبار نامحدود است و همه شهود وقوع بیع را گواهی داده اند و تردیدی در وقوع و صحت بیع وجود ندارد و اظهارات آقای ... احد از خواندگان و دامادمرحوم خوشگفتار دایر بر تحقق معامله نسبت به سهم خود واینکه سایر موکلین دلیلی بر فسخ وکالت پدر خود ارائه نداده اند و خدشه ای بر عملیات وکیل خود وارد نکرده اند و تلاش موکلین در اثبات مجعول بودن امضاءآنان ذیل سند عادی مورخ 31/11/58 موثر در مقام نیست . زیرا سندعادی فاقد اثر قانونی طبق مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک می باشد و رسیدگی به صحت و مجعولیت مجوز قانونی ندارد پس از رد درخواست رسیدگی به جعل و خروج موضوعی سند مذکور از دلایل مورد استناد حکم به الزام خواندگان به تنظیم سند رسمی نسبت به ملک مورد نزاع صادر واعلام نموده آقای دکتر ... معراجی وکیل خواندگان از رای مارالذکر تجدید نظرخواهی کرده و در این ارتباط پرونده به دیوانعالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده و پس از قرائت پرونده و لوایح پیوست و مشاوره ای اخذ تصمیم به عمل خواهد آمد.
هیئت شعبه درتاریخ بالاتشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده در مورد تجدیدنظرخواهی از دادنامه شماره 720527 شعبه اول حقوقی یک قم مشاوره نموده چنین رای می دهد.
بسمه تعالی
با توجه به محتویات پرونده بر دادنامه تجدیدنظرخواسته شماره 72527 صادره از ناحیه شعبه اول دادگاه حقوقی یک قم اشکال وارد است زیرا مستندات خواهان (آقای ع) درطرح دعوی الزام به تنظیم سند رسمی پلاک 5 فرعی از3961 اصلی قم علیه خواندگان عبارت از سند عادی مورخ 21/11/58 قرارداد تنظیمی فی مابین خواهان و مرحوم ... 0و سند عادی مورخ 22/12/58 به امضاء و اثر انگشت بانوان شمسی ومرضیه 00 و نوشته عادی آقای (ت) مورخ 2/9/66 مبنی بر آمادگی وی به انتقال سهم خود و با توضیحات اضافه شده که سند به خط و امضاء مرحوم خوشگفتار با همکاری آقای ... مدیر بنگاه نوشته شده وخلاصه استدلال آقای دادرس دادگاه (قبلا" هم در صورتجلسه مورخ 13/12/69 به علت سابقه اظهارنظر از رسیدگی امتناع ورزیده بود) آن است که طبق مقررات قانون مدنی به مجرد عقد بیع بایع مالک ثمن ومشتری مالک مبیع می شود و شهادت شهود علیرغم انکار بانوان نامبرده حاکی از وکالت مرحوم خوشگفتار از ایشان در فروش ملک متنازع فیه می باشد و دلیلی بر فسخ وکالت ارائه نشده علهیذا بیع محقق است و خوانده محکوم به الزام به تنظیم سند رسمی پلاک مورد دعوی است را مذکور به دلائل زیر مخدوش و غیرقانونی است اولا" اصالت سندمورخ 22/12/58 طبق اظهارنظر اداره تشخیص هویت ثبت شده به شماره 27144056/10/71 ثابت نیست ثانیا" قرارداد مورخ 22/11/58 بر فرض صحت حکایت از فروش پلاک موصوف از طرف مرحوم خوشگفتار پدر مالکین دارد و چون نامبرده مالک نبوده و وکالت هم از ناحیه آنان نداشته اقدام وی فضولی و فاقد اعتبار محسوب می شود و مادامی که از طرف بانوان شمسی و مرضیه تنفیذ نگردد قابل ترتیب اثر نیست و عنوان این مطلب که مرحوم خوشگفتار از طرف خواندگان وکالت داشته و شهادت شهودرا جهت اثبات آن ارائه داشته در حالی که گواهان فقط برتحقق معامله فی مابین آقای ... مرحوم خوشگفتار گواهی داده و آقای ... مدیری بنگاه اظهار داشته مرحوم خوشگفتار بر فرزندان خود اشراف داشت و احتیاجی به داشتن وکالت از آنان نبوده و بقیه شهود در مورد وکالت اظهار نکرده اند بنابه مراتب فوق الاشعار دادنامه مارالذکر فاقد وجه قانونی است و در قسمتی که مورد اعتراض قرارگرفته نقض می گردد و پرونده جهت رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه حقوقی یک قم ارجاع می شود.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 351
تاریخ تصویب : 1373/08/11
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
فضولی بودن معامله هنگامی محقق می گردد که مالکیت غیر فروشنده در تاریخ انجام معامله ثابت و محرز بوده باشد معاملاتی که فضولتا انجام می پذیرد تنها به طریق اجازه اصیل می تواند از صحت و نفوذ برخوردار گردد و در این شرایط کلیه ثمن اخذ شده از خریدار متعلق به مجیز می باشد
