×

نمایندگان متصدی حمل زمانی مسئول خسارات هستندکه انتساب خسارت به آنان به اثبات برسد

نمایندگان متصدی حمل زمانی مسئول خسارات هستندکه انتساب خسارت به آنان به اثبات برسد

نمایندگان-متصدی-حمل-زمانی-مسئول-خسارات-هستندکه-انتساب-خسارت-به-آنان-به-اثبات-برسد
به تاریخ :25/2/74
شماره دادنامه :74/106
مرجع رسیدگی : شعبه 65دادگاه عمومی تهران
خواهان :شرکت سهامی عام (ب ) بمدیریت آقای ناصرباوکالت بانوثریا
خوانده : شرکت (الف ) باوکالت آقای محمود
خواسته : مبلغ 3517 دلارآمریکابابت جبران خسارت
رای دادگاه
خواسته خواهان شرکت ب (سهامی عام )باوکالت ثریابطرفیت خوانده شرکت (الف ) باوکالت محمود مطالبه 3517 دلارآمریکابابت جبران خسارات است .وکیل خواهان درتوضیح دعوی خوداظهارکرده که یک بسته باوزن 21کیلو حاوی تعدادی قطعات یدکی برای شرکت خواهان ازاسپانیاخریداری شده است و به توسط شرکت حمل ونقل بارسلون به مقصدایران ارسال شده است درمقصد (گمرگ شهریار)نمایندشرکت حمل ونقل ،کالاراتحویل گرفته است وآنگاه اطلاعیه ورودکالابرای خواهان ارسال کرده است که پس ازمدتی تاخیربه دلیل تعلل شرکت (الف )بالاخره درگمرگ شهریارودرزمان ترخیص نماینده شرکت خواهان متوجه می شودکه کالای ارائه شده متعلق به گیرنده نیست بلکه کالای دیگرباوزن کمتروبدون علامت برای ترخیص ارائه می شود.نماینده شرکت از ترخیص آن خودداری می کند،بنابراین چون وفق فهرست کالای بارگیری شده در کامیون حامل محموله ،مشخصات کالای شرکت موکل آمده است ولی درمقصدشرکت خوانده بدون توجه ودرنتیجه بی دقتی کالارابعنوان کالای شرکت موکل تحویل گرفته که عوضی بوده است ودرنتیجه این بی توجهی به موکل خسارت واردشده است ومطالبه خسارت وارده که عبارتست ازقیمت کالابه استنادقانون مسئولیت مدنی نموده است .وکیل خوانده درمقام دفاع اولادعوی رامتوجه خوانده (شرکت الف )ندانسته واظهارکرده است که آن شرکت (الف )فقط نماینده متصدی حمل بوده است (شرکت الف )ندانسته واظهارکرده است که آن شرکت (الف )فقط نماینده متصدی حمل بوده است وکلیه مسئولیتهامتوجه متصدی حمل ونقل است .برای تاییداین دفاع خودبه رای وحدت رویه 28/8/63 دیوانعالی کشوراستنادنموده است بعلاوه ایرادمرورزمان مطرح کرده واظهار نموده است که طبق ماده 393قانون تجارت ،مهلت طرح دعوی علیه متصدی حمل تنهاتایکسال پس ازتحویل کالاست وچون دعوی حاضرپس ازاین مدت یکساله طرح شده مسموع نیست دادگاه درجریان رسیدگی ایرادعدم توجه دعوی رابه استنادقسمت اخیررای وحدت رویه کرده است واستنادبه مرورزمان رانیزچون فاقدوجاهت شرعی است واردندانسته است وواردماهیت موضوع شده است و موضوع رابه کارشناس گمرکی ارجاع داده است .کارشناس منتخب واردموضوع مسائل گمرکی شده واظهارکرده که چون کالاتحت رژیم کارنه تیر(کنوانسیون بین المللی حمل ونقل جاده ای )واردگمرک شهریارشده است بنابراین شرکت خوانده مسوول نیست زیراکالاقبل ازبارگیری عوض شده است .
ازسوی وکیل خواهان به این نظریه اعتراض شده است وکارشناس بعدی به دلیل اینکه شرکت الف کارنه تیرکامیون حامل کالارابطورقطعی تسویه کرده است ،شرکت خوانده رامسوول اعلام کرده است .این نظریه ازسوی وکیل خوانده مورداعتراض قرار گرفته است .ازنظردادگاه رسیدگی به اعتراض معنونه تاثیری درحکم قضیه نداردزیراباتوجه به مجموع محتویات پرونده وملاحظات زیر:اولاروابط میان گیرنده کالا(شرکت ب )ومتصدی حمل تابع قرارداد(بارنامه صادره )است بارنامه صادره ،بارنامه حمل مرکب فیاتا معروف به بارنامه اف - بی - ال است بنابراین مفاداین بارنامه نحوه وحدودوظایف ومسئولیتهای طرفین را معین می کندوبعبارتی شروط آن جزتوافقات میان متصدی حمل وگیرنده کالاست اگرچه بارنامه به درخواست فروشنده صادرشده است امااین امربازخودمنطبق بریک قراردادبوده که براساس آن خریدارازفروشنده درخواست کرده که قراردادحمل کالارانیزمنعقدنموده وترتیب ارسال کالارابدهد(زیرا قراردادفروش میان فروشنده وخریدارسی انداف بوده است ) بنابراین اقدامات فروشنده (فروشنده کالا) موثرازطرف خریداربوده ولذاخریدار گیرنده کالارانیزملزم به مفاد بارنامه می نمایدب :باتوجه به اینکه مقررات حاکم برعملیات حمل موضوع این دعوی همان شرایط مندرج دربارنامه اف بی ال است لهذا این دعوی بایدطبق این شرایط حل وفصل شود.این شرایط باتوجه به ماده 10قانون مدنی تاحدی که بایکی ازقواعدامری داخلی برخورد نداشته باشدمعتبرمی باشد.
ج : خواهان دعوی رابراساس قانون مسئولیت مدنی طرح کرده است ومدعی شده که چون براساس بی دقتی وبی احتیاطی شرکت (الف ) بخواهان خسارت واردآمده است لهذاخوانده بایدمسوول اعمال خودباشدو خسارت وارده راجبران کند.ازنظردادگاه اگرچه امکان طرح دعوی علیه هریک ازخدمه ونمایندگان متصدی حمل وجودداردوطرح دعوی علیه این گروه نیز همانگونه که خواهان عمل کرده است براساس شبه جرم (ضمان قهری ) مقدوراست ونه براساس قراردادمانحن فیه شرایط وقوانین رسیدگی به دعوی علیه نمایندگان متصدی رانیزمقررات موردتوافق طرفین (مفادبارنامه صادره ) تعیین کرده است زیرادربارنامه صادره تصریح شده که بارنامه تابع مقررات مندرج درجزوه شماره 298صادره ازسوی آی سی سی(اطاق بازرگانی بین المللی است .
بامراجعه به این جزوه ملاحظه می شودکه درماده 11آن مقررشده است که حمایت هاومسئولیتهای مقرره شامل هرگونه اقدامی است که علیه متصدی حمل مرکب چه براساس قراردادوچه براساس شبه جرم طرح شود.به عبارت دیگرهر دعوائی که مربوط به عملیات حمل موضوع بارنامه صادره باشداعم ازاینکه ناشی ازقراردادباشدیاناشی ازضمانت قهری (شبه جرم )تابع مقررات حاکم بر بارنامه است ولوعلیه نمایندمطرح شودزیرامتصدی حمل ونمایندگان هردواز مزایای مقررات جزوه 298برخوردارندوازاین جهت استنادوکیل خواهان به ماده 1قانون مسئولیت مدنی واردنیست زیرااین استنادبدین معنی است که که مقررات دیگری غیرازمقررات توافق شده حاکم برروابط طرفین شودلهذا دادگاه دلیلی برانطباق موضوع بامقررات قانون مسئولیت مدنی ایران نمی بینداگرچه طرح دعوی بطرفیت نماینده راازآنجاکه براساس شبه جرم مطرح شده ،مسموع میداندبااین توضیح که مقررات مربوط به حل وفصل این دعوی همان مقررات حاکم بربارنامه است .این استنباط دادگاه ازتوجه به کلیه شرایط مندرج درجزوه 298 اتاق تجارت بین المللی مخصوصاماده 5و16آن حاصل شده است .
د: علی الاصول دردعوی مبتنی برمسئولیت غیرقراردادی (شبه جرم )بار اثبات تقصیرخوانده برعهده خواهان است اماآیادرمانحن فیه هم خواهان بایدتقصیرخوانده راثابت کندیااینکه فرض قانونی تقصیرمفروض متصدی حمل ونقل همچنان دراین دعوی نیزحاکم است ؟بنظردادگاه مخصوصا باتوجه به ماده 16جزوه 298اصل تقصیرمفروض حتی دردعوی مبتنی برشبه جرم هم حاکم است یعنی تقصیرخوانده به محض وقوع خسارت مفروض است .اماتنهایک مطلب باقی است :
اگرخوانده دعوی ،خودمتصدی حمل باشدچون مسئولیت اواززمان دریافت کالادرمبداتازمان تحویل آن به گیرنده (یانماینده قانونی )او ادامه دارد، لذانیازی به اثبات امردیگری جزوقوع خسارت نیست ،امادر مانحن فیه چون خوانده دعوی نماینده متصدی حمل است زمانی می توان اورامسئول دانست که علاوه براثبات وقوع ضررهمچنین ثابت شودکه ضرردردوره ای واقع شده که کالاتحت اختیاراوبوده است .اثبات این امربه عهده خواهان است و خواهان بدون اینکه لازم باشدتقصیرنماینده رادروقوع خسارت ثابت کندلااقل بایدثابت کندخسارت وی درطول دوره ای که کالا در اختیار نماینده بوده وارد شده است زیرااساس طرح دعوی برعلیه نماینده ،مسئولیت ناشی ازفعل شخصی است ودرمانحن فیه نیزوقوع ضررثابت است چون طبق قبض انبارگمرکی کالای بدون علامت وباکسروزن به گمرک تحویل شده حال آنکه دربارنامه وهمچنین فهرست بارکامیون مشخصات کالاباذکروزن وعلامت آمده است .نتیجه این تطبیق میان قبض انباروبارنامه این است که کالای متعلق بخواهان مفقودشده است . باتنظیم اعلامیه گمرکی که حاکی ازاین امراست دلیل ظاهری (اماره ) به نفع صاحب کالاایجادشده وقانوناوقوع خسارت ثابت فرض می شود،امابرای اثبات مسئولیت نماینده متصدی حل علاوه براثبات وقوع ضرربایدثابت شود که ضررناشی ازفعل خوانده بوه بعبارتی ضرردرطول دوره ای که کالاتحت اختیار نماینده بوده است واردآمده است .این امرتوسط خواهان به اثبات نرسیده است بلکه صریحااظهارکرده که کالاعوضی تحویل نماینده (خوانده این پرونده ) شده ،دراین اقدام نماینده نقشی نداشته است ولهذافعل اوحتی فعل منفی موجب ورودضررنشده است .درپاسخ به اظهاروکیل خواهان به اینکه نماینده خوانده ، مسوول است چون درزمان دریافت کالاازکامیون دقت کافی مبذول نداشته ، حال آنکه به دلیل عدم مطابقت بایدازتحویل کالاخودداری میکرد تا چنین خسارتی بخواهان واردنشودبایدگفت اولافعلی که (اعم ازمثبت یامنفی ) موجب ورود ضررمی شودبایدمقدم برضررباشد(تقدیم رتبتی یازمانی ) تابتوان ضررراناشی ازآن فعل دانست درمانحن فیه ضرر(فقدان کالا) مقدم برفعل خوانده (عدم تطبیق )است بعلاوه نماینده به اوتفویض شده و اودرهمین حدودبایدعمل کند بنابراین گیرنده نمی تواندمعترض این امرشودکه چرانماینده اقدام خاصی راانجام نداده است واورانماینده خود بپنداردوازاوبه دلیل عدم انجام امر خاصی مواخذه کند.درمانحن فیه وظیفه متصدی حمل تحویل دادن کالادرمقصدبوده است .اوبرای انجام این وظیفه اش می تواندازایادی مختلفی استفاده کند. طرح دعوی مستقیماعلیه نمایندگان وخدمه متصدی حمل تنهادرزمانی میسراست که آنان شخصابه کالاخسارت واردآورده باشند(مسئولیت ناشی ازفعل شخصی ) ودرمانحن فیه بااستنادبه اظهارات وکیل خواهان نماینده (شرکت الف ) شخصاخسارتی به کالاواردنیاورده است .بااین اوصاف چون دلیلی برانتساب ضرروارده به نماینده (خوانده دعوی )وجودنداردمسئولیت اوثابت نیست لذاحکم به بی حقی خواهان صادرواعلام می شودحکم صادره حضوری ودرحدودمقررات ظرف بیست روزپس ازابلاغ قابل تجدیدنظردرمحاکم حقوقی یک تهران می باشد.
دادرس شعبه 65 دادگاه حقوقی 2تهران - محمدرضاکارکن

کتاب : گزیده آرای دادگاههای حقوقی ،مجموعه دوم نشرحقوقدان چاپ اول -1375 صفحه 126-130

37

نوع : آراء و نظریات

شماره انتشار : 106

تاریخ تصویب : 1374/02/25

تاریخ ابلاغ :

دستگاه اجرایی :

موضوع :

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)

    

قانون های مرتبط

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.