صدورحکم محکومیت متهم موادمخدرمستلزم احرازمالکیت وتعیین دقیق میزان موادمخدراست
رای شماره : 1609-20/5/42
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
گرچه محکوم علیهم حین اعلام رای بدون ذکراعتراض خاصی فرجام خواسته اندولیکن یکی ازفرجامخواهان بنام عزیزلایحه ای اززندان ارسال وبا انکارازجرم انتسابی بیان داشته به اینکه :تریاکی کشف نشده اورابه جریمه معادل چهارکیلوتریاک به مبلغ دومیلیون ریال ودوسال حبس مجردمحکوم نموده اند،بامراجعه به پرونده امرقسمتی ازاعتراضات مزبورموجه بنظر می رسدچه بطوری که مندرجات پرونده امرمی رساندتریاکی بعنوان نمونه و معادل بادولول ازطرف شخصی لاغراندام ارائه شده که بموجب گزارش اداره آگاهی دعوی شده است که ازجنس اول پست تربوده ومعلوم نیست چهارکیلو تریاک موردادعاءبه چه کیفیت توزین ووزن آن مشخص ومعلوم شده وصرف وجود بسته ای بعنوان تریاک دلالت بروجودوکم وکیف آن نداردبعلاوه بطوری که در ضمن محاکمه اشاره شدتریاکی ازطرف عزیزارائه گشته وبافرض تحقق این موضوع به هیچوجه روشن نیست مشارالیه خودمالک آن یاواسطه درامربوده که ازطرف صاحب آن ،تریاک رابعنوان نمونه ارائه کرده باشدوچون حکم ممیزعنه ازحیث مالکیت تریاک موردادعاءومبادرت اوبه عرضه برای فروش ومقدارآن از جهت تعیین میزان جریمه بهیچوجه روشن نیست ومطابق اصول قانون اساسی و قوانین جاریه احکام محاکم بایدمدلل وموجه باشدوبافرض توجه به اتهام عمل انتسابی به مشارالیهم ممکن است باماده 18ازقانون منع کشت خشخاش تطبیق شودنه بامواداستنادیه موردحکم بنابراین بانقض حکم ممیزعنه به اکثریت آراءنسبت به هرسه نفررسیدگی مجددبه شعبه دیگردادگاه جنائی مرکزارجاع می شود.
* سابقه *
عرضه تریاک برای فروش
لزوم احرازمالکیت وتعیین میزان تریاک
عزیزاهل تبریزساکن تهران به اتهام عرضه وفروش چهارکیلوتریاک 2- صالح اهل رضائیه به اتهام معاونت درفروش تریاک مزبور3- زکریاکارمند سابق جنگلبانی به اتهام معاونت درفروش تریاک مزبورموردتعقیب دادسرای شهرستان تهران قرارگرفته اند.بشرح سه فقره کیفرخواست مورخ 12/2/1340وبه استنادماده 5 قانون منع کشت خشخاش نسبت به متهم اول وبا رعایت ماده 28قانون مجازات علیه دونفرمتهم دیگردردادگاه جنائی اقامه دعوی کیفری می شود.
خلاصه جریان پرونده اینست که سرپاسبان سوم جندقی پاس بوذرجمهری گزارش می دهدکه درساعت 3/4-22روز15/6/39حین انجام وظیفه درخیابان مزبورصدای شلیک تیرهائی به گوشش می رسدبه محل واقعه رفته مشاهده کرده شخصی تیرخورده وبه زمین افتاده وقادربه تکلم نیست درآن موقع ستوانی که لباس غیرنظامی به تن داشته ومامورکشف موادمخدره بوده متهم ردیف یک را دستگیرکرده بوده تحویل سرپاسبان مذکورداده است وگفته فروشنده تریاک است وبعدسروانی خودرامعرفی وگفته مقتول دراثرشلیک گلوله اوبه قتل رسیده ومقتول به بیمارستان سیناحمل شده است .بنابه گزارش سروان وستوان مذکورماموران اداره مبارزه باموادمخدره که درتعقیب کشف تریاک بوده اندبه راهنمائی صمدنام که ظاهراباسروان منصوب است وبه وسیله هرسچی متصدی بنگاه معاملات سانترال بازکریاوعزیزارتباط یافته ومذاکره خرید 4کیلوتریاک ازعزیزو4کیلوازشخص دیگری درنزدیکی سیدنصرالدین بادادن هزارتومان بیعانه که ازاداره مبارزه باموادمخدره گرفته بوده اندانجام ونمونه تریاک رادریافت وچهارکیلوتریاک ابتیاعی ازعزیزمتهم رادر شمال پارک شهرازاتومبیل جیپ قاچاقچیان به اتومبیل مامورین منتقل وسپس به خیابان بوذرجمهری حرکت کرده اند.درمحل وقوع قتل برسرگرفتن تمام وجه چهارکیلوتریاک اختلاف حاصل ومتهمین به همراهی دونفردیگرتریاک را مجددابه جیپ قاچاقچیان انتقال داده وقصدفرارداشته اندکه سروان یکی از آنهارا(پاشاعسگری )باشلیک پنج تیرمقتول وعزیزراستوان دستگیرنموده است .
دادگاه جنائی باتعیین وکیل مدافع واخطارده روزه وتشکیل جلسه مقدماتی سرانجام درجلسه علنی باحضورمتهمین ووکلای مدافعشان رسیدگی به عمل آورده وپس ازاستماع توضیحات متهمین وبیانات نماینده دادسراو مدافعات وکلاءوشنیدن آخرین دفاع پایان دادرسی اعلام و،
باتوجه به گزارشهای سروان وستوان واظهارات صمدکه درکشف جرم همکاری کرده واظهارات صالح وزکریادر19/10/39که بیعانه ازهرسچی دریافت وبه عزیزداده واظهارات متهمین وعزیزنامبرده مبنی براینکه در موقع شلیک گلوله که منتهی به قتل پاشاعسگری شده حضورداشته ودلائل دیگر، جرم عزیزرانسبت به ارائه چهارکیلولول که نمونه آنراسروان ضمیمه پرونده کرده بامعاونت زکریاوصالح که پس ازتحویل تریاکهاودریافت بیعانه متهمین باکمک عده ای دیگرتریاک مزبورراازدسترس مامورین خارج ساخته اندعمل عزیزمتهم ردیف یک باماده 5 قانون منع کشت خشخاش تطبیق داشته وبارعایت ماده 44قانون مجازات اورابه دوسال حبس تادیبی و پرداخت 000/000/2ریال بعنوان جریمه نقدی چهارکیلوتریاک ازبین رفته محکوم وعمل زکریاراباماده 5 قانون مذکورتطبیق وبارعایت ماده 29قانون کیفرهمگانی اورابه هشت ماه حبس تادیبی وصالح راطبق ماده 5 ومادتین 28و 29قانون مذکوربه شش ماه حبس تادیبی محکوم می نمایند.
براثرشکایت فرجامی متهمین ،شعبه 8دیوان عالی کشوربموجب حکم شماره 4380-29/9/40چنین رای می دهد:هرچنداعتراضات فرجامی فرجام خواهان ماهوی وخدشه بنظرواستنباط دادگاه است که دراین مرحله مورددقت قرارنمی گیردولی باملاحظه محتویات پرونده بررای فرجامخواسته اشکال وارد است زیرامستندصدورحکم محکومیت فرجامخواهان اظهارات آقایان سروان و ستوان واظهارات صمدکه ازبستگان سروان است واظهارات صمدکه ازبستگان سروان است واظهارات زکریاوهرسچی شریک صمداست علاوه براینکه تریاک کشف شده مفقودشده معقول بنظرنمی رسدچندنفربی اسلحه ازجیپ دولتی بابودن چندمامورمسلح درجیپ بتوانندچهارکیلویابیشترتریاک رابربایندوآن را ازاختیارمامورین خارج نمایندوضرروت داشته سروان وستوان دراطراف صحت وسقم این مراتب تحقیق وگزارشات اولیه مامورین رادرموردقتل پاشابوسیله سروان ازمقامات صلاحیتدارگرفته وموردمطالعه ودقت قرارداده که نتیجه دهندقتل پاشاچراوبه چه عنوان صورت گرفته وآیادفاع متهمین که برای ازبین بردن علل خارجی قتل پاشابدست دونفرازبستگان وهمکاران خوداین پرونده را بوجودآورده اندتاچه حدصحت داشته وقتل پاشاارتباط مستقیم یاغیرمستقیم باموضوع کشف داردیانه ونیزدقیقارسیدگی نشده اولابسته به داخل جیپ گذاشته شده یانه اگرگذاشته شده وچه دلیلی موجوداست .اگربسته درجیپ گذاشته شده محتول آن بسته تریاک بوده ؟ونیزصمدوشریک اوگفته انددربین راه آنهاراسروان ازجیپ پیاده کرده وازجریان قتل پاشاعسگری اطلاع ندارند ازسروان وستوان دراطراف این مراتب بنحوی که حقیقت روشن گرددتحقیق نشده وعلل آن استعلام نگردیده درصورتی که اگراین مراتب صحت داشته ازمامورین تحقیق نشده موقعی که تریاک رابدست آورده وبه جیپ گذاشته وقبل ازگذاشتن درجیپ تریاک راوزن ننموده وصورت مجلس تنظیم ننموده وبه امضاءحاضرین نرسانیده وبدون رعایت تشریفات آنرادرجیپ گذاشته وحتی بقول خودشان مجنی وباشاهدوباشریک مجنی راقبل ازتنظیم صورتمجلس ازجیپ پیاده کرده اندونیزازاشخاص که درموردهزارتومانی که به منظورخریدتریاک مامورین ازاداره مربوطه گرفته اندوآنهاگفته اندهزارتومان رابه عزیز بابت بیعانه تریاک داده اندوازعزیزچیزی کشف نشده بلکه درخانه صمداز قفسه اطاق اوبانشانی خوداومبلغ 8900ریال ازبیعانه راپیداکرده اندچگونه باوجوداختلاف دراظهارات اشخاصی که دراین باب بیان اطلاع کرده اندوپول نزدصمدیکی ازبستگان سروان بدست آمده دادگاه به اظهارات آنهاباوجود قرینه خلاف استنادکرده چون بجات مذکوره رسیدگی ناقص ورای دادگاه موجه و مدلل نیست لذادادنامه فرجامخواسته درموردهرسه نفرفرجامخواه نقض و رسیدگی به شعبه صادرکننده حکم ارجاع می شود.
دادگاه جنائی مجدداباانجام تشریفات لازمه دفتری وتشکیل جلسه مقدماتی ودستورتکمیل تحقیقات وانجام آن به وسیله بازپرس وتشکیل جلسه مقدماتی ثانوی بالاخره درجلسه علنی باحضورمتهمین ووکلای مدافع آنهارسیدگی بعمل آورده وبااستماع توضیحات آنان وبیانات نماینده دادسراومدافعات وکیل وشنیدن آخرین دفاع واعلام پایان دادرسی ،
باتوجه به گزارشهای اولیه مامورین انتظامی سروان ....وستوان ....و اظهارات مامورین مذکورواظهارات صمدکه بامامورین کشف بزه همکاری کرده اندواظهارات صالح درحضورسروان دیگردرتاریخ 21/6/39درصورت جلسه های تنظیمی اداره کل نظارت برموادمخدره مبنی بردریافت وجه جهت بیعانه خریدتریاک ازصندوق اداره مذکورواظهارات زکریادر19/10/39 واظهارات هرسچی در16/6/39و16/7/39واظهارات عزیزمبنی براینکه در موقع شلیک گلوله وتیراندازی که منتهی به قتل عسگری شده است حضورداشته و اختلاف گوئی اودردادگاه درموردحضوراوبموقع تیراندازی سروان بطرف پاشا واظهارات حسن شاگردقهوه خانه عزیزمتهم وگزارش 4746/22-5/8/39 سروان ...وستوان ...وصورت مجلس قراربازپرس دادسرای ارتش وگزارشهای ستوان مذکوردر2/8/39به اداره کل نظارت برموادمخدره وتوضیحات سروان فوق الذکربه اینکه متهمین چهارکیلوتریاک رابرای فروش عرضه کرده بودند به وسیله جیپ ربوده ومامورین انتظامی موفق نشده اندکه چهارکیلوتریاک دیگرراکه درباره آن صحبت می کرده اندازمتهمین دریافت نمایندونظربه اظهارات صالح دردادرسی آرتش عمل ارتکابی عزیزازجهت درمعرض فروش گذاشتن تریاک مستندابه ماده 5 قانون منع کشت خشخاش وماده 44قانون مجازات اورابه دوسال حبس تادیبی وپرداخت دومیلیون ریال بابت جریمه 4 کیلوتریاک محکوم می نماید.زکریاوصالح راازجهت معاونت بامتهم ردیف یک مستندابه ماده 5 قانون مرقوم وماده 28آن قانون ومواد28و29قانون مجازات زکریارابه هشت ماه حبس تادیبی وصالح رابه شش ماه حبس تادیبی محکوم می کنند.
متهمین حین اعلام رای وبدون ذکراعتراض خاصی فرجامخواهی نموده اند. بااصراری تشخیص شدن رای ،موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورمطرح گردیده وبااستماع عقیده دادستان کل که مبنی برابرام دادنامه بوده ، اکثریت بشرح زیررای به نقض حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :
آرشیوحقوقی کیهان
مجموعه رویه قضائی صفحه 99 تا 106
آراءهیات عمومی دیوان عالی کشور
سال 1342 چاپ سال 1343
14
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 1609
تاریخ تصویب : 1342/05/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دلایل مربوط به مالکیت مواد مخدر و معاونت درجرم باید مورد توجه باشد دراتهام قتل عمد، کافی نبودن دلائل اتهام ازموجبات برائت است
