مجازنبودن مطالبه ضرر و زیان مازاد بر دیه
پرونده اصراری کلاسه : 13/2981ح
ردیف : 67/54
رای شماره :104 14/9/1368
رای هیئت عمومی دیوانعال کشور(شعب حقوقی )
حکم تجدیدنظر خواسته و استدلال دادگاه مخدوش است زیرا ادعای مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم بر اثر ضربه مغزی و شکستگی استخوان جمجمه شهاب زندی در دادگاه کیفری مطرح و رسیدگی شده و دادگاه کیفری در حکم خود مقدار دیه را بر طبق قانون دیات معین نموده است بنابراین دعوی ضرر و زیان وارده به شخص مزبور بر اثر همین جرم تحت عنوان دیگری غیر از دیه فاقد مجوز میباشد و اگر تجدیدنظرخواه در مورد کمیت دیه اعتراضی داشته باشد بایداز طریق مراجع کیفری اقدام نماید لذا حکم فرجامخواسته نقض میشودوتجدید رسیدگی با رعایت ماده 576 قانون آئین دادرسی مدنی بشعبه دیگر دادگاه حقوقی یک ساری محول است 0
* سابقه *
شماره فرجامی 1/2981 ردیف : 67/54 هیئت عمومی
تاریخ رسیدگی :
موضوع رسیدگی : تجدیدنظرخواهی آقای ذبیح الله گوران نسبت به دادنامه شماره 66/423شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ساری درپرونده کلاسه 66/242
مرجع رسیدگی : شعبه سوم دیوانعالی کشور0
هیئت شعبه : آقایان سیدجعفررئیسیان رئیس علی خوشوقتی عضومعاون
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 26/12/63آقای محسن زندی دادخواستی بطرفیت آقای ذبیح الله گوران مبنی بر مطالبه مبلغ "دومیلیون ریال " بابت ضرر و زیان ناشی از جرم بدادگاههای عمومی ساری تسلیم و اظهار داشته خوانده با فرزندم تصادف کرد که منجر بشکستگی شدید استخوانها و ضربه مغزی گردیده مدت سه سال تحت معالجه بوده ولی معالجات موثر واقع نشده از بابت ضرر و زیان و از باب تسبیب باستناد حکم شماره 63/418 دادگاه کیفری یک ساری تقاضای صدور حکم محکومیت ویرا به پرداخت مبغ فوق دارم 0
خواهان در جلسه دادرسی افزوده است خوانده مجموعا" مبلغ "95هزار تومان " بابت دیه محکوم شده که آنرا دریفات کرده ام ولی هزینه معالجه بیشتر از این مبلغ بوده است مضافا" بر اینکه فرزندم دچار بیماری روانی شده و نگهدرای وی در آینده مستلزم تحمل هزینه هائی خواهد بود خوانده پاسخ داده با فرزند خواهان تصادف کردم به پرداخت مبلغی بعنوان دیه محکم شدم که پرداخت شده و پس از این جریان اقامه دعوی علیه من وجه قانونی ندارد و تقاضای رد دعوی را مینماید0
شعبه اول دادگاه عمومی بموجب دادنامه شماره 64/483 حکم بمحکومیت خوانده جمعا" بپرداخت مبلغ "600 هزارتومان " بر اساس نظرکارشناس صادر مینماید0
متعاقب فرجامخواهی خوانده شعبه 11 دیوانعالی کشوربا این استدلال که با وجود صدور حکم بپرداخت دیه و وصول آن مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم وجه شرعی و قانونی ندارد حکم صادره را مغایر با موازین قانونی تشخیص و با نقض آن رسیدگی مجدد را بشعبه دیگر دادگاه عمومی ساری ارجاع مینماید0
شعبه اول دادگاه حقوقی یک در تاریخ 11/5/65 بلحاظ اینکه صدور حکم دادگاه کیفری بپرداخت دیه رافع مسئولیت مدنی خوانده نسبت بصدور حکم محکومیت خوانده بپرداخت مبلغ 600 هزارریال بابت ضرر و زیان نشای از جرم اظهارنظر نموده و پرونده جهت بررسی به این شعبه ارجاع شده و بموجب دادنامه شماره 666/113/10/65 چنین رای داده شده است : با تصویب و اجراء قانون راجع بمجازات اسلامی قانون حدود و قصاص ، قانون مسئولیت مدنی در حدیکه باقوانین مذکور تعارض دارد منسوخه تلقی میشود و مطالبه ضرر و زیانی مادی مجوزی شرعی ندارد و با عدم تنفیذ نظریه پرونده جهت اقدام مقتضی به دادگاه ذیربط اعاده شده است و دادگاه با همان دلائل و مستندات مندرج در نظریه حکم محکومیت خوانده بپرداخت مبلغ فوق صادرنموده حکم دادگاه مورد اعتراض و تجدیدنرخواهی خوانده قرار گرفته و پرونده مجددا" بدیوانعالی کشور ارسال و شعبه سوم بموجب دادنامه شماره 732/213/10/66 اعتراض را وارد تشخیص و با همان استدلال مندرج در دادنامه قبلی خود رای صادره را نقض و رسیدگی را بشعبه دیگر دادگاه حقوقی یک ساری محول مینماید0
پرونده پس از وصول بشعبه دوم دادگاه حقوقی یک ارجاع بکلاسه 66/321 بثبت میرسد دادگاه در تاریخ 29/11/66 پس ازکسب نظرپایان رسیدگی را اعلام و خلاصه بشرح زیر مبادرت بصدور رای مینماید:
با توجه بمحتویات پرونده یکفری مقصر بودن خوانده محرز است و مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم مغایرتی با موازین شرعی وقانونی ندارد با توجه بمواد 7و10 قانون راجع بمجازات اسلامی دیه نوعی مجازات است و با ضرر و زیان ناشی از جرم تفاوت بسیاردارد و طبق اصل اباحه مطالبه ضرر و زیاننشای از جرم چون شرعا" ممنوع نشده جایز و مباح میباشد0
در اصل 171 قانون اساسی و ماده 54 قانون تعزیرات مطالبه ضرر و زیان جایز اعلام شده و در قانون مجازات اسلامی مطالبه ضرر و زیان نفی نگردیده و در مواد3و4و5 قانون مسئولیت مدنی که تا کنون نسخ نشده و بقوت خود باقی است جبران ضرر و زیان ناشی ازجرم پیش بینی شده و از نظر قانون مدنی نیز هرگاه کسی سبب ورود خسارت بغیرشود باید از عهده آن برآید بنا بمراتب حکم بمحکومیت خوانده بپرداخت مبلغ 600 هزار ریال بابت خسارات وارده صادر مینماید0
رای دادگاه مورد اعتراض و تجدیدنظرخواهی خوانده قرار گرفته و پرونده بدیوانعالی کشور ارسال شده است لوایح اعتراضیه هنگام شور قرائت میشود0
بسمه تعالی : نظر باینکه رای ثانوی دادگاه پس از نقص مستند بعلل و اسبابی است که حکم اولی مبتنی بر آن بوده است موضوع اصراری تشخیص و مقرر میدارد پرونده بتجویز ماده 576 قانون آئین دادرسی مدنی برای طرح در هیئت عمومی بنظر ریاست محترم دیوانعالی کشور برسد0
بتاریخ روز سه شنبه :14/9/1368 جلسه فوق العاده هیئت عمومی دیوانعالی کشور بریاست حضرت آیت الله مرتضی مقتدایی رئیس دیوانعالی کشور و با حضور جناب آقای علی اکبر عابدی نماینده دادستان محترم کل کشور و جنابان آقایان روسا و مستشاران و اعضاء معاون شعب حقوقی دیوانعالی کشور بشرح ذیل تشکیل گردیده 0
شعبه اول : جنابان آقایان : بهروزصفرزاده ،حسین مفیدموحد، سیدعلی حاج سیدجوادی 0
شعبه سوم : جنابان آقایان : سیدجعفررئیسیان ،دکترعلی خوشوقتی 0
شعبه پنجم : جنابان آقایان : یوسف ایزدیان ، سیدمحسن ستایش ، مرتضی ابهری 0
شعبه ششم : جنابان آقایان : اسفندیارغفاری ، محمدجوادفرقانی ، علی ناصرسیف 0
شعبه هفتم : جنابان آقایان : سیدعلی هاشمی الحسینی ، موسی سیف میرحسینی
شعبه هشتم : جنابان آقایان : جوادحریرفروش ، مرتضی اشراقی ،حبیب الله عبداللهی 0
شعبه نهم : جنابان آقایان : احمدمحسنی گرگانی ، سیدجعفرموسوی
شعبه دهم : جنابان آقایان : اسدالله رضوانی ،علی معینی ، محمدعلی هاشمی
شماره فرجامی 1/2981 ردیف :67/54 هیئت عمومی
شعبه سیزدهم : جنابان آقایان : محمود فهیمی ، ابوالفضل نخعی 0
شعبه چهاردهم : جنابان آقایان :سیدرضاحسینی مرندی ،دکترمحمدعظیمی
شعبه پانزدهم : جناب آقای رحمت الله سعیدی
شعبه هفدهم : جناب آقای غلامعلی خوشنویس اصل
شعبه هیجدهم : جنابان آقایان : حسین شایگان ، حسن اذانی ،احمدرضائی
شعبه نوزدهم : جنابان آقایان : سیدعبدالله رضائی ، محمدمهدی منشی زاده ، مجدید محسن زاده
شعبه بیست ویکم : جنابان آقایان : سیدغنی اردبیلی ، محمودهمتی ،فرامرز زمانی سلیمی
شعبه بیست دوم : جنابان آقایان : عباس غروی نائینی ، حسین سلیمی
شعبه بیست وسوم : جنابان آقایان : حسین آل یاسین ، علیرضارضائی نیا
شعبه بیست وچهارم : جنابان آقایان :علی اکبرمیرفصیحی ،محمدحسین هاشمی محمدفصوری 0
شعبه بیست وپنجم :جنابان آقایان : ابوالفتح قطبی ، سیدرضاغزنینی هاشمی ، صلاح الدین فلسفی
شعبه سی ام : جناب آقای مرادعلی مدرس
شعبه سی سوم :
پس از طرح موضوع و قرائت گزارش و بررسی اوراق پرونده واستماع عقیده جناب آقای علی اکبر عابدی نماینده دادستان کل کشورمبنی بر: در پرونده : 67/54 هیئت عمومی ، نظردادسرای دیوانعالی کشور بشرح زیر است : نظر دیوانعالی کشور مورد تایید است مشاوره نموده و اکثریت قریب باتفاق بدین شرح رای داده اند0
مرجع : آرشیو دفتروکالت آقای چگینی وکیل دادگستری
73
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 104
تاریخ تصویب : 1368/09/14
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قاضی درامورحقوقی نمی تواندصرفا باستنادعلم خودرای بدهد،زیرا این امر مجوزی ندارد مجاز نبودن مطالبه ضرروزیان مازاد بردیه
