معاملاتی که فضولتا انجام می پذیرد تنها به طریق اجازه اصیل می تواند از صحت و نفوذ برخوردار گردد و در این شرایط کلیه ثمن اخذ شده از خریدار متعلق به مجیز می باشد
تاریخ رسیدگی 22/4/66
شماره دادنامه 191/22
مرجع رسیدگی شعبه 22 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده : در تاریخ دخانیات کل خراسان دادخواستی به طرفیت آقای (ع) به خواسته 5342123 ریال تقدیم دادگاه عمومی مشهد نموده که به شعبه 3 ارجاع گردیده و خلاصتا" توضیح داده که به شرح اعلام جرم شماره 20160/1/63 آقای (ع) حسابدار دخانیات بیرجند مبلغ 5248006 ریال در رابطه با جعل اوراق و مدارک فروش رسمی از عاملین فروش و مبلغ 64117 ریال از محل فروش بدون تخفیف سهم دولت که جمعا" بالغ بر542123 ریال می گردد و سوءاستفاده و اختلاس مالی نموده که پرونده امر جهت رسیدگی و صدور رای نهائی تحت کلاسه شماره 630291/28 که در آن دادگاه محترم مطرح می باشد اینک با تقدیم این دادخواست تقاضای مبلغ 5343123 ریال به عنوان ضرر و زیان می نماید پس از وصول پرونده کیفری دادگاه با تعیین وقت و ابلاغ به طرفین خوانده ضمن لایحه تقدیمی خلاصتا" اظهار داشته با عنایت به اینکه برائت اینجانب در دادگاه کیفری شعبه 25 تحقق یافته رامذکور نافی دادخواست ضرر و زیان خواهان می باشد و در خاتمه تقاضای صدور حکم مبنی بر رد دادخواست خواهان را نموده و فتوکپی رای را نیز پیوست کرده دادگاه طبق صورتجلسه مورخه 1/7/64 پس از توضیحات نمایندگان خواهان پرونده کیفری را مطالبه و طبق صورتجلسه مورخه 11/7/64 پس از توضیحات نمایندگان خواهان پرونده کیفری رامطالبه و طبق صورتجلسه مورخ 2/9/64 پس از ملاحظه پرونده و انعکاس خلاصه آن در این پرونده و توضیحات نماینده خواهان ختم رسیدگی را اعلام و طبق دادنامه شماره 311/35/9/64 خلاصتا" چنین رای داده است ( ... با توجه به اینکه حسب اظهار نماینده خواهان وجه سیگارها به صندوق دولت تودیع شده و در پرونده نیز به علت عدم احراز رکن معنوی بزه حکم بر برائت صادر گردیده است و با توجه به اینکه اداره دخانیات فقط مستحق دریافت قیمت رسمی من باب خسارت می باشد که وجه آن ذیلا" تودیع شده است لذا چون خواهان دلیلی بر استحقاق خود بر دریافت وجه موردمطالبه ارائه نداده است حکم به بی حقی خواهان صادر و اعلام می گردد ... ) از دادنامه مذکور دخانیات کل منطقه خراسان فرجامخواهی کرده و ضمن دادخواست فرجامی خلاصتا" اظهار داشته 1 برابر مدارک تقدیمی و کلیه اسناد و دفاتری که جهت حسابرسی به شعبه 25 دادگاه کیفری دو ارسال شده فرجامخوانده متهم است که از آذرماه 60 لغایت اسفند ماه 62 طی 485 فقره برگ فروش صادره مبلغ 5342123 ریلا از عاملین فروش اضافه دریافت نموده و چون حساب درآمد حاصله از فروش کالای دخانیه فاقد چک بانکی می باشدلذا به منظور برداشت وجوه اضافه پرداختی عاملین احتمالا" کالاازانبار خارج نموده واینکه کالای خارج شده از انبار روزانه بازار سیاه معادل چند برابر قیمت توسط نامبرده یا ایادی وی فروخته شده باشد محتمل است و نیز وکیل متهم اصل ارتکاب جرم را طبق لایحه تقدیمی پذیرفته صرف اعلام رضایت تعداد محدودی از عاملین فروش ارتکاب جرم منتفی شده تلقی نمی توان نمود و متهم مستحق برائت نیست و دادگاه کیفری دو در مورد مبلغ 156322 ریال موجودی بانک در حساب درآمد که مبلغ 94117 ریال آن پرداخت اضافه دریافتی ازبقیه عاملین که متهم موفق به اخذ اعلام رضایت نشده هیچگونه تضمین و تعهدی از متهم اخذ نشده است 2 شرکت دخانیات ایران از سازمانهای دولتی بوده و کارمندان تحت استخدام آن نیز جزو کارمندان رسمی دولت می باشد که از بودجه عمومی بیت المال حقوق ومزایادریافت می نمایند بنابراین با توجه به اینکه متهم پرونده بر اساس تمسک به تقدیم طومار آن هم از تعهدات محدود از عاملین فروش به دادگاه موجبات جلب توجه ریاست محترم دادگاه را فراهم و احتمالا" به همین دلیل برائت حاصل نموده ولی آنچه مسلم است دراقدام منتهی به سوءاستفاده هیچگونه تاثیری نداشته و متهم مرتکب ارتکاب اقدمات خلاف قانون شده است بنابراین دخاتیات معتقد است حقوق ومزایای پرداختی به کارمند موصوف طی مدت 28 ماه جزو یکی از اقلام ضرر و زیان وارده است و از طرفی هزینه های مربوطه بااعزام مامورین ازتهران به مشهد و از مشهد به بیرجند که بودجه دولت آن هم در شرائط جنگ تحمیلی پرداخت شده موضوعی نیست که بشود از درخواست ضرر و زیان وارده چشم پوشی واغماض کرد که مبادرت به لایحه جوابیه ازطرف فرجامخوانده گردیده پس ازانجام تبادل لوایح فرجامی به وسیله دفتر دادگاه صادر کننده رای و ارسال آن به دیوانعالی کشور و ارجاع پرونده به این شعبه اینک در وقت بالا هیئت شعبه تشکیل با بررسی محتویات پرونده و مشاوره به شرح زیر مبادرت به صدور رای می نماید.
بسمه تعالی
رای اعتراضات فرجامی بر دادنامه فرجامخواسته نتیجتا" وارد است زیرا اساسا" معاملاتی که فضولتا" انجام می پذیرد تنهابه طریق اجازه اصیل می تواند از صحت و نفوذ برخوردار گردد و دراین شرائط کلیه ثمن اخذ شده از خریدار متعلق به مجیز مزبور می باشد و چون در مانحن فیه نماینده شرکت فرجامخواه در جلسه مورخه 11/7/64دادگاه اظهار داشه به اینک خوانده (با جعل اسناد سیگار اضافی از انبار خارج و فروخته ... وا اضافی فروش شده و تفاوت قیمت دولتی و بازار سیاه به جیب خوانده ریخته شده است و در این شرایط شرکت دخانیات ضمن امضاء تلویحی معامله فضولی یاد شده مطالبه تفاوت قیمت را نموده و این اقدام حق شرعی و قانونی وی بوده که مورد عنایت دادگاه صادر کننده حکم قرار نگرفته است به این جهت دادنامه فرجامخواسته مستندا" به ماده 568 قانون آئین دادرسی مدنی نقض و رسیدگی مجدد درزمینه خواسته فرجامخواه ولدی الاقتضاء رعایت مقررات قسم فرجامخوانده طبق موازین شرعی و قانونی به دادگاه حقوقی یک مشهد ارجاع می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 191
تاریخ تصویب : 1366/04/22
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
نامبرده مالک نبوده و وکالت هم از ناحیه آنان نداشته اقدام وی فضولی و فاقد اعتبار محسوب می شود و مادامی که از طرف مالکین تنفیذ نگردد قابل ترتیب اثر نیست با ثابت نبودن سمت وکالت معامله موضوع سند عادی معامله ای فضولی است
