قانون پروتکل راجع به حمایت محیط زیست دریائی در برابر منابع آلودگی مستقر در خشکی
ماده واحده - پروتکل راجع به حمایت محیط زیست دریایی در برابر منابع آلودگی مستقر در خشکی که در (16) ماده و سه ضمیمه در سال 1368 در کویت تنظیم شده است ، با قید شرط "حق جمهوری اسلامی ایران برای انعقاد قراردادهای دوجانبه منطقه ای محفوظ است " تصویب می گردد و اجازه تودیع اسناد آن به سازمان محیط زیست داده می شود.
پروتکل راجع به حمایت محیط زیست دریایی در برابر منابع آلودگی مستقر در خشکی
دولتهای متعاهد:
اعضای کنوانسیون منطقه ای کویت برای همکاری درباره حمایت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی ، با وقوف بر خطرات آلودگی منابع مستقر در خشکی بر محیط زیست دریایی و بهداشت انسان و نیز مشکلات جدی ناشی از آن در آبهای ساحلی بسیاری از دولتهای متعاهد، که عمدتا به علت تخلیه فاضلابهای تصفیه نشده ، تصفیه ناقص و یا دفع نامناسب شهری و صنعتی می باشد، با توجه به لزوم تحکیم تدابیر موجود برای جلوگیری ،کاهش و مبارزه با آلودگی ناشی از منابع مستقر در خشکی در سطح ملی و منطقه ای ، با آگاهی از مواد 194، 207، 212 و 213، بخش 12 کنوانسیون 1982 ملل متحد در مورد حقوق دریاها و رهنمودهای مونترال 1985 برای حمایت از محیط زیست دریایی در برابر منابع آلودگی مستقر در خشکی و به منظور تحکیم اجرای بند "ب " ماده 3 و ماده 6 کنوانسیون ، به شرح زیر توافق نموده اند:
ماده 1 - تعاریف
از لحاظ پروتکل حاضر:
1 - مقصود از "تصفیه مرکب "، تخلیه توام پساب های صنعتی با فاضلاب شهری است .
2 - مقصود از "مرجع ذیصلاح دولتی "، مرجع قانونی است که توسط دولت متعاهد به منظور این پروتکل تعیین گردیده است .
3 - مقصود از "دولت متعاهد" هر یک از دولتهای عضو این پروتکل می باشند.
4 -مقصود از "کنوانسیون " کنوانسیون منطقه ای کویت برای همکاری درباره حمایت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی است .
5 - مقصود از "شورا" ارگان سازمان است که در بند ب (1) ماده 16 کنوانسیون به آن اشاره شده است .
6 - مقصود از "حد آب شیرین "، مکانی در آبراه ها است که در موقع جذر و در زمان جریان کم آب شیرین ، به علت وجود آب دریا افزایش قابل ملاحظه ای در میزان شوری آب پدید می آید.
7 - مقصود از "پیش تصفیه / تصفیه مشترک "، پیش تصفیه / تصفیه کلی پسابهای
بیش از یک منبع صنعتی است .
8 - مقصود از "منابع مستقر در خشکی " منابع شهری ، صنعتی یا کشاورزی ، اعم
از ثابت و متحرک بر روی زمین است که مواد تخلیه شده از آنها به شرح مذکور در ماده 3 پروتکل به محیط زیست دریایی می رسد.
9 - مقصود از "محیط زیست دریایی "، منطقه پروتکل به شرح تعریف شده در ماده 2 این پروتکل می باشد.
10 - مقصود از "سازمان "، سازمان منطقه ای برای حمایت از محیط زیست دریایی
است که طبق ماده 16 کنوانسیون تشکیل گردیده است .
11 - مقصود از "آلودگی "، "آلودگی دریایی " به شرح تعریف شده در بند الف
ماده 1 کنوانسیون می باشد.
ماده 2 - منطقه اجرا
منطقه اجرای این پروتکل (که از این پس منطقه پروتکل نامیده خواهد شد)
شامل منطقه دریایی طبق تعریف ارائه شده در بند الف ماده 2 کنوانسیون و
نیز آبهای طرف خشکی خطوط مبدا است که از آن جا عرض دریای سرزمینی دولتهای
متعاهد اندازه گیری شده و در صورت وجود آبراه ها تا حد آب شیرین و از جمله
مناطق بین جذر و مد و باتلاقهای آب شور که با دریا ارتباط دارند، گسترش
می یابد.
ماده 3 - منابع آلودگی
این پروتکل به مواد تخلیه شده از منابع مستقر در خشکی سرزمینهای دولتهای
متعاهد اختصاص دارد که به منطقه پروتکل برسد. علی الخصوص :
الف - از مجاری و لوله های فاضلاب که به دریا تخلیه می گردد.
ب - از رودخانه ها کانالها یا سایر آبراه ها، از جمله جریانهای آبهای
زیرزمینی .
ج - از تاسیسات ثابت یا متحرک دریایی که به منظوری غیر از اکتشاف و
بهره برداری از بستر دریا، زیر بستر و فلات قاره به کار می رود.
د - از سایر منابع مستقر در خشکی واقع در سرزمینهای دولتهای متعاهد، اعم
از طریق آب ، هوا یا مستقیما از ساحل .
ماده 4 - کنترل منبع
1 - دولتهای متعاهد، اجرای برنامه های عملیاتی را بر اساس کنترل منبع که
در ضمیمه 1 این پروتکل تعیین شده است به عهده می گیرند. بدین منظور
برنامه ها و تدابیر لازم را مشترکا یا جداگانه تهیه و اجرا خواهند کرد.
2 - برنامه ها و تدابیر و فهرست زمان بندی اجرای آنها به منظور کاهش آلودگی
ناشی از منابع مستقر در خشکی توسط دولتهای متعاهد تعیین می شود و به طور
ادواری ، در صورت لزوم هر دو سال یک بار، طبق مفاد ماده 14 این پروتکل
مورد بررسی و تجدید نظر قرار می گیرد.
ماده 5 - تصفیه مشترک و یا مرکب پساب ها
1 - دولتهای متعاهد در تلاش به منظور عدم جلوگیری از گسترش صنایع جدید، و
به خصوص عملیات صنعتی کوچک و ضمن تشخیص مشکلات اقتصادی و فنی که غالبا
چنین عملیاتی در تصفیه صحیح پسابهای خود به طور جداگانه با آن مواجه اند،
اجرای برنامه های مربوط به طرح تعیین محل صنعتی را مطابق با ضمیمه 2 این
پروتکل ، تا حد امکان به عهده می گیرند. بدین منظور مشترکا و یا جداگانه
تدابیر و برنامه های لازم را تهیه و اجرا خواهند کرد.
2 - رهنمودها و ضوابط منطقه ای همراه با برنامه ها و تدابیر و فهرست
زمان بندی اجرای آنها به منظور کاهش آلودگی ناشی از منابع مستقر در خشکی
از طریق تصفیه مشترک و یا مرکب پساب ها، توسط دولتهای متعاهد تعیین می شود
و به طور ادواری در صورت لزوم هر دو سال یک بار، طبق مفاد ماده 14 این
پروتکل مورد بررسی و تجدید نظر قرار می گیرد.
ماده 6 - مقررات منطقه ای و محلی / مجوز برای تخلیه فضولات
1 - دولتهای متعاهد بر طبق ضمیمه 3 این پروتکل به تدریج نسبت به تهیه و
تصویب موارد زیر، در صورت اقتضا با همکاری سازمانهای ذیصلاح منطقه ای و
بین المللی اقدام خواهند کرد.
الف - رهنمودها، استانداردها و ضوابط منطقه ای برای کیفیت آب دریا در
زمینه مصارف خاص ، به منظور حمایت از بهداشت انسان ، منابع زنده و
اکوسیستم ها.
ب - مقررات منطقه ای برای تخلیه فضولات و یا میزان تصفیه کلیه انواع مهم
منابع آلودگی مستقر در خشکی .
ج - مقررات محلی شدیدتر برای تخلیه فضولات و یا میزان تصفیه منابع آلودگی
خاص بر اساس مشکلات آلودگی محلی و ملاحظات مربوط به استفاده مطلوب از آب .
وضع مقررات شدیدتر برای منابع آلودگی خاص به منظور حفظ کیفیت آب دریا
برای مصارف مورد نظر انجام می گیرد. در تهیه چنین مقرراتی خصوصیات فیزیکی ،
جغرافیایی و اکولوژیکی محل و همچنین سطح آلودگی موجود در محیط زیست
دریایی باید در نظر گرفته شود.
2 - برای اجرای تدابیر فوق برنامه های مربوطه باید تنظیم شود و برای اجرای
تدریجی آنها، هزینه تدابیر متخذه ، ظرفیت تطبیق و تبدیل تاسیسات موجود،
توانایی اقتصادی دولتهای متعاهد و نیاز آنها به توسعه مستمر در نظر گرفته
می شود.
3 - مسئولین آلودگی باید از مراجع ذیصلاح دولتی برای تخلیه فضولات مجوز
دریافت کنند. در چنین مجوزهایی باید امکان بررسی و اصلاح شرایط تخلیه با
توجه به مقررات جدید ادواری در نظر گرفته می شود.
4 - رهنمودها، استانداردها و ضوابط، همراه با مقررات ، برنامه ها و تدابیر
باید طبق مفاد ماده 14 این پروتکل تهیه و اتخاذ شود و به طور ادواری ، در
صورت لزوم هر دو سال یک بار، برای انعکاس اطلاعات جدید حاصل از برنامه
نظارت مندرج در ماده 7 این پروتکل ، تغییرات پیش آمده در فعالیتهای صنعتی و
سایر فعالیتهای انسانی و پیشرفتهای احتمالی در علم و در تکنولوژیهای
کنترل آلودگی ، تجدید شود.
ماده 7 - مراقبت و مدیریت داده ها
1 - دولتهای متعاهد در چارچوب مفاد ماده 10 کنوانسیون و در صورت لزوم با
همکاری سازمانهای ذیصلاح منطقه ای و بین المللی ، فعالیتهای لازم را جهت
مراقبت به منظور تامین اهداف زیر اعمال خواهند کرد:
الف - جمع آوری اطلاعات درباره شرایط طبیعی منطقه پروتکل در ارتباط با
خصوصیات فیزیکی ، بیولوژیکی و شیمیایی .
ب - جمع آوری اطلاعات درباره ورود مواد یا انرژی که بالفعل و یا بالقوه از
طریق منابع مستقر در خشکی باعث آلودگی شوند، منجمله اطلاعات مربوط به
توزیع منابع و میزان ورود مواد آلوده کننده به منطقه پروتکل .
ج - ارزیابی منظم میزان آلودگی آبهای داخلی و سرزمینی ، بالاخص با توجه به
موادی که ممکن است اثرات بالقوه قابل توجهی بر محیط زیست دریایی داشته
باشند، برای انتخاب محلهای نمونه برداری و موادی که باید اندازه گیری شود،
اطلاعات موجود، منجمله فهرست موجودی منابع ، مجاری تخلیه و خصوصیات محیط
زیست دریایی باید در نظر گرفته شود.
د - ارزیابی تدابیر اتخاذ شده در این پروتکل برای دستیابی به اهداف زیست
محیطی .
2 - دولتهای متعاهد به طور مشترک یا جمعی برای تنظیم برنامه های مراقبت
مشابه ، همراه با برنامه های کنترل کیفی آزمایش ها و نیز ترویج ذخیره سازی ،
بازیافت و تبادل داده ها همکاری خواهند کرد.
ماده 8 - ارزیابی اثرات زیست محیطی
1 - دولتهای متعاهد بر مبنای اولویت از اثرات بالقوه زیست محیطی در مراحل
برنامه ریزی و اجرای پروژه های عمرانی منتخب در داخل سرزمین های خود، به
خصوص در مناطق ساحلی ، که ممکن است خطرات قابل توجه آلودگی از منابع مستقر
در خشکی برای منطقه پروتکل در بر داشته باشد، ارزیابی به عمل خواهند آورد
تا اطمینان حاصل شود که تدابیر مناسب برای جلوگیری و کاهش چنین خطراتی
معمول می گردد.
2 - دولتهای متعاهد، با کمک سازمان ، رهنمودهای فنی و سایر رهنمودها را
برای ارزیابی اثرات بالقوه زیست محیطی پروژه های عمرانی اشاره شده در بند
1، منجمله اثرات احتمالی برون مرزی آنها، تعیین خواهند کرد. این ارزیابی
بر حسب مورد شامل موارد زیر نیز خواهد بود:
الف - تشریح محل جغرافیایی فعالیتهایی که قرار است اجرا گردد.
ب - تشریح وضعیت اکولوژیکی اولیه محیط زیست دریایی و منطقه ساحلی که ممکن
است تحت تاثیر این فعالیتها قرار گیرد.
ج - تعیین ماهیت ، اهداف و حوزه عمل فعالیتهای پیشنهاد شده .
د - تشریح روشها، تاسیسات و سایر وسایلی که مورد استفاده قرار خواهند
گرفت .
ه - تشریح اثرات مستقیم و غیر مستقیم کوتاه مدت و بلندمدت قابل پیش بینی
فعالیتها بر محیط زیست دریایی ، شامل اثر بر جانوران ، گیاهان و توازن
اکولوژیکی .
و - ارائه بیانیه ای در توضیح تدابیر پیشنهادی به منظور به حداقل رساندن
خطر آلودگی ناشی از اجرای فعالیتها، به علاوه بیان فرآیندهای ممکن و
راه حلهای جانشین چنین تدابیری برای کاهش آلودگی .
ز - تعیین تدابیری به منظور حمایت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی
در خلال و در صورت لزوم در پایان فعالیتهای پیشنهادی .
ح - تعیین تعهدات مربوط به فعالیتهای جاری نظارت و مدیریت زیست محیطی .
ط - تجزیه و تحلیل سود و زیان در صورت لزوم .
ی - شرح خلاصه ای از ارزیابی .
3 - اجرای پروژه های منتخب اشاره شده در بند 1 باید منوط به اجازه کتبی
قبلی از مراجع ذیصلاح دولتی باشد که در آن یافته های ارزیابی اثرات زیست
محیطی کاملا ملحوظ می گردد.
4 - دولتهای متعاهد برای تهیه روشهای ارسال گزارش مربوط به نتایج ارزیابی
به سایر دولتهای متعاهد با سازمان همکاری خواهند کرد تا بدین وسیله
دولتهای متعاهدی که ممکن است تحت تاثیر اثرات زیست محیطی پروژه های عمرانی
قرار گیرند بتوانند با دولت متعاهد مربوطه مشورت نمایند.
ماده 9 - همکاری علمی و فنی
دولتهای متعاهد، بر طبق ماده 10 کنوانسیون در زمینه های علمی و فنی مربوط
به آلودگی ناشی از منابع مستقر در خشکی ، به خصوص تحقیقات مربوط به ورود،
مسیر عبور و اثرات مواد آلوده کننده و نیز توسعه روشهای جدید برای تصفیه ،
کاهش و حذف این مواد با یکدیگر همکاری خواهند کرد. بدین منظور، دولتهای
متعاهد به طور اخص در زمینه های زیر تلاش خواهند نمود:
الف - مبادله اطلاعات علمی و فنی .
ب - هماهنگی برنامه های تحقیقاتی با ماهیت مشترک .
ماده 10 - کمکهای علمی ، فنی و غیره .
1 - دولتهای متعاهد مستقیما و یا با کمک سازمان یا سازمان های ذیصلاح
منطقه ای و بین المللی به منظور تنظیم و اجرای برنامه های کمک ، به خصوص در
زمینه های علمی ، آموزشی و فنی برای پیشگیری کاهش و کنترل آلودگی ناشی از
منابع مستقر در خشکی ، همکاری خواهند کرد.
2 - این کمک فنی به طور اخص شامل تربیت پرسنل علمی و فنی ، همچنین کسب ،
کاربری ، نگهداری و تولید وسایل مناسب می شود.
ماده 11 - آبراه های مشترک میان دولتها.
1 - هر گاه احتمال داشته باشد که تخلیه یک آبراه جاری در سرزمینهای
دولتهای متعاهد، موجب آلودگی منطقه پروتکل گردد، از دولتهای متعاهد
مربوطه تا آن جا که به موجب مفاد این پروتکل به هر کدام از آنها مربوط
می گردد، برای همکاری به منظور تضمین اجرای کامل پروتکل دعوت به عمل
می آید.
2 - هیچ دولت متعاهد مسئول آلودگی ناشی از سرزمین یک دولت غیر متعاهد
نخواهد بود. اما، دولتهای متعاهد کوشش خود را برای همکاری با چنین دولتی
به منظور اجرای کامل پروتکل به عمل خواهد آورد.
ماده 12 - مبادله اطلاعات
1 - دولتهای متعاهد یکدیگر را مستقیما یا از طریق سازمان در جریان
اقدامات انجام شده ، نتایج به دست آمده و در صورت لزوم مشکلات پیش آمده در
اجرای این پروتکل قرار می دهند. روشهای جمع آوری و ارائه چنین اطلاعاتی توسط
شورا تعیین می گردد.
2 - این اطلاعات از جمله شامل موضوعات زیر است :
الف - اطلاعات آماری مربوط به موجب مواد 6 و 7 این پروتکل .
ب - اطلاعات منتج از برنامه مراقبت که در ماده 7 این پروتکل پیش بینی شده
است .
ج - میزان مواد آلوده کننده تخلیه شده یا منتشر شده از سرزمینهای آنها.
د - اقدامات انجام شده به موجب مواد 4 و 5 و 6 این پروتکل .
ماده 13 - مسئولیت و جبران خسارت
1 - دولتهای متعاهد اطمینان خواهند داد که در نظامهای حقوقی آنها امکان
مراجعه برای جبران سریع و کافی خسارت یا چاره دیگری در برابر زیان ناشی
از آلودگی محیط زیست دریایی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تحت صلاحیت آنها
پیش بینی شده است .
2 - دولتهای متعاهد برای تعیین مسئولیت خسارت ناشی از آلودگی منابع مستقر
در خشکی روشهای مناسب را تنظیم و تصویب خواهند نمود.
ماده 14 - ترتیبات سازمانی
شورا به موجب ماده 17 کنوانسیون مسئولیت ناشی از نظارت بر اجرای این
پروتکل را به عهده دارد. بدین منظور شورا اقداماتی را انجام خواهد داد از
آن جمله :
الف - بررسی کارآیی اقدامات انجام شده و مناسب بودن اتخاذ تدابیر دیگر،
بالاخص به صورت ضمائم .
ب - تجدید نظر و اصلاح هر یک از ضمیمه های این پروتکل در صورت لزوم .
ج - تنظیم ، اتخاذ و بررسی برنامه ها و تدابیر مربوط به مواد 4، 5، 6، 7، 9
و 10 این پروتکل .
د - اتخاذ رهنمودها، استانداردها یا ضوابط منطقه ای به موجب مواد 4، 5 و 6
این پروتکل .
ه - تنظیم روشها برای مبادله اطلاعات به موجب مواد 8 و 12 این پروتکل .
و - بررسی اطلاعات ارائه شده توسط دولتهای متعاهد طبق مواد 8 و 12 این
پروتکل .
ز - انجام وظایف دیگری که به منظور اجرای این پروتکل لازم باشد. و
ح - ایجاد هر گونه مکانیسم سازمانی که برای حصول اهداف این پروتکل ضرورت
داشته باشد.
ماده 15 - مقررات عمومی .
1 - پروتکل حاضر مشمول مقررات مندرج در کنوانسیون ناظر بر هر پروتکل
خواهد بود.
2 - روشهای تدوین اصلاحیه ها و الحاقیه های پروتکلها، موضوع مواد 20 و 21
کنوانسیون در مورد پروتکل حاضر مجری خواهند بود.
3 - آیین نامه داخلی و مقررات مالی و اصلاحیه های آن که بر مبنای ماده 22
کنوانسیون مورد تصویب قرار گرفته اند در مورد پروتکل حاضر مجری خواهند
بود.
4 - ضمائم این پروتکل جز لایتجزای آن هستند مگر در مواردی که به نحو دیگر
تصریح شده باشد.
ماده 16 - مقررات نهایی .
1 - پروتکل حاضر از تاریخ 21 فوریه لغایت 21 مه 1990 مطابق با دوم اسفند
ماه سال 1368 لغایت سی و یکم اردیبهشت ماه سال 1369 هجری شمسی در کویت
برای امضا هر یک از دولتهای عضو کنوانسیون منطقه ای کویت برای همکاری
درباره حمایت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی مفتوح خواهد بود.
2 - پروتکل حاضر منوط به تصویب ، پذیرش ، موافقت یا الحاق دول عضو
کنوانسیون خواهد بود. اسناد تصویب ، پذیرش ، موافقت یا الحاق به دولت کویت
که عهده دار وظایف دولت امانتدار می باشد، سپرده خواهد شد.
3 - پروتکل حاضر در پایان نودمین روز پس از تاریخ سپردن حداقل پنج سند
تصویب ، پذیرش یا موافقت پروتکل یا الحاق به آن توسط دولتهای مشروح در بند
1 این ماده لازم الاجرا خواهد بود.
در تایید مراتب فوق نمایندگان تام الاختیار امضاکننده زیر که دارای
اختیارات لازم از سوی دولتهای خود می باشند، پروتکل حاضر را امضا نموده اند.
این پروتکل در تاریخ 21 فوریه 1990 مطابق با دوم اسفند ماه سال 1368 هجری
شمسی در کویت به زبانهای فارسی ، عربی و انگلیسی تنظیم و امضا گردیده است
و هر سه متن از اعتبار واحد برخوردارند.
ضمیمه 1
کاهش آلودگی از طریق کنترل منبع
با توجه به موضوع کاهش آلودگی از طریق کنترل منبع که در ماده 4 این
پروتکل بدان اشاره شده است ، کنترل و جایگزینی تدریجی محصولات ، تاسیسات
،فرآیندهای صنعتی و غیر آن که موجب آلودگی قابل ملاحظه در محیط زیست
دریایی می شوند، باید مورد توجه قرار گیرد.
در این رابطه توجه خاصی به ویژه به عوامل زیر خواهد شد:
الف - تقلیل و یا تنظیم واردات ، حمل و نقل ، ساخت یا تهیه برخی از مواد
زیان آور.
ب - تغییر مواد خام .
ج - تغییر فرآیندهای تولید.
د - روشهای مطلوب عملیات و اداره امور.
ه - جداسازی جریانهای فضولات و به حداقل رساندن ترقیق مواد آلوده کننده پیش
از تصفیه .
و - بازیافت ، استفاده مجدد و گردش دوباره مواد.
برنامه ها، اقدامات و فهرست زمان بندی مورد نیاز برای اجرای کنترل منبع
باید تهیه شده و اولویتها بر اساس نتایج مطالعات ارزیابی جاری تعیین
گردد.
مسائل مربوطه مورد علاقه منطقه که انجام اقدامات مقرون به صرفه درباره
آنها امکان پذیر باشد، جهت ایجاد طرحهای مدیریت عمومی مورد توجه قرار
خواهند گرفت . این زمینه ها برای نمونه جمع آوری ، تصفیه و دفع مناسب
باقیمانده روغنهای روان کننده ، خون و شکمبه کشتارگاه ها، کنترل فرآیندهای
احتراق سوخت و اجرای کنترل منبع در مراحل معینی از تولید صنایع بزرگ را
شامل می شود.
ضمیمه 2
ترویج تصفیه مشترک و یا مرکب پساب ها
بدون هر گونه تبعیض غیر ضروری نسبت به تنگناهای متعددی که غالبا در
انتخاب محل صنایع جدید تاثیر دارد، برنامه ای با توجه به ماده 6 این
پروتکل به منظور ترویج موارد زیر تهیه خواهد شد:
الف - تجمع صنایع به نحوی که امکان پیش تصفیه و یا تصفیه مشترک پساب ها،
بر حسب نیاز فراهم شود.
ب - قرار دادن انواع خاصی از صنایع در محدوده شبکه فاضلاب شهری به نحوی که
امکان تصفیه مرکب فاضلابهای شهری و صنعتی فراهم آید.
ترویج تصفیه مشترک و یا مرکب پساب ها در صورت برنامه ریزی صحیح موجب کاهش
قابل ملاحظه هزینه های تصفیه ، نظارت و اجرا شده و در عین حال میزان قابلیت
اطمینان تصفیه را افزایش می دهد. بدین منظور رهنمودها و ضوابط منطقه ای در
خصوص موضوعات مورد علاقه مشترک تهیه خواهد شد مانند:
- سازگاری پساب منابع مختلف .
- شرایط پیش تصفیه قبل از تخلیه به شبکه های فاضلاب شهری و یا صنعتی .
- اشتراک در هزینه ساختمان و عملیات تصفیه خانه ها.
چنین رهنمودها و ضوابط دولتهای متعاهد را در بسط برنامه ها و تدابیر خاص
خودیاری خواهد داد. در حالی که طرحهای اولیه ممکن است به مشکل انتخاب محل
صنایع جدید بپردازد، هدف نهایی ، جذب تدریجی صنایع منتخب کوچک ، همزمان با
توسعه تاسیسات زیربنایی و تسهیلات در مناطق مورد نظر می باشد.
ضمیمه 3
رهنمودها، مقررات و مجوزها برای تخلیه فضولات
1 - با در نظر گرفتن رهنمودها و استانداردها یا ضوابط، همچنین مقررات ،
برنامه ها، تدابیر و مجوزهای تخلیه فضولات که در ماده 6 این پروتکل بدان
اشاره شده است ، توجه خاصی علی الخصوص به عوامل زیر مبذول خواهد شد:
الف - تعیین مقررات منطقه ای برای تخلیه فضولات و یا میزان تصفیه برای هر
نوع منبع که در صورت لزوم ممکن است برای منابع موجود و جدید متفاوت باشد.
مقررات باید بر اساس تکنولوژی تصفیه ، ملاحظات مربوط به هزینه و ماهیت مواد
آلوده کننده همچنین بررسی کامل وضعیت محیط زیست در منطقه پروتکل استوار
باشد.
ب - تهیه رهنمودهای منطقه ای و در صورت مقتضی استانداردها و ضوابط برای
کیفیت آب دریا در مصارف گوناگون .
ج - در نظر گرفتن مقررات محلی شدیدتر برای تخلیه فضولات و یا میزان تصفیه
در مناطقی که استانداردهای کیفیت آب برای مصرف مورد نظر از طریق اجرای
مقررات منطقه ای فوق الذکر قابل حصول نیست .
این مقررات محلی منابع خاصی را در مناطق تحت بررسی در بر خواهد گرفت .
د - تهیه مقررات منطقه ای همراه با برنامه ها، تدابیر و فهرست زمان بندی
اجرا بر اساس اولویت ، علی الخصوص برای انواع فضولات زیر:
1 - آب توازن ، لجن ، گنداب و سایر آبهای تخلیه شده آغشته به نفت توسط
تاسیسات دریافت آب توازن مستقر در خشکی و نیز عملیات تعمیر و بارگیری
بنادر.
2 - تخلیه آب شور و گل و لای ناشی از فعالیتهای حفاری و استخراج نفت و گاز
از منابع مستقر در خشکی .
3 - لجن های سمی و روغنی ناشی از تاسیسات ذخیره سازی نفت خام و محصولات
پالایش شده .
4 - پساب ها و مواد منتشره از پالایشگاه های نفت .
5 - پساب ها و مواد منتشره از کارخانجات پتروشیمی و تولید کود.
6 - پساب های سمی و مواد منتشره از صنایعی چون کلر - قلیا، تولید اولیه
آلومینیوم ، آفت کش ها، حشره کشها و بازیافت سرب .
7 - مواد منتشره از کارخانجات اشتعال گاز طبیعی و گوگردگیری .
8 - گرد و خاک منتشره از منابع عمده صنعتی مانند کارخانجات سیمان ، آهک ،
آسفالت و بتون .
9 - پساب ها و مواد منتشره از کارخانجات تولید آب شیرین و برق .
10 - فضولات ناشی از فعالیتهای توسعه ساحلی که امکان دارد اثر مهمی بر
محیط زیست دریایی داشته باشد.
11 - فاضلاب و مواد زائد جامد.
ه - همان گونه که نمودار 1 (پیوست نشان می دهد، کاهش آلودگی یک فرآیند
تکراری است . عمل کاهش آلودگی از اقداماتی که از اولویت بالا برخوردارند و
به لحاظ عملی بودن ، مقرون به صرفه بودن و در عین حال توجه به خطیرترین
مسائل زیست محیطی مشهود در دنیای امروز انتخاب خواهند شد، شروع می شود
برنامه نظارت همان گونه که در ماده 7 این پروتکل تشریح شده است ، وانگری
لازم را برای اقدام اصلاحی مورد نیاز از طریق ارائه اطلاعات پایه به منظور
ارزیابی کارآیی برنامه های اجرا شده ، وضعیت موجود محیط زیست و روند آن ،
فراهم خواهد نمود. اقدام اصلاحی هر زمان که لازم باشد با تجدید نظر ادواری
در مقررات ، برنامه ها و تدابیر و بررسی شرایط مجوزها تخلیه ، به موجب مفاد
4 و 6 این پروتکل به عمل خواهد آمد.
2 - مقررات ایجاد ضوابط به منظور صدور مجوزهای تخلیه فضولات در محیط زیست
دریایی ، همچنین باید علی الخصوص موارد زیر را در نظر داشته باشد.
الف - خصوصیات و ترکیب فضولات
---------------------------
1 - نوع و اندازه منبع آلوده کننده ، مانند فرآیند صنعتی .
2 - نوع آلودگی (منشا، ترکیب متوسط)
3 - شکل آلودگی (جامد، مایع ، لجن و مخلوط آبکی ).
4 - میزان کل (حجم تخلیه شده ، مثلا در سال ).
5 - الگوی تخلیه (پیوسته ، متناوب ، با تغییرات فصلی و غیره ).
6 - غلظت ترکیبات اصلی .
7 - خواص فیزیکی مانند حلالیت و غلظت ، شیمیایی و بیوشیمیایی ، مانند
اکسیژن خواهی ، مواد مغذی و بیولوژیک ، مانند وجود ویروسها، باکتریها،
مخمرها و انگل ها.
8 - سمیت .
9 - پایایی : فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی .
10 - تجمع و تطور زیستی در موارد بیولوژیکی یا رسوبات .
11 - حساسیت نسبت به تغییرات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی و فعل و انفعال
با سایر مواد محلول آلی و معدنی در محیط آبی .
12 - احتمال ایجاد لک یا سایر تغییراتی که موجب کاهش ارزش بازار منابع
می شود. مثلا در ماهی ، صدف ها و غیره .
ب - خصوصیات محل تخلیه و محیط زیست دریایی پذیرنده .
--------------------------------------------------
1 - خصوصیات آب نگاری ، هواشناسی ، زمین شناسی ، زیست شناسی و موضع نگاری تخلیه .
2 - محل و نوع تخلیه (ریزشگاه ، کانال ، مجرا و غیره ) و رابطه آن با سایر
مناطق مانند مناطق با مطلوبیت خاص ، مکانهای تخم ریزی و پرورش ماهی و
ماهیگیری ، محل های زندگی صدف ها و منابع قابل بهره برداری .
3 - میزان دفع در زمان مشخص ، مانند مقدار در روز، در هفته و در ماه .
4 - میزان ترقیق اولیه در محل تخلیه به محیط زیست دریای پذیرنده .
5 - هر گونه روش بسته بندی و جادهی .
6 - خصوصیات انتشار از قبیل اثرات جریانات ، جذر و مد و بادبر حمل و نقل
افقی و اختلاط عمود.
7 - خصوصیات آب ، مانند درجه حرارت ، پ هاش ، شوری ، طبقه بندی ، شاخص های اکسیژن
آلودگی - اکسیژن محلول ، اکسیژن خواهی شیمیایی ، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی -
ازت موجود در اشکال آلی و معدنی شامل آمونیاک ، مواد معلق ، سایر مواد مغذی
و باروری .
8 - وجود اثرات سایر تخلیه هایی که در محل تخلیه صورت گرفته اند مانند،
میزان فلزات سنگین زمینه و مقدار کربن آلی .
ج - فراهم بودن تکنولوژی های فضولات
--------------------------------
روشهای کاهش فضولات و تخلیه پساب های صنعتی و فاضلاب شهری باید با توجه به
فراهم بودن و امکان پذیری موارد زیر انتخاب شود.
1 - فرآیندهای تصفیه جانشین .
2 - روشهای استفاده مجدد یا امحا،
3 - روش دفع روی زمین ، و
4 - تکنولوژی های کم ضایعه مناسب .
د - شرایط و ملاحظات عمومی .
-------------------------
1 - اثرات احتمالی بر وسایل رفاهی مانند، وجود مواد شناور و به گل نشسته ،
کدورت ، بوی ناخواسته ، تغییر رنگ و کف .
2 - اثرات بر بهداشت انسان از طریق اثر آلودگی بر موجودات دریایی خوراکی ،
آبهای مورد استفاده در شنا، حواس و غیره .
3 - اثرات بر اکوسیستم های دریایی علی الخصوص منابع زنده ، گونه های در معرض
خطر و زیستگاه های حساس .
4 - اثرات احتمالی بر سایر مصارف دریا مانند لطمه به کیفیت آب برای مصرف
صنعتی ، خوردگی سازه زیر آب ، تداخل مواد شناور با عملیات کشتیرانی ، تداخل
با ماهیگیری یا کشتیرانی از طریق ته نشست فضولات یا اشیا جامد روی کف دریا
و حمایت مناطق حائز اهمیت خاص برای منظورهای علمی و حفاظتی .
جدول:
تاریخ تصویب 9/12/1371
تاریخ تایید شورای نگهبان 16/12/1371
نمودار 1 طرح مدیریت زیست محیطی
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده موافقت نامه ضمیمه در جلسه روز یکشنبه نهم
اسفند ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و در
تاریخ 16/12/1371 به تایید شورای نگهبان رسیده است
رییس مجلس شورای اسلامی - علی اکبر ناطق نوری
نوع : قانون
شماره انتشار : 14000
تاریخ تصویب : 1371/12/09
تاریخ ابلاغ : 1372/01/15
دستگاه اجرایی : سازمان حفاظت محیط زیست -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
قانون موافقت نامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین قانون موافقتنامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت قطر
