مادامیکه عقدبیع اقاله یافسخ نگردیده است حکم به الزام فروشنده به استردادوجه ثمن پرداخت شده خلاف مقررات قانون است
پرونده : 72/65/3
رای شعبه سوم دیوان عالی کشور
"اعتراض تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه ...وارداست ،زیرادادگاه به این استدلال که وقوع عقدبیع محقق نمی باشدوازناحیه خوانده هم دلیلی بر اثبات تحویل پارچه های مورداختلاف اقامه نگردیده حکم محکومیت خوانده رابه تادیه وجه خواسته درحق خواهان صادرکرده است .درصورتی که اولاوفق مواد183و339قانون مدنی عقدعبارت است ازاینکه یک یاچندنفردرمقابل یک یاچندنفردیگرتعهدبرامری نمایندوموردقبول آنهاباشدوپس ازتوافق بایع ومشتری درمبیع وقیمت آن عقدبیع به ایجاب وقبول واقع می شود،لکن در مواردی که طرفین درمجلس عقدحضورندارندکه به لسان فقهابه عقدغائبین تعبیرگردیده امکان تحقق بیان قصدورضاوایجاب وقبول معامله فی المجلس وجودنداردوهمچنانکه درمعاملات تجارتی درسطح کشورومعاملات فی مابین بازرگانان مقیم ایراووکشورهای خارج مرسوم ومعمول به ومتعارف عرف است معامله وارسال ایجاب وقبول ازطریق مکاتبه یاوسایل دیگری ازقبیل تلگرام تلکس وغیرآن صورت می گیرد.ثانیا:درموردمطروحه مندرجات نامه شماره .. شرکت کالای ...به عنوان سازمان ...به منزله ایجاب معامله ونامه شماره ... سازمان مذکوربه عنوان شرکت ...ارسال قبول است درتقابل باایجاب واقدام خریداربه واریزقسمتی ازثمن معامله به عنوان پیش پرداخت به حساب ...به موجب چک شماره ...وسندهزینه مربوطه مراضات طرفین وتحقق ایجاب وقبول وتوالی عرفی آن وبالنتیجه وقوع عقدومعامله رافی مابین مدلل می داردثالثا مطابق ماده 219قانون مدنی عقودی که برطبق قانون واقع شده باشدبین متعاملین وقائم مقام آنان لازم الاتباع است مگراینکه به رضای طرفین اقاله ویابه علت قانونی فسخ شودکه دردعوی مطروحه واقع نشده وخواهان هم دلیلی براثبات انشای فسخ معامله به یکی ازجهات قانونی ابرازنداشته است ولذاباوصف تحقق معاله دعوی خواهان به خواسته استردادوجوهی که به عنوان پیش پرداخت ب ابت قسمتی ازثمن معامله به سازمان خوانده تادیه نموده به کیفیت مطروحه بالزوم عقدومعامله فی مابین ومقررات مواد219و362قانون مدنی منافات داردوحکم تجدیدنظرخواسته بااسنادمضبوط درپرونده ومقررات قانونی فوق الذکرتطبیق نمی کندوازاین رودادنامه ...نقض می شود..."(72/65/3)
* سابقه *
دراین پرونده خواسته مطالبه وجه (پیش پرداخت خریدکالا)می باشد. خواهان اظهارداشته که درسال 1363سفارش خرید...مترپارچه ازنوع جناقی خاکی ازقرارهرمترمربع ...ریال رابه خوانده داده است وبدین منظوردر اجرای مفادنامه شماره ...صادره توسط خوانده یک فقره چک به شماره ... بابت پیش پرداخت وکارمزددروجه خوانده صادروپرداخت شده است و متعاقباخوانده باارسال نامه مورخه 6/12/63به عنوان شرکت ...درخواست می نمایدتابامراجعه به کارخانه صنایع پوشش ...کالای موردنظرخودراتحویل نمایندوپس ازمراجعه به محل وملاحظه پارچه هاچون پارچه هامنطبق بانمونه قبلی نبوده موردتاییدواقع نمی شودوبدین لحاظ شرکت کالای ...طی نامه ... انصراف خودراازانجام معامله ومبلغ پرداختی فوق رامطالبه می نمایدوکیل خواهان اظهارداشته مبلغ موردادعاصرفابابت پیش پرداخت وکارمزد پرداخت شده که درواقع توافق خصوصی بین اصحاب دعوی بوده که قانوناتوافق درانجام مقدمه بیع محسوب نمی شود.
دادگاه پس ازجری تشریفات قانونی اظهارنظرمی کند:باتوجه به مستندات دعوی که اختلافی درآن بین طرفین به نظرنمی رسدواینکه وقوع عقدبیع محقق نمی باشدوازناحیه خوانده نیزدلیلی برتحویل پارچه های مورداختلاف اقامه نگردیده حکم برمحکومیت خوانده به پرداخت ...درحق خواهان صادر می نماید.
مرجع :کتاب علل نقض آراحقوقی دردیوان عالی کشور تالیف یداله بازگیر
انتشارات ققنوس - چاپ اول - سال 1376 صفحه 254-255
47
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 65
تاریخ تصویب : 1371/01/01
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
درصورت مستحق للغیردرآمدن مبیع که معامله آن مستندبه سندرسمی است قبل ازاعلام بطلان معامله استرداد ثمن قانونی نیست شرط مندرج درقراداد اجاره دایر براینکه بعد از انقضای مدت اجاره اجرت المثل ایام تصرف برابر با اجرت المسمی میباشد با تصویب قانون موجر و مستاجر مصوب سال 1362 اعتبار ندارد
