وجه التزام ،بدل ازعدم انجام تعهداست ورجوع به آن عمل به اصل تعهدرا منتفی می سازد
به تاریخ :27/6/73
شماره دادنامه :387-31/6/73
مرجع رسیدگی :شعبه اول دادگاه حقوقی یک تهران
خواهان :آقای فریدون
خوانده :خانم کبری باوکالت آقای اصغر
خواسته :الزام خوانده به حضوردردفتراسنادرسمی وتنظیم سندرسمی
رای دادگاه
الف - خواسته خواهاناجمالاصدورحکم برالزام خوانده به حضوردردفتر- خانه اسنادرسمی وتنظیم سندرسمی ومستنددعوی خواهان قرارداد6/8/1370 می باشد.ب - وکیل خوانده دراظهاراتش که درصورت جلسه 4/10/1372منعکس است معامله موضوع قرارداد6/8/1370رابه جهت وجودتدلیس باطل اعلام نموده وتقاضای اعلان انتقای قراردادمزبورراکرده است و(بطورخلاصه )توضیح داده که خواهان باسواستفاده ازعامی بودن موکله قرارداد6/8/1370راکه قسمتی ازآن قبلاتایپ شده دراختیارموکله برای امضانهاده وپس ازامضای وی قسمتهای تایپ نشده ازجمله قسمت مربوط به میزان ثمن معامله راتکمیل نموده وبه جای مبلغ هفتادمیلیون ریال ،مبلغ سی وپنج میلیون ریال رابه عنوان ثمن معامله درآن قراردادقیدکرده است .ج - دادگاه درجهت رسیدگی به دعوای حاضرمراتب زیررامدنظردارد:1- وکیل خوانده قرارداد6/8/1370رابه جهت وجودتدلیس باطل اعلام نموده است .هرچنداصول دادرسی اقتضامی نمودکه دعوای ابطال معامله موضوع قراردادمذکورتحت عنوان دعوای متقابل وتاجلسه اول دادرسی اقامه گردد(ماده 288قانون آئین دادرسی مدنی )،حال آنکه اولا دعوای متقابل مطروحه که تحت کلاسه 73/317مطرح شده درخارج ازمهلت قانونی بوده وبدین جهت به موجب دادنامه 73/343این شعبه ردگردیده ثانیابرخلاف ادعای وکیل خوانده اساساتدلیس درمعامله ازموجبات بطلان آن نیست بلکه برای مدعی ایجادحق فسخ می نماید(ماده 439قانون مدنی )وبراین اساس است که دادگاه ادعای مزبوررامسامحه درتعبیرتلقی نموده وآن رابه عنوان دعوی فسخ محسوب وبه آن درمقام توجه به دفاع رسیدگی می نماید(ماده 285قانون آئین دادرسی مدنی ).2- دعوی فسخ معامله نیزبنظردادگاه قابل پذیرش نیست زیرا اولاادعای خوانده اجمالابه اینکه ثمن معامله بین طرفین هفتادمیلیون ریال مقررشده اماخواهان دعوی اوراق قراردادراازحیث میزان ثمن معامله به صورت سفیدامضاازموکله وی اخذکرده وبعداآن راتکمیل نموده علاوه برآنکه بااوضاع واحوال خاص قضیه (ازجمله حضورهمسرخوانده هنگام تنظیم قرارداد ونیزفرزندآنان )سازگاری نداشته ومتکی به دلیل نیست معارض بامستندات ارائه شده ازناحیه خواهان نیزمی باشد،چه درقراردادموضوع دعوی ،شماره چکی که ثمن معامله ازطریق آن پرداخت گشته نوشته شده وبرمبنای اظهارات وکیل خوانده بشرح صورت جلسه 4/10/1372واظهارات شخص خوانده بشرح صورت جلسه 27/6/1373دادگاه ،چک مزبوربه هنگام تنظیم قراردادبخوانده تسلیم شده ودرمتن چک مزبورصراحتاقیدشده سی وپنج میلیون ریال بابت کل مبلغ پلاک موردمعامله وهمچنین علیرغم ناهماهنگی اظهارات وکیل خوانده وموکله اش درخصوص نحوه دریافت وجه چک مزبورودرتطبیق آن بامندرجات متن وظهرچک موصوف ازپشت نویسی وامضائات منتسب به خوانده ومهرهای بانکی نقش بسته برآن مستفادآنکه چک مزبوربنحوظاهرآن وصول شده مضافا آنکه تنظیم کننده قرارداد6/8/1370نیزکه به عنوان مطلع دعوت شده در 27/6/1373درمحضردادگاه برصحت ادعاهای خواهان دراین خصوص گواهی داده است ثانیابرفرض صحت دعوی تدلیس ،حق فسخ برای خوانده ایجادمی شده که بایدفورااعمال می گردیده است (مواد439و440قانون مدنی ).حال علاوه بر آنکه دلیلی براعلان حق مزبورازجانب خوانده اقامه نشده ومدرکی نیزارائه نگردیده اساسا(برفرض اثبات وجودحق مزبورواعلان آن )طرح قضیه درجریان پرونده حاضرباطبع خیارتدلیس که همانافوری بودن اعمال آن است ،منافات دارد.د- تمسک وکیل خوانده به فتوکپی ارائه شده ازقراردادمورخ 10/2/71 که دربرخی ازقسمتهاازجمله میزان ثمن معامله ونیزنام خریداران باقرارداد 6/8/1370مستنددعوی تفاوت داردمحملی نداردزیراعلاوه براینکه به دلالت بیان صریح وکیل مزبوردرجلسه 4/10/1372دادگاه ،اصل آن رادراختیارندارد تاارائه دهداساسااولاازحیث قیدنام خریداران دیگربجای خواهان (پسران وی )اگراین امرمقتضی تعرض بودبایدازجانب خریداران مزبورصورت می گرفت نه خوانده دعوی آنهم بدون اینکه آنهابه دادرسی فراخوانده شده باشند.ثانیابرفرض صحت ادعای وکیل مزبوربشرح صورت جلسه 4/10/1372در موردتفاوت ثمن معامله دردوقراردادفوق الاشاره موضوع موثردرمقام نیست زیرادرصورتی تمسک وکیل مزبورمی توانست موثرباشدکه قرارداد10/2/71 باثمن معامله شانزده میلیون ریالی به عنوان مستنددعوی ارائه می گردیددر حالیکه درپرونده حاضرقدرمتیقن ثمن معامله بین طرفین سی وپنج میلیون ریال است واین خوانده دعوی است که ادعامی کندثمن معامله هفتادمیلیون ریال بوده ودرخصوص اختلاف مبلغ مزبوروصحت وسقم ادعای مرقوم دادگاه بشرح بند دوم قسمت ج رای اظهارنظرنموده است ه- وامادرخصوص خواسته خواهان باید درنظرداشت که حسب قرارداد6/8/1370مستنددعوی ،خوانده متعهدبوده در موعدمقرربین طرفین دردفترخانه حاضرونسبت به تنظیم سندرسمی نسبت به پلاک ثبتی 36/3894بخش 3تهران اقدام نمایدودرصورتی که مشارالیهااز انجام تعهدمزبورامتناع ورزدعلاوه بروجه دریافتی معادل آن رانیزبه خواهان بپردازدوترتیب مقررفوق درنظردادگاه هماناتعیین خسارت بدل ازعدم انجام تعهدومابه ازای آن است .به عبارت دیگردروضعیت حاضراین خوانده بوده که بعنوان مشروط له قرارداد،امری ازامرین (حضوردردفترخانه وتنظیم سندرسمی یاامتناع ازتنظیم سندرسمی وپرداخت مبلغ هفتادمیلیون ریال بابت خسارت بدل ازعدم انجام تعهد)رابرگزیده است ولذاخواهان استحقاق مطالبه اصل تعهد(تنظیم سندرسمی )راندارد.ی - بنابه مراتب فوق دادگاه خواهان رامحکوم به بیحقی می نماید.رای صادره درمحدوده ماده نهم قانون تجدیدنظرازآرای دادگاههامصوب 1372ظرف بیست روزقابل تجدیدنظردر دیوانعالی کشورمی باشد.
دارس شعبه اول دادگاه حقوقی یک تهران -اجتهادی
مرجع :
کتاب گزیده آراء دادگاههای حقوقی ، صفحه 74تا76
نشرمیزان ، تابستان 1374
34
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 387
تاریخ تصویب : 1373/06/27
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
وراث به تعهدات مورث خودملزم می باشند حق فسخ می تواند برای ثالث هم پیش بینی شود
