دراتهام مربوط به قتل عمد چون دقیقا نحوه شلیک شدن گلوله و علت نهائی آن مشخص نشده و باعنایت به قاعده کلی (تدراءالحدودبالشبهات ) که به نظر بعضی از فقهاء در قصاص هم جاری است لذابااعاده دادرسی موافقت میشود
قتل عمدی 56 - 2/10/1374
بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای دیوان عالی کشور
با احترام پیرو گزارش مورخه 2/10/74 اینک با وصول پرونده جریان آن به شرح زیر گزارش می شود:
ا0ت 0 فرزند غ درجه دار نیروی انتظامی به اتهام قتل عمدی مرحوم ح 0خ 0 در اثرشلیک گلوله از اسلحه رولور کالیبر38 تحت تعقیب قرار گرفته جریان قضیه از این قرار بوده :
متهم که از مامورین ستاد مبارزه با کالای قاچاق بوده در مورخه 18/10/73 در حالی که به اتفاق مامور دیگری به نام ع 0د0 و با یک دستگاه موتور سیکلت هوندا جهت کشف کالای قاچاق مشغول گشت زنی در سطح شهر بوده در حوالی استانداری با ماشین پیکانی که حامل کالای قاچاق بوده برخورد و در سرچهارراه که ماشین متوقف می شود موتور را در جلوی ماشین پارک و متهم به اتفاق همکارش به طرف راننده پیکان ومسافرین آن که دو نفر بودند رفته ومتهم ازهمان بدو امر از سمت راست پیکان به سراغ مسافری که روی صندلی عقب پیکان سوار شده بوده می رود و درب عقب سمت راست را باز کرده وبا بردن سروسینه اش به داخل ماشین و با گرفتن لوله اسلحه به طرف مسافر مذکور و بیان اینکه حرکت نکنید با دست چپ یقه پیراهن وی را گرفته و او را به سوی خود کشیده تا به دست وی دستبند زده شود در این موقع همکار وی آقای د0 که به طرف مسافر صندلی جلو رفته وبه یک دست وی دستبند زده وهمین دست راست را به طرف صندلی عقب پیکان خم کرده تا طرف دیگر دستبند به دست مسافر صندلی عقب برسد در همین اثنا که متهم (ا0ت 0) یقه پیراهن مسافر صندلی عقب را گرفته و به طرف خودش میکشیده و مسافر مذکور نیز التماس می کرده که وی را آزاد نماید او را به جلو کشیده به نحوی که آقای د0 همکارش از قسمت جلو دست مسافر عقبی را گرفته و دستبند می زند در این موقع با شلیک یک گلوله از اسلحه رولور و اصابت آن به بالای سر ح0خ 0 (مقتول ) نامبرده روی صندلی عقب ماشین آرام می گیرد بلافاصله راننده پیکان آقای م 0ع 0 به طرف بیمارستان حرکت و بااستقرار جسد مقتول روی تخت اورژانس هنوز دستنبد توی دست مقتول بوده است 0
شعبه پنجم دادگاه عمومی بندرعباس پس از انجام تحقیقات مفصل و استطلاع از گواهان و اخذ نظریه کارشناس اسلحه با توجه به شکایت اولیاءدم که به برادر مقتول در این مورد وکالت داده اند وتقاضای قصاص نموده اند با توجه به صورت جلسه معاینه جسد و با عنایت به اظهارات واعترافات تلویحی متهم و اینکه طبق اوراق پرونده مقتول هیچگونه مقاومتی در مقابل مامورین نکرده و با توجه به شهادت و توضیحات شهود عینی از جمله راننده پیکان نهایتا" به موجب دادنامه شماره 21398/3/74 بااحراز اتهام ومستندا" به بند ب ماده 206 قانون مجازات اسلامی حکم به قصاص نفس متهم صادر واعلام کرده است 0
باتجدید نظرخواهی محکوم علیه از رای صادره پرونده جهت رسیدگی به تقاضای تجدیدنظر به دیوانعالی کشور ارسال و شعبه دوم دیوان کشور به موجب دادنامه شماره 436/62/6/74 با توجه به جامع مندرجات پرونده چون دلیل قاطعی که موجب نقض دادنامه صادره باشد ابراز و ارائه نشده و از حیث رعایت تشریفات قانونی نیز ایراد و اشکالی بر آن مشهود نبوده لذا دادنامه تجدیدنظرخواسته را عینا" ابرام کرده است 0
سپس پرونده به اجرای احکام مربوطه ارسال و در جریان اجرای حکم قرار گرفته است 0
در تاریخ 22/8/74 رئیس کل دادگستری استان هرمزگان طی شرحی به عنوان دادستان محترم کل کشور با توجه به خرابی اسلحه و توپی آن و نظریه کارشناس اسلحه که بی احتیاطی ضارب را اعلام کرده و اظهار نظر ریاست دادگاه صادرکننده حکم بدوی مبنی بر اینکه متهم قصد قتل نداشته و نظر فرماندهی قرارگاه و فرمانده ناحیه انتظامی هرمزگان مبنی بر اینکه نوعا" این اسلحه فاقد ضامن نگهدارنده می باشد نتیجتا" قتل را از درجه شبه عمد دانسته و تقاضای اعاده دادرسی را نموده است 0 اینک با توجه به مراتب فوق بشرح زیر اظهار نظر می نماید:
نظریه
آنچه از جامع اوراق پرونده استنباط می شود این است که متهم قصد کشتن مقتول و همچنین عمد واراده ای در فعل ارتکابی یعنی شلیک گلوله را نداشته است زیرا قاتل ومقتول قبلا" همدیگررانمی شناخته اند وهیچگونه کدورت وعداوت قبلی بین ایشان وجود نداشته بلکه به نظر میرسد در کشاکش بیرون کشیدن مقتول توسط متهم از اتومبیل به لحاظ خرابی اسلحه و در اثر بی احتیاطی متهم و بطورغیرارادی تیری از اسلحه متهم شلیک و به مقتول اصابت واو را کشته است چنانکه کارشناس اسلحه نیز به بی احتیاطی متهم اظهارنظر کرده است علیهذا نظر به مراتب فوق چون متهم در کشیدن اسلحه قاصد بوده ولی در شلیک گلوله عمد و اراده ای نداشته لذا قتل از نوع شبه عمد می باشد و حکم صادره مبنی بر قصاص متهم واجد ایراد وا شکال به نظرمی رسد در این مورد عقیده دارم مستندا" به بند3 ماده 266 قانون آئین دادرسی کیفری و بند5 ماده 23 و بند3 ماده 24 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری با قبول تقاضای اعاده دادرسی پرونده به دیوان عالی کشور ارسال گردد0
دادیار دیوانعالی کشور
ریاست محترم دادسرای دیوان عالی کشور
حسب الارجاع پرونده محاکماتی و گزارش همکار محترم جناب آقای ... مطالعه شد.
بشرح ذیل مبادرت به اظهارنظر می نماید:
1 - به حکایت اوراق پرونده محاکماتی شهادت شهود درکلیه مراحل تحقیق صراحت دارد بر اینکه مقتول هیچگونه مقاومتی از خود نشان نداده وکاملا" تسلیم بوده و التماس می کرده که رهایش کنند و حتی شلیک گلوله بعد از دستبند زدن به دست مقتول انجام شد و حتی متهم نیز در آخرین مرحله تحقیق در دادگاه اظهار کرده نمی داند مقتول اسلحه را گرفت یا خیر.
بنابراین عنوان ( مقاومت متهم و تلاش مامور) که در گزارش آقای رئیس دادگستری استان هرمزگان آمده است خلاف واقع است.
2 - موضوع خرابی اسلحه که آقای رئیس دادگستری استان هرمزگان به آن استناد نموده است بعد از تیراندازی حادث شده است واین امر در پرونده صراحت دارد و متهم که خود فردی نظامی است وکارآزموده است قطعا" می توانست خراب بودن اسلحه را تشخیص دهدوازتحویل گرفتن آن از اسلحه خانه خودداری نماید.
3 - نظریه کارشناس برخلاف استنباط آقای رئیس دادگستری استان هرمزگان به مفهوم تیراندازی غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی نیست بلکه بر عکس صراحت دارد که ضارب می توانسته از چنین اتفاقی که منجر به قتل متوفی شود جلوگیری به عمل آورد0
4 - برخلاف استنباط آقای رئیس دادگستری استان هرمزگان ازاظهار نظر ریاست دادگاه صادرکننده حکم بدوی بشرح پرونده مبنی براینکه متهم قصد قتل نداشته است جملات ماقبل و مابعد این عبارت در متن رای دادگاه به وضوح نشان می دهد که دادگاه عمل و اقدام متهم رابه اعتبار نوع وسیله و حساسیت موضع نوعا" کشنده دانسته و به همین اعتبار قتل را عمدی محسوب نموده است.
5- نظریه فرماندهی قرارگاه و فرمانده ناحیه انتظامی هرمزگان مبنی بر اینکه نوعا" این اسلحه فاقد ضامن نگهدارنده است نیز به فرض صحت نه تنها به نفع متهم موثر در مقام نیست بلکه برعکس چنین متبادر به ذهن می شود که مامور مذکور با به کارگیری سلاحی که فاقد ضامن است خواسته است آسانتر مرتکب جرم شود و بالمال فرمانده ایشان که اجازه داده است چنین سلاحی به دست چنین ماموری سپرده شود و برای ارتکاب قتل تسهیل وسیله نموده است خود مسئول است.
بنا به مراتب فوق به نظر اینجانب قتل موضوع پرونده ازمصادیق بارز قتل عمد است و آراء بدوی و تجدیدنظرصادر نیز فاقد هرگونه ایرد یا اشکال شرعی یا قانونی است و عقیده به رد درخواست اعاده دادرسی دارم 0
دادیار دیوانعالی کشور
بسمه تعالی
با اعمال اعاده دادرسی موافقت می شود
مرتضی مقتدائی دادستان کل کشور
رای شعبه ... دیوان عالی کشور
نظر به محتویات پرونده ونحوه استدلال قضات محترم دادسرای دیوان عالی کشور و با عنایت به قاعده کلی (تدراءالحدودبالشبهات ) که به نظر بعضی از فقهاء در قصاص هم جاری است (روضه المتقین 10/229) و اینکه دقیقا" نحوه شلیک شدن گلوله و علت نهائی آن به طور کامل و دقیق روشن نشده وفق مادتین 466 و 468 قانون آئین دادرسی کیفری ضمن موافقت با درخواست اعاده دادرسی پرونده جهت رسیدگی مجدد به دادگاه همعرض (عمومی غیرجانشین ) همان حوزه قضائی ارجاع می گردد0
مرجع :
کتاب نظریات قضائی دادستانی کل کشوردراجرای مواد 18 و 31 قانون
تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب آراء جزائی 1375
جلداول تهیه وتدوین : محمدهاشم صمدی اهری انتشارات گنج دانش
138
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 56
تاریخ تصویب : 1374/10/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
با اعلام گذشت شاکی ، عدول بعدی وی از گذشت موثر نیست فلذاحکم صادره مبنی بر پرداخت دیه نسبت به سهم وی از بیت المال دارای ایراد است حکم غیابی قابل واخواهی بوده و دادگاه تجدیدنظر قبل از انجام تشریفات قانونی و رسیدگی به واخواهی محکوم علیه ،صالح به رسیدگی نیست
