اصل ،مسوولیت متصدی حمل درقبال خسارات وارده به محموله کشتی است
به تاریخ :6/11/69
شماره دادنامه :663/139
مرجع رسیدگی :شعبه 19دادگاه حقوقی یک تهران
خواهان :شرکت سهامی بیمه ایران
خوانده :1- شرکت کشتیرانی جونگ آهنگ وشرکت الف بیل براواند کمپانی باوکالت آقای بهزاد
خواسته :مطالبه وجه
نظریه دادگاه
دعوی شرکت سهامی بیمه ایران علیه شرکت کشتیرانی جونگ آنگ با مسئولیت محدودوشرکت الف بیل براواندکمپانی بامسئولیت محدودحسب مندرجات دادخواست ولایحه شماره 6357/4945ق .ح 21/4/66شرکت خواهان که به شماره 814-21/4/66دردفتردادگاه به ثبت رسیده عبارت است ازمطالبه مبلغ 84/40119دلاامریکامعادل 3291956ریال بابت خسارت وارده که به بیمه گذارپرداخت نموده است درضمن اقدامات جهت وصول خسارت ازمتصدی حمل ونقل ،خوانده ردیف دوم ازطریق بانک ملی ایران مبادرت به صدوروتسلیم ضمانت نامه شماره 56/38640-27/10/1986به مبلغ پنجاه هزاردلاربابت تامین خسارت مذکوربسودخواهان نموده وبموجب آن مقررگردیده است که با موافقت شرکت کشتیرانی وشرکت ضامن ویاباصدورحکم ازمحاکم ایران خسارت وارده ازمحل ضمانت نامه مذکورتاپنجاه هزاردلارپرداخت شودوچون خواندگان حاضربه پرداخت خسارت نشده اندصدورحکم به محکومیت تضامنی آنان رابه پرداخت وجه خواسته دارد.آقای بهزادوکیل خواندگان ضمن ایراد شمول مرورزمان نسبت به دعوی مطروحه وعدم توجه به خوانده ردیف دوم در ماهیت امراظهارنموده است اولاصورت مجلس مورخ 2/10/64مورداستناد خواهان به امضافرمانده کشتی نرسیده وفاقداعتباراست ثانیاخسارت موضوع دعوی خواهان برفرض اثبات به لحاظ طوفان وبارندگی شدیدبوده که طبق بند4 ماده 55 قانون دریائی وبند1ماده 2شرایط مندرج درظهربارنامه وبندب ماده 17شرایط بارنامه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران موجب مسئولیت خوانده نمی گرددثالثاامضاکنندگان صورت مجلس مورخ 2/10/64فاقدصلاحیت کارشناسی برای تشخیص میزان آبدیدگی بوده اندرابعابیمه گردرهرحال مسئول جبران خسارت وارده به کالای بیمه شده درقبال بیمه گذاراست لیکن مسئولیت متصدی حمل ونقل به دلالت بندف قسمت 2ماده 55 قانون دریائی و ماده 378قانون تجارت وماده 666قانون مدنی تنهامنحصربه موردی است که خسارت به لحاظ تقصیراوحادث گردیده باشدخامسا- مسئولیت بارگیری وتخلیه ازعهده متصدی حمل ونقل خارج بوده وبه این لحاظ انبارهای کشتی در زمان تخلیه دراختیارصاحب کالابوده وکارگران به دستوراوبه تخلیه کشتی عمل می نموده اندولذابرفرض ورودخسارت ،متصدی حمل ونقل مسئولیتی در جبران آن ندارد.اولادرخصوص ایرادات وکیل خواندگان دائربه عدم توجه دعوی نسبت به خوانده ردیف دوم وشمول مرورزمان نسبت به دعوی مطروحه نظربه اینه قبلابه شرح مندرج درصورت جلسه مورخ 28/4/67تصمیم دادگاه مبنی بررد ایرادات مذکوراعلام گردیده لذاموردی برای اظهارنظرمجدددراین خصوص باقی نیست ثانیا- درماهیت امرنظربه اینکه مطابق بیمه نامه شماره 190152وگواهینامه شماره 1394-9/7/64شرکت بازرگانی دولتی ایران مقدار 15750تن دی فسفات آمونیوم خریداری ازشرکت میتسوئی رابه ارزش 3480750 دلارمعادل 317980436ریال نزدشرکت خواهان بیمه نموده است ونظربه اینکه طبق مندرجات بارنامه شماره 1-IIIVIنوامبر1980کالای موصوف وسیله شرکت کشتیرانی جونگ آهنگ بامسئولیت محدودباکشتی مایونگ جین ازبندر ایزابل لیوت به مقصدیکی ازبنادرجنوبی ایران حمل گردیده ومطابق صورت مجلس مورخ 2/10/64که وسیله نمایندگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت سهامی بیمه ایران وشرکت سهامی کودشیمیایی وتولیدسموم واداره کل بنادروکشتیرانی بوشهرتنظیم گردیده مقادیری ازمحموله مذکوردرانبارهای چهارگانه به علت آبدیدگی آسیب دیده است .ونظربه اینکه دادگاه به منظور تشخیص چگونگی ونحوه ورودخسارت وعلت ومیزان آن به صدورقرارارجاع امربه هیاتی ازکارشناسان مبادرت نموده است وکارشناسان منتخب دادگاه به شرح نظریه کتبی که درمهلت معینه واصل وبه شماره 3099-25/6/1369دردفتر دادگاه به ثبت رسیده است به نحوصریح ومنجز،اولاخسارت وارده به کالای موصوف راتاییدنموده اندثانیاعلت ورودخسارت به کالای موضوع بیمه را ناشی ازآبدیدگی اعلام کرده اندودرخصوص چگونگی ورودخسارت مذکوراظهار نموده اندمقداری ازاین آبدیدگی درزمان تخلیه کالاکه باران به شدت می بارید وپوشش دریچه های انباربه موقع بسته نشده ایجادگردیده است درواقع این موضوع که بسته های لاستیکی زیرآبی دریچه هاوضع خوبی نداشته وسیستم تهویه کشتی درشرایط خوب نبوده است رامی توان ازعواملی به شمارآوردکه قطعادر ایجادیک قسمت ازخسارت موثربوده است ثالثامیزان خسارت وارده به کالای موردبحث راباتوجه به قیمت کل آن وهزینه های متعلقه ومقدارکالای آسیب دیده معادل وجه خواسته به مبلغ 83/40119دلاربرآوردوتاییدنموده اند ونظربه اینکه نظریه مزبوردرمواردفوق توجیهی ومبتنی براساس ومبانی آن می باشدومغایرتی بااوضاع واحوال محقق ومعلوم قضیه نداردونظربه اینکه ایرادوکیل خواندگان به سمت کارشناسان مبنی براینکه احدازآنان در استخدام شرکت خواهان می باشدوکارشناس دیگرمتخصص امورکشاورزی است و نیزکارشناس باقیمانده متخصص موادشیمیایی است لذاهیچیک ازآنان صلاحیت اظهارنظردرقضیه مطروحه راندارند،موجه وموثرنمی باشندزیراآقای علی احدازکارشناسان صریحااعلام نموده است که ازخدمات اداری بازنشسته گردیده ودرسازمان خواهان اشتغال نداردولذاموردی برای ردمشارالیه باقی نیست بعلاوه مطابق سوابق موجوددارای پروانه کارشناسی جهت اظهارنظرفنی نسبت به دعاوی راجعه به بیمه می باشدوکارشناس دیگرآقای یحیی اگرچه دارای درجه مهندسی کشاورزی است لیکن حسب اعلام کانون کارشناسان رسمی دادگستری رشته تخصصی اوجهت کارشناسی بیمه می باشدوانتخاب آقای مرتضی متخصص مواد شیمیائی نیزباعنایت به ماهیت کالای موضوع بیمه نامه وضرورت تشخیص چگونگی تاثیرعوامل مورداشاره خواهان درانهدام وفسادآن ونحوه ورود خسارت به موادشیمیائی مذکوربه نظردادگاه ضروری بوده ونظربه اینکه سایر اعتراضات وکیل خواندگان مبنی بربی اعتباری نظریه هیات کارشناسان نیز نه فقط موثرتشخیص نمی گرددونظریه هیات کارشناسان راازدرجه اعتبار ساقط نمی سازدبلکه مفاداآن قسمت ازنظریه مشارالیهم راکه حاکی ازاحراز ورودخسارت به کالای بیمه شده وتشخیص بارندگی به عنوان علت ورودخسارت می باشدتاییدنموده است ونظربه اینکه مطابق بند1ماده 54 قانون دریائی مصوب سال 1343متصدی باربری مکلف است قبل ازهرسفرودرشروع آن مراقبتهای لازم رابشرح زیربه عمل آورد:الف - کشتی رابرای دریانوردی آماده کندب کارکنان وتجهیزات وتدارکات کشتی رابطورشایسته تهیه وفراهم آوردج - انبارهاوسردخانه هاوکلیه قسمتهای دیگرکشتی راکه برای حمل کالامورد استفاده قرارمی گیردمرتب وآماده کندوطبق بند2ماده مرقوم موظف است با کمال دقت وبه نحومطلوب کالارابارگیری جابجا،حمل ،محافظت ،مواظبت و تخلیه نمایدوبه موجب بند8 ماده مذکورقیدهرگونه شرط یاتوافق در قراردادباربری به منظورسلب مسئولیت متصدی باربری یاکشتی یامحدودکردن مسئولیت مزبوردرموردفقدان باریاخسارت وارده به آن ناشی ازغفلت و تقصیرویاتسامح درانجام وظایف وتعهدات مصرحه دراین فصل باطل وبلااثر خواهدبودونظربه اینکه مطابق ماده 555 قانون مزبورمالک کشتی ومتصدی باربری درصورت عدم سعی واهتمام جهت آماده نمودن کشتی وتامین احتیاجات آن ازنظرکارکنان وتجهیزات وتدارکات کافی ومناسب کردن انبارهاو سردخانه هاوکلیه قسمتهای دیگرکشتی مسئول خسارت وارده می باشندومطابق مقررات ماده 69آن قانون مالک کشتی مسئول اعمال وتعهدات وقصوروخطاهای خودونیزمسئول عملیات فرمانده وقراردادهائی است که وی ضمن انجام وظایف خودمنعقدمی کندمالک کشتی همچنین مسئول عملیات کارکنان وماموران کشتی وماموران مجازی که ازطرف اوبه خدمت درکشتی گمارده شده اندخواهدبودو نظربه اینکه حسب مقررات قانونی مذکوروباالتفات به عدم تصریح مسئولیت صاحب کالادرامرتخلیه دربارنامه که موردتاییدکارشناسان منتخب دادگاه نیزرسیده است تردیدی درمسئولیت متصدی حمل ونقل درانجام وظایف قانونی درزمان تخلیه کالابه منظورجلوگیری ازورودخسارت ناشی ازبارندگی باقی نیست ومدافعات آقای وکیل خواندگان مبنی برعدم مسئولیت متصدی حمل ونقل موجه به نظرنمی رسدونظربه اینکه فقدان امضافرمانده کشتی درصورت مجلس مورخ 2/10/64باعنایت به احرازورودخسارت وعلت آن موثردرمقام تشخیص نمی گرددونظربه اینکه حسب مستفادازمقررات قانونی مذکور"بلیات طبیعی "که به موجب بند"د"ازشق 2ماده 55 قانون دریائی خسارت ناشی ازآن ازشمول مسئولیت کشتی ومتصدی بارخارج است تازمانی مطابق بندمذکورموجب مسئولیت کشتی ومتصدی بارتلقی نمی گرددکه مساعی واهتمام مسئولیت به منظوررفع آثارزیانبارآنهاموثرنباشدولذااگرچه بارندگی شدیددرزمان تخلیه محموله راباالتفات به اوضاع واحوال مقرون به قضیه وموقعیت مکانی نمی توان ازمصادیق "بلیات طبیعی "قلمدادنموداساسابرفرض اطلاق "بلیه " به رویدادطبیعی مذکورباالتفات به امکان سعی واهتمام متصدیان امردربستن پوشش دریچه انبارهای کشتی وجلوگیری ازنفوذآب ناشی ازبارندگی مطابق بند 2ماده 54 وبند1ماده 55 قانون دریائی ،تردیدی درمسئولیت متصدی باربری درخصوص موردباقی نیست ولذامدافعات آقای وکیل خواندگان دراین موردنیز بی توجه است وصرف نظرازاینکه مطابق قسمت اخیربند1ماده 55 قانون دریائی اصل برمسئولیت متصدی باربری درجبران خسارت وارده به محموله کشتی است ومتصدی باربری که به استنادماده مذکورمدعی معافیت ازمسئولیت است می بایداعمال سعی ومراقبت کافی راازناحیه خودثابت نمایدولذااستدلال وکیل خواندگان دائربراینکه مسئولیت متصدی حمل ونقل موکول به احرازتقصیر مشارالیه است قابل انطباق بامقررات قانونی مذکورنمی باشد،اساسابا التفات به احرازمشارالبه درانجام اقدامات لازم به منظوررفع آثار زیانبارناشی ازبارندگی ،مدافعات مشارالیه دراین خصوص نیزموجه نیست ونظربه اینکه سایرمدافعات آقای وکیل خواندگان نیزموجه وموثربه نظر نمی رسدوبنابه مراتب مرقوم مسئولیت خوانده ردیف یکم شرکت کشتیرانی جونگ آنگ به عنوان متصدی باربری به نظردادگاه محرزومحقق است ونظربه اینکه مطابق مندرجات ترجمه رسمی نامه منتسب به شرکت زیان دیده ونامه شماره 87خ ع /8-21/2/66مورداستنادخواهان ،شرکت خواهان خسارت وارده به شرکت خسارت دیده راپرداخت نموده وشرکت مذکورضمن تاییدجبران خسارت وارده ازجانب شرکت خواهان کلیه حقوق خودنسبت به خسارت وارده به محموله موردبحث رابه شرکت خواهان منتقل نموده واذعان کرده است که شرکت بیمه ایران می تواندکلیه دعاوی راجعه به خسارت مذکوررابه طرفیت هریک ازمتصدیان حمل کشتی ویاهرشخص دیگراقامه وتعقیب نمایدووجوه حاصل ازاقامه دعاوی مذکورمتعلق حق شرکت خواهان می باشدونظربه اینکه مطابق ماده 30قانون بیمه ،بیمه گردرحدودی ک خسارت وارده راقبول یا پرداخت می کندودرمقابل اشخاص که مسئول وقوع حادثه هستندقائم مقام بیمه گذارخواهدبودونظربه اینکه مراتب مذکورکلابراستحقاق شرکت خواهان دراقامه دعوی به منظوراستیفاحقوق ناشی ازورودخسارت به نیابت بیمه گذار دلالت دارد.ونظربه اینکه حسب مندرجات ضمانت نامه شماره ف /46287- 56/38640-2ژانویه 1986"مورداستنادخواهان "خوانده ردیف دوم ،شرکت الف بیل برواندکمپانی بامسئولیت محدودپرداخت غرامت وتاوان کالای موردبحث راتضمین نموده وبراساس تضمین مذکوربانک ملی ایران باصدور ضمانت نامه مرقوم پرداخت هرمبلغ حداکثرتاپنجاه هزاردلاررادرصورت ارائه موافقتنامه امضاشده ازجانب نمایندگان شرکت خواهان ونمایندگان صاحبان کشتی متصدی حمل ونمایندگان شرکت الف بیل برواند(پرداخت کننده تاوان غرامت )ویایک نسخه رای نهائی صادره ازمحاکم ایران قبول نموده است ونظربه اینکه مراتب مذکورکلابرتعهدخوانده ردیف دوم به جبران خسارت موردادعاوبه عبارت دیگرضمانت خوانده ردیف دوم ازخوانده ردیف یکم دلالت داردنظربه اینکه مطابق ماده 698قانون مدنی باتنظیم ضمانت نامه مذکورذمه شرکت کشتیرانی جونگ آنگ خوانده ردیف یکم بری وذمه شرکت الف بیل برواندخوانده ردیف دوم مشغول گردیده است بنابه مراتب فوق اولا موردی برای اقامه دعوی علیه خوانده ردیف یکم باقی نبوده است ثانیادعوی خواهان علیه خوانده ردیف دوم به نظردادگاه ثابت است ومستندابه مواد مرقوم وبارعایت مقررات ماده 14قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودونظر قضائی دادگاه مبنی بررددعوی خواهان علیه خوانده ردیف یکم ومحکومیت ردیف دوم به پرداخت مبلغ 83/40119دلاربابت اصل خواسته ومبلغ 341668 ریال بابت خسارت دادرسی اعلام می دارداین نظریه ظرف پنج روزازتاریخ ابلاغ ازناحیه طرفین قابل اعتراض ودرصورت انقضامهلت مقرروعدم اعتراض رای مقتضی صادرخواهدشد
رئیس شعبه 19دادگاه حقوقی یک تهران - جباری زاده
کتاب :گزیده آرای دادگاههای حقوقی ،مجموعه دوم نشرحقوقدان چاپ اول -1375 صفحه 121-126
37
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 663
تاریخ تصویب : 1369/11/06
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عسروحرج نافی تکلیف مستاجربه تخلیه است ولومالک راضی به این امر نباشد نمایندگان متصدی حمل زمانی مسئول خسارات هستندکه انتساب خسارت به آنان به اثبات برسد
