قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار (بخش2)
مقرره 5. 2 بازگرداندن به وطن
هدف: تضمین این‌که دریانوردان توانایی بازگشت به وطن را دارند.
1ـ دریانوردان این حق را دارند که بدون صرف هیچ گونه هزینه‌ای، تحت شرایط مندرج در این مجموعه قوانین به کشور خود بازگردانده شوند.
2ـ هر عضو باید کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند را ملزم نماید تا طبق مفاد این مجموعه قوانین، تأمین مالی مورد نیاز برای تضمین بازگرداندن دریانوردان به وطن را در نظر گیرند.
استاندارد 5. 2 الف ـ بازگرداندن به وطن
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن، تحت شرایط زیر این حق را دارند که به وطن بازگردانده شوند:
الف) اگر قرارداد کار دریانوردان در حالی که خارج از کشور هستند، به اتمام برسد؛
ب) هنگامی که قرارداد کار دریانوردان خاتمه یافته است:
(1) توسط مالک کشتی؛ یا
(2) توسط دریانورد به دلایل موجه؛ و همچنین
پ) هنگامی که دریانورد بر مبنای قراردادکار منعقده، دیگر توانایی انجام وظایف خود را ندارد یا انتظار نمی‌رود که بتواند در شرایط خاصی آنها را انجام دهد.
2ـ هر عضو باید تضمین نماید در قوانین و مقررات آن یا اقدامات دیگر یا در توافقهای جمعی، مفاد مناسبی وجود دارد که شرایط زیر را تعیین می‌نماید:
الف) شرایطی که در آن دریانوردان دارای حق بازگرداندن به وطن، طبق جزء‌های (ب) و (پ) بند (1) این استاندارد، می‌باشند؛
ب) حداکثر مدت زمان خدمت بر روی کشتی که متعاقب آن دریانورد دارای حق بازگرداندن به وطن میباشد. این مدت زمانی نباید کمتر از دوازده ماه باشد؛ و
پ) حقوق کاملی که باید برای بازگرداندن به وطن توسط مالک کشتی تأمین شود، و شامل موارد مربوط به مسافت بازگشت، نوع حمل و نقل، هزینه‌های متفرقه و دیگر اقداماتی است که توسط مالک کشتی انجام می‌گیرد.
3ـ هر عضو باید مالکین کشتی را از دریافت پیش پرداخت در بدو استخدام دریانوردان بابت هزینه بازگرداندن آنها به وطن و نیز جبران هزینه‌های مذکور از طریق حقوق یا دستمزد دریانوردان، منع نماید، به¬جز در جایی که دریانورد طبق قوانین و مقررات ملی یا تدابیر دیگر یا توافقهای جمعی، در وضعیت جدی قصور و کوتاهی نسبت به تعهدات اشتغال خود قرار داشته باشد.
4ـ قوانین و مقررات ملی نباید لطمه‌ای به هرگونه حق مالک کشتی مبنی بر تحت پوشش قراردادن هزینه‌های بازگرداندن به وطن دریانوردان بر مبنای ترتیبات قراردادی شخص ثالث بزند.
5 ـ اگر مالک کشتی در انجام اقدامات لازم یا پرداختن هزینه‌های مربوط به بازگرداندن دریانوردانی که دارای حق بازگرداندن به وطن هستند، کوتاهی نماید:
الف) مقام صلاحیتدار عضوی که کشتی مورد نظر حامل پرچم آن میباشد، باید ترتیبات لازم برای بازگرداندن دریانوردان مربوط به وطن را فراهم نماید. اگر مقام مذکور در انجام این کار کوتاهی نماید، دولتی که دریانوردان باید از آن به کشور خود بازگردانده شوند یا دولتی که دریانوردان تبعه آن می‌باشند، می‌توانند نسبت به بازگرداندن آنها به وطن، اقدام لازم را انجام داده و هزینه مربوط را از عضوی که کشتی مزبور حامل پرچم آن میباشد، بازخواست نماید؛
ب) عضوی که کشتی مورد نظر حامل پرچم آن میباشد، می‌تواند هزینه‌هایی را که بابت بازگرداندن دریانوردان به وطن متحمل شده است، از مالک کشتی بازخواست نماید؛
پ) هزینه‌های مربوط به بازگرداندن دریانوردان به وطن، به هیچ وجه نباید بر عهدة دریانوردان باشد، به¬جز موردی که در بند (3) این استاندارد مورد اشاره قرار گرفته است.
6 ـ با درنظر گرفتن اسناد قابل اجراء بین‌المللی، از جمله مقاوله‌نامه توقیف کشتیها مصوب 1999 میلادی (1378 هـ.ش)، کشور عضوی که هزینه‌های مربوط به بازگرداندن دریانوردان به وطن را طبق این مجموعه قوانین پرداخت نموده است، می‌تواند نسبت به توقیف یا درخواست توقیف کشتیهای مالک کشتی مربوط، تا زمانی که طبق بند (5) این استاندارد بازپرداخت هزینه‌ها صورت گیرد، اقدام نماید.
7ـ هر عضو باید شرایط لازم را برای بازگرداندن به وطن دریانوردان شاغل در کشتیهایی که در بنادر آن توقف نموده یا از قلمرو یا آبهای داخلی آن عبور می‌نمایند و نیز جایگزینی آنها بر روی عرشه، فراهم نماید.
8 ـ به‌ویژه، یک عضو نباید حق بازگرداندن به وطن هر دریانورد را به خاطر شرایط مالی مالک کشتی یا به‌دلیل عدم توانایی مالک کشتی یا عدم تمایل وی به جایگزینی دریانورد، مورد امتناع قرار دهد.
9ـ هر عضو باید مقرر نماید که کشتیهای حامل پرچم آن، یک نسخه از قوانین ملی قابل اجراء در مورد بازگرداندن به وطن دریانوردان را به‌صورت مکتوب و به یک زبان مناسب در اختیار داشته و در دسترس دریانوردان قرار دهد.
دستورالعمل 2.5 ب ـ بازگرداندن به وطن
دستورالعمل 1. 5. 2 ب ـ حق بازگرداندن به وطن
1ـ دریانوردان باید در موارد زیر حق بازگشت به وطن را داشته باشند:
الف) در مورد مشمول جزء (الف) بند (1) استاندارد 5. 2 الف، به محض انقضاء زمان اطلاعیه ارائه شده طبق مفاد قرارداد کار دریانوردان؛
ب) در موارد مشمول جزء‌های (ب) و (پ) بند (1) استاندارد 5. 2 الف:
(1) در صورت بیماری یا آسیب¬دیدگی یا هر دلیل پزشکی دیگر که مستلزم بازگرداندن دریانورد به وطن است، چنانچه از نظر پزشکی قادر به سفر باشند؛
(2) در صورت شکستن یا غرق کشتی؛
(3) در شرایطی که مالک کشتی به دلیل ورشکستگی، فروش کشتی، تغییر کشور ثبت کشتی یا هرگونه دلایل مشابه دیگر، قادر به انجام تعهدات قانونی یا قراردادی خود به عنوان کارفرما در برابر دریانوردان نباشد؛
(4) در شرایطی که کشتی عازم یک منطقة جنگی است، همان‌گونه که توسط قوانین و مقررات ملی یا قرارداد کار دریانوردان تعیین‌شده است، و دریانورد تمایل ندارد که عازم آن مکان شود؛
(5) در صورت خاتمه یا تعلیق اشتغال دریانورد طبق رأی داوری یا توافق جمعی، یا خاتمه اشتغال به هر دلیل مشابه دیگر.
2ـ در تعیین حداکثر زمان خدمت بر روی کشتی که برمبنای آن دریانورد حق بازگرداندن به وطن را دارا می¬باشد، طبق مفاد این مجموعه قوانین، باید عواملی که محیط کار دریانورد را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مدنظر قرار گیرد. هر عضو باید در هر جایی که امکان دارد، سعی نماید تا این مدت زمان را با توجه به پیشرفتها و تحولات فن¬آوری، کاهش دهد و در این راستا از توصیة ارائه شده در این خصوص توسط کمیسیون مشترک دریایی نیز استفاده نماید.
3ـ هزینه¬هایی که طبق استاندارد 5. 2 الف برای بازگرداندن دریانوردان به عهدة مالک کشتی میباشد، باید حداقل شامل موارد زیر باشد:
الف) سفر تا مقصد تعیین‌شده برای بازگردندان به وطن دریانوردان، طبق بند (6) این دستورالعمل؛
ب) محل سکونت و تغذیه دریانوردان از زمانی که کشتی را ترک می¬نمایند، تا زمانی که به مقصد بازگشت به وطن می¬رسند؛
پ) دستمزد و کمک هزینه¬های دریانورد از زمانی که وی کشتی را ترک می¬نماید، تا زمانی که به مقصد بازگشت به وطن می¬رسد، چنانچه این امر در قوانین و مقررات ملی یا توافقهای جمعی پیش¬بینی شده باشد؛
ت) حمل سی کیلوگرم بار شخصی دریانوردان تا مقصد بازگشت به وطن؛
ث) درمان پزشکی در هنگام لزوم، تا این‌که دریانوردان از لحاظ پزشکی آمادگی سفر تا مقصد بازگشت به وطن را داشته باشند.
4ـ زمان سپری شده در انتظار بازگشت به وطن و نیز مدت سفر، نباید از مرخصی با حقوق متعلق به دریانوردان، کسر شود.
5 ـ مالکین کشتی باید ملزم شوند تا هزینه¬های مربوط به بازگرداندن دریانوردان به وطن را تا زمان رسیدن دریانوردان مربوط به مقصد، طبق مفاد این مجموعه قوانین یا از طریق تأمین اشتغال مناسب برروی کشتی عازم به یکی از مقصدهای مورد نظر، تقبل نمایند.
6 ـ هر عضو باید مطمئن شود که مالکین کشتی مسؤولیت مربوط به بازگرداندن دریانوردان به وطن را از طریق اعمال شیوة مناسب و سریع، بر عهده گرفته¬اند. شکل متعارف انتقال باید از راه هوایی باشد. عضو باید مقصدهایی که دریانوردان می¬توانند به آنها بازگردانده شوند را تعیین نماید. مقصدهای مذکور باید شامل کشورهایی باشد که دریانوردان با آن ارتباطی واقعی دارند، از جمله:
الف) مکانی که دریانورد در آن توافق نموده تا مشغول به کار شود؛
ب) مکانی که توسط توافق جمعی تعیین‌شده است؛
پ) کشور محل اقامت دریانورد؛ یا
ت) هر مکان دیگری که طرفین در هنگام شروع کار موافقت نموده¬اند.
7ـ دریانوردان این حق را دارند که از میان مقصدهای تعیین‌شده، مکان مورد بازگشت خود را انتخاب نمایند.
8 ـ اگر دریانوردان در طول مدت زمان معقولی که توسط قوانین و مقررات ملی یا توافقهای جمعی تعیین می¬شود، از حق بازگشت به وطن استفاده ننمایند، این حق از آنها سلب خواهد شد.
دستورالعمل 2. 5. 2 ب ـ اجراء توسط اعضاء
1ـ هرگونه کمک عملی ممکن باید در قبال دریانوردی که در یک بندر خارجی در حین بازگشت به وطن سرگردان یا بازگشت به وطن وی دچار تأخیر شده است، انجام گیرد. مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که نماینده محلی یا کنسولی کشور صاحب پرچم وکشور متبوع یا کشور محل اقامت دریانورد، به‌طور مناسب و فوری از موضوع آگاه می‌شوند.
2ـ هر عضو باید مطمئن شود که در موارد زیر، قوانین مناسب وضع شده است:
الف) برای بازگشت دریانوردان شاغل برروی کشتی حامل پرچم یک کشور خارجی که در یک بندر خارجی، به دلایلی که آنها مسؤول آن نیستند، در ساحل پیاده شده¬اند:
(1) به بندری که در آن دریانورد مربوط مشغول به کار شده است؛ یا
(2) به بندری واقع در کشور متبوع دریانورد یا کشور محل اقامت وی، به گونه¬ای مناسب؛ یا
(3) به بندر دیگر توافق شده بین دریانورد و فرمانده کشتی یا مالک کشتی، با تأیید مقام صلاحیتدار یا تحت حفاظتهای مناسب دیگر؛
ب) برای حفظ و مراقبت درمانی از دریانوردان شاغل برروی کشتی حامل پرچم یک کشور خارجی که در یک بندر خارجی به‌دلیل بیماری یا آسیب¬دیدگی ناشی از خدمت برروی کشتی، نه به‌دلیل قصور عمدی، پیاده شده¬اند.
3ـ اگر دریانوردان زیر هجده سال شاغل برروی کشتی، پس از حداقل چهارماه از زمان اولین سفر دریایی خارجی آنها مشخص شود که برای زندگی در دریا مناسب نمی‌باشند، باید بدون صرف هزینه از اولین بندر مناسب محل توقفی که در آن خدمات کنسولی دولت صاحب پرچم، یا دولت متبوع یا دولت محل اقامت آنها وجود دارد، به وطن بازگردانده شوند. گزارش مربوط به این بازگردانی، همراه با ذکردلایل مربوط، باید به اطلاع مقامی برسد که اوراق صلاحیت دریانوردان جوان مربوط را برای اشتغال در دریا صادر نموده است.
مقرره 6. 2ـ پرداخت غرامت به دریانورد به‌دلیل فقدان یا غرق کشتی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان به هنگام فقدان یا غرق شدن کشتی، غرامت دریافت می¬نمایند.
دریانوردان این حق را دارند که در هنگام آسیب¬دیدگی، زیان یا بی‌کاری ناشی از فقدان یا غرق شدن کشتی، غرامت کافی دریافت نمایند.
استاندارد 6. 2 الف ـ پرداخت غرامت به دریانورد به‌دلیل فقدان یا غرق کشتی
1ـ هر عضوباید قواعدی را وضع نماید که اطمینان حاصل شود در تمام موارد مربوط به فقدان یا غرق هرگونه کشتی، مالک کشتی به هریک از دریانوردان شاغل در کشتی در قبال بی‌کاری ناشی از این فقدان، یا غرق کشتی، خسارت پرداخت نماید.
2ـ قواعد موضوع بند (1) این استاندارد نباید لطمه‌ای به هرگونه حقوق دریانوردان به موجب قوانین ملی عضو مربوط، در هنگام بروز خسارات یا آسیب‌دیدگی¬های ناشی از فقدان یا غرق کشتی، بزند.
دستورالعمل 6. 2 ب ـ غرامت دریانورد به‌دلیل فقدان یا غرق کشتی
دستورالعمل 1. 6. 2 ب ـ محاسبه غرامت بی‌کاری
1ـ غرامت بی‌کاری ناشی از فقدان یا غرق کشتی باید به همان نرخ دستمزد قابل پرداخت بر مبنای قرارداد کار منعقده، در ازاءِ روزهایی که دریانورد واقعاً بی‌کار بوده است، پرداخت شود ولی کل خسارت قابل پرداخت به هر دریانورد، محدود به دو ماه دستمزد می¬باشد.
2ـ هر عضو باید تضمین‌نماید که دریانوردان برای جبران چنین‌غرامت‌هایی، از همان شیوه‌ها و ابزارهای قانونی برخوردار هستند که برای وصول مزدهای معوقه خود در طول خدمت برخوردار می¬باشند.
مقرره 7. 2 ـ سطوح نیروی انسانی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان برروی کشتیهایی کار می¬کنند که نفرات کافی را برای عملکرد ایمن، کارآمد و امن کشتی، در اختیار دارند.
هر عضو باید مقرر نماید که تمامی کشتیهای حامل پرچم آن، دریانوردان کافی را برای عملکرد ایمن و کارآمد کشتیها، با در نظر گرفتن امنیت کامل در تمامی شرایط، و با توجه به نگرانی‌های نسبت به خستگی مفرط دریانوردان و شرایط و ماهیت خاص سفر دریایی، در اختیار دارند.
استاندارد 7. 2 الف ـ سطوح نیروی انسانی
1ـ هر عضو باید مقرر نماید که تمامی کشتیهای حامل پرچم آن کشور، دریانوردان کافی را برای عملکرد ایمن و کارآمد کشتیها، با در نظر گرفتن امنیت کامل، در اختیار دارند. هر کشتی باید دارای خدمه کافی، در تعداد و صلاحیت، باشد تا ایمنی و امنیت کشتی و نفرات حاضر در آن را در تمامی شرایط کاری، طبق سند حداقل ایمنی نیروی انسانی یا سندی مشابه که توسط مقام صلاحیتدار صادر شده و منطبق با استانداردهای این مقاوله‌نامه می¬باشد، تضمین نماید.
2ـ در هنگام تعیین، تصویب یا بازنگری در سطوح نیروی انسانی، مقام صلاحیتدار باید از اعمال ساعات بیش از حد کار اجتناب نموده یا آن را به حداقل برساند تا مطمئن شود استراحت کافی و کاهش خستگی مفرط در سطوح نیروی انسانی را طبق اصول مندرج در اسناد حاکم بین¬المللی، به ویژه اسناد متعلق به سازمان بین‌المللی دریا نوردی، در نظر گرفته است.
3ـ در تعیین سطوح نیروی انسانی، مقام صلاحیتدار باید تمامی شرایط مندرج در مقرره 2. 3 و استاندارد 2. 3 الف مربوط به غذا و تهیه غذا را در نظر گیرد.
دستورالعمل 7. 2 ب ـ سطوح نیروی انسانی
دستورالعمل 1. 7. 2 ب ـ حل و فصل اختلاف
1ـ هر عضو باید نظام کارآمدی را برای رسیدگی و حل و فصل شکایات یا اختلافات مرتبط با نیروی انسانی شاغل برروی کشتی، تأمین نموده یا متقاعد شود که چنین نظامی تأمین شده است.
2ـ نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی باید در فرآیند انجام چنین نظامی، با یا بدون حضور افرادی دیگر یا مقامات مسؤول، مشارکت داشته باشند.
مقرره 8. 2 ـ توسعه مهارت و حرفه و فرصتهایی برای اشتغال دریانوردان
هدف: ارتقاء حرفه و توسعه مهارت و فرصتهای شغلی برای دریانوردان.
هر عضو باید سیاستهایی ملی به منظور ارتقاءِ اشتغال در بخش دریایی و نیز حمایت از توسعة مهارت و حرفه و فرصتهای شغلی بیشتر برای دریانوردان مقیم در قلمرو خود، داشته باشد.
استاندارد 8. 2 الف ـ توسعه مهارت و حرفه و فرصت¬هایی برای اشتغال دریانوردان
1ـ هر عضو باید سیاستهایی ملی در خصوص حمایت از توسعه مهارت و حرفه و فرصتهایی برای اشتغال دریانوردان، به منظور تأمین نیروی کار ماهر و با ثبات در بخش دریایی، داشته باشد.
2ـ هدف از سیاستهای موضوع بند (1) این استاندارد باید کمک به دریانوردان در جهت تقویت مهارتها، شرایط لازم و فرصتهای اشتغال آنها باشد.
3ـ هر عضو باید پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی متبوع، همراه با آموزشهای جاری، اهداف مشخصی را برای راهنمایی شغلی، آموزش و تربیت دریانوردانی که وظیفة آنها برروی کشتی در وهله اول مرتبط با جهت¬یـابی و عملکرد ایمنی کشتی می¬باشد، تعیین نماید.
دستورالعمل 8. 2 ب ـ توسعه مهارت و حرفه و فرصتهایی‌برای اشتغال دریانوردان
دستورالعمل 1. 8. 2 ب ـ اقداماتی در جهت ارتقاء حرفه و توسعه مهارت و فرصتهایی برای اشتغال دریانوردان
اقدامات مورد نظر جهت دستیابی به اهداف موضوع استاندارد 8. 2 الف می¬تواند شامل موارد زیر باشد:
الف) قراردادهایی که در آنها توسعة حرفه و آموزش مهارتها توسط مالک کشتی یا سازمان مالکین کشتی، پیش¬بینی شده است؛ یا
ب) اتخاذ ترتیباتی برای‌ارتقاء اشتغال از طریق ایجاد و نگهداری دفاتر ثبت‌نام یا فهرست دریانوردان واجد شرایط بر مبنای گروه شغلی آنها؛ یا
پ) ارتقاء فرصتها، هم برروی کشتی و هم در ساحل، در خصوص آموزش و تربیت بیشتر دریانوردان برای توسعه مهارتها و صلاحیتهای قابل انتقال به منظور حفظ و نگهداری کار شایسته، به‌طوری که بهبود چشم¬اندازهای اشتغال فردی و برآورده نمودن شرایط مربوط به تغییرات فن¬آوری و شرایط بازار کار در صنعت دریایی را به‌دنبال داشته باشد.
دستورالعمل 2 .8 .2 ب ـ دفتر ثبت دریانوردان
1ـ هرگاه اشتغال دریانوردان بر پایه دفاتر ثبتی و فهرستها استوار باشد، این دفاتر ثبتی و فهرستها باید به شیوه¬ای که توسط قانون یا رویة ملی یا توافق جمعی تعیین میشود، تمامی گروه‌های شغلی دریانوردان را شامل شود.
2ـ دریانوردان ثبت شده در چنین دفتر ثبتی یا فهرستی، باید دارای اولویت استخدام برای دریانوردی باشند.
3ـ دریانوردان ثبت شده در چنین دفتر ثبتی یا فهرستی، باید طبق روشی که توسط قانون یا رویة ملی یا توافق جمعی تعیین می¬شود، مهیا برای کار باشند.
4ـ تا حدی که قوانین یا مقررات ملی اجازه می¬دهد، باید به‌صورت ادواری در تعداد دریانوردان موجود در چنین دفاتر ثبتی یا فهرستها، تجدیدنظر شود به‌طوری که سطوح منطبق با نیازهای صنعت دریایی حاصل شود.
5 ـ هرگاه کاهش تعداد دریانوردان موجود در چنین دفتر ثبتی یا فهرستی ضروری باشد، باید تمامی تدابیر مناسب برای پیشگیری یا کاستن از اثرات زیانبار آن در قبال دریانوردان، با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور مربوط، مدنظر قرار گیرد.
عنوان 3: محل اقامت، امکانات تفریحی، غذا و تهیه غذا
مقرره 1. 3ـ محل اقامت و امکانات تفریحی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان دارای محل اقامت و امکانات تفریحی شایسته‌ای بر روی کشتی می‌باشند.
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که کشتیهای حامل پرچم آن، محل اقامت و امکانات تفریحی شایسته‌ای را برای کار یا زندگی (یا هر دو) دریانوردان، سازگار با ارتقاء بهداشت و سلامت آنها، تأمین نموده است.
2ـ الزامات مندرج در این مجموعه قوانین که مقررات مربوط به ساختمان و تجهیزات کشتی را اجراء می‌نماید، فقط در قبال کشتیهایی قابل اعمال است که همزمان یا پس از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این مقاوله‌نامه برای عضو مربوط، ساخته شده باشند. برای کشتیهایی که قبل از این تاریخ ساخته شده‌اند، باید تا جایی که قابل اجراء میباشد، طبق قانون یا رویه ملی عضو مربوط و تا قبل از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این مقاوله‌نامه، الزامات مرتبط با ساختمان و تجهیزات کشتی که در مقاوله‌نامه محل اقامت خدمه کشتی (نسخه تجدیدنظر شده) مصوب 1949 میلادی (1328 هـ.ش) (شماره 92) و مقاوله‌نامه محل اقامت خدمه کشتی (مقررات تکمیلی) مصوب 1970 میلادی (1349 هـ.ش) (شماره 133) مورد اشاره قرار گرفته است، اعمال شود. یک کشتی، هنگامی که سازه تحتانی آن نصب شده یا هنگامی که در مرحله مشابهی از این ساخت قرار دارد، به عنوان یک کشتی ساخته شده تلقی میشود.
3ـ به¬جز در شرایطی که به نحو دیگری به طور صریح مقرر شده است، هرگونه الزامات به موجب اصلاحیه‌این مجموعه قوانین که مرتبط با مفاد محل اقامت و امکانات تفریحی دریانوردان میباشد، فقط در مورد کشتیهایی اعمال خواهد شد که هـمزمان یا پـس از تاریخ لازم‌الاجراء شـدن اصلاحیـه مـذکور برای عضـو مربـوط، ساخته شده باشد.
استاندارد 1. 3 الف ـ محل اقامت و امکانات تفریحی
1ـ هر عضو باید قوانین و مقرراتی را به تصویب برساند که کشتیهای حامل پرچم آن را ملزم نماید:
الف) استانداردهای حداقلی را تأمین نماید که هرگونه محل اقامت برای دریانوردان، کار یا زندگی بر روی کشتی (یا هر دو) را که طبق مفاد مربوط به این استاندارد، شایسته و ایمن میباشد، تضمین نماید؛ و
ب) به منظور تضمین مطابقت اولیه و جاری با استانداردهای مذکور، مورد بازرسی قرار گیرد.
2ـ در توسعه و اعمال قوانین و مقررات مربوط به اجراء این استاندارد، مقام صلاحیتدار پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط باید:
الف) مقرره 3. 4 و مفاد مرتبط با این مجموعه قوانین در خصوص حمایت بهداشتی و ایمنی و نیز پیشگیری از حوادث را در پرتو نیازهای خاص دریانوردانی که بر روی کشتی کار و زندگی می‌کنند، مدنظر قرار دهد؛ و
ب) توجه مقتضی را نسبت به دستورالعملهای موضوع بخش « ب» این مجموعه قوانین، لحاظ نماید.
3ـ بازرسیهای لازم به موجب مقرره 4. 1. 5 باید انجام شود، هنگامی که:
الف) یک کشتی به ثبت رسیده یا مجدداً به ثبت رسیده است؛ یا
ب) محل اقامت دریانورد بر روی کشتی، به‌طور اساسی تغییر یافته است.
4ـ مقام صلاحیتدار باید توجه ویژه‌ای را نسبت به تضمین اجراء الزامات این مقاوله‌نامه در ارتباط با موضوعات زیر، مدنظر قرار دهد:
الف) اندازه اتاقها و دیگر فضاهای محل اقامت؛
ب) درجه حرارت و تهویه هوا؛
پ) سر و صدا و ارتعاش و دیگر عوامل مربوط به محیط؛
ت) امکانات بهداشتی؛
ث) روشنایی؛ و
ج) امکانات بیمارستانی.
5 ـ مقام صلاحیتدار هر عضو باید کشتیهایی که حامل پرچم آن می‌باشند را ملزم نماید تا استانداردهای حداقل برای محل اقامت و امکانات تفریحی بر روی کشتی را طبق بندهای (6) الی (17) این استاندارد، برآورده نماید.
6 ـ با توجه به الزامات کلی مربوط به محل اقامت:
الف) حداقل ارتفاع سقف در تمامی محلهای اقامت دریانوردان باید به گونه‌ای باشد که شامل فضای‌کافی برای حرکت آزادانه بوده و کمتر از دویست‌وسه سانتیمتر نیز نباشد. مقام صلاحیتدار می‌تواند اجازه دهد در یک محیط یا بخشی از یک محیط، کاهش محدودی در ارتفاع سقف انجام شود، به‌طوری‌که چنین کاهشی در محل اقامت:
(1) منطقی باشد؛ و
(2) منجر به عدم آسایش دریانوردان نشود؛
ب) محل اقامت باید به‌طور مناسب عایق‌بندی شده باشد؛
پ) در کشتیهایی به‌غیر از کشتیهای مسافری، طبق مقررات (ج) و(ث)2 مقاوله‌نامه بین‌المللی ایمنی زندگی در دریا مصوب1974میلادی(1353 هـ.ش) (نسخه اصلاح‌شده) (مقاوله‌نامه سولاس)، اتاقهای خواب باید در بالای خط بار وسط یا عقب کشتی قرار گیرد، به¬جز در موارد استثنایی که اندازه، نوع یا خدمت مورد نظر در کشتی، اختصاص هر مکان دیگری را غیرممکن می‌سازد که در چنین حالتی، اتاقهای خواب می‌تواند در قسمت جلوی کشتی واقع شود، ولی به هیچ عنوان نباید جلوتر از حفاظ تصادف قرار گیرد؛
ت) در کشتیهای مسافری و کشتیهای خاصی‌که طبق مجموعه قوانین سازمان بین‌المللی دریانوردی تحت عنوان « ایمنی برای کشتیهای با مقاصد خاص» مصوب 1983 میلادی، (1362 هـ.ش) و مدلهای بعدی (که از این پس « کشتیهای با مقاصد خاص» نامیده می‌شوند)، مقام صلاحیتدار می‌تواند تحت شرایطی که ترتیبات کافی و مناسب برای روشنایی و تهویه هوا انجام گرفته است، اجازه دهد که اتاقهای خواب در زیر خط بار قرار گیرد، ولی به هیچ وجه نباید به طور مستقیم در زیر معابر کاری واقع شود؛
ث) هیچ گونه در ورودی نباید به طور مستقیم از قسمت بار، موتورخانه، آشپزخانه، انبارها، اتاقهای خشک‌کنی یا سرویسهای بهداشتی عمومی، به اتاقهای خواب باز شود. آن بخش از دیوارهایی که چنین اماکنی را از اتاقهای خواب جدا می‌سازد و نیز جدار خارجی این دیوارها، باید به نحو مطلوبی از فولاد یا دیگر مواد مورد تأیید ضد آب و ضد گاز، ساخته شود؛
ج) موادی که در ساختن جدار داخلی دیوارها، دیواره‌ها و ورقه‌های فلزی، کفها و محلهای اتصال به‌کار می‌رود باید مناسب بوده و محیطی بهداشتی را تضمین نماید؛
چ) روشنایی مناسب و سامانه فاضلاب کافی باید تأمین شده باشد؛ و
ح) محل اقامت و امکانات تفریحی و تهیه غذا باید برآورده‌کنندة الزامات مندرج در مقرره 3. 4 و نیز مفاد مرتبط در این مجموعه قوانین در خصوص بهداشت و ایمنی و جلوگیری از حوادث، در مورد جلوگیری از خطرات مربوط به قرار گرفتن در معرض سر و صدا و ارتعاش و دیگر عوامل محیطی و شیمیایی بر روی کشتی، و همچنین تأمین یک محیط کار و زندگی مطلوب خارج از کشور برای دریانوردان، باشد.
7ـ با توجه به شرایط مربوط به درجه حرارت و تهویه هوا:
الف) اتاقهای خواب و ناهار خوری باید به نحو شایسته‌ای دارای تهویه باشد؛
ب) کشتیها، به¬جز کشتیهای مشغول کار تجاری در اماکنی که شرایط اقلیمی آنها نیازی به استفاده از دستگاههای تهویه مطبوع ندارد، باید مجهز به دستگاههای تهویه مطبوع برای هر اتاق مخابره رادیویی و هر اتاق مرکزی کنترل ماشین‌آلات، باشد.
پ) تمامی سرویسهای بهداشتی باید دارای تهویه هوا به سمت هوای آزاد و مستقل از هربخش دیگری از محل اقامت باشد؛ و
ت) دمای مناسب باید از طریق سامانه کنترل درجه حرارت تأمین شود، به‌جز در کشتیهایی که تنها در مناطق گرمسیری سفر می‌نمایند.
8 ـ با توجه به ترتیبات خاصی که ممکن است در کشتیهای مسافری مجاز شناخته شود، اتاقهای خواب و غذا خوری را باید با نور طبیعی روشن کرد و نور مصنوعی کافی نیز برای آن تأمین شود.
9ـ هنگامی که وجود مکان خواب در کشتیها ضروری است، شرایط زیر باید برای اتاقهای خواب تأمین شود:
الف) در کشتیهایی غیر از کشتیهای مسافری، یک اتاق خواب جداگانه باید برای هر دریانورد فراهم شود. برای کشتیهای با ظرفیت ناخالص کمتر از 3000 تن یا کشتیهای با مقاصد خاص، مقام صلاحیتدار می‌تواند پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، استثناهایی را در قبال این شرایط وضع نماید؛
ب) اتاقهای خواب جداگانه‌ای باید برای مردان و زنان در نظر گرفته شود؛
پ) اتاقهای خواب باید دارای اندازه کافی بوده و به نحو مطلوبی مجهز شود تا آسایش منطقی و معقول را تضمین نموده و باعث تسهیل نظم و ترتیب گردد؛
ت) یک تخت خواب جداگانه باید برای هر دریانورد در تمامی شرایط فراهم شود؛
ث) کمترین ابعاد درونی تخت خواب باید حداقل 198 در 80 سانتیمتر باشد.
ج) در اتاق خواب انفرادی دریانورد، مساحت کف اتاق نباید کمتر از ابعاد زیر باشد:
(1) 5/4 متر مربع در کشتیهای کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص؛
(2) 5/5 متر مربع در کشتیهای با 3000 تن ظرفیت ناخالص یا بیشتر، ولی کمتر از 10.000 تن ظرفیت ناخالص؛
(3) 7 متر مربع در کشتیهای با 10.000 تن ظرفیت ناخالص یا بیشتر؛
چ) با این حال، برای تهیه اتاقهای خواب انفرادی در کشتیهای کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص، کشتیهای مسافری و کشتیهای با مقاصد خاص، مقام صلاحیتدار می‌تواند مساحت کف اتاق را کاهش دهد.
ح) در کشتیهای کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص، به‌غیر از کشتیهای مسافری و کشتیهای با مقاصد خاص، اتاقهای خواب ممکن است حداکثر توسط دو دریانورد اشغال شود. مساحت کف چنین اتاق خوابی نباید کمتر از 7 متر مربع باشد.
خ) در کشتیهای مسافری و کشتیهای با مقاصد خاص، مساحت کف اتاق برای دریانوردان که وظایف افسران کشتی را بر عهده ندارند، نباید کمتر از:
(1) 5/7 متر مربع در اتاقهای دو نفره؛
(2) 5/11 متر مربع در اتاقهای سه نفره؛
(3) 5/14 مترمربع در اتاقهای چهار نفره؛ باشد.
د) در کشتیهای با مقاصد خاص، اتاقهای خواب ممکن است بیش از چهار نفر را در خود جای دهد. مساحت کف چنین اتاقهای خوابی نباید کمتر از 6/3 متر مربع برای هر نفر باشد؛
ذ) در کشتیهایی به‌غیر از کشتیهای مسافری و کشتیهای با مقاصد خاص، اتاقهای خواب برای دریانوردانی که وظایف افسران کشتی را بر عهده دارند، درجایی که هیچ گونه اتاق نشیمن خصوصی یا سالن عمومی در نظر گرفته نشده است، مساحت کف اتاق برای هر نفر نباید کمتر از موارد زیر باشد:
(1) 5/7 متر مربع در کشتیهای کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص؛
(2) 5/8 متر مربع در کشتیهای با 3000 تن ظرفیت ناخالص یا بیشتر، ولی کمتر از 10.000 تن ظرفیت ناخالص؛
(3) 10 متر مربع در کشتیهای با 10.000 تن ظرفیت ناخالص یا بیشتر؛
ر) در کشتیهای مسافری و کشتیهای با مقاصد خاص، مساحت کف اتاق برای دریانوردانی که وظایف افسران کشتی را بر عهده دارند، در جایی که هیچ گونه اتاق نشیمن یا سالن عمومی در نظر گرفته نشده است، مساحت کف اتاق برای افسران جزء نباید کمتر از 5/7 متر مربع و برای افسران ارشد نباید کمتر از 5/8 متر مربع باشد. افسران جزء در سطوح عملیاتی فعالیت نموده و افسران ارشد در سطوح مدیریتی انجام وظیفه می‌نمایند.
ز) فرمانده کشتی، سر مهندس و افسر مسؤول ناوبری باید علاوه بر اتاقهای خواب متعلق به آنها، اتاق نشیمن مجاور یا سالن عمومی یا فضای مشابه اضافی داشته باشند. مقام صلاحیتدار پس مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط می‌تواند کشتیهایی که کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص دارند را از اعمال این الزام معاف نماید.
ژ) برای هر فرد ساکن، مبلمان اتاق باید شامل قفسه لباس با فضای کافی (حداقل 475 لیتر) و یک کشو یا مکان مشابه با حداقل فضای 56 لیتر، باشد. اگر کشو در داخل قفسه لباس قرار گرفته باشد، حداقل فضای مشترک قفسه لباس باید 500 لیتر باشد. این قفسه باید دارای یک ردیف طاقچه و نیز دارای قفل باشد تا فرد بتواند به‌طور اختصاصی از آن استفاده نماید.
س) در هر اتاق خواب باید یک میز یا میز تحریر که ممکن است از نوع ثابت یا کشویی باشد، در نظر گرفته شود و در صورت ضرورت دارای صندلیهای راحتی نیز باشد.
10ـ با توجه به شرایط مربوط به سالنهای غذاخوری:
الف) سالنهای غذا خوری باید جدا از اتاقهای خواب بوده و تا حد امکان نزدیک به آشپزخانه باشد. مقام صلاحیتدار پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط می‌تواند کشتیهایی که کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص دارند را از اعمال این الزام معاف نماید؛ و
ب) سالنهای غذاخوری باید مجهز به مبلمان راحت و مناسب (از جمله امکانات مستمر خوردنی و آشامیدنی) و نیز فضای کافی با توجه به تعداد دریانوردانی که احتمالاً در هر مقطع زمانی از آن استفاده می‌نمایند، باشد. شرایط مربوط به سالن غذاخوری مشترک یا مجزا، باید به نحوی مناسب تدوین شود.
11ـ با توجه به شرایط مربوط به سرویسهای بهداشتی:
الف) تمامی دریانوردان باید بر روی کشتی دسترسی مناسب به سرویسهای بهداشتی داشته باشند که استانداردهای‌حداقل بهداشتی و نظافتی و نیز استانداردهای معقول رفاهی را برآورده می‌نماید و در عین حال دارای سرویسهای بهداشتی جداگانه‌ای نیز برای خانم‌ها و آقایان میباشد؛
ب) سرویسهای بهداشتی باید در نزدیکی پل فرماندهی ناوبری و موتورخانه یا مرکز کنترل کشتی تعبیه شده باشد. مقام صلاحیتدار پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط می‌تواند کشتیهایی که کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص دارند را از اعمال این الزام معاف نماید.
پ) درتمامی کشتیها باید در مکانی مناسب حداقل یک توالت، یک دستشویی و یک وان یا دوش یا هر دوی آنها، برای شش نفر یا کمتر که دارای امکانات فردی نمی‌باشند، تعبیه شود؛
ت) به¬جز کشتیهای مسافری، هر اتاق خواب باید دارای دستشویی با آب سرد و گرم جاری باشد، به¬جز در جایی که این دستشویی در داخل حمام شخصی قرار گرفته است؛
ث) در کشتیهای مسافربری که معمولاً سفرهای دریایی آنها بیشتر از چهارساعت طول نمی‌کشد، مقام صلاحیتدار می‌تواند ترتیبات خاصی را مدنظر قرار داده یا با کاهش تعداد سرویسهای بهداشتی مورد نیاز موافقت نماید؛ و
ج) آب سرد وگرم جاری باید در تمامی‌مکان‌های‌شست‌وشو وجود داشته باشد.
12ـ با توجه به شرایط مربوط به مکان بیمارستان، کشتیهایی که حامل پانزده دریانورد یا بیشتر بوده و به یک سفردریایی می‌روند که بیش از سه روز طول می‌کشد، باید محل جداگانه‌ای را که منحصراً برای مقاصد پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تأمین نمایند. مقام صلاحیتدار می‌تواند این الزام را در مورد کشتیهایی که به بازرگانی داخلی می‌پردازند، تعدیل نماید. در تأیید مکان بیمارستانی تعبیه شده بر روی کشتی، مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که در تمامی وضعیت‌های آب و هوایی، مکان بیمارستانی به راحتی قابل دسترسی میباشد و امکانات لازم برای بستری شدن افراد و دریافت مراقبت‌های فوری و مناسب توسط آنها، فراهم شده است.
13ـ مکان مناسب و مجهزی باید برای تأسیسات لباسشویی فراهم شود.
14ـ در کلیه کشتیها باید فضا یا فضاهایی بر روی محل رو باز عرشه تأمین شود تا کارکنان کشتی در مواقعی‌که مشغول کار نیستند، به آن دسترسی داشته باشند، به نحوی که با توجه به تعداد دریانوردان روی کشتی و نیز اندازه کشتی، دارای مساحتی کافی باشد.
15ـ تمامی کشتیها باید دارای دفاتر کار مجزا یا یک دفتر کار مشترک برای استفاده واحدهای عرشه و موتوری باشند. مقام صلاحیتدار پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط می‌تواند کشتیهایی که کمتر از 3000 تن ظرفیت ناخالص دارند را از اعمال این الزام معاف نماید.
16ـ مقام صلاحیتدار باید کشتیهایی را که مرتباً برای تجارت به بنادر آلوده به پشه تردد می‌نمایند، ملزم نماید تا تمهیدات لازم را مدنظر قرار دهند.
17ـ برای استفاده و برخورداری تمامی دریانوردان، باید امکانات تفریحی مناسب برای دریانوردان، شامل وسایل آسایش و مخصوص خدمه، طبق برآورده نمودن نیازهای خاص دریانوردانی که باید بر روی کشتی کار و زندگی نمایند و نیز با در نظر گرفتن مقرره 3. 4 و مفاد مرتبط این مجموعه قوانین در خصوص ایمنی و بهداشت و پیشگیری از حوادث، تأمین شود.
18ـ مقام صلاحیتدار ملزم است که بازرسیهای دائمی را ازطریق و یا تحت‌نظر فرمانده کشتی انجام دهد تا مطمئن شود محل اقامت دریانوردان تمیز و به‌طور شایسته‌ای قابل سکونت بوده و همچنین در وضعیت مطلوبی حفظ و مرمت شده است.
19ـ در مورد نیروی انسانی کشتیها، با توجه به این‌که باید عدم تبعیض و تفاوت در علایق دریانوردان و عادات اجتماعی و مذهبی گوناگون آنها را در نظر گرفت، مقام صلاحیتدار در جایی که مورد نیاز باشد، می‌تواند پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، اجازه اعمال تغییراتی را با توجه به این استاندارد اعطاء نماید، به شرط این که این تغییرات منجر به بروز امکانات نامطلوب‌تری نسبت به آنچه که اعمال این استاندارد به همراه دارد، نشود.
20ـ هر عضو پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، می‌تواند کشتیهایی که کمتر از 200 تن ظرفیت ناخالص دارند را با دلیل منطقی و با توجه به اندازه کشتی و تعداد نفرات حاضر بر روی کشتی، از اجراء الزامات زیر مندرج در مفاد این استاندارد معاف نماید:
الف) جزء (ب) بند 7، جزء (ت) بند (11) و بند (13)؛ و
ب) جزء (ج) بند (9)، و از جزء (ح) تا پایان جزء (ر) بند (9)، تنها با توجه به مساحت کف اتاق.
21ـ هرگونه معافیتی در مورد الزامات مندرج در این استاندارد، می‌تواند تنها در جایی اعمال شود که به صراحت در این استاندارد اجازه داده شده و نیز در شرایط خاصی که در آن چنین معافیتهایی آشکارا موجه بوده و مربوط به حمایت از ایمنی و بهداشت دریانوردان میباشد.
دستورالعمل 1. 3 ب ـ محل اقامت و امکانات تفریحی
دستور العمل 1. 1. 3 ب ـ طراحی و ساختمان
1ـ دیوارهای خارجی اتاقهای خواب و سالنهای غذاخوری باید به اندازه کافی عایق‌بندی شده باشد. تمامی پوشش‌های ماشین‌آلات و دیوارهای آشپزخانه و سایر فضاهایی که از آن گرما تولید شده و ممکن است اثرات گرمایی بر محل اقامت مجاور یا راهروها داشته باشد، باید به اندازه کافی عایق‌بندی شود. همچنین باید اقداماتی صورت گیرد تا در مقابل اثرات ناشی از بخار یا لوله‌های آب گرم سرویس‌ها، محافظت کامل به‌عمل آید.
2ـ اتاقهای خواب، سالنهای غذاخوری، اتاقهای تفریح و راهروها در فضای محل اقامت باید به اندازه کافی عایق‌بندی شده باشد تا از تغلیظ و افزایش بیش از حد دما جلوگیری شود.
3ـ سطوح دیوارها و سقف‌های کاذب در اتاقهای خواب و سالنهای غذاخوری باید از موادی باشد که به راحتی تمیز شود و از هیچ ترکیبی که احتمالاً محل تجمع حشرات موذی میباشد، نباید استفاده شود.
4ـ سطوح دیوارها و سقف‌های کاذب در اتاقهای خواب و سالنهای غذاخوری باید این قابلیت را داشته باشد که به راحتی تمیز شده و به‌صورت رنگ‌های روشن بادوام و غیرمسموم‌کننده باشد.
5 ـ سطوح تمامی محلهای اقامت دریانوردان باید از مواد و ترکیب مناسبی باشد که سطح آنها لیز نبوده و نسبت به رطوبت مقاوم بوده و به راحتی قابل تمیز کردن باشد.
6 ـ در جایی که کفپوش‌ها از مواد ترکیبی ساخته شده‌اند، محلهای اتصال با گوشه‌ها باید به گونه‌ای برش بخورند که شکافی وجود نداشته باشد.
دستورالعمل 2. 1. 3 ب ـ تهویه هوا
1ـ سامانه تهویه هوا در اتاقهای خواب و غذا خوری‌ها باید به نحوی کنترل شود که هوا را در شرایط قابل قبولی حفظ کرده و گردش کافی هوا در تمامی شرایط هوایی و اقلیمی را تضمین نماید.
2ـ سامانه‌های تهویه هوا، چه به‌صورت سامانه مرکزی یا واحد جداگانه، باید به گونه‌ای طراحی شود تا:
الف: هوا را در یک دما و رطوبت نسبی قابل قبولی در مقایسه با شرایط هوایی بیرون نگه داشته، تغییرات هوایی درتمامی فضاهای تهویه هوا را تضمین نماید و همچنین ویژگی‌های خاص فعالیت دردریا را مدنظر قرار داده و سر و صدا یا ارتعاش بیش از اندازهای ایجاد ننماید؛ و
ب: نظافت و ضد عفونی را به منظور جلوگیری یا کنترل شیوع بیماری، تسهیل نماید.
3ـ زمانی که دریانوردان بر روی کشتی کار یا زندگی می‌نمایند و شرایط ایجاب می‌نماید، برق لازم برای فعالیت دستگاههای تهویه هوا و دیگر وسایل کمکی تهویه که به موجب بندهای پیشین این دستورالعمل لازم است، باید در تمامی اوقات در دسترس باشد. با این حال، لازم نیست که این برق مورد نیاز از طریق یک منبع اضطراری تأمین شود.
دستورالعمل 3. 1. 3 ب ـ گرمایش
1ـ سامانه گرمایش محل اقامت دریانوردان باید درتمامی اوقاتی که دریانوردان بر روی کشتی کار یا زندگی می‌کنند و نیز شرایطی که استفاده از آن لازم میباشد، کار کند.
2ـ درتمامی کشتیهایی که سامانه گرمایش لازم است، گرما باید به‌وسیله بخار، آب داغ، هوای گرم، الکتریسیته یا موارد مشابه تأمین شود. با این حال، نباید در محوطه محل اقامت از بخار به عنوان وسیله ای برای انتقال گرما استفاده نمود. سامانه حرارتی باید قادر باشد درجه حرارت محل اقامت دریانوردان را در شرایط عادی هوایی و اقلیمی که در آن کشتی مشغول به کار میباشد، در سطح مطلوبی حفظ نماید. مقام صلاحیتدار باید استاندارد مورد نظر در این خصوص را تعیین نماید.
3ـ رادیاتورها و سایر وسایل‌گرمایش باید به نحوی نصب شود و در جایی‌که ضرورت دارد، به گونه‌ای محافظت شود که از خطر آتش‌سوزی و عدم آسایش ساکنین جلوگیری شود.
دستورالعمل 4. 1. 3 ب ـ روشنایی
1ـ در تمامی کشتیها باید برای محل اقامت دریانوردان نور الکتریکی فراهم شود. اگر دو منبع مستقل الکتریکی برای روشنایی وجود نداشته باشد، نور اضافی را باید از طریق لامپها یا لوازم روشنایی که به نحو مطلوبی متناسب با وضعیت اضطراری ساخته شده¬اند، تأمین کرد.
2ـ در اتاقهای خواب، یک لامپ مطالعه الکتریکی باید در بالای هر تخت خواب نصب شود.
3ـ استانداردهای مناسب برای روشنایی طبیعی و مصنوعی باید توسط مقام صلاحیتدار تعیین شود.
دستورالعمل 5. 1. 3 ب ـ اتاقهای خواب
1ـ ترتیب قرارگرفتن تخت بر روی کشتی باید به گونه‌ای مناسب باشد که تا حد ممکن آرامش و راحتی را برای دریانورد یا هر فرد دیگری که ممکن است همراه او باشد، فراهم نماید.
2ـ در جایی که اندازه کشتی، فعالیت‌هایی که کشتی مشغول انجام آن است و نقشه آن اجازه می‌دهد، اتاقهای خواب باید به گونه‌ای طراحی و تجهیز شوند که دارای حمام اختصاصی، شامل توالت، باشد به‌طوری که راحتی و آسایش قابل قبولی را برای ساکنان آن فراهم و تسهیل نظم و ترتیب را تأمین نماید.
3ـ تا جایی که امکان دارد، اتاقهای خواب دریانوردان باید به گونه‌ای قرار گیرد که جدا از دیده‌بانها باشد و دریانوردانی که در طول روز کار می‌کنند، با دیده‌بانها هم اتاقی نباشند.
4ـ در حالتی که دریانوردان وظیفه درجه‌داران را انجام می‌دهند، نباید بیش از دو نفر در یک اتاق خواب قرار گیرند.
5 ـ هنگامی که امکانپذیر میباشد، باید توجه لازم در قبال افسر دوم مهندسی کشتی در خصوص تأمین مزیت موضوع جزء (ز) بند (9) استاندارد1. 3 الف، مدنظر قرار گیرد.
6 ـ فضایی که قفسه‌ها، تخت‌خوابها، کشوها و صندلیها اشغال می‌کند باید در اندازه‌گیری مساحت کف اتاق منظور شود. فضاهای کوچک و نامنظم که به‌طور مؤثر فضایی را برای حرکت آزاد اضافه نمی‌نماید و نمی‌توان از آنها برای استقرار اثاثیه استفاده نمود، باید مستثنی شود.
7ـ تخت‌خوابها نباید در بیش از دو ردیف قرار گیرد. در حالتی که تخت‌خوابها در امتداد کنار کشتی جای گرفته است، باید فقط یک ردیف تخت‌خواب در جایی که یک چراغ کوچک در بالای تخت خواب تعبیه شده، وجود داشته باشد.
8 ـ تخت‌خواب پایینی در تخت خوابهای دو طبقه باید حداقل سی‌سانتیمتر بالاتر از کف اتاق باشد. تخت خواب بالایی باید تقریباً در وسط فاصله بین تخت‌خواب پایینی و سقف اتاق باشد.
9ـ چهارچوب تخت و پوشش آن، باید از جنس مواد مورد تأیید، محکم و صافی تهیه شود که احتمال پوسیدگی یا رشد حشرات موذی در آن نباشد.
10ـ اگر از چهارچوب‌های لوله‌ای برای ساخت تخت‌خوابها استفاده شده باشد، باید به‌طور کامل بسته شده و بدون منفذ باشد تا حشرات موذی به آن نفوذ نکنند.
11ـ هر تخت خواب باید دارای یک تشک راحت با کف هموار، شامل یک بستر فنری یا تشک فنری، باشد و مواد به‌کار رفته باید از جنس مواد قابل قبول بوده و مانع نفوذ حشرات موذی شود.
12ـ هنگامی که یک تخت‌خواب در بالای تخت‌خواب دیگر قرار می‌گیرد، باید یک سطح ضد گرد و غبار در زیر تشک یا فنر تخت‌خواب بالایی قرار گیرد.
13ـ مبلمان باید از جنس مواد محکم و صاف بوده و قابلیت پوسیدگی یا زنگ‌زدگی نداشته باشد.
14ـ اتاقهای خواب باید دارای پرده یا چیزی شبیه آن برای جلوگیری از نورهای جانبی باشد.
15ـ اتاقهای خواب باید دارای آئینه، قفسه‌های کوچک برای لوازم آرایش، یک تاقچه کتاب و تعداد کافی قلاب لباس باشد.
دستورالعمل 6. 1. 3 ب ـ سالنهای غذاخوری
1ـ امکانات سالن غذاخوری می‌تواند به‌صورت مشترک یا مجزا باشد. تصمیم در خصوص این موضوع باید پس از مشورت با نمایندگان دریانوردان و مالکین کشتی و مشروط به تأیید مقام صلاحیتدار، اتخاذ شود. برای انجام این کار، باید عواملی نظیر اندازه کشتی و نیازهای متفاوت فرهنگی، مذهبی و اجتماعی دریانوردان در نظر گرفته شود.
2ـ در جایی که امکانات مجزای سالن غذاخوری برای دریانوردان فراهم شده است، باید سالنهای غذاخوری مجزا برای افراد زیر نیز تأمین شود:
الف) فرماندة کشتی و افسران؛ و
ب) درجه‌داران و دریانوردان دیگر.
3ـ در کشتیهایی غیراز کشتیهای مسافری، مساحت کف سالنهای غذاخوری نباید کمتر از یک و نیم متر مکعب برای نشستن هر نفر باشد.
4ـ درتمامی کشتیها، سالنهای غذاخوری باید مجهز به میزها و صندلیهای مناسب، ثابت یا متحرک بوده و به اندازه کافی برای اقامت بیشترین تعداد دریانوردانی باشد که احتمالاً در هر مقطع زمانی از آنها استفاده می‌نمایند.
5 ـ موارد زیر باید در تمامی اوقات هنگامی که دریانوردان بر روی کشتی می‌باشند، در دسترس باشد:
الف) یک یخچال که باید در جای مناسبی قرار داده شود و ظرفیت آن برای تعداد افرادی که ازسالن یا سالنهای غذاخوری استفاده می‌نمایند، مناسب باشد؛
ب) تأسیسات مربوط به تهیه نوشیدنی‌های گرم؛ و
پ) تأسیسات آب سرد.
6 ـ در مواردی که آبدارخانه‌ها به سالنهای غذاخوری راه ندارند، باید قفسه‌های کافی برای وسایل و ظروف غذاخوری و امکانات مناسب برای شست‌وشوی آنها تدارک دیده شود.
7ـ سطوح میزهاو صندلیها باید از جنس مواد ضد رطوبت باشد.
دستورالعمل 7. 1. 3 ب ـ سرویسهای بهداشتی
1ـ دستشویی‌ها و وان‌های حمام باید در اندازه مناسب و از مواد مورد تأیید بوده و دارای سطحی صاف باشد که قابلیت ترک خوردن، پوسته پوسته شدن و پوسیدگی نداشته باشد.
2ـ تمامی توالت‌ها باید بر اساس یک الگوی مورد تأیید دارای مخزن بزرگ آب یا ابزارهای مناسب دیگر برای این منظور، نظیر هوا، باشد که درتمامی اوقات در دسترس بوده و به‌طور مستقل قابل کنترل باشد.
3ـ سرویسهای بهداشتی در نظر گرفته شده برای استفاده بیش از یک نفر، باید منطبق با شرایط زیر باشد:
الف) کفها باید از جنس مواد مورد تأیید بادوام و ضد رطوبت بوده و به‌طور مناسب زهکشی شود؛
ب) دیوارها باید از جنس فولاد یا مواد مورد تأیید دیگر بوده و تا ارتفاع حداقل بیست و سه سانتیمتر از سطح، ضد آب باشد؛
پ) محل سرویسهای بهداشتی باید به اندازه کافی روشن، گرم و تهویه شده باشد؛
ت) توالت‌ها باید در وضع و موقعیت مناسب و مجزا از اتاقهای خواب و حمام‌ها باشد و به اتاقهای خواب یا به راهرو بین آنها به طور مستقیم راه نداشته باشد. در شرایطی که توالت بین دو اتاق خواب با حداکثر چهار نفر قرار دارد، این الزام اعمال نمی‌شود.
ث) زمانی که در یک قسمت بیش از دو توالت قرار دارد، باید به نحو مناسبی از یکدیگر جدا شود که جنبه خصوصی آنها حفظ شود.
4ـ امکانات لباسشویی فراهم شده برای دریانوردان باید شامل موارد زیر باشد:
الف) ماشین‌های لباسشویی؛
ب) ماشین‌های خشک‌کن یا اتاقهای خشک‌کن گرم و تهویه شده؛ و
پ) اتو و میز اتو و موارد مشابه آنها.
دستورالعمل 8. 1. 3 ب: خدمات بیمارستانی
1ـ خدمات بیمارستانی باید به گونه‌ای طراحی شود که مراجعه و دریافت کمکهای اولیه پزشکی را تسهیل نموده و به پیشگیری از شیوع بیماریهای عفونی کمک نماید.
2ـ ترتیب قرارگرفتن درب ورودی، تخت خواب‌ها، روشنایی، تهویه هوا، گرمایش و سامانه (سیستم) آبرسانی باید به گونه‌ای طراحی شده‌باشد که آسایش ساکنین را تضمین نموده و درمان آنها را تسهیل نماید.
3ـ تعداد تختهای مورد نیاز بیمارستان باید توسط مقام صلاحیتدار تعیین شود.
4ـ تأسیسات بهداشتی باید منحصراً جهت استفاده ساکنین بیمارستان، و یا جزئی از آن و یا بسیار نزدیک به آن، باشد. این سرویس بهداشتی باید شامل حداقل یک توالت، یک دستشویی و یک وان یا دوش باشد.
دستورالعمل 9. 1. 3 ب ـ امکانات دیگر
درجایی که امکانات مجزایی برای کارکنان بخش موتورخانه جهت تعویض لباسها فراهم شده است، این امکانات باید شامل موارد زیر باشد:
الف) خارج از محدودة ماشین‌آلات بوده ولی به سادگی قابل دسترسی باشد؛ و
ب) دارای قفسه شخصی لباس همراه با وان یا دوش یا هر دوی آنها بوده و دستشویی دارای آب گرم و سرد جاری نیز باشد.
دستورالعمل10. 1. 3 ب ـ لوازم تخت‌خواب، ظروف غذاخوری و شرایط دیگر
هر عضو باید اجراء اصول زیر را مدنظر قراردهد:
الف) لوازم خواب و ظروف غذاخوری باید توسط مالک کشتی برای تمامی دریانوردان در طول خدمت آنها در کشتی فراهم شود و دریانوردان مذکور باید در زمان مقرر توسط فرمانده کشتی و در خاتمه خدمت بر روی کشتی، موظف به بازگرداندن آنها باشند.
ب) لوازم خواب باید از کیفیت خوبی برخوردار بوده و بشقابها، فنجانها و دیگر ظروف‌غذاخوری باید از مواد مورد تأییدی فراهم شود که به سادگی تمیز شود؛ و
پ) حوله، صابون و دستمال توالت برای تمامی دریانوردان باید توسط مالک کشتی تأمین شود.
دستورالعمل11. 1. 3 ب ـ امکانات‌تفریحی، ارسال‌نامه و ترتیبات‌ملاقات در کشتی
1ـ امکانات و خدمات تفریحی باید به طور متناوب مورد بازبینی قرار گیرد تا تضمین شود که مناسب با تغییر نیازهای دریانوردان ناشی از تغییرات فناوری، عملیاتی و دیگر پیشرفتهای صورت گرفته در صنعت کشتیرانی، میباشد.
2ـ لوازم مورد نظر برای امکانات تفریحی باید حداقل شامل یک کتابخانه و فراهم نمودن شرایطی برای نوشتن و خواندن و در جایی که امکان دارد، وسایل بازی باشد.
3ـ در ارتباط با برنامه‌ریزی برای امکانات تفریحی، مقام صلاحیتدار باید توجه مقتضی را نسبت به تأمین یک غذا خوری اعمال نماید.
4ـ همچنین باید در صورت امکان نسبت به تأمین امکانات زیر، بدون صرف هزینه برای دریانوردان، توجه مقتضی به‌عمل آید.
الف)یک اتاق برای کشیدن سیگار؛
ب) تماشای تلویزیون و دریافت برنامه‌های رادیویی؛
پ) نمایش فیلم به تعدادی که برای مدت زمان یک سفر دریایی کافی بوده و در فواصل متعارف تعویض شود؛
ت) تجهیزات ورزشی شامل تجهیزات پرورش اندام، بازیهای میزی و بازیهای ورقی؛
ث) درجایی که امکان دارد، امکاناتی برای شنا؛
ج) یک کتابخانه که حاوی کتابهای حرفه‌ای و کتابهای دیگر بوده و تعداد آنها برای مدت زمان یک سفر دریایی کافی بوده و در فواصل متعارف تعویض شود؛
چ) امکاناتی برای صنایع دستی تفریحی؛
ح) تجهیزات الکترونیکی نظیر رادیو، تلویزیون، ویدئو، پخش لوح فشرده و دی‌وی‌دی، رایانه، نرم افزار و دستگاه ضبط و پخش صوتی؛
خ) در صورت اقتضاء تأمین کافه‌هایی بر روی کشتی برای دریانوردان، مگر این که این موارد برخلاف آداب و رسوم اجتماعی، مذهبی و ملی آنها باشد؛
د) دسترسی مناسب به ارتباطات تلفنی از کشتی به ساحل، و پست الکترونیکی و اینترنت در جایی که امکان داشته باشد، و دریافت هزینه مناسب در قبال استفاده از این خدمات.
5 ـ هرگونه تلاشی باید صورت گیرد تا تضمین نماید که ارسال نامه دریانوردان تا حد ممکن سریع و مطمئن انجام میشود.
6 ـ طبق قوانین یا مقررات ملی یا بین‌المللی، باید اقدامات لازم به‌عمل آید تا هر زمان که امکان داشت و عملی بود، به دریانوردان فوری این اجازه داده شود هنگامی که کشتی آنها در بندر پهلو گرفته است، همسران، بستگان و دوستان خود را به عنوان میهمان ملاقات نمایند. این اقدامات باید تدابیر امنیتی لازم را تأمین نماید.
7ـ توجه لازم نسبت به امکان اجازه به دریانوردان جهت همراه داشتن همسرانشان در برخی سفرهای خاص، در صورت امکان و عملی بودن این کار، باید مدنظر قرار گیرد. همسران مزبور باید بیمه مناسبی که حوادث و بیماری را پوشش می‌دهد به همراه داشته باشند، مالکـان کشتی هرگونه مساعدتی را به دریانورد برای اعتبار بخشیدن به بیمه به عمل خواهند آورد.
دستورالعمل 12. 1. 3 ب ـ جلوگیری از سر و صدا و ارتعاش
1ـ محل اقامت و امکانات تفریحی و تهیه غذا باید تا آنجایی که امکان دارد دور از موتورها، اتاقهای سکان، جرثقیل‌های کابلی عرشه، تجهیزات ارتعاش، گرمایش و تهویه هوا و نیز دیگر ماشین‌آلات و دستگاههای پر سر و صدا، قرار گیرد.
2ـ در ساخت و تکمیل دیوارها، سقف‌های کاذب و طبقات میان فضاهای تولیدکننده صدا، باید از عایق‌های صوتی یا دیگر مواد مناسب صداگیر، همانند درهای عایق‌بندی شده نسبت به سر و صدا برای محوطه ماشین‌آلات، استفاده شود.
3ـ موتورخانه و دیگر مکانهای مربوط به ماشین‌آلات باید در صورت امکان دارای اتاقهای کنترل مرکزی ضد صوت برای کارکنان موتورخانه باشد. مکانهای کاری، نظیر کارگاه ماشین‌آلات، باید تا سرحد امکان، نسبت به سرو صدای موتورخانه عایق بندی شده باشد و اقدامات دیگری نیز باید در جهت کاهش سر و صدای ناشی از کار ماشین‌آلات، انجام شود.
4ـ محدودیتها برای سطوح سر و صدا در محیطهای کار و زندگی باید طبق دستورالعملهای بین‌المللی سازمان بین‌المللی دریانوردی در خصوص سطوح قرارگرفتن در معرض صدا، شامل آنهایی که در قانون اجرائی تحت عنوان « عوامل مربوط به محیط کاری در کارگاهها، 2001 میلادی (1380 هـ . ش)» مورد اشاره قرار گرفته‌اند، باشد و در جایی که امکان دارد، باید حمایت ویژه توصیه شده توسط سازمان‌بین‌المللی دریانوردی، همراه با هرگونه اصلاحیه و اسناد تکمیلی بعدی درخصوص سطوح قابل قبول سر و صدا بر روی کشتیها، مدنظر قرار گیرد. نسخه‌ای از اسناد قابل اجراء به زبان انگلیسی یا زبان کاری کشتی باید در کشتی حمل گردد و در دسترس دریانوردان قرار گیرد.
5 ـ هیچ یک از محلهای اقامت یا امکانات تفریحی یا تهیه غذا نباید در معرض ارتعاش بیش از حد قرار گیرد.
مقرره 2. 3ـ غذا و تهیه غذا
هدف: تضمین این‌که دریانوردان تحت شرایط کنترل‌شده بهداشتی به غذای با کیفیت و آب آشامیدنی، دسترسی دارند.
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که کشتیهای حامل پرچم آن، آب آشامیدنی و غذای با کیـفیت مناسب و ارزش غذایی بالایی را ارائه می‌نماید که از لحاظ کمیت به‌طور کافی الزامات کشتی را پوشش داده و تفاوتهای فرهنگی و مذهبی را نیز مدنظر قرار می‌دهد.
2ـ دریانوردان شاغل بر روی کشتی باید در طول دوران اشتغال خود از غذای رایگان بهره‌مند شوند.
3ـ دریانوردانی‌که به¬عنوان آشپز کشتی با مسؤولیت تهیه غذا، استخدام شده‌اند باید آموزش لازم را سپری و صلاحیت کافی را برای احراز این جایگاه داشته باشند.
استاندارد 2. 3 الف ـ غذا و تهیه غذا
1ـ هر عضو باید قوانین و مقررات یا تدابیر دیگری را به منظور تأمین استانداردهای حداقل در خصوص کمیت و کیفیت غذا و آب آشامیدنی و نیز استانداردهای تهیه غذا مربوط به وعده‌های غذایی تأمین شده برای دریانوردان شاغل برروی کشتیهایی که حامل پرچم آن می‌باشند، تصویب نماید و باید اقدامات آموزشی مربوط به ارتقاء آگاهی و اجرای استانداردهای موضوع این بند را نیز برعهده گیرد.
2ـ هر عضو باید تضمین نماید که کشتیهای حامل پرچم آن، استانداردهای حداقل زیر را برآورده می‌نماید:
الف) با توجه به تعداد دریانوردان روی کشتی، شرایط مذهبی و رسوم فرهنگی آنها در مورد غذا و نیز طول مدت و نوع سفر دریایی، باید تأمین غذا و آب آشامیدنی آنها از لحاظ کمیت، ارزش غذایی، کیفیت و تنوع مناسب باشد.
ب) ساختار و امکانات بخش تهیه غذا باید به گونه‌ای باشد که به دریانوردان این اجازه را بدهد تا از غذای کافی، با ارزش غذایی بالا و متنوع که در شرایط بهداشتی مطلوبی تهیه و ارائه میشود، بهره‌مند شوند.
پ) کارکنان بخش تهیه غذا باید به نحو مطلوبی آموزش دیده یا تعالیم لازم را برای جایگاه خویش فرا گرفته باشند.
3ـ مالکین کشتی باید تضمین نمایند که دریانوردان استخدام شده به عنوان آشپزهای کشتی آموزش دیده، واجد شرایط و دارای صلاحیت لازم برای احراز این جایگاه طبق الزامات مندرج در قوانین و مقررات کشور مربوط، می‌باشند.
4ـ الزامات مربوط به بند (3) این استاندارد باید شامل یک دورة آموزش تکمیلی باشد که توسط مقام صلاحیتدار تأیید یا تعیین‌شده است و در برگیرندة آشپزی عملی، بهداشت فردی و غذایی، ذخیره سازی غذا، کنترل موجودی و حفاظت محیطی و ایمنی و بهداشت تهیه غذا باشد.
5 ـ در کشتیهایی که با تعداد نیروی انسانی کمتر از ده نفر فعالیت می‌کنند، به‌دلیل تعداد خدمه یا نوع تجارت، ممکن است از جانب مقام صلاحیتدار ملزم به همراه داشتن یک آشپز کاملاً واجد شرایط نشوند. هر شخصی که در آشپزخانه وظیفه تهیه غذا را برعهده دارد، باید آموزش دیده باشد یا در زمینه‌های مربوط به بهداشت فردی و غذایی و نیز ذخیره سازی و ارائه غذا بر روی کشتی، تعالیم لازم را آموخته باشد.
6 ـ مقام صلاحیتدار در شرایط استثنایی می‌تواند به آشپزی که کاملاً واجد شرایط نمی‌باشد، اجازه دهد تا نسبت به تهیه غذا در یک کشتی مشخص و برای مدت زمانی محدود، تا بندر نزدیک بعدی محل توقف، یا برای مدت زمانی که نباید بیشتر از یک ماه باشد، اقدام نماید، مشروط بر این‌که فرد مذکور که این اجازه برای وی صادر شده است، آموزش دیده باشد یا تعالیم لازم را در زمینه‌های مربوط به بهداشت فردی و غذایی و نیز ذخیره سازی و آماده کردن غذا بر روی کشتی، آموخته باشد.
7ـ طبق رویه‌های مورد قبول جاری در عنوان (5)، مقام صلاحیتدار باید توسط یا تحت نظارت فرمانده کشتی، بازرسیهای مستند دائمی را با توجه به شرایط زیر انجام دهد:
الف) موجودی غذا و آب آشامیدنی؛
ب) تمامی فضاها و تجهیزات مورد استفاده برای ذخیره سازی و آماده کردن غذا و آب آشامیدنی؛و
پ) آشپزخانه و دیگر تجهیزات مربوط به تهیه و ارائه وعده‌های غذایی.
8 ـ هیچ دریانورد زیر هجده‌سال نباید به عنوان آشپز استخدام یا به‌کارگرفته شود.
دستورالعمل 2. 3 ب ـ غذا وتهیه غذا
دستورالعمل 1. 2. 3 ب ـ بازرسی، آموزش، تحقیق و انتشار
1ـ مقام صلاحیتدار باید با همکاری مؤسسات و سازمانهای مرتبط دیگر، اطلاعات روزآمدی در خصوص غذا و نیز روشهای خرید، ذخیره، نگهداری، پخت و ارائه غذا را با توجهی ویژه نسبت به شرایط تهیه غذا بر روی کشتی، جمع‌آوری نماید. این اطلاعات باید به‌صورت رایگان یا با قیمت منطقی در دسترس تولیدکنندگان و تجار تجهیزات و مواد غذایی، فرماندهان کشتی، مهمانداران و آشپزها، و نیز سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط قرار گیرد. برای انجام این مقصود می توان از روشهای مناسب تبلیغاتی نظیر کتابهای راهنما، بروشورها، پوسترها، نمودارها یا آگهی‌های تبلیغاتی، استفاده نمود.
2ـ مقام صلاحیتدار باید توصیه¬های لازم در خصوص جلوگیری از اتلاف غذا، تسهیل رعایت استاندارد مناسب بهداشتی و نیز تضمین حداکثر رفاه ممکن در تدارکات کاری را صادر نماید.
3ـ مقام صلاحیتدار باید با مؤسسات و سازمانهای مرتبط در زمینه گسترش اقلام آموزشی و اطلاعات مربوط به شیوه‌های تهیه غذا و ارائه خدمات مناسب بر روی کشتی، همکاری نماید.
4ـ مقام صلاحیتدار باید همکاری نزدیکی با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط و نیز مقامات محلی یا ملی که پرسش‌هایی در خصوص بهداشت و غذا دارند، داشته باشد و در جایی که ضرورت دارد از خدمات این مقامات استفاده نماید.
دستورالعمل2. 2. 3 ب ـ آشپزهای کشتی
1ـ دریانوردان فقط در صورتی به عنوان آشپزهای کشتی صلاحیت لازم را احراز می‌نمایند که دارای شرایط زیر باشند:
الف) حداقل مدت زمانی را که توسط مقام صلاحیتدار برای خدمت در دریا تعیین‌شده است، سپری کرده باشند. این زمان می‌تواند با توجه به تجربیات یا صلاحیتهای مرتبط کنونی، مورد محاسبه قرار گیرد.
ب) آزمون تعیین‌شده توسط مقام صلاحیتدار یا آزمونی مشابه دریک دورة مورد تأیید ویژه آموزش آشپزها را سپری نموده باشد.
2ـ آزمون تعیین‌شده می‌تواند به‌طور مستقیم توسط مقام صلاحیتدار، با توجه به وظیفه نظارتی آن، یا توسط یک آموزشگاه مورد تأیید برای آموزش آشپزها، انجام شده و گواهینامه مربوط صادر گردد.
3ـ مقام صلاحیتدار باید در صورت اقتضاء درخصوص شناسایی گواهینامه‌های مربوط به صلاحیت آشپزهای کشتی، صادره توسط دیگر اعضائی که این مقاوله‌نامه یا مقاوله‌نامه آشپزهای کشتی مصوب 1946 میلادی (1325 هـ.ش) (شماره 69) را تصویب کرده‌اند یا نهاد مورد تأیید دیگر، اقدامات لازم را انجام دهد.
عنوان 4 : حمایت بهداشتی، مراقبت درمانی، حمایت تأمین اجتماعی و رفاهی
مقرره 1. 4 ـ مراقبت درمانی بر روی کشتی و ساحل
هدف: حمایت از بهداشت دریانوردان و تضمین دسترسی فوری آنها به مراقبت درمانی بر روی کشتی و ساحل.
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که تمامی دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن، از طریق اتخاذ تدابیر مناسب برای حمایت از بهداشت آنها تحت پوشش قرار گرفته و در هنگام کار بر روی کشتی، دسترسی کافی و فوری به مراقبت درمانی را دارا می‌باشند.
2ـ حمایت و درمان موضوع بند (1) این مقرره، باید به‌طور کلی برای دریانوردان به‌صورت رایگان تأمین شود.
3ـ هر عضو باید تضمین نماید که دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای داخل قلمرو آن که نیاز فوری به مراقبت درمانی دارند، امکان دسترسی به امکانات درمانی در ساحل به آنها داده میشود.
4ـ شرایط مورد نیاز برای حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی روی کشتی که در این مجموعه قوانین تنظیم شده است، شامل اقداماتی برای تأمین حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی دریانوردان به گونه‌ای است که تا حد امکان با امکانات در دسترس کارگران شاغل در ساحل به طور کلی قابل مقایسه باشد.
استاندارد 1. 4 الف ـ مراقبت درمانی بر روی کشتی و ساحل
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که اقدامات تأمینی برای حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی، از جمله مراقبت‌های ضروری دندانپزشکی، برای دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن اتخاذ شده و این کشتیها:
الف) اجراء هرگونه مقررات عمومی برای دریانوردان درخصوص مراقبت درمانی و حمایت بهداشتی حرفه‌ای مرتبط با وظایف آنها و نیز مقررات ویژه مرتبط با کار بر روی کشتی را تضمین می‌نمایند؛
ب) تأمین حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی برای دریانوردان را به گونه‌ای که تا حد امکان با امکانات در دسترس کارگران شاغل در ساحل به طور کلی قابل مقایسه میباشد، تضمین می‌نمایند، از جمله دسترسی فوری به داروهای ضروری، امکانات و تجهیزات درمانی برای‌تشخیص‌ودرمان‌بیماری ونیز برای‌تهیه گزارش و اطلاعات‌درمانی؛
پ) در جایی که امکان دارد این حق را به دریانوردان می دهند که در بنادر محل توقف، بدون تأخیر به پزشک یا دندانپزشک مراجعه نمایند؛
ت) تـضمین می‌نمایند که طـبق قوانین و رویه ملی عضو، ارائه خدمات مربوط به حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی برای دریانوردان، هنگامی که بر روی کشتی قرار داشته یا در یک بندر خارجی توقف نموده اند، برای آنها رایگان باشد؛
ث) این اقدامات محدود به دریانوردان بیمار یا آسیب‌دیده نبوده، بلکه شامل اتخاذ تدابیر پیشگیرانه نظیر ارتقاء بهداشت و برنامه‌های آموزش بهداشت نیز میباشد.
2ـ مقام صلاحیتدار باید فرم گزارش پزشکی استاندارد را برای استفاده فرماندهان کشتی و پرسنل پزشکی مربوط در روی کشتی و ساحل، تهیه نماید. این فرم هنگامی که تکمیل شد باید به‌صورت محرمانه حفظ شده و تنها برای تسهیل درمان دریانوردان مورد استفاده قرار گیرد.
3ـ هر عضو باید قوانین و مقرراتی را تصویب نماید که بر مبنای آن کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند، تدابیر لازم را در خصوص آموزش و امکانات و تجهیزات مراقبت درمانی، بیمارستان روی کشتی و نیز پرسنل پزشکی روی کشتی، تدوین نمایند.
4ـ قوانین و مقررات ملی باید حداقل شرایط زیر را تأمین نماید:
الف) تمام کشتیها باید دارای یک داروخانه، تجهیزات پزشکی و یک راهنمای پزشکی باشند که مشخصات آنها توسط مقام صلاحیتدار تعیین‌شده و مورد بازرسی منظم قرار گیرد. الزامات ملی باید نوع کشتی، تعداد کارکنان آن و نوع، مقصد و مدت زمان سفرهای دریایی و نیز توصیه‌های ملی و بین‌المللی مرتبط با استانداردهای پزشکی را مدنظر قرار دهد؛
ب) کشتیهایی که حامل یکصد نفر یا بیشتر بوده و به طور معمول در سفرهای بین‌المللی بیشتر از سه روز فعالیت می‌نمایند، باید یک پزشک واجد شرایط را که مسؤول تأمین مراقبت درمانی میباشد، همراه داشته باشند. قوانین و مقررات ملی همچنین باید تعیین نماید که چه کشتیهای دیگری با در نظر گرفتن عواملی نظیر مدت زمان، نوع و شرایط سفر دریایی و نیز تعداد دریانوردان روی کشتی، یک پزشک را همراه خود داشته باشند؛
پ) کشتیهایی که فاقد یک پزشک می‌باشند باید حداقل یک دریانورد بر روی کشتی داشته باشند که مسؤول مراقبت درمانی و اداره امور داروها به عنوان بخشی از وظایف دائم خود باشد، یا این‌که حداقل دارای یک دریانورد بر روی کشتی باشند که صلاحیت لازم را برای ارائه کمکهای اولیه پزشکی داشته باشد. افراد مسؤول مراقبت درمانی بر روی کشتی که پزشک نیستند، باید طبق الزامات مندرج در مقاوله‌نامه بین‌المللی استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان مصوب 1978 میلادی (1357 هـ. ش)، به گونه‌ای مناسب آموزش لازم را سپری کرده باشند. دریانوردانی که مسؤولیت ارائه کمکهای اولیه را برعهده دارند، باید طبق الزامات مندرج درمقاوله‌نامه بین‌المللی اخیرالذکر، به گونه‌ای مناسب آموزش مربوط به کمکهای اولیه را گذرانده باشند. قوانین و مقررات ملی باید نوع آموزش مورد تأیید را با توجه به در نظر گرفتن عواملی نظیر مدت زمان، نوع و شرایط سفر دریایی و تعداد دریانوردان روی کشتی، تعیین نماید؛ و
ت) مقام صلاحیتدار باید از طریق نظام از پیش تعیین‌شده، تضمین نماید که مشاوره پزشکی از طریق ارتباط رادیویی یا ماهواره‌ای با کشتی، از جمله مشاوره با پزشک متخصص، درتمامی ساعات شبانه روز امکانپذیر میباشد. مشاوره پزشکی، از جمله انتقال پیام‌های پزشکی از طریق ارتباط رادیویی و ماهواره‌ای بین یک کشتی و افرادی که در ساحل مشورت را ارائه می‌نمایند، باید برای تمامی کشتیها صرف‌نظر از این‌که حامل پرچم چه کشوری میباشد، به‌صورت رایگان باشد.
دستورالعمل 1. 4ب ـ مراقبت درمانی بر روی کشتی و ساحل
دستورالعمل 1. 1. 4 ب ـ شرایط مراقبت درمانی
1ـ هنگـام تعیین سطح آموزش پزشکی مورد نیاز بر روی کشتیهایی که ملزم به همراه داشتن یک پزشک نیستند، مقام صلاحیتدار باید موارد زیر را مدنظر قرار دهد:
الف) کشتیهایی که به‌طور معمول ظرف مدت هشت ساعت امکان دستیابی به مراقبت درمانی و امکانات پزشکی با کیفیت مطلوب را دارند، باید حداقل یک دریانورد آموزش دیده در خصوص کمکهای اولیه پزشکی طبق مقاوله‌نامه بین‌المللی استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان را در اختیار داشته باشند که بر مبنای آن آموزش، قادر باشد اقدامات فوری و مؤثری را در مواقع بروز حوادث یا بیماری احتمالی بر روی یک کشتی انجام داده و مشاوره پزشکی لازم را از طریق ارتباط رادیویی یا ماهواره‌ای دریافت نماید؛ و
ب) تمامی کشتیهای دیگر باید حداقل یک دریانوردی که آموزش لازم در زمینه مراقبت درمانی را طبق مقاوله‌نامه بین‌المللی استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان سپری کرده، از جمله آموزش عملی و آموزش فنون نجات‌بخش نظیر درمان وریدی، همراه داشته باشند که بر مبنای این آموزش قادر باشد به‌طور مؤثری در برنامه‌های هماهنگ امداد پزشکی برای کشتیها در دریا شرکت نموده و در طی مدتی که بیماران یا آسیب دیدگان ممکن است در کشتی به سر ببرند، مراقبت درمانی استاندارد و رضایت بخشی را از آنان به‌عمل آورد.
2ـ آموزش موضوع بند (1) این دستورالعمل باید بر مبنای محتویات جدیدترین ویراست « راهنمای بین‌المللی پزشکی برای کشتی¬ها»، « راهنمای کمکهای اولیه پزشکی برای استفاده در حوادث ناشی از محموله‌های خطرناک»، « سند راهنما ـ راهنمای بین‌المللی آموزش دریایی» و بخش پزشکی « مجموع قوانین علائم بین‌المللی» و نیز راهنماهای ملی مشابه، باشد.
3ـ افراد موضوع بند (1) این دستورالعمل و دریانوردان دیگری که مقام صلاحیتدار تعیین می‌نماید، باید تقریباً در هر فاصله پنجساله در دوره‌هایی شرکت کنند تا ضمن حفظ دانش و مهارت خود، آن را ارتقاء داده و طبق پیشرفتهای جدید اطلاعات خود را روزآمد نمایند.
4ـ داروخانه کشتی و محتویات آن، همراه با تجهیزات پزشکی و راهنمای پزشکی موجود در کشتی باید به‌طور مناسبی نگهداری‌شده و توسط افراد مسؤولی که مقام صلاحیتدار تعیین می‌نماید، در فواصل زمانی منظم که بیشتر از دوازده‌ماه نمی‌باشد، مورد بازرسی قرار گرفته و تضمین نماید که برچسب‌ها، تاریخ‌های انقضاء و شرایط نگهداری تمامی داروها و طریقه مصرف آنها مورد بازرسی قرار گرفته و تمامی تجهیزات آن گونه که انتظار می‌رود، عمل می‌نماید. برای تأیید یا تجدیدنظر در راهنمای پزشکی کشتی که در سطح ملی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مقام صلاحیتدار باید توصیه‌های بین‌المللی موجود در این زمینه، شامل آخرین ویراست « راهنمای بین‌المللی پزشکی برای کشتی¬ها» و راهنماهای دیگر موضوع بند (2) این دستورالعمل را مدنظر قرار دهد.
5 ـ در جایی که یک محموله به عنوان خطرناک طبقه‌بندی شده است، ولی در آخرین ویراست « راهنمای کمکهای اولیه پزشکی برای استفاده در حوادث ناشی از محموله‌های خطرناک» وجود ندارد، اطلاعات ضروری مربوط به نوع مواد، خطرات موجود، تجهیزات حفاظت فردی مورد نیاز، روشهای پزشکی مرتبط و پادزهرهای مشخص، باید در دسترس دریانوردان باشد. هنگام حمل محموله‌های خطرناک، پادزهرهای مشخص و تجهیزات حفاظت فردی باید در کشتی موجود باشد. این اطلاعات باید با برنامه‌ها و سیاستهای کشتی در خصوص ایمنی و بهداشت حرفه‌ای مندرج در مقرره (3. 4) و نیز مفاد مربوط در این مجموعه قوانین، ادغام شود.
6 ـ تمامی کشتیها باید فهرست کامل و روزآمدی را از ایستگاه‌های رادیویی داشته باشند که از طریق آنها می‌توان مشاوره پزشکی دریافت نمود و اگر مجهز به یک سامانه (سیستم) ارتباط ماهواره‌ای هستند، باید فهرست کامل ایستگاه‌های مستقر در ساحل را که از طریق آنها می‌توان مشاوره پزشکی دریافت نمود، همراه داشته باشند. دریانوردانی که مسؤولیت مراقبت درمانی یا کمکهای اولیه پزشکی بر روی کشتی را بر عهده دارند، باید تعالیم لازم برای استفاده از راهنمای پزشکی کشتی و نیز بخش پزشکی آخرین ویراست « مجموعه قوانین علائم بین‌المللی» را آموخته باشند تا قادر باشند نوع اطلاعات مورد نیازی که توسط پزشک مورد مشاوره ارائه میشود را همراه با توصیه‌های دریافتی، درک نمایند.
دستورالعمل 2. 1. 4 ب ـ فرم گزارش پزشکی
فرم استاندارد گزارش پزشکی مورد نیاز برای دریانوردان طبق بخش «الف» این مجموعه قوانین، باید به گونه‌ای طراحی شود که تبادل اطلاعات پزشکی و دیگر اطلاعات مربوط به هر یک از دریانوردان را در مواقع بیماری یا آسیب‌دیدگی میان کشتی و ساحل، تسهیل نماید.
دستورالعمل 3. 1. 4 ب ـ مراقبت درمانی در ساحل
1ـ امکانات پزشکی مستقر در ساحل برای درمان دریانوردان باید برای انجام مقاصد مورد نظر کافی باشد. پزشکان، دندانپزشکان و دیگر پرسنل پزشکی، باید به نحو مناسبی صلاحیت لازم را احراز کرده باشند.
2ـ تدابیر لازم باید انجام گیرد تا تضمین نماید که دریانوردان در هنگام توقف در بندر به موارد زیر دسترسی دارند:
الف) درمان سرپایی برای بیماری و آسیب‌دیدگی؛
ب) بستری شدن در بیمارستان در مواقع لزوم؛ و
پ) امکانات مربوط به معالجه دندان‌ها، به ویژه در مواقع اضطراری.
3ـ تدابیرلازم باید درخصوص تسهیل‌درمان دریانوردانی‌که از بیماری رنج‌می‌برند، صورت گیرد. به‌ویژه، دریانوردان باید بدون هیچ مشکلی و صرف‌نظر از این که چه ملیت یا عقیده مذهبی دارند، فوری در درمانگاه‌ها یا بیمارستان‌های واقع در ساحل، پذیرش شوند و نیز در جایی که امکان دارد، باید تدابیر لازم اتخاذ شده تا در صورت لزوم تضمین نماید امکانات‌پزشکی به منظور تکمیل دورة درمانی در اختیار آنها میباشد.
دستورالعمل 4. 1. 4 ب ـ امداد پزشکی به کشتیهای دیگر و همکاری بین‌المللی
1ـ هر عضو باید توجه مقتضی را نسبت به مشارکت در همکاری بین‌المللی در زمینه امداد، برنامه‌ها و تحقیق پیرامون حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی، اعمال نماید. این همکاری باید موارد زیر را پوشش دهد:
الف) گسترش و هماهنگی تلاش‌های تجسسی و عملیات نجات و تدارک انتقال و کمکهای فوری پزشکی در دریا برای بیماران یا آسیب‌دیدگان روی یک کشتی از طریق بهره‌گیری از روشهایی نظیر سامانه‌های (سیستم‌های) منظم ارائه گزارش در خصوص وضعیت کشتی، مراکز هماهنگی عملیات نجات و خدمات بالگرد (هلیکوپتر) اورژانس، که طبق مقاوله‌نامه بین‌المللی نجات وجست‌وجوی دریایی مصوب 1979 میلادی (1358 هـ.ش) (نسخه اصلاح‌شده) و نیز «راهنمای بین‌المللی جست‌وجو و نجات هوایی و دریایی» می‌باشند؛
ب) استفاده بهینه از تمامی کشتیهایی که دارای پزشک می‌باشند و نیز کشتیهای مستقر در دریا که می توانند امکانات بیمارستانی و عملیات نجات را تأمین نمایند؛
پ) تهیه و حفظ فهرست بین‌المللی از پزشکان و امکانات مراقبت درمانی موجود در سراسر دنیا که مراقبت‌های درمانی فوری را برای دریانوردان تأمین می‌نماید؛
ت) پیاده کردن دریانوردان در ساحل به منظور مداوای فوری؛
ث) بازگرداندن دریانوردانی که در خارج بستـری شده‌اند به وطـن به مـحض امکانپذیر بودن آن، طبق نظر پزشکان مسؤول در این امر که میل و نیاز دریانوردان را نیز مدنظر قرار می‌دهند؛
ج) تدارک کمکهای شخصی برای دریانوردان در طول دوران بازگرداندن آنها به وطن، طبق نظر پزشکان مسؤول در این امر که میل و نیاز دریانوردان را نیز مدنظر قرار می دهند؛
چ) تلاش جهت ایجاد مراکز بهداشتی برای دریانوردان که وظایف زیر را بر عهده خواهند داشت:
(1) انجام تحقیقات در خصوص وضعیت بهداشتی، درمان پزشکی و مراقبت درمانی پیشگیرانه برای دریانوردان؛ و
(2) تربیت کارکنان خدمات بهداشتی و پزشکی برای طب دریایی.
ح) گردآوری و ارزیابی آمارهای مربوط به حوادث ناشی از کار، بیماریها و مرگ و میر دریانوردان و نیز ادغام و هماهنگ نمودن آنها در نظام ملی آمارهای مربوط به حوادث ناشی از کار و بیماریهای مربوط به گروه‌های دیگر کارگران؛
خ) سازماندهی مبادلات بین‌المللی در خصوص اطلاعات فنی، پرسنل و مواد آموزشی، همراه با دوره‌های آموزشی، هم اندیشی¬ها (سمینارها) و گروه‌های کاری بین‌المللی؛
د) تأمین خدمات ویژه پزشکی و بهداشتی درمانی و پیشگیرانه برای تمامی دریانوردان در بندر، یا فراهم نمودن خدمات توانبخشی، پزشکی و بهداشتی عمومی برای آنان؛
ذ) تدارک بازگرداندن پیکر یا خاکستر دریانوردانی که فوت نموده اند به وطن به محض امکانپذیر بودن آن، طبق‌نظر بازماندگان نزدیک آنها.
2ـ همکاری بین‌المللی در زمینه حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی برای دریانوردان، باید بر مبنای موافقتنامه‌های دو جانبه یا چند جانبه یا تبادل نظر میان اعضاء انجام گیرد.
دستور العمل 1.5. 4 ب افراد تحت تکفل دریانورد
هر عضو باید تا زمان توسعه خدمات مراقبت درمانی که در حیطه شمول خود، دربردارنده کارگران به طور کلی، و افراد تحت تکفل آنها در صورت نبودن چنین خدماتی میباشد، اقداماتی را اتخاذ نماید تا مراقبت درمانی کافی و مناسب از افراد تحت تکفل دریانورد را که در سرزمین آن سکونت دارند، تضمین نماید و اقدامات اتخاذ شده برای این منظور را به اطلاع دفتر سازمان بین‌المللی کار برساند.
مقرره 2. 4 ـ مسؤولیت مالکین کشتی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان در قبال پیامدهای مالی ناشی از بیماری، آسیب‌دیدگی یا فوت مرتبط با استخدام آنها، مورد حمایت قرار می گیرند.
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که طبق این مجموعه قوانین، تدابیر لازم در کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند، اتخاذ شده تا در قبال دریانوردان شاغل بر روی کشتیها، این حق فراهم شود که از کمک و پشتیبانی مادی مالک کشتی با توجه به عواقب مالی بیماری، آسیب‌دیدگی یا مرگ اتفاقی در حین انجام وظیفه، بر مبنای قرارداد کار دریانوردان یا ناشی از اشتغال آنها تحت چنین قراردادی، برخوردار باشند.
2ـ این مقرره، هرگونه راه‌های قانونی دیگری که دریانورد می‌تواند به آنها متوسل شود را تحت تأثیر قرار نمی دهد.
استاندارد 2. 4 الف ـ مسؤولیت مالکین کشتی
1ـ هر عضو باید قوانین و مقرراتی را تصویب نماید که مالکین کشتیهای حامل پرچم آن را ملزم می‌نماید تا مسؤولیت حمایت بهداشتی و مراقبت درمانی تمامی دریانوردان شاغل بر روی کشتیها را طبق استانداردهای حداقل زیر، برعهده گیرند:
الف) مالکین کشتی باید مسؤولیت کلیه هزینه‌های دریانوردان شاغل بر روی کشتی خود را در خصوص بیماری و آسیب‌دیدگی که بین تاریخ آغاز به کار و تاریخ مربوط به بازگرداندن آنها به وطن یا ناشی از اشتغال آنها بین آن تاریخ‌ها میباشد، تقبل نمایند.
ب) مالکین کشتی باید تأمین مالی لازم به منظور تضمین پرداخت غرامت در مواقع بروز مرگ یا ازکارافتادگی بلندمدت دریانوردان به‌علت اتفاق، بیماری یا آسیب‌دیدگی حرفه‌ای را همان گونه که در قوانین ملی، قراردادکار دریانوردان یا توافقهای جمعی مورد اشاره قرار گرفته است، فراهم نمایند.
پ) مالکین کشتی باید مسؤولیت پرداخت هزینه‌های مراقبت درمانی، شامل درمان پزشکی و تأمین داروهای مورد نیاز و وسایل درمانی و نیز غذا و جای خواب دریانورد بیمار یا آسیب‌دیده را در فاصله باقیمانده تا وطن یا تا زمانی که فرد بیمار یا ناتوان وضعیت با ثباتی کسب نماید، برعهده گیرند.
ت) مالکین کشتی باید مسؤولیت پرداخت هزینه‌های مربوط به خاک سپاری را در صورت وقوع مرگ بر روی کشتی یا ساحل در حین انجام وظیفه، تقبل نمایند.
2ـ قوانین یا مقررات ملی می‌تواند مسؤولیت مالک کشتی جهت پرداخت هزینه مراقبت درمانی و نیز غذا و جای خواب را برای مدتی که نباید کمتر از شانزده هفته از زمان آسیب‌دیدگی یا شروع بیماری باشد، محدود نماید.
3ـ در صورتی که بیماری یا آسیب‌دیدگی منجر به ناتوانی در انجام کار شود، صاحب کشتی باید مسؤولیت‌های زیر را تقبل نماید:
الف) پرداخت کامل دستمزد تا زمانی که دریانوردان بیمار یا آسیب‌دیده بر روی کشتی قرار داشته یا تا زمانی که طبق این مقاوله‌نامه به وطن خود بازگردانده شوند؛ و
ب) پرداخت کل یا بخشی از دستمزد تعیین‌شده توسط قوانین یا مقررات ملی یا آن گونه که در توافق¬های جمعی لحاظ شده است، از زمان بازگرداندن دریانوردان به وطن یا پیاده کردن آنها در ساحل تا زمان بهبودی آنها و یا (اگر زودتر باشد) تا زمانی که بر مبنای قوانین عضو مربوط مستحق دریافت مزایای نقدی می‌باشند.
4ـ قوانین یا مقررات ملی می‌تواند مسؤولیت مالک کشتی در قبال پرداخت کل یا بخشی از دستمزد دریانوردی که دیگر بر روی کشتی نیست را برای مدتی که نباید کمتر از شانزده هفته از زمان آسیب‌دیدگی یا شروع بیماری باشد، محدود کند.
5 ـ قوانیـن یا مقررات ملی می‌تواند مسؤولیـت مالک کشتی را در مـوارد زیر مستثنی نماید:
الف) مصدومیتی که ناشی از خدمت در کشتی نمی‌باشد؛
ب) مصدومیت یا بیماری ناشی از سوء رفتار عمدی دریانورد بیمار، مصدوم یا فوت شده؛
پ) ناتوانی یا بیماریی که عمداً در هنگام عقد قرارداد کار پنهان نگهداشته شده است.
6 ـ قوانین یا مقررات ملی می‌تواند مالک کشتی را از مسؤولیت پرداخت هزینه مراقبت درمانی و نیز هزینه‌های تدفین و غذا و جای خواب دریانورد در صورتی که مقامات دولتی چنین هزینه‌هایی را تقبل نموده باشند، معاف نماید.
7ـ مالکین کشتی یا نمایندگان آنها باید تدابیر لازم برای حفظ اموال برجای‌مانده از دریانوردان بیمار، مصدوم یا متوفی بر روی کشتی را انجام داده و این اموال را به آنها یا بازماندگانشان تحویل نمایند.
دستورالعمل 2. 4 ب ـ مسؤولیت مالکین کشتی
1ـ پرداخت کامل دستمزد موضوع جزء (الف) بند (3) استاندارد 2. 4 الف، می‌تواند به استثناء پاداش‌ها باشد.
2ـ قوانین یا مقررات ملی می‌تواند تصریح نماید از زمانی که دریانورد، مزایای درمانی را بر مبنای یک طرح بیمه اجباری بیماری، بیمه اجباری حوادث یا غرامت کارگران در قبال حوادث دریافت می‌نماید، مسؤولیت مالک کشتی برای پرداخت هزینه‌های دریانورد بیمار یا مصدوم، خاتمه می‌یابد.
3ـ قوانین یا مقررات ملی می‌تواند تصریح نماید که هزینه‌های پرداخت تدفین توسط مالک کشتی، در شرایطی که این هزینه‌ها با توجه به قوانین و مقررات مربوط به بیمه اجتماعی یا غرامت کارگران قابل پرداخت میباشد، باید توسط مؤسسه بیمه به مالک کشتی بازپرداخت شود.
مقرره 3. 4 ـ حمایت ایمنی و بهداشتی و پیشگیری از حوادث
هدف: تضمین این‌که محیط کار دریانوردان بر روی کشتی، ایمنی و بهداشت حرفه‌ای را ارتقاء می دهد.
1ـ هر کشور باید تضمین نماید که دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن دارای حمایت بهداشتی حرفه‌ای می‌باشند و در یک محیط بهداشتی و ایمن، بر روی کشتی کار و زندگی کرده و آموزش لازم را سپری می‌نمایند.
2ـ هر عضو پس از مشورت با سازمانهای نماینده دریانوردان و مالکین کشتی، باید دستورالعملهای ملی را برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای بر روی کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند، توسعه و ترویج نماید و استانداردها، دستورالعملها و مجموعه قوانین حاکم را که ازجانب سازمانهای بین‌المللی، دستگاههای اجرائی ملی و سازمانهای صنعت دریایی توصیه شده است، مدنظر قرار دهد.
3ـ هر عضو باید قوانین و مقررات و تدابیر دیگری را تصویب نماید که به موضوعات تعیین‌شده در این مجموعه با درنظرگرفتن اسناد مرتبط بین‌المللی می‌پردازد و استانداردهایی را برای حمایت ایمنی و بهداشتی حرفه‌ای و پیشگیری از حوادث بر روی کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند، تنظیم می‌نماید.
استاندارد 3. 4 الف ـ حمایت ایمنی و بهداشتی و پیشگیری از حوادث
1ـ قوانین و مقررات و تدابیر دیگری که طبق بند (3) مقرره 3. 4، مورد تصویب قرار می‌گیرد، باید شامل موارد زیر باشد:
الف) تصویب و نیز ارتقاء و اجراء مؤثر برنامه‌ها و سیاستهای ایمنی و بهداشتی حرفه‌ای بر روی کشتیهایی که حامل پرچم عضو مربوط میباشد، از جمله ارزیابی خطر همراه با آموزش و تعلیم دریانوردان؛
ب) اقدامات احتیاطی مناسب به منظور پیشگیری از مصدومیتها، بیماریها و حوادث حرفه‌ای روی کشتی، شامل اتخاذ تدابیری مناسب برای کاهش و جلوگیری از خطرات ناشی از قرارگرفتن در معرض سطوح مضر عوامل محیطی و شیمیایی، و نیز خطر بیماری یا مصدومیتی که ممکن است ناشی از به‌کارگیری تجهیزات و ماشین‌آلات روی کشتیها باشد؛
پ) برنامه‌های روی کشتی برای پیشگیری از مصدومیتها، بیماریها و حوادث حرفه‌ای و نیز برای بهبود مستمر در حمایت از ایمنی و بهداشت حرفه‌ای که مستلزم مشارکت نمایندگان دریانوردان و تمامی افراد مرتبط دیگر در اجراء آنها است، با در نظر گرفتن تدابیر پیشگیرانه‌ای که شامل کنترل طراحی و مهندسی، جایگزینی فرآیندها و روشهایی برای وظایف جمعی و انفرادی و نیز استفاده از تجهیزات حفاظت فردی میباشد؛ و
ت) شرایطی برای بازرسی، تهیه گزارش و اصلاح شرایط ناامن و نیز تحقیق و تهیه گزارش در خصوص حوادث حرفه‌ای بر روی کشتی.
2ـ مفاد موضوع بند (1) این استاندارد، باید:
الف) اسناد بین‌المللی مرتبط با حمایت ایمنی و بهداشتی حرفه‌ای را در کل و با خطرات مشخص، مدنظر قرار داده و به تمامی موضوعات مربوط دیگر در خصوص جلوگیری از بیماریها، مصدومیتها و حوادث حرفه‌ای که ممکن است در زمینه کار دریانوردان قابل اجرا باشد، به ویژه آنهایی که درکار دریایی مشخص شده‌اند، بپردازد.
ب) به منظور رعایت استانداردهای قابل اجراء و نیز سیاستها و برنامه‌های ایمنی و بهداشت حرفه‌ای کشتی که توجه ویژه‌ای را نسبت به ایمنی و بهداشت دریانوردان زیر هجده سال مـعطوف می‌دارد، به وضوح وظایف مالکین کشتی، دریانوردان و دیگر افراد مربوط را تعیین نماید.
پ) وظایف فرمانده کشتی یا فردی که از جانب وی منصوب‌شده، یا هر دو را به منظور برعهده گرفتن مسؤولیت خاص مربوط به اجراء و موافقت با برنامه‌ها و سیاستهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای کشتی تعیین نماید؛ و
ت) اختیار دریانوردانی که به منظور حضور در جلسات کمیته ایمنی کشتی، به عنوان نمایندگان ایمنی کشتی انتخاب یا منصوب شده‌اند را تعیین نماید.
3ـ قوانین و مقررات و تدابیر دیگر موضوع بند (3) مقرره 3. 4، باید به‌صورت منظم با مشورت نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی، مورد بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم، با توجه به تغییرات صورت گرفته در تحقیقات و فناوری به منظور تسهیل بهبود مستمر در برنامه‌ها و سیاستهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، مورد تجدیدنظر قرار گیرد و یک محیط کاری امن را برای دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم عضو مربوط، فراهم نماید.
4ـ موافقت با الزامات مندرج در اسناد بین‌المللی حاکم در خصوص سطوح مجاز قرار گرفتن در معرض خطرات محل کار و نیز توسعه و اجراء برنامه‌ها وسیاستهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در کشتیها، باید به عنوان الزامات مورد نیاز این مقاوله‌نامه مدنظر قرار گیرد.
5 ـ مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که :
الف) بیماریها، مصدومیتها و حوادث ناشی از کار، با توجه به نظرات ارائه‌شده از جانب سازمان بین‌المللی کار در خصوص تهیه گزارش و ثبت بیماریها و حوادث ناشی از کار، به نحو مناسبی گزارش شوند.
ب) آمارهای جامعی از چنین حوادث و بیماری‌هایی ثبت، تحلیل و انتشار یافته و در جای مناسب، از طریق تحقیق در گرایش‌های کلی و نیز خطرات تعیین‌شده، پیگیری‌های لازم انجام شود؛ و
پ) حوادث ناشی از کار مورد رسیدگی قرار گرفته اند.
6 ـ تهیه گزارش و رسیدگی به موضوعات ایمنی و بهداشت حرفه‌ای باید به گونه‌ای تنظیم شود که حفظ اطلاعات شخصی دریانوردان را تضمین نماید و نقطه نظرات ارائه شده از جانب سازمان بین‌المللی کار در این خصوص را نیز مدنظر قرار دهد.
7ـ مقام صلاحیتدار باید از طریق اتخاذ تدابیر مناسب در خصوص جلب توجه تمامی دریانوردان نسبت به اطلاعات مربوط به خطرات خاص روی کشتیها، به عنوان مثال از طریق نصب اطلاعیه‌های رسمی حاوی دستورالعملهای مربوط، با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی همکاری نماید.
8 ـ مقام صلاحیتدار باید اطمینان یابد که مالکین کشتی برای انجام ارزیابی مربوط به مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، به اطلاعات آماری مربوط به کشتیهای خود و نیز آمار کلی تهیه شده توسط مقام صلاحیتدار، رجوع می‌نمایند.
دستورالعمل 3. 4 ب ـ حمایت ایمنی و بهداشتی و پیشگیری از حوادث
دستورالعمل1. 3. 4 ب ـ مفاد مربوط به بیماریها، مصدومیتها و حوادث ناشی از کار
1ـ مفاد مقرر به موجب استاندارد 3. 4 الف، باید اصول کاری سازمان بین‌المللی کار تحت عنوان « پیشگیری از حوادث بر روی کشتی در دریا و بندر» مصوب 1996 میلادی (1375 هـ.ش) و نسخه‌های بعدی و دیگر استانداردهای مربوط سازمان بین‌المللی کار و اصول کاری، دستورالعملها و استانداردهای بین‌المللی دیگر راجع به حمایت از بهداشت و ایمنی حرفه‌ای را مدنظر قرار دهد، از جمله هرگونه سطوح قرارگرفتن در معرض حوادثی را که ممکن است آنها تعیین نمایند.
2ـ مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که دستورالعملهای ملی برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای، به‌طور خاص موارد زیر را در برمی‌گیرد:
الف) مفاد کلی و اساسی؛
ب) مشخصات ساخت کشتیها، از جمله شیوه‌های دسترسی و خطرات مربوط به آزبست (پنبه نسوز)؛
پ) ماشین‌آلات؛
ت) اثرات دمای بسیار بالا یا بسیار پایین در سطوحی از آب که دریانوردان با آن در ارتباط می‌باشند؛
ث) اثرات سر و صدا در محیط کار و محل اقامت روی کشتی؛
ج) اثرات ارتعاش در محیط کار و محل اقامت روی کشتی؛
چ) اثرات عوامل محیطی، به‌غیر از موارد موضوع جزء‌های (ث) و (ج) فوق در محیط کار و محل اقامت برروی کشتی، از جمله استعمال دخانیات؛
ح) تدابیر ایمنی خاص بر روی و زیر عرشه؛
خ) تجهیزات بارگیری و تخلیه؛
د) جلوگیری از آتش سوزی و اطفاء حریق؛
ذ) لنگرها، زنجیرها و طنابها؛
ر) محموله‌های خطرناک و وزنة تعادل کشتی؛
ز) تجهیزات حفاظت فردی دریانوردان؛
ژ) کار در فضاهای بسته؛
س) اثرات ذهنی و جسمی خستگی مفرط؛
ش) اثرات اعتیاد به الکل و مواد مخدر؛
ص) پیشگیری و حفاظت در مقابل بیماری ایدز و ویروس اچ آی وی؛
ض) واکنش در موارد اضطراری و حادثه.
3ـ برآورد خطرات و کاهش قرار گرفتن در معرض موضوعات موضوع بند (2) این دستورالعمل، باید اثرات جسمی بهداشت حرفه‌ای را مدنظر قرار دهد که شامل جابه‌جایی دستی بارها، سر و صدا و ارتعاش، اثرات شیمیایی و بیولوژیکی بهداشت حرفه‌ای، اثرات ذهنی بهداشت حرفه‌ای، اثرات ذهنی و جسمی خستگی مفرط و حوادث ناشی از کار میباشد. تدابیر لازم باید اصل پیشگیری را که براساس آن، مبارزه با خطر از منشأ آن، سازگاری و انطباق کار با فرد، به ویژه در مورد طراحی محلهای کار، و جایگزینی مواد بی‌خطر یا کم خطر به‌جای مواد خطرناک از میان دیگر موارد نسبت به تجهیزات حفاظت فردی دریانوردان، دارای اولویت می‌باشند، مورد توجه قرار دهند.
4ـ علاوه بر این، مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که موارد مربوط به ایمنی و بهداشت مدنظر قرار گرفته و به ویژه در زمینه‌های زیر رعایت میشود:
الف) واکنش در موارد اضطراری و حادثه؛
ب) اثرات اعتیاد به الکل و مواد مخدر؛ و
پ) پیشگیری و حفاظت در برابر بیماری ایدز و ویروس اچ آی وی.
دستورالعمل 2. 3. 4 ب ـ قرار گرفتن در معرض سر و صدا
1ـ مقام صلاحیتدار باید از طریق برقراری ارتباط با نهادهای صلاحیتدار بین‌المللی و نیز نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین مربوط، به‌طور مداوم مسأله سر و صدا بر روی کشتیها را تا جایی که امکان دارد، با هدف بهبود حمایت از دریانوردان در قبال اثرات زیانبار قرار گرفتن در معرض سر وصدا، بررسی نماید.
2ـ بررسی موضوع بند (1) این دستور العمل باید اثرات زیانباری را که قرارگرفتن در معرض سر و صدای بیش از حد بر روی شنوایی، سلامتی و آسایش دریانوردان می‌گذارد، مدنظر قرارداده و تدابیری را برای کاهش سر و صدای روی کشتی به منظور حمایت از دریانوردان اتخاذ یا توصیه نماید. تدابیر مورد نظر باید شامل موارد زیر باشد:
الف) آموزش دریانوردان در مورد خطرات مربوط به شنوایی و سلامتی آنها که ناشی از قرارگرفتن درمعرض سر و صدای با سطوح بالا و به مدت طولانی میباشد و نیز آموزش در خصوص چگونگی استفاده مناسب از وسایل و تجهیزات حفاظت در برابر سرو صدا؛
ب) تأمین تجهیزات حفاظت شنوایی مورد تأیید برای دریانوردان در صورت لزوم؛ و
پ) سنجش خطر و کاهش سطوح قرارگرفتن در معرض سر و صدا در تمامی محلهای اقامت، تفریح و تأسیسات تهیه غذا و نیز موتورخانه و دیگر فضاهای متعلق به ماشین‌آلات.
دستورالعمل 3. 3. 4 ب ـ قرارگرفتن در معرض ارتعاش
1ـ مقام صلاحیتدار با همکاری و ارتباط با نهادهای صلاحیتدار بین‌المللی و نیز نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، و در صورت اقتضاء با درنظرگرفتن استانداردهای بین‌المللی مرتبط باید با هدف بهبود حمایت از دریانوردان تا حد امکان در برابر اثرات زیانبار ارتعاش، اقدام به بررسی مستمر مشکلات مربوط به ارتعاش بر روی کشتیها نماید.
2ـ بررسی موضوع بند (1) این دستورالعمل باید تأثیر قرار گرفتن در معرض ارتعاش بیش از حد را بر روی سلامتی و آسایش دریانوردان، مدنظر قرارداده و تدابیری را برای کاهش ارتعاش بر روی کشتی به منظور حمایت از دریانوردان اتخاذ یا توصیه نماید. تدابیر مورد نظر باید شامل موارد زیر باشد:
الف) آموزش دریانوردان در مورد خطرات مربوط به سلامتی آنها که ناشی از قرارگرفتن در معرض ارتعاش به مدت طولانی میباشد؛
ب) تأمین تجهیزات حفاظت فردی مورد تأیید برای دریانوردان در صورت لزوم؛ و
پ) سنجش خطر و کاهش قرار گرفتن در معرض ارتعاش درتمامی محلهای اقامت، تفریح و تأسیسات تهیه غذا از طریق تصویب تدابیری طبق رهنمود ارائه شده در اصول کاری سازمان بین‌المللی دریانوردی تحت عنوان « عوامل محیطی در محیط کار» مصوب سال 2001 میلادی، (1380هـ.ش) و هرگونه نسخه تجدیدنظرشدة بعدی آن، با درنظرگرفتن تفاوتی که بین قرارگرفتن در معرض ارتعاش در محیطهای فوق‌الذکر و در محیط کار، وجود دارد.
دستور العمل 4. 3. 4 ب ـ تعهدات مالکین کشتی
1ـ هرگونه تعهدی که در خصوص تأمین تجهیزات حفاظتی یا دیگر وسایل پیشگیری از حادثه، برعهده مالک کشتی میباشد، باید به طور کلی همراه با مقرراتی باشد که دریانوردان را ملزم به استفاده از این تجهیزات و نیز رعایت تدابیر مربوط به پیشگیری از حادثه و حفظ سلامت آنها می‌نماید.
2ـ همچنین توجه لازم باید به مواد (7) و (11) مقاوله‌نامه حفاظ ماشین‌آلات مصوب 1963 میلادی (1342 هـ.ش) (شماره 119) و مفاد مشابه در توصیه نامه حفاظ ماشین‌آلات مصوب 1963 میلادی (شماره 118) معمول گردد که بر مبنای آن، تعهد به تضمین این الزام که ماشین‌آلات مورد استفاده به نحو مطلوبی دارای حفاظ می‌باشند و استفاده از آنها بدون حفاظ مناسب ممنوع است، بر عهده کارفرما میباشد. این در حالی است که کارگران متعهد هستند از ماشین‌آلاتی که حفاظ آنها در جای خود قرار ندارند، استفاده نکنند و حفاظهای تأمین شده را نیز از جای خود خارج ننمایند.
دستورالعمل 5. 3. 4 ب ـ تهیه گزارش و جمع آوری آمار
1ـ تمامی بیماریها، مصدومیتها و حوادث ناشی از کار باید گزارش شود، به‌طوری که بتوان آنها را مورد رسیدگی قرار داده و با در نظر گرفتن لزوم حفاظت از اطلاعات شخصی دریانوردان مربوط، آنها را حفظ، تحلیل و منتشر نمود. گزارشها نباید محدود به مرگ و میرها و حوادث روی کشتی باشد.
2ـ آمارهای موضوع بند (1) این دستورالعمل باید شامل تعداد، ویژگی، علل و پیامدهای بیماریها، مصدومیتها و حوادث ناشی از کار باشد و در صورت امکان به وضوح بخش وقوع حادثه بر روی کشتی و نوع حادثه را، اعم از این‌که در کشتی اتفاق افتاده یا در بندر، مورد اشاره قرار دهد.
نوع : قانون
شماره انتشار : 19033
تاریخ تصویب : 1389/2/29
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : وزارت راه وترابری - وزارت كار و امور اجتماعی -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار (بخش3)
