صدوراجرائیه قبوض اقساطی گمشده
رای شماره : 219 - 16/12/1345
رای شورای عالی ثبت
درموردی که قبض اقساطی گم ویا نابود میشود مسائل ذیل مطرح است :
اول - ماده 4 نظامنامه اجراثبت میگوید:
"با ادعاگم شدن قبوض اقساطی اجرائیه ازاداره ثبت صادرنخواهدشد"
آیا در این مورد دفترخانه میتواند اجرائیه صادرکند؟
بنظر بعضی اگر در سند رسمی نوشته شده باشدکه دین طبق قبوض اقساطی مطالبه و پرداخت شود صدور اجرائیه بدون ارائه قبوض جائز و قابل ترتیب اثر نیست .
این پاسخ نظر به مورد خاصی داردکه شرطی درسند به مضمون بالادرج شده باشد. حال اگر چنین شرطی نشده باشد و قبوض اقساطی گم شده یادچارحریق گردیده باشدآیا دفترخانه میتواند المثنی صادرکند ؟ بنظرعده ای صدورالمثنی مجوز ندارد.
اگر قبوض اقساطی پس از امضاء متعهد و قبل از دادن به بستانکار در دفتر- خانه و یا محل دیگرگم شود آیا بستانکار میتواندبه استنادسندرسمی دین تقاضای صدوراجرائیه کند؟ در این مورد دو نظردیده شده است :
الف - به استناد منطوق ماده 4 نظامنامه اجرا نمی توان اجرائیه صادر کرد.
ملاحظه - ذکرعبارت (ازاداره ثبت ) در ماده مذکورمیرساندکه مقنن به مفهوم مخالف عبارت مزبور توجه وعنایت دارد. قاعده مستفاد از ماده 92 93 قانون ثبت هم این است که اسنادرسمی وصف لازم الاجرابودن رادارا میباشند گم شدن قبوض اقساطی مربوط به یک سندرسمی این صفت راازآن سند سلب نمی کند یعنی سلب این صفت ازسندرسمی محتاج به دلیل قطعی است و چنین دلیلی وجود ندارد و ماده 4 نظامنامه اجراهم :
اولا- دلالت برسلب صفت لازم الاجرابودن ازاسنادرسمی نمی کند.
ثانیا- ماده 92-93 قانون است و ماده 4 نظامنامه اجرانمی تواندصفتی راکه قانون به اسنادرسمی داده سلب کند. درواقع تفسیربالا از ماده 4 نظامنامه ها این است که تفسیروتوجیه نظامنامه مستلزم مخالف قلمدادن نظامنامه با قانون نباشد.
ب - از بستانکارتعهدی به این صورت گرفته شودکه هرگاه اجرائیه از دفترخانه صادرشد و بعدا مدیون قبوض اقساطی راارائه کردبستانکارنیم عشر اجرائی رابدهد (به احتمال صدوراجرائیه بدون استحقاق - ماده 131 قانون ثبت ) پس ازگرفتن چنین تعهدی می توان اجرائیه ازدفترخانه صادرکرد.
دوم - موجرقبوض اقساطی اجاره راگم کرده وازطرف دیگرمیخواهدبه دفترخانه مراجعه وقبوض سپرده راگرفته برای اخذوجه آنهابه صندوق ثبت مراجعه کنددادن قبوض سپرده به موجرفرع بردریافت قبوض اقساطی ازاواست دراین مورددونظردیده شده است :
الف - دفترخانه ازموجرتعهدبگیردکه به استنادقبوض اقساطی مفقود (که احتمال پیداشدن دربین است ) اجرائیه علیه مستاجرصادرنکندوگرنه از عهده خسارات برآید.پس ازاخذ این تعهد،قبوض سپرده رابه موجربدهد.
ب - بستانکارقبلا" اقرارنامه رسمی به دریافت قبوض سپرده میدهدو دراقرارنامه قید میشودکه هرگاه قبوض پیداشدازدرجه اعتبارساقط است .
سوم - اداره اصلاحات ارضی یکی ازشهرستانهااعلان کردکه قبوض اصلاحات ارضی کشاورزان بعضی دهات که دراجراقانون اصلاحات ارضی (درمرحله اول ) صاحب زمین شده اندگم شده است وتقاضای صدورالمثنی ازاداره ثبت محل کرد.
رای مورخ 16/12/45شورا:
"باتوجه به اینکه دارنده قبوض اداره اصلاحات ارضی است ودرنظر گرفتن مقرراتی که درموردفقدان سندمالکیت موجوداست وملاحظه ماده 74 قانون ثبت ، بعدازانتشارآگهی ، صدوررونوشت قبوض اقساطی که به منزله المثنی تلقی میشوداشکالی ندارد".
مرجع :آراشورایعالی ثبت وشرح آن صفحه 267-269
تالیف :دکترمحمدجعفرجعفری لنگرودی
58
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 219
تاریخ تصویب : 1345/12/16
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
ضمان اصل دین ،ضمان خسارت تاخیراست ؟ تبدیل تعهد - بیع شرط
