اشخاص ذینفع که آراء هیات تحقیق سازمان حج و اقاف را به ضرر خود تشخیص دهند میتوانند در دادگاه محل وقوع موقوفه اقامه دعوی نمایند
رای شماره : 612 - 18/10/1375
رای وحدت رویه هیات عمومی دیوانعالی کشور
بموجب ماد 16 آئین نامه قانونی کیفیت تحقیق در شعب تحقیق سازمان حج و اوقاف مصوب 30/9/65 ادارات حج واوقاف و امور خیریه و همچنین اشخاص ذینفع که آراء هیات تحقیق را بضرر خودتشخیص میدهند میتوانند در دادگاههای دادگستری اقامه دعوی نمایند و چنین دعوائی که بطرفیت متولی موقوفه و یا ادارات اوقاف و یا اشخاص ، طرح میگردد تابع قواعد عمومی راجع به دعاوی حقوقی است و ملازمه با محل استقرار شعب تحقیق صادر کننده رای ندارد و چون موقوفات مربوط به دعاوی مطروحه در حوزه قضائی تویسرکان واقع اند رسیدگی به آن در صلاحیت محاکم همان محل است لذا رای شعبه سی ام دیوان عالی کشور که با این نظر مطابقت دارد بنظر اکثریت اعضاء هیئت عمومی دیوان عالی کشور صحیح تشخیص و مورد تائید میباشد این رای به استناد ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضائی مصوب تیرماه 1328 برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها در موارد مشابه لازم الاتباع است.
* سابقه *
شماره 1898
پرونده وحدت رویه ردیف : 75/20 هئیت عمومی
حضرت آیت ا ... محمدی گیلانی ریاست محترم دیوانعالی کشور
با عرض سلام و تحیت
احتراما": آقای رئیس شعبه دوم محاکم عمومی تویسرکان طی شرحی به پیوست تصویر آراء صادره از شعب 19و30 دیوانعالی کشور اعلام داشته در مورد اعتراض به آراء صادره از اداره تحقیق اوقاف و امور خیریه کرمانشاه و در خصوص صلاحیت رسیدگی به دعوی مذکور از طرف شعب دیوان عالی کشور آراء متهافت صادر گردیده است بدین جهت تقاضای طرح موضوع در هیئت عمومی دیوان عالی کشور به منظور ایجاد رویه واحد شده است بنابمراتب بشرح آتی با ملاحظه پرونده های مربوطه جریان موارد مذکور معروض میشود.
1 - طبق محتویات پرونده کلاسه 74/827 مدنی شعبه ششم دادگاه عمومی کرمانشاه آقای علی مومنی دادخواستی بطرفیت اداره اوقاف استان کرمانشاه بخواسته اعتراض و تقاضای حل اختلاف نسبت به رای شماره 123 9/5/73 صادره از اداره تحقیق اوقاف کرمانشاه درپرونده 73114 درخصوص موقوفه حاجی حسنعلی بیک به دادگاه عمومی کرمانشاه تقدیم و خواستار صدور حکم به نفع خود گردیده است و شعبه مذکور بشرح قرار شماره 271231/7/73 مستندا" به ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی و اینکه رقبات موقوفه در شهرستان تویسرکان واقع شده قرار عدم صلاحیت خود را به اعتبار صلاحیت دادگاه عمومی تویسرکان صادر و پرونده را به مرجع مذکور ارسال داشته که به شعبه دوم ارجاع و این دادگاه نیز به موجب قرار شماره 73442 و با این استدلال که چون موضوع دادخواست اعتراض بنظریه واحد تحقیق سازمان اوقاف کرمانشاه بوده نه دعوی درخصوص مال غیرمنقول از مصادیق ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی نیست رسیدگی به اعتراض را در صلاحیت دادگاه عمومی کرمانشاه دانسته است . با تحقق اختلاف پرونده جهت حل اختلاف بدیوانعالی کشور ارسال و به شعبه 19 ارجاع و شعبه مذکور به موجب دادنامه شماره 55/74/19 25/2/74 چنین رای داده است.
بسمه تعالی : با توجه به محتویات پرونده و خواسته که حق ارتزاق و قرار گرفتن خواهان در عداد موقوف علیهم است قرار 72442 صادره از ناحیه دادگاه تویسرکان تائید و با اعلام صلاحیت دادگاه عمومی کرمانشاه حل اختلاف میشود0
2 - طبق محتویات پرونده 74278 شعبه دوم دادگاه عمومی تویسرکان ، آقای متولی موقوفه مرحوم حسنعلی بیک با تعیین وکیل دادخواستی بطرفیت بانو مومنی بخواسته اعتراض به نظریه 11179/6/72 صادره از اداره تحقیق اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه تقدیم دادگاه عمومی کرمانشاه نموده و تقاضای صدور حکم بر ابطال نظریقه فوق را نموده است و بالاخره دادگاه مذکور مستندا" به ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی قرار عدم صلاحیت خود را به اعتبار صلاحیت دادگاه مدنی خاص شهرستان تویسرکان صادر و پرونده را به مرجع مذکور ارسال و دادگاه عمومی تویسرکان نیز به موجب قرار شماره 12174/10/73 با این استدلال که دعوی مطروحه مربوط به عین موقوفه و حقوق مربوط به آن نبوده و رسیدگی بنظریه های هیئت تحقیق اوقاف و امور خیریه کرمانشاه در صلاحیت محاکم عمومی همان شهرستان میباشد قرار عدم صلاحیت خود را باعتبار صلاحیت رسیدگی محاکم عمومی کرمانشاه صادر وبا تحقق اختلاف پرونده به دیوانعالی کشور جهت حل اختلاف ارسال گردیده است و شعبه 30 دیوان کشور نیز بموجب دادنامه شماره 1002/1330/12/73 چنین رای داده است 0 قطع نظراز صلاحیت اداره تحقیق اوقاف کرمانشاه در رسیدگی به موضوع اصولا" چون دعوی مربوط به موقوفه است که در حوزه قضائی شهرستان تویسرکان قرار دارد علیهذا با تائید نظریه دادگاه عمومی کرمانشاه ادامه رسیدگی بدادگاه مدنی خاص تویسرکان محول میشود و بدینوسیله حل اختلاف میگرد بنا به مراتب بشرح ذیل اظهار نظر میشود:
نظریه : همانطور که ملاحظه می فرمائید در مورد صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده بدعوی اعتراض به نظریه صادره از اداره تحقیق اوقاف استان کرمانشاه از طرف شعب دیوانعالی کشور و دراستنباط از ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی آراء متهافتی صادر گردیده بدین توضیح که شعبه 30 دیوانعالی کشور با توجه به اینکه دعوی مربوط به موقوفه است که در تویسرکان واقع شدهاست مستندا" به ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه عمومی تویسرکان را صالح به رسیدگی دانسته در حالی که شعبه 19 دیوان مزبور برعکس و با این استدلال که چون موضوع دعوی قرار گرفتن خواهان در عداد موقوف علیهم است نه در خصوص مال غیر منقول ودر واقع اقامه دعوی علیه اداره اوقاف نیز میباشد موضوع را از مصادیق ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی خارج و دادگاه عمومی کرمانشاه را صالح برسیدگی تشخیص داده اند بنا به مراتب فوق تقاضا دارد مستندا" به ماده واحده مربوط به وحدت رویه قضائی مصوب تیر ماه 1328 موضوع را در هیئت عمومی محترم دیوانعالی کشور جهت اتخاذ رویه مطرح فرمایند 0
معاون اول دادستان کل کشور حسن فاخری
بتاریخ روز سه شنبه : 18/10/1375 جلسه هیئت عمومی دیوانعالی کشور به ریاست حضرت آیت ا 000 محمد محمدی گیلانی رئیس دیوان عالی کشور و با حضور جناب آقای مهدی ادیب رضوی نماینده دادستان محترم کل کشور و جنابان آقایان روسا ومستشاران شعب کیفری و حقوقی دیوانعالی کشور تشکیل گردید.
پس از طرح موضوع و قرائت گزارش و بررسی اوراق پرونده و استماع عقیده جناب آقای مهدی ادیب رضوی نماینده دادستان محترم کل کشور مبنی بر : ( برابر سوابق امر، در پرونده های مطروحه به نظریه اداره تحقیق اوقاف کرمانشاه اعتراض شده است ولی چون ملک موقوفه در حوزه قضائی شهرستان تویسرکان قرار دارد و ماده 23 قانون آئین دادرسی مدنی تصریح دارد دعاوی راجع به اموال غیرمنقول و سایر حقوق راجعه به آن بایستی در دادگاهی اقامه شود که مال غیر منقول در حوزه آن واقع شدهاستو دعاوی مطروحه نیز در رابطه با حقوق مربوط به ملک مورد وقف میباشد. علیهذا دادگاه تویسرکان صالح به رسیدگی بوده و رای شعبه سی ام دیوان عالی کشور موجه به نظر میرسد و معتقد به تائید آن میباشم.) مشاوره نموده و اکثریت بدین شرح رای داده اند0
مرجع : روزنامه رسمی - سال 53 - شماره : 3115233/3/1376
33
نوع : رای وحدت رویه
شماره انتشار : 612
تاریخ تصویب : 1375/10/18
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
مرجع رسیدگی به اعتراض نسبت به رای هیات حل اختلاف موضوع ماده 147 قانون ثبت اسنادواملاک ،دادگاه عمومی است ودرصلاحیت شورای عالی ثبت است ابداعات و اختراعات و اکتشافات داروئی نیز قابل ثبت و حمایت قانون است
