آئین نامه تشخیص صلاحیت و طبقه بندی مهندسان مشاور
فصل اول ـ تعاریف
ماده 1ـ اشخاص حقیقی و یا حقوقی وابسته به دستگاه های دولتی و یا خصوصی، ایرانی و یا خارجی که سازمان برنامه و بودجه و دستگاه های اجرایی می توانند طبق ماده 22 قانون برنامه و بودجه کشور خدمات مشاوره فنی وبررسیها و مطالعات و تهیه پروژه ها و برآورده ها و تهیه نقشه های اجرایی و نظارت در اجرا و نیز هرگونه خدماتی که مورد نیاز طرحها باشد به آنها ارجاع و با آنها قرارداد منعقد نمایند به پنج (5) طبقه به شرح زیر تقسیم و تعریف می شوند:
طبقه اول ـ کارشناس
شخصی است حقیقی که در رشته خاص تخصص و تجربه داشته و خدمات او در این رشته قابل اعتماد و استفاده باشد.
طبقه 2: مؤسسه مشاور خدمات فنی ایرانی
مؤسسه ای است در بخش خصوصی که توسط یک یا چند کارشناس ایرانی بمنظور انجام خدمات مشاوره و فنی تأسیس شده و با استفاده از کارشناسان و کادرفنی و اداری و تجهیزاتی که در اختیار دارد در رشته و یا رشته های خاص تخصص و تجربه داشته و خدمات آن در رشته و یا رشته های تخصصی قابل اعتماد و استفاده باشد.
طبقه 3: شرکت مشاوره و خدمات فنی ایرانی
شخصی است حقوقی از نوع شرکت در بخش خصوصی که طبق قانون تجارت و با مشارکت لااقل دو کارشناس ایرانی بمنظور انجام خدمات مشاوره و فنی تأسیس شده و دارای تشکیلات منظم اداری و تجهیزات و اعتبار مالی کافی بوده و با استفاده از کارشناسان و کادر فنی و اداری و تجهیزاتی که در اختیار دارد در رشته و یا رشته های خاصی تخصص وتجربه داشته و خدمات آن در رشته و یا رشته های تخصصی قابل اعتماد و استفاده باشد و بعلاوه بتواند با استخدام کارشناسان مورد لزوم و یا با همکاری با مؤسسات و شرکتهای متخصص دیگر رشته و یا رشته های خاص دیگری را که مورد نیاز باشد به تخصصهای خود اضافه نماید.
تبصره ـ شرکت مختلط ایرانی و خارجی که لااقل 51 درصد خدمات مرجوعه را توسط کارشناسان و کارکنانی که دردفاتر شرکت در ایران بکار اشتغال دارند انجام دهد با احراز شرایط فوق طبقه 3 خواهد بود.
طبقه 4: مؤسسه مشاوره خارجی
مؤسسه یا شرکتی خارجی است که در کشور خود رسماً به ثبت رسیده و دارای تخصص عالی و سابقه و تجربه زیاد دررشته های مورد نیاز بوده و این امر مورد گواهی مقامات رسمی بین المللی و یا مقامات دیگر مورد اعتماد سازمان برنامه و بودجه واقع شده باشد و بعلاوه دارای کارشناسان و کادر فنی و اداری و تجهیزات و اعتبار مالی کافی بوده و خدمات آن در رشته و یا رشته های تخصصی مورد نیاز قابل اعتماد و استفاده باشد.
طبقه 5: مؤسسه خدمات فنی و مشاوره وابسته به دولت و بخش عمومی
مؤسسه یا اداره یا دفتری است در بخش عمومی که به صورت یک واحد مسئول و مستقل به منظور انجام مطالعات وبررسیها و خدمات فنی توسط دستگاه های دولتی و بخش عمومی و یا دستگاه های وابسته به آنها و یا با بیش از پنجاه درصد سرمایه بخش عمومی تأسیس شده و با استفاده از کارشناسان و کادر فنی و اداری و تجهیزاتی که در اختیار دارددر رشته و یا رشته های خاص تخصص و تجربه داشته باشد.
تبصره ـ بمنظور تسهیل در مکاتبات و مراجعات و پیمانها و قراردادها و مذاکرات و جلسات و موارد نظیر آن می توان اصطلاح «مهندس مشاور» و یا «مشاور» را در مورد کلیه اشخاص و مؤسسات و شرکتها و دفاتر و دستگاه ها و طبقات مشروح در فوق بدون آنکه محدودیتی و یا تغییراتی در خصوصیات آنها ایجاد نماید بکار برد و در این آئیننامه نیز اصطلاح «مهندس مشاور» و یا مشاور با همین مفهوم بکار رفته است.
ماده 2ـ اصطلاحات دیگری که در این آئیننامه بکار رفته طبق تعاریف مندرج در قانون برنامه و بودجه کشور می باشد.
فصل دوم ـ تشخیص صلاحیت کارشناسان و مشاوران و مهندسان مشاور ماده 3ـ صلاحیت کارشناسان (طبقه 1)
سازمان از نظر تشخیص صلاحیت مؤسسات و شرکتهای مشاور و یا یا مهندس مشاور اشخاص را بعنوان کارشناسمیشناسد که واجد شرایط زیر باشند:
بند 1ـ کارشناس درجه 1
الف ـ دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته تخصصی موردنظر باشد.
ب ـ در رشته مورد نظر عملاً بیش از 10 سال سابقه خدمت و تجربه پس از خاتمه تحصیلات دانشگاهی داشته باشد.
پ ـ از هر حیث دارای حسن شهرت باشد.
ت ـ صلاحیت او در رشته مورد نظر مورد قبول و اعتماد سازمان باشد.
بند 2ـ کارشناس درجه 2
نظیر کارشناس درجه 1 به استثناء آنکه در رشته مورد نظر عملاً بیش از 5 سال سابقه خدمات و تجربه پس از خاتمه تحصیلات دانشگاهی داشته باشد.
ماده 4ـ صلاحیت مؤسسه مشاوره و خدمات فنی ایرانی (طبقه 2)
سازمان مؤسسه ای را در بخش خصوصی بعنوان مؤسسه «مشاور» و یا «مهندس مشاور» صلاحیتدار میشناسد که واجد شرایط زیر باشد:
الف ـ مدیر مسئول مؤسسه و یا در صورتی که مؤسسه دارای چند مدیر مسئول باشد لااقل یکی از آنها واجد شرایط کارشناس درجه 1 مشروح در بند 1 ماده 3 باشد.
ب ـ مؤسسه در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده باشد و تعهد نماید هرگونه تغییری که در وضع مؤسسه داده می شود پس از ثبت رسمی مراتب را به سازمان اطلاع دهد.
پ ـ تمام سهام و یا سهم الشرکه که مؤسسه با نام باشد.
ت ـ تشکیلات فنی مجهزی با تعداد کادر فنی تمام وقت مورد نیاز در اختیار داشته باشد بقسمی که بتواند کلیه خدمات مشاوره فنی موردنیاز را طبق جزئیاتی که در قرارداد خدمات محوله تعیین خواهد شد انجام دهد.
ث ـ مدیران و مسئولان و کارشناسان مؤسسه از هر حیث دارای حسن شهرت بوده و در دستگاه های دولتی و بخش عمومی شاغل نباشند و در کارهایی از قبیل پیمانکاری و یا تهیه و فروش مصالح و لوازمی که بطور مستقیم و غیرمستقیم با کارهای رشته های تخصصی مؤسسه و یا موضوع قراردادهای آنها ارتباط پیدا می کند و نظایر آن بطور مستقیم و غیرمستقیم فعالیت نموده و بیش از آنچه در قانون منع مداخله کارمندان دولت در معاملات دولتی مصوب دیماه1337 ذکر شده ذینفع نباشد واین مراتب در پرسشنامه یا فرمی که توسط سازمان به آنها داده خواهد شد کتباً گواهی گردد.
ج ـ مدیرعامل و یا مدیر مسئول بصورت تمام وقت در مؤسسه مشغول بوده و در دستگاه های دیگر چه بخش عمومی و چه در بخش خصوصی شامل نباشد.
ج ـ عضو جامعه مشاور ایران (موضوع ماده 12 باشد).
ماده 5ـ صلاحیت شرکت مشاوره و خدمات فنی ایرانی (طبقه 3)
سازمان شرکتی را در بخش خصوصی بعنوان شرکت «مشاور» و یا «مهندس مشاور» صلاحیتدار می شناسد که واجد شرایط زیر باشد:
الف ـ لااقل دو نفر از مدیران شرکت شرکاء بوده و واجد شرایط کارشناس درجه (1) مشروح در بند 1 ماده 3 باشند.
ب ـ شرکت از نوع شرکت با مسئولیت محدود و یا شرکت سهامی خاص (بانام) باشد.
پ ـ شرکت دارای تشکیلات منظم و صحیح اداری و مالی باشد.
ت ـ شرکت دارای سرمایه و اعتبار مالی کافی باشد بنحوی که در تاریخ انعقاد هرقرارداد با کارفرما طبق اسناد مثبته بتواند ثابت کند امکان تأمین هزینه لااقل شش ماه کادر فنی و اداری و تجهیزات و خدمات مورد نیاز آن قرارداد را دارد.
ث ـ واجد شرایط ردیفهای (ب) الی (چ) ماده 3 باشد.
ماده 6ـ صلاحیت مؤسسه مشاور خارجی (طبقه 4)
سازمان از میان مؤسسات و شرکتهای مشاور خارجی متقاضی صلاحیت آن مؤسسه و یا شرکتی را بررسی و در صورت لزوم برای کار خاصی خواهد شناخت که واجد شرایط زیر باشد:
الف ـ در کشور خود رسماً به ثبت رسیده باشد و مدارک مربوط از طرف نمایندگی کنسولی شاهنشاهی در آن کشور گواهی شده باشد.
ب ـ دارای تخصص و سابقه و تجربه ممتاز در رشته های مورد نظر بوده و این امر مورد گواهی مقامات رسمی صلاحیت دار خارجی و یا مقامات دیگر موردقبول و اعتماد سازمان باشد.
پ ـ تعهد نماید قبل از امضاء قرارداد با سازمان و یا دستگاه های اجرایی شعبه خود را در ایران در اداره ثبث شرکتها ومالکیت صنعتی رسماً به ثبت برساند و هرگونه تغییری که در وضع مؤسسه ثبت شده در ایران داده می شود پس از ثبت رسمی مراتب را به سازمان اطلاع دهد.
ت ـ در انجام خدمات ارجاعی لااقل با یکی از شرکتهای مشاوره و خدمات فنی ایران (طبقه 3) بطور مؤثر و طبق برنامه ای که باید قبل از انعقاد هر قرارداد به تصویب کارفرما رسیده باشد همکاری داشته باشد.
ث ـ عضو جامعه مشاوران ایران (موضوع ماده 12) باشد.
ماده 7ـ صلاحیت مؤسسات خدمات فنی و مشاوره وابسته به دولت و بخش عمومی (طبقه 5)
شناسایی صلاحیت مؤسسات فنی وابسته به دولت و بخش عمومی از طرف سازمان بعنوان مؤسسه مشاور و یا مهندس مشاور منوط به حصول شرایط زیر می باشد:
الف ـ دفتر یا مؤسسه دارای تشکیلات فنی مجهز با تعداد کادر فنی موردنیاز باشد.
ب ـ ازنظر طرحهای عمرانی بتواند وظایف و مسئولیتهایی که در موارد مشابه به عهده «مؤسسه مشاور» و یا «مهندس مشاور» وابسته به بخش خصوصی (طبقه 2 و طبقه 3 و طبقه 4) واگذار می شود انجام داده و تقبل نماید و همچنین کلیه دستورالعملهایی که از طرف سازمان برای رعایت و اقدام به مؤسسات مشاور» و یا «مهندس مشاور» صادر می شودرعایت نماید.
پ ـ مدیریت آن از استقلال کامل برخوردار بوده و از این نظر بصورت واحدی مستقل از مجری طرح عمل نماید وخود اجرا کننده عملیات اجرایی طرحی که مطالعات و خدمات فنی آن را بعهده دارد، نباشد.
فصل سوم ـ تشخیص صلاحیت و رتبه بندی مؤسسات و شرکتهای مشاور و مهندس مشاور
ماده 8ـ تأئید صلاحیت و تصویب رتبه مؤسسات و شرکتهای مشاور ومهندس مشاور وهمچنین تصویب هرگونه تغییراتی در صلاحیتها و رتبه ها بعهده کمیته ای در سازمان بنام کمیته تأئید صلاحیت مشاوران مرکب از رئیس سازمان و حداقل دو نفر از معاونان آن خواهد بود.
ماده 9ـ واحد مربوط در سازمان که عهده دار امور مشاوران است موظف است بر مبنای مواد این آئیننامه اطلاعات لازم را در مورد کارشناسان و مؤسسات مشاور و مهندسین مشاور جمع آوری نموده و طبق ضوابط سازمان آنها را در هرطبقه رتبه بندی نموده و تخصص آنها را تعیین و جهت تصویب به کمیته تأئید صلاحیت مشاوران موضوع ماده 8 گزارش نماید.
ماده 10ـ سازمان موظف است با استفاده از ماشینهای حسابگر مستمراً اطلاعات ممربوط به مؤسسات و شرکتهای مشاور و مهندس مشاور شامل رشته های تخصصی و طبقه و رتبه و کار دست اجرای آنها را بهنگام کرده و بطور منظم ویا بر حسب درخواست و یا مورد این اطلاعات را در دسترس دستگاه های اجرایی قرار دهد.
دستگاه های اجرایی طرف قرارداد با مؤسسات و شرکتهای مشاور و مهندس مشاوران موظف اند در پایان کار موردقرارداد هر مشاور و یا در هر زمان که سازمان درخواست کند مشاور را با توجه به کیفیت خدمات انجام شده، نحوه کار،دقت و صحت عمل و ضوابط دیگری که از طرف سازمان تعیین می گرددمورد ارزشیابی قرار داده و نتایج این ارزشیابی را کتباً به سازمان اعلام دارند تا پس از بررسی در طبقه بندی و رتبه بندی و یا تغییرات آن محلوظ گردد.
ماده 11ـ کمیته تأئید صلاحیت مشاوران در مواردزیر کارشناس یا مؤسسه یا شرکت را بطور دائم و یا برای مدتی محدود از فهرست مشاوران و مهندسان مشاور حذف و یا به او تنزل رتبه خواهد داد:
الف ـ در صورتی که نتایج ارزشیابی های موضوع ماده 10 چنین اقدامی را توجیه نماید.
ب ـ در صورتی که مشاور عوامل فنی و علمی و تشکیلاتی لازم را برای انجام وظایف خود طبق حدود خدمات مشروح در قرارداد مربوط به موقع فراهم نساخته و یا دقت لازم و متعارف که از یک کارشناس و یا مؤسسه مشاور و یامهندس مشاور انتظار می رود در انجام وظایف خود اعمال نکرده باشد.
پ ـ در صورتی که در اقدامات حرفه ای خود منافع حقه کارفرما را ملحوظ نکرده و یا رعایت بیطرفی و بینظری کامل را نکرده باشد.
ت ـ در صورتی که در محاسبات فنی دقت لازم را نکرده و در نتیجه پروژه ناصحیح شده و یا برآورد با هزینه واقعی عملیات تفاوت غیرمتعارفی داشته باشد.
ث ـ در صورتی که نظارت دراجرای طرح در سطح قابل قبولی نبوده و یا عملیات انجام شده با پروژه تفصیلی مطابقت نداشته باشد.
ج ـ در صورتی که گزارشهای لازم را طبق ضوابط و دستورالعملهای سازمان بموقع تسلیم نکرده باشد.
ج ـ در صورتی که هریک از شرایط مقرر در فصل دوم این آئیننامه را فاقد شود.
ماده 12ـ بمنظور تسهیل و کمک در امر تشخیص صلاحیت کارشناسان و مؤسسات و شرکتهای مشاور و مهندس مشاور همچنین نظارت در رعایت ضوابط و نظام فنی از طرف این مؤسسات و شرکتها و فراهم کردن امکان تماس کامل بین مؤسسات و شرکتهای مشاور ایرانی و مؤسسات نظیر خارجی و نیز استفاده از نظرات دسته جمعی مؤسسات وشرکتهای مشاور و مهندس مشاور در مورد تهیه دستورالعملها و روشها و اموری که بنحوی با خدمات آنها ارتباط دارد این مؤسسات و شرکتها جامعهای طبق مقررات و قوانین کشور تشکیل خواهند داد.
سازمان در مورد مسائل و امور مربوط به مؤسسات و شرکتهای مشاور و مهندس مشاور فقط با این جامعه تماس خواهد داشت.
ماده 13ـ در مواد استثنایی و خاص که برای انجام خدمات فنی مورد نیاز طرحهای عمرانی استفاده از دفتر فنی و یا مؤسسه وابسته به شرکتهای پیمانکاری و یا سازندگان و یا فروشندگان (اعم از وابستگی مستقیم و یا غیرمستقیم) به پیشنهاد دستگاه اجرایی و تأئید سازمان الزام آور باشد سازمان می تواند با توجه به کار مورد نظر و شرایطی خاص آن کادر فنی و تخصص و تجربه دفتر یا مؤسسه معرفی شده را بررسی و در صورت واجد بودن شرایط با رعایت نکات مشروح در بندهای زیر استفاده ازچنین دفتر ویا مؤسسه ای را اجازه دهد.
بند 1ـ دستگاه اجرایی موظف است قبلاً دلایل توجیه کافی برای لزوم استفاده از خدمات دفتر یا مؤسسه وابسته به شرکتهای پیمانکاری یا سازندگان و یا فروشندگان و همچنین نام و مشخصات و سوابق دفتر و یا مؤسسه موردنظر را به سازمان ارائه دهد.
بند 2ـ تأئید سازمان در مورد لزوم استفاده و همچنین اجازه سازمان در مورد استفاده از خدمات دفتر یا مؤسسه معرفی شده کلی نیست بلکه فقط محدود به کار مورد نظر می باشد.
بند 3ـ اجازه استفاده از خدمات دفتر وابسته یا متعلق به شرکتهای پیمانکاری مشروط بر این است که دفتر یا مؤسسه مزبور علاوه بر دارا بودن صلاحیت فنی تعده نماید در طرح موردنظر تنها خدمات مهندسی مشاور انجام داده و خود وشرکاء و شرکتهایی که در این مؤسسه سهم دارند و همچنین مؤسسات وابسته و همکاران آنها جز در خدمات مهندسی مشاور اجازه شرکت در عملیات و کارهای دیگر مربوط به طرح را نداشته باشد.
بند 4ـ اجازه استفاده از خدمات دفتر یا مؤسسه وابسته یا متعلق به سازندگان و فروشندگان علاوه بر شرایط مشروح دربند 3 فوق مشروط بر این است که در قرارداد منعقده شرایط و ضمانتهای اجرایی بنحوی پیش بینی شود که اطمیمان حاصل گردد تهیه مشخصات فنی توسط چنین مؤسساتی با بی نظری کامل انجام خواهد شد بطوری که بتوان معاملات و مناقصه های مربوط را براساس اصل رقابت برگذار نمود.
ماده 14ـ سازمان طرحهای عمرانی را ازنظر خدمات فنی و مشاوره موردنیاز و تخصص مؤسسات و شرکتهای مشاور به انواع متناسب تقسیم و ضمن فهرستهای موضوع ماده 11 آئیننامه ارجاع کار به مهندسان مشاور و مؤسسات علمی وتخصصی در اختیار دستگاه های اجرایی و مؤسسات مشاور قرار خواهد داد تقسیم بندی انواع طرحها لااقل برای مدت یک سال معتبر است و سازمان می تواند باتوجه به احتیاجات برنامه ها و طرحهای عمرانی در آن تجدیدنظر نماید.
خدمات فنی و مشاوره و مهندسی موردنیاز در هر طرح عمرانی شامل کلیه تخصصها و خدمات مورد نیاز برای انجام آن طرح می باشد بدین منظور مؤسسات و یا شرکتهای مهندسی مشاور و خدمات فنی و مشاوره باید کلیه متخصصین و کارشناسان موردنیاز برای انجام صحیح خدمات را در اختیار داشته و با شرایطی که در هر مورد ضمن شرایط قرارداداز طرف کارفرما تعیین خواهد شد کارشناسان و متخصصین مورد نیاز را تأمین نمایند.
مسئولیت حسن انجام کلیه خدمات مرجوعه به مؤسسه یا شرکت مشاوره و خدمات فنی بعهده مسئولان قانونی مؤسسه یا شرکت طرف قرارداد می باشد و در عین حال شرکت یا مؤسسه مزبور موظف است نقشه ما و یا مشخصات فنی و یا اسناد و مدارک فنی را که توسط شرکت یا مؤسسه تهیه می شود علاوه بر امضاء مسئول یا مسئولان قانونی شرکت به امضاء کارشناسی که ضمن واجد بودن شرایط کارشناس درجه یک صلاحیت او بعنوان امضاء کننده در رشته تخصصی مربوط به تأئید سازمان رسیده باشد برساند، و این کارشناسان با امضاء نقشه ها و مشخصات و مدارک فنی مربوط به تخصص خود صحت آنرا تأئید نمایند.
تبصره ـ کارشناسانی که بدین ترتیب در رشته های تخصصی نقشه ها و مشخصات فنی و اسناد و مدارک فنی تهیه شده را تأئید و امضاء می نمایند ممکن است مدیر، شریک یا کارمند مؤسسه و یا شرکت طرف قرارداد ویا مؤسسات و شرکتهای مشاور دیگر بوده و یا کارشناسان دیگری باشند که وابستگی به بخش عمومی و یا پیمانکاران و یا سازندگان نداشته باشند.
فصل چهارم ـ کارشناسان ممتاز
ماده 15ـ بمنظور استفاده از تجربیات و نظریات متخصصین و کارشناسان ممتازی که در سایر دستگاه های بخش عمومی و یا خصوصی اشتغال دارند سازمان برنامه و بودجه می تواند افراد واجد شرایطی را که صلاحیت آنها به تأئیدکمیته موضوع ماده 8 رسیده باشد بعنوان کارشناسان ممتاز شناخته و در صورت لزوم کارت شناسایی با ذکر تخصص آنها صادر نماید و یا ضمن فهرست خاصی به دستگاه های متقاضی معرفی نماید.
ماده 16ـ سازمان و دستگاه های اجرایی در صورت احتیاج می تواند از خدمات کارشناسان ممتاز در بررسیهای مربوط به طرحهای عمرانی و همچنین حل مسائل و رفع مشکلاتی که ضمن تهیه و اجرای طرحها با آن روبر می شوندبا رعایت شرایط زیر استفاده نمایند:
الف ـ مدت خدمات باید کوتاه بوده و از چهل ساعت در هرماه و یا جمعاً 120 روز در هر سال تجاور ننماید.
ب ـ کارشناسان ممتاز موردنظر در استخدام دستگاهی که قصد استفاده از خدمات او را دارد، نباشد.
پ ـ در صورتی که کارشناس ممتاز موردنظر در استخدام دستگاه های بخش عمومی و یا مؤسسات علمی دیگری باشد موافقت آن دستگاه در استفاده از خدمات موقت کارشناس کسب گردیده باشد.
ت ـ استفاده از کارشناس ممتاز بصورت شرکت در کمیسیونها و کمیته های مربوط که تحت نظر کارشناسان دستگاه استفاده کننده تشکیل می شود، بوده و خدمات کارشناسان ممتاز انحصاراً محدود به توصیه و مشورت و یا کمک درتهیه گزارشهای موردنیاز باشد.
ث ـ کارشناس موردنظر در مسئله و یا کار مورد بررسی بطور مستقیم و یا غیرمستقیم ذینفع و یاموظف نباشد.
حق الزحمه کارشناسان ممتاز بعنوان حق التحقیق و یا طبق مقررات مشروح در ماده 44 آئیننامه معاملات دولتی پرداخت خواهد گردید.
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 8180
تاریخ تصویب : 1352/04/09
تاریخ ابلاغ : 1352/05/02
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه ارجاع کار به پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی دستورالعمل در مورد افتتاح اعتبار اسنادی و حواله های ارزی
