نظامنامه بلدیه
مصوب کمیسیون داخله مجلس شورای ملی
مورخ 6 خرداد ماه 1309
قسمت اول - در تشکیلات بلدیه
ماده 1 - به موجب ماده 3 قانون بلدیه مورخه 30 اردیبهشت ماه 1309
بلدیه تشکیل می شود از انجمن بلدی و اداره بلدیه .
فصل اول - در تشکیل انجمن بلدی
ماده 2 - انجمن بلدیه مرکب است از 6 الی 12 نفر موافق تفصیل ذیل :
1 - در پایتخت 12 نفر.
2 - در مرکز ایالات و ولایات درجه اول 9 نفر.
3 - در سایر نقاط 6 نفر.
ماده 3 - انجمن بلدیه به ترتیب ذیل انتخاب و تشکیل می شود:
والی یا حاکم برای تشکیل انجمن نظارت از طبقات مالکین و تجار و اصناف 6
نفر (از هر طبقه دو نفر) را که طرف اعتماد عمومی و معروف به امانت و
دارای سواد باشند دعوت خواهد کرد انجمن نظارت پس از قبول دعوت والی یا
حاکم در محلی که معین شده است حاضر شده و در تخت ریاست حاکم یا نماینده
او تشکیل یافته و به وظایف خود مشغول خواهد شد - برای تحریرات انجمن به
قدر کفایت از اداره ایالتی یا حکومتی منشی معین خواهد شد.
ماده 4 - انجمن نظارت اعلانی مرتب نموده از 2 الی 5 روز قبل از شروع به
انتخاب منتشر خواهد ساخت - اعلان مزبور مطالب ذیل را حاوی خواهد بود:
1 - محل انعقاد انجمن و اوقاتی که برای اخذ رای معین می شود.
2 - شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان به موجب ماده 10.
3 - ترتیب دادن رای با توضیح اینکه دادن رای مخفی است رای دهندگان باید
رای خود را روی کاغذ سفید بی نشان قبلا نوشته و با ورقه سجل احوال خود
همراه داشته باشند.
4 - عده وکلای بلدی که باید انتخاب شوند.
تبصره - عده انتخاب شوندگان باید پنج برابر عده ای باشد که در ماده 2
معین شده است .
ماده 5 - اخذ رای باید در ظرف یک روز به عمل آید که حداقل آن ده ساعت
باشد.
تبصره - انتخاب کنندگان بعد از ارائه ورقه سجل احوال خود که نمره و اسم
انتخاب کنندگان را انجمن نظارت در دفتر مخصوص ثبت خواهد کرد فورا ورقه رای
خود را در حضور نظار در صندوق رای انداخته خارج می شوند.
ماده 6 - استخراج آرا پس از ختم اخذ رای باید به فاصله یک روز شروع
شده و اکثر در ظرف 5 روز خاتمه یابد.
طرز اخذ رای و استخراج آرا و تشخیص حائزین اکثریت مطابق قانون انتخابات
مجلس شورای ملی خواهد بود.
ماده 7 - والی یا حاکم نتیجه استخراج آرا را بلافاصله به وزارت داخله
اطلاع خواهد داد و وزارت داخله مراتب را به هیات دولت پیشنهاد می نماید تا
عده لازم از میان منتخبین تعیین شود و انتصاب آنها بر حسب حکم دولت به عمل
خواهد آمد.
تبصره - تعیین اشخاصی که بیش از سه عشر از عده آرا حداکثر را حائز
باشند بر دارندگان کمتر از سه عشر مقدم خواهند بود.
ماده 8 - انجمن نظارت پس از خاتمه استخراج آرا به فاصله 24 ساعت
صورت مجلس انتخابات را تنظیم و امضا کرده به ایالت یا حکومت تسلیم
می نماید.
ماده 9 - در صورتی که یکی از منتخبین که به سمت عضویت اصلی انجمن بلدی
انتخاب شده اند استعفا یا فوت کند ایالت یا حکومت مراتب را به وزارت داخله
اطلاع خواهد داد تا وزارت داخله از میان بقیه منتخبین یک نفر را به جای
مستعفی یا متوفی معین نماید.
ماده 10 - شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان که به موجب ماده 5
قانون بلدیه باید منحصرا از طبقات سه گانه (تجار و اصناف و مالکین ) باشند
به قرار ذیل است :
الف - شرایط انتخاب کنندگان .
اولا - تبعه دولت ایران باشند.
ثانیا - سن آنها کمتر از بیست سال نباشد.
ثالثا - محکوم به جنحه و جنایت نباشند.
ب - شرایط انتخاب شوندگان :
اولا - تبعه دولت ایران باشند.
ثانیا - سواد فارسی داشته باشند.
ثالثا - سن آنها کمتر از 30 و بیشتر از 60 سال نباشد.
رابعا - در ادارات دولتی استخدام نداشته باشند.
خامسا - محکوم به جنحه و جنایت نباشند.
ماده 11 - شکایت از انتخابات بلدی مانع از جریان امر انتخابات نمی شود
و مرجع رسیدگی شکایات وزارت داخل است .
ماده 12 - وکلای بلدی پس از قبول دعوتنامه ایالت یا حکومت در محلی که
برای آنها مقرر است حضور به هم رسانیده از بین خود یک نفر رییس یک نفر
نایب رییس یک نفر منشی به رای مخفی و اکثریت نسبی انتخاب می نمایند در هر
سال یک مرتبه انتخاب هیات رییسه انجمن تجدید خواهد شد.
ماده 13 - وکلای بلدی قبل از شروع به اجرای وظایف قسم یاد می کنند که
وظایف محوله به خود را با کمال درستی و صداقت و مراقبت انجام بدهند.
ماده 14 - جلسات انجمن با حضور دو ثلث از اعضا رسمیت حاصل می نماید.
ماده 15 - جلسات و آرا انجمن علنی است و اکثریت آرا وقتی حاصل می شود
که بیش از نصف حضار رای بدهند و رای مخفی وقتی گرفته خواهد شد که یک ثلث
از اعضا تقاضا نمایند مگر در مورد وضع عوارض که حتما رای باید علنی باشد.
ماده 16 - هر یک از اعضا انجمن بلدی که در دو جلسه انعقادی متوالیا از
حضور در جلسه بدون عذر موجه خودداری نمود از طرف رییس بلدیه یا حکومت
برای هر مرتبه غیبت اخطار کتبی به عمل آمده و در جلسه سوم رییس بلدیه یا
حکومت مراتب را به وزارت داخله اطلاع خواهد داد تا با رعایت ماده 9 یک نفر
به جای عضو مزبور تعیین و معرفی بشود.
ماده 17 - والی یا حاکم و رییس بلدیه در جلسات انجمن حق شرکت در
مذاکره داشته ولی حق رای ندارند.
ماده 18 - تحریر صورت مذاکرات هر جلسه و تصمیمات انجمن در دفتر مخصوص
به عهده منشی انجمن است .
ماده 19 - جلسات رسمی انجمن ماهی یک مرتبه بیشتر نخواهد بود و در صورت
ضرورت بنا بر پیشنهاد رییس بلدیه ممکن است به طور فوق العاده تشکیل شود.
تبصره - جلسات رسمی انجمن با نظر والی و حاکم در دوماهه اول تشکیل
انجمن بر حسب ضرورت ممکن است متوالی و متناوب تشکیل یابد.
ماده 20 - مطالبی که در انجمن مطرح می شود باید به پیشنهاد کتبی اداره
بلدیه یا تقاضای کتبی یک ثلث از وکلا بلدی یا به موجب تقاضای کتبی ایالت
یا حکومت محل باشد.
ماده 21 - نظامات داخلی انجمن مطابق نظامنامه ای خواهد بود که انجمن
تهیه نموده و وزارت داخله تصویب کرده باشد.
ماده 22 - دوره وکالت وکلا بلدی دو سال شمسی است که از روز انعقاد رسمی
انجمن شروع می شود.
فصل دوم - در تشکیل اداره بلدیه
ماده 23 - اداره بلدیه تحت ریاست یک نفر رییس خواهد بود که از طرف
وزارت داخله معین و منصوب می شود.
تبصره - در جاهایی که وزارت داخله مقتضی بداند ریاست بلدیه را به
عهده شخص حاکم یا نایب الحکومه محل واگذار می نماید.
ماده 24 - اداره بلدیه هر محل به تناسب اهمیت و احتیاجات آن محل دارای
اعضا و اجزای اداری و مستخدمین جزو خواهد بود و انتصاب آنها به خدمات
بلدیه با رعایت مقررات قانون استخدام کشوری بر حسب پیشنهاد اداره بلدیه و
حکم وزارت داخله صورت خواهد گرفت .
ماده 25 - مجموع حقوق اعضا و مستخدمین اداری بلدیه نباید از میزان عشر
عایدات سالیانه بلدیه هر محل تجاوز نماید.
ماده 26 - مستخدمین جزو دون اشل از پرداخت کسور تقاعد معاف خواهند بود.
قسمت دوم - در وظایف
فصل سوم - در وظائف انجمن بلدی
ماده 27 - وظائف انجمن بلدی به شرح ذیل است :
1 - تعیین نوع و میزان عوارض بلدی و پیشنهاد آن به توسط رییس بلدیه
به وزارت داخله برای موافقت هیات دولت .
2 - مطالعه در بودجه بلدیه که اداره بلدیه تنظیم نموده باشد و بعد از
تصویب انجمن برای جلب موافقت به وزارت داخله فرستاده شود.
3 - مطالعه در تهیه وسائل برای توسعه معارف حوزه بلدی .
4 - نظارت در جمع و خرج عوائد و عوارض بلدیه و رسیدگی به محاسبات
بلدیه و تفریغ بودجه آن .
5 - مطالعه در پیشنهادهای اداره بلدیه راجع به تغییر نقشه شهر.
6 - مطالعه در طرز پرداخت و تامین قیمت اراضی و ابنیه اشخاص در
مواقعی که تغییر نقشه شهر ضرورت پیدا کند و اداره بلدیه آن را پیشنهاد
نماید.
7 - مطالعه در کلیه پیشنهادهای اداره بلدیه راجع به اصلاحات بلدی و
آنچه که مربوط به وظایف اداره بلدیه است .
ماده 28 - انجمن می تواند از نظریات اصلاحی اهالی استفاده نموده و اگر
صلاح دید به آنها ترتیب اثر بدهد.
فصل چهارم - در وظایف اداره بلدیه
ماده 29 - وظائف اداره بلدیه به قرار ذیل است :
1 - پیشنهاد نوع و میزان عوارض و عایدات بلدی به انجمن .
2 - تنظیم بودجه و اعتبارات آن و تسلیم آن برای تصویب انجمن و ارسال
آن برای جلب موافقت وزارت داخله .
تبصره - اداره بلدیه چهار ماه به آخر هر سال مانده بودجه سال آینده
خود را تنظیم نموده به انجمن خواهد داد و انجمن در ظرف دو هفته مطالعات
خود را در بودجه به عمل آورده و پس از تصویب آن به وسیله اداره بلدیه به
وزارت داخله ارسال خواهد داشت که بعد از موافقت وزارت داخله یک ماه قبل
از آخر سال بودجه ابلاغ شود.
3 - فروش اموال منقول و غیر منقول متعلق به بلدیه و خرید اموال منقول
و غیر منقول برای بلدیه با نظارت انجمن و تصویب وزارت داخله .
4 - قبول اعانه به نام شهر.
5 - پیشنهاد تغییر نقشه شهر و تامین قیمت عادله اراضی و ابنیه متعلق
به اشخاص .
6 - تهیه میدانهای عمومی برای خرید و فروش ارزاق و غیره .
7 - تصدی در جمع آوری عایدات بلدیه و مراقبت نمودن در رسانیدن آن به
مصرف خود در حدود بودجه و اجازه وزارت داخله .
تبصره - بلدیه برای نگاهداری محاسبه عایدات و مصارف باید دارای دفاتر
منظم جمع و خرج بوده و علاوه بر اینکه در آخر هر ماه صورت محاسبات آن ماه
خود را به وزارت داخله ارسال می دارد باید هر شش ماه یک مرتبه صورت عواید
و مصارف خود را برای اطلاع عمومی اهالی محل منتشر سازد.
8 - اداره کردن اموال منقوله و غیر منقوله متعلق به بلدیه .
9 - مراقبت در تهیه وسایل فراوانی و ارزانی ارزاق و احتیاجات عمومی
خصوصا در مواقع سختی و قحطی .
10 - نظارت و تفتیش در صحت اوزان و مقیاسها.
11 - توسعه معابر عمومی و ساختمان خیابانها و پلها و زیرآبهای شهر و
احداث باغهای ملی و تفرجگاه عمومی و مریضخانه ها و دارالمساکین و
دارالمجانین و سایر موسسات خیریه .
12 - مراقبت کامل در نظافت و روشنایی و آراستگی شهر مطابق احتیاجات
محلی .
13 - تهیه احصاییه های مربوط به امور بلدی .
14 - مراقبت در امور صحی حوزه بلدی و معاونت عمومی به توسط شعبه های
طبی امدادی و مریضخانه های بلدی و دارالمجانین و سایر موسسات خیریه و حفظ
اطفال بی صاحب و اتخاذ تدابیر لازم در مواقع بروز امراض مسریه و مراقبت در
انتظام امور غسالخانه ها و قبرستانها و اهتمام در اجرای تعلیمات و شرایط
صحی در کارخانجات و مراقبت در پاکیزگی حمامها و تنظیم امور میاه و تنقیه
قنوات حوزه بلدی .
15 - اقدامات لازمه بر ضد حریق و سیل .
16 - جلوگیری از تکدی و واداشتن متکدیان به کارهای صنعتی .
17 - حفظ ابنیه و آثار قدیمه که اختصاص به شهر داشته باشد.
18 - حفظ و تکمیل نظامات صنفی و رفع اختلافات مربوطه به آن .
19 - مدعی و مدعی علیه واقع شدن در محاکم .
20 - تعیین و تعدیل نرخ گوشت و نان و سایر ارزاق و مصالح بنایی و
میزان کرایه وسائط نقلیه مربوط به حوزه بلدی .
21 - تهیه قراردادهای لازم برای تسهیل امر قصابی و خبازی و محدود
نمودن آن در موقع ضرورت .
ماده 30 - از وظائف مفصله فوق آنچه در درجه اول واقع است و باید مورد
توجه و اهتمام مخصوص اداره بلدیه باشد عبارت از فقرات ذیل است :
نگاهداری و تعمیر و تنظیف و روشنایی معابر.
تنظیم و پاکیزه کردن آبها - تنظیم امور ارزاق .
سایر وظائف مقرره را اداره بلدیه در حدود عواید و اعتباراتی که به دست
می آورد با موافقت و نظارت انجمن بلدی متدرجا انجام خواهد داد.
قسمت سوم - مواد متفرقه
فصل پنجم
ماده 31 - کلیه عوارض و عایداتی که بعدها برای بلدیه وضع و تصویب
می شود به مصرف بلدی می رسد و متصدی وصول و خرج آن خود بلدیه است .
ماده 32 - مالیات مستغلات و سهم ذبایح و سایر عوائدی که قانونا به
بلدیه ها اختصاص دارد و متصدی وصول آن وزارت مالیه است و همچنین عایداتی
که ممکن است بعدها به وسیله وزارت مالیه یا ادارات دیگر برای بلدیه وصول
و جمع آوری شود پس از وصول مالیه بلافاصله به بلدیه هر محل تسلیم نموده و
تصدی جمع و خرج آن با خود بلدیه خواهد بود.
ماده 33 - اداره بلدیه هر 6 ماه یک بار صورت جامعی از کلیه اموال
منقوله و غیر منقوله متعلق به بلدیه ترتیب داده به ضمیمه راپورت اقدامات
خود توسط ایالت یا حکومت به وزارت داخله خواهد فرستاد و سالی یک بار
عملیات یک ساله خود را برای اطلاع عمومی طبع و نشر خواهد کرد.
رییس بلدیه واسطه ارتباط انجمن با وزارت داخله خواهد بود.
ماده 34 - ولات و حکام حق تفتیش و رسیدگی در اداره بلدیه و دوائر جز آن
دارند و هر گاه مشاهده کنند که اقداماتی برخلاف مقررات و تعلیمات صادره به
عمل آمده است باید به بلدیه اخطار نمایند تا در ترمیم آن اقدام کند راپرت
قضیه را نیز به وزارت داخل بفرستند.
ماده 35 - در مواردی که انجمن نسبت به پیشنهادهای رییس بلدیه یا حاکم
محل اعم از بودجه و غیره موافقت ننماید و اختلاف نظری حاصل گردد انجمن
باید منتها در ظرف یک هفته دلیل عدم موافقت خود را کتبا اظهار و رییس
بلدیه یا حاکم محل را اقناع کند و در صورتی که حاکم یا رییس بلدیه به
دلایل انجمن قانع و متقاعد نشدند مراتب را به وزارت داخله اطلاع می دهند و
رای وزارت داخله قاطع خواهد بود.
ماده 36 - حوزه بلدیه عبارت از محوطه شهر است به استثنا تهران که حوزه
آن قبلا معین شده است .
این نظامنامه که مشتمل بر 36 ماده است به موجب ماده پنجم قانون بلدیه
مصوب 30 اردیبهشت ماه 1309 در تاریخ 6 خرداد ماه 1309 به تصویب کمیسیون
پارلمانی داخله رسیده است .
رییس مجلس شورای ملی - دادگر
مواد الحاقیه
ماده اول - در نقاطی که قرائت آرا در ظرف پنج روز خاتمه پیدا نکرد
وزارت داخله مجاز است تمدید مدت بدهد تا قرائت کلیه آرا خاتمه پیدا کند.
ماده دوم - هر گاه از منتظرین خدمت دولت برای عضویت انجمن بلدیه تهران
انتخاب شوند دولت حق انتخاب آنها را خواهد داشت .
ماده سوم - برای طرز وصول عوارض بلدی وزارت داخله نظامنامه لازمه را
تهیه خواهد کرد که به وسیله بلدیه ها به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده چهارم - به کلیه بلدیه های تهران و ایالات و ولایات اجازه داده
می شود نسبت به اجرا وظایف خود اعم از آنچه در نظامنامه مصوبه به قانون
بلدیه ها مورخه ششم خرداد ماه 1309 مصرح است و کلیه آنچه را که وزارت
داخله از وظایف بلدیه ها تشخیص می دهد نظامنامه های لازمه را با موافقت
انجمن های بلدی تدوین نموده و پس از تصویب وزارت داخله به موقع اجرا
گذارند
نوع : آیین نامه
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1309/03/06
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون منع خرید و فروش برده در خاک ایران و آزادی برده در موقع ورود به مملکت قانون تبصره الحاقی به ماده پانزدهم نظامنامه داخلی مجلس شورای ملی
