×

به لحاظ اینکه درزمان تنظیم قراردادمحل اجاره وجودخارج نداشته تاعقداجاره تحقق پیدا کند خواهان می تواند ازحق فسخ درقرارداد استفاده نماید

به لحاظ اینکه درزمان تنظیم قراردادمحل اجاره وجودخارج نداشته تاعقداجاره تحقق پیدا کند خواهان می تواند ازحق فسخ درقرارداد استفاده نماید

به-لحاظ-اینکه-درزمان-تنظیم-قراردادمحل-اجاره-وجودخارج-نداشته-تاعقداجاره-تحقق-پیدا-کند-خواهان-می-تواند-ازحق-فسخ-درقرارداد-استفاده-نماید

وکیل


کلاسه پرونده : 23/37515
شماره دادنامه : 171/3
تاریخ رسیدگی : 25/2/73
تجدیدنظرخواه : آقای (الف ) باوکالت آقای (ب )
تجدیدنظرخوانده : خانم (ج ) باوکالت (د)
تجدیدنظرخواسته : دادنامه شماره 72165/2 مورخ 9/3/72 شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه سوم دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...

خلاصه جریان پرونده : درتاریخ 19/11/70 آقای (د) وکیل دادگستری مقیم ...به وکالت ازطرف بانو (ج ) دادخواستی به طرفیت آقای (الف ) به خواسته فسخ معامله قولنامه نسبت .به سهم موکله مقوم به مبلغ 633300تومان به دفتردادگاههای حقوقی یک ...تسلیم نموده بااستناد به وکالتنامه وفتوکپی قولنامه عادی 20/8/66ودادنامه شماره ...و مورخ ...صادره ازشعبه دوم دادگاه حقوقی یک ... درتوضیح دعوی به خلاصه اعلام داشته موکله مالک یک دانگ مشاع ازشش دانگ دوباب مغازه متصل بهم پلاک ...بخش 3...است که آقای (س ) پدر موکله به موجب قولنامه 20/8/66 سرقفلی مغازه های مذکورراباخوانده قولنامه کرده بعدا"به موجب اختیارفسخ که درقولنامه ذکرگردیده ازقول خود عدول وحاضربه انجام معامله نشده است که موضوع دردادگاههای ...مطرح و منجربه صدوردادنامه ...شده است وچون موکله اینجانب هم مشاعا"در مغازه های موضوع حکم مزبورشریک بوده نتیجتا"حکمی که نسبت به سایر سهام مشاع صادرشده شامل سهم موکله می شود ولی دردادنامه نسبت به سهم موکله قرارعدم استماع دعوی صادرشده {است }.اجمالا"باطرح دعوی مستقل وباتوجه به دلایل استندی دردادنامه مذکور واینکه دلیلی بر تبعیض سهام موکله ازسایرسهام مشترک موجود نیست لذارسیدگی وصدور حکم برفسخ معامله قولنامه نسبت به سهم موکل تقاضامی شود رسیدگی به موصوع به شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ...ارجاع وپرونده به کلاسه 70/580ثبت {می شود} وباتعیین وقت به روز 4/3/71 طرفین جهت رسیدگی دعوت شده اندوآقای (ب ) وکیل دادگستری مقیم ...خودرابه وکالت از طرف خوانده دعوی معرفی کرده است جلسه مورخ 4/3/71 دادگاه به جهات منعکس درپرونده به روز 28/4/71 تجدید گردیده وآقای (ب ) وکیل خوانده به شرح لایحه مفصل ومشروح ثبت شده به شماره 2000/132/4/71 ضمن دفاع درقبال دعوی مطروحه باتاکیدبراینکه اولین جلسه دادرسی تجدید شده وجلسه 28/2/71 اولین جلسه دادرسی محسوب می شودمراتب تقدیم دادخواست دعوی متقابل به طرفیت بانو (ج ) وجلب آقای (ش ) رابه دعوی به عنوان اصیل و ولی قهری ...و...به دادگاه اظهارکرده متعاقبا"هم درتاریخ 19/2/71دادخواستی به طرفیت بانو (ج ) وآقای (ش ) به عنوان طرح دعوی متقابل علیه (ج ) وجلب ثالث علیه (ش ) اصالتا"و ولایتا"برفرزندانش ...و...به خواسته استردادعین مستاجره منتزع شده ازیدموکلش به توسط خواندگان دعوی متقابل وجلب ثالث و تسلیم یدموکلش به استناد حق تعقیب و مراجعه به شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ...تسلیم نموده وبه خلاصه توضیح داده چون درپرونده 70/580 بانو (ج ) به طرح دعوی فسخ قولنامه نسبت به یک دانگ مشاع از دو باب مغازه صرفا"به استناددادنامه های ...صادره ازهمین دادگاه مبادرت کرده بدین وسیله باطرح دعوی تقابل به طرفیت مشارالیهاوجلب آقای (ش ) محکوم له دادنامه ...تقاضاداردبه موضوع ودلایل آن رسیدگی {کرده } ضمن رددعوی اصلی خانم (ج ) حکم برتسلیط یدموکل دردوباب مغازه موضوع قرارداد20/8/66به علت استقرارعملی عقداجاره وتصرف موکل مسبوق به قراردادمزبورصادرفرماییدزیرا بدون اینکه حکمی برتخلیه ید ذیصلاح علیه موکل صادرشده باشدبرخلاف مقررات قانون آمره روابط موجرومستاجر مغازه های استیجاری موکل راازیداومنتزع وتخلیه نموده اند.
رسیدگی به این دادخواست هم به شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ...ارجاع وپرونده به کلاسه 71/122 ثبت شده لکن پرونده های مطروحه دلالتی بر تجمیع پرونده های مربوط به دعوی اصلی وتقابل وجلب ثالث ندارد.در پرونده اخیرمربوط به دعوی تقابل وجلب ثالث به شرح تصمیم 1/4/71 دادگاه اخذتوضیح ازوکیل خواهان رادر باب خواسته دعوی ضرر تشخیص داده ووکیل خواهان به شرح لایحه ثبت شده به شماره 1950/102/4/71 درپاسخ به استنتاج دادگاه اعلام داشته :خواسته خواهان تقابل وجلب ثالث نه تحلیه عین مستاجر است نه خلع یدبلکه تسلیط ید استیجاری موکل برعین مستاجره متنازع فیه است که رابطه اجاره بین طرفین برقرار وعملی شده بوده است ودادگاه درمورد دعوی تقابل وجلب ثالث به شرح رای شماره ...خلاصتا"چنین رای داده است : (درخصوص دعوی تقابل وجلب ثالث آقای (الف ) باوکالت آقای (ب ) نظر به اینکه خواهان درقبلا" علیه خواندگان مزبوربه خواسته تحویل دوباب مغازه استیجاری اقامه دعوی نموده که برابردادنامه شماره 550و20551/7/70صادره از این دادگاه حکم به رددعوی وی صادرشده و دعوی مطروحه همان دعوی قبلی است که بین طرفین منتهی به صدور رای نهایی گردیده است لذاموضوع مشمول اعتبارامرمختوم بهاءبوده وبه استنادبند4ماده 198قانون آیین دارسی مدنی قرار رد دعوی خواهان راصادرمی نماید.)
باابلاغ رونوشت دادنامه آقای (ب ) وکیل خواهان دعوی تقابل و جلب ثالث نسبت به قرار رد دعوی شماره 11182/6/71تجدیدنظرخواهی نموده که نهایتا"درسعبه سوم دیوان عالی کشورتحت کلاسه 2/6922موردرسیدگی قرارگرفته وشعبه مرقوم به شرح دادنامه شماره 215/203/4/72قرار تجدیدنظرخواسته راصحیح وبلااشکال تشخیص داده وآن راابرام واستوار کرده است وامادرمورددعوی اصلی بانو (ج ) دادگاه مرقوم درجلسه 28/4/71 بااستماع اظهارات وکلای متداعیین وکسب نظرمشاور ختم رسیدگی اعلام {شد}ودراجرای ماده 14قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودو خلاصتا" دعوی خواهان راواردتشخیص {داده }وبه لزوم صدورحکم برفسخ معامله نسبت به یک دانگ مشاع دوباب مغازه در قبال پرداخت بقیه مبلغ دریافتی یعنی مبلغ 5583334ریال اظهارنظرکرده است .رونوشت نظریه دادگاه به وکیل خوانده ابلاغ شده که نسبت به نظریه دادگاه اعتراض کرده وپرونده تحت کلاسه 7/6770درشعبه 23دیوان عالی کشورمطرح شده وشعبه مرقوم در تاریخ 7/2/72بالحاظ قانون اصلاح وحذف موادی ازقانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودومصوب 12/12/71مجلس شورای اسلامی اعلام داشته {است } دیوان عالی کشورمجوزی برای رسیدگی نداردوپرونده جهت انشاءرای به دادگاه اعاده می شود.متعاقبا"شعبه دوم دادگاه حقوقی یک ...به شرح دادنامه شماره ...برمبنای نظریه قبلی خلاصتا"چنین رای داده است (در خصوص دعوی آقای (د) به وکالت ازطرف (ج ) به طرفیت آقای (الف ) به خواسته فسخ قولنامه ای نسبت به سهم موکله اش که بعدا"آقای (ب ) به وکالت ازطرف خوانده مداخله کرده باعنایت به دلایل مندرج در نظریه مورخ 28/4/71این دادگاه صرفنظرازاینکه تصرفات خوانده در دوباب مغازه مورددعوی برابرحکم قطعی شماره 722/2 صادره درپرونده تصرف عدوانی تلقی شده ودستور رفع تصرف عدوانی صادرگردیده ونظربه اینکه خواهان درتاریخ تصرف عدوانی مغازه هاوسیله خوانده بیش ازبیست سال داشته ودرنتیجه شمت ولایت آقای (ش ) نسبت به مشارالیه هازایل شده بوده است وخوانده هیچ گونه دلیلی مبنی براینکه مغازه هارا خواهان دعوی به وی تسلیم نموده ویااینکه پدرخواهان ماذون ازناحیه مشارالیهابوده ارائه نکرده است و صرف تصرف غاصبانه مغازه وحتی تودیع وجوهی به عنوان اجاره بهاءدرصندوق ثبت قانونا"عقداجاره رامحقق نمی سازدواز طرفی وکیل خواهان درجلسه مورخ 17/9/70که خواهان هم صورتجلسه مربوط راامضاءکرده صراحتا"اظهارداشته : (در هنگام قرارداد محل مغازه ها زمین بوده وطبق معمول وبه وصف قراردادمقررشده است درقبال دریافت مبالغ مغازه هاساخته شده وتحویل موکل گردد...وپس ازتاریخ انعقاد قراردادمغازه های مورد دعوی وجودخارجی نداشته تاآن راخوانده اجاره ومالک منافع عین مستاجرگرددوصرف درج کلمات موجرومستاجروغیره در متن قرارداد به لحاظ اینکه در زمان تنظیم قولنامه محل مورد اجاره وجود خارجی نداشته تا عقد اجاره تحقق پیداکند و قرارداد مزبورتعهد احداث مغازه از ناحیه پدرخواهان و سپس تعهد به انتقال و واگذاری و اجاره دادن آن به خریداربوده و چون در بندهای (ب ) و (ج ) و (د) قرارداد برای طرفین حق فسخ منظور شده و در نتیجه خواهان که کبیر می باشد می تواندازحق فسخ مندرج درقرارداد باتوجه به سایر شرایط قرارداد استفاده نمایدبنابه مراتب دادگاه دعوی خواهان را واردتشخیص {داده } حکم به فسخ معامله نسبت به یک دانگ مشاع ازشش دانگ دو باب مغازه جزوپلاک 1232بخش 2...سهمی خواهان درقبال پرداخت بقیه مبلغ دریافتی یعنی مبلغ 5583234 ریال به خوانده صادر می نماید.)
با ابلاغ رونوشت دادنامه وکیل محکوم علیه درتاریخ 3/5/72 دادخواست تجدیدنظربه دادگاه صادرکننده رای تسلیم ونقض دادنامه راتقاضاکرده است .اعتراضات خلاصه این است که حکم صادره موجه ومستندبه دلایل قانونی نیست وحق موکل تضییع شده وچون باصدوراخطاریه رفع نقض پرونده در دسترس نبوده لذافتوکپی لایحه اعتراضیه قبلی که درمقام اعتراض به نظریه دادگاه نسبت به دادنامه صادره که عینا"برمبنای نظریه صدور یافته صادق می باشدباتوجه به کلیت موضوع وتاییدهمان اعتراضات نقض دادنامه واحقاق حق موکل درخواست می شود.درثانی دادخواست تجدیدنظر واعتراضات به آقای (د) وکیل تجدیدنظرخوانده ابلاغ گردیده که با تقدیم وکالتنامه ملصق به تمبرمالیاتی پاسخ داده است که درپرونده ضبط است .دادگاه به شرح تصمیم ...رای راتاییدکرده وپرونده جهت رسیدگی تجدیدنظربه دیوان عالی کشورارسال گردیده که به کلاسه 23/7515ثبت وبه این شعبه ارجاع شده است .مشروح اعتراضات وکیل تجدیدنظرخواه وپاسخ وکیل تجدیدنظرخوانده هنگام شورقرائت می شود.
هیئت شعبه درتاریخ بالاتشکیل گردیدوپس ازقرائت گزارش آقای ...عضو ممیزواوراق پرونده مشاوره نموده وچنین رای می دهند:
(اعتراضات آقای وکیل تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه شماره 72165/2 مورخ 9/3/72 صادره ازشعبه دوم دادگاه حقوقی یک شهرستان ...وارد و موثرنیست ونقض دادنامه تجدیدنظرخواسته را ایجاب نمی کند زیرا:
اولا": مطابق بند7 ماده 208 قانون آئین دادرسی مدنی یکی ازجهات رد دادرس آن است که دادرس سابقا"در موضوع دعوی اقامه شده به عنوان دادرس یا داور یاکارشناس یا گواه اظهارعقیده کرده یاکتبا"توجیه نموده باشد و حال آنکه در دعوی اقامه شده ازجانب (د) به وکالت (ج ) به خواسته فسخ معامله نسبت به سهم موکله اش (دعوی مطروحه )آقای ... رئیس دادگاه و دادرس صادرکننده رای تجدیدنظرخواسته سبق اظهارنظربه عنوان دادرس و یا سایرعناوین مصرح دربند7 ماده 208قانون آئین دادرسی مدنی ندارد و اقدام مشارالیه به رسیدگی و صدور رای در سایرپرونده هاکه مربوط به دعاوی دیگر طرفین و سایر و شرکاء ملک مشاع است عنوان سبق اظهارنظر در موضوع دعوی اقامه شده را محقق نمی نماید .
ثانیا" باتوجه به مندرجات قولنامه عادی مورخ 20/8/66مستنددعوی و مصرحات متن آن مدلل می دارد که طرفین به منظور فروش سزقفلی دوباب مغازه و متعاقبا"اجاره بهای ماهیانه مبلغ سی هزارریال قولنامه تنظیم نموده اند و به شرح این قولنامه طرفین ضمن عقدخارج لازم تعهداتی را به عهده گرفته اند از جمله دربند (ب ) شرایط تصریح گردیده اینجانب خریدار (الف ) به رضای خودملک مرقوم رادربنگاه معامله نمودم ودرصورت عدم حضور در محضر وانصراف ازاین معامله طبق موادمبحث اول ودوم فصل سوم قانون مدنی مبلغ نوزده میلیون ودویست وپنجاه هزارریال حق دریافت آن رانداشته ومبلغ مزبوربه عنوان جبران خسارت برابرهمین تعهدمتعلق به فروشنده (ش ) خواهد بود و در بند (ج ) شرایط هم قیدگردیده اینجانب فروشنده (ش ) نیزبه میل ورغبت خودمعامله فوق را مطابق قرارداد طی نمودم چنانچه ازانجام تعهدخود منصرف وحاضربه ادامه معامله مزبور نگردم برابر مورد اشاره شده دربند (ب ) مانندخریدارمبلغ معادل بیعانه به عنوان جبران خسارت بلافاصله وبدون هیچ گونه عذردروجه خریدارپرداخت کنم ودربند (د) شرایط هم مصرح است (اینجانبان خریدار و فروشنده متفقا" قبول کردیم حق العمل بنگاه را مطابق مقررات هریک علیحده پرداخت کنیم چنانچه هریک ازما (خریدارو فروشنده )از انجام معامله امتناع ومنصرف شویم علاوه برانجام تعهدمذکوردربند (ب ) و (ج ) این قولنامه حق العمل بنگاه رادوسره بپردازیم )ومجموع مندرجات قولنامه واینکه سندمزبور(20/8/66)اساسا"مغازه های موضوع قولنامه وجودخارجی نداشته ومقرربوده (ظرف مدت شش ماه ساخته شده وتسلیم خریدار گردد وسنداجاره تنظیم شودکمااینکه درقسمت اخیرقولنامه عنوان شده خرید امتیازبرق وآب ...به عهده مستاجراست ضمنا"موزاییک مغازه هاموزاییک ایرانی معمولی خواهدبودوچنانچه مستاجربخواهدتغییردهدمابه التفاوت آن قبل ازتصرف به عهده مستاجراست )سندتنظیمی فیمابین مثبت تحقق عقداجاره بیع و عقد اجاره نیست وچون برای طرفین درقبال پرداخت مبلغ نوزده میلیون ودویست و پنجاه هزارریال به عنوان خسارت طرف دیگرنسبت به شش دانگ حق انصراف ازانجام معامله برقرار گردیده و وکیل خواهان بااستفاده ازهمین حق که ازآن به عنوان حق فسخ تعبیر نموده انصراف موکله اش راازانجام معامله برهمین مبنا اعلام نموده است بنابراین وبا استفاده از مدلول رای اصراری شماره 796/9/68 هیئت عمومی شعب حقوقی دیوان عالی کشورو اینکه مسامحه درتعبیر نمی تواند مغایر واقعیت باشد و براساس رای لطمه ای وارد سازد به تجویز بند 2 و بند1 ماده 5 قانون تجدید نظراحکام دادگاهها ضمن تلقی حکم صادره به اعلام انصراف خانم (ج ) از انجام معامله موضوع قولنامه مورخ 20/8/66نسبت به سهم در ازاء پرداخت یک ششم مبلغ 19250000ریال (معادل 3208334ریال ) نتیجتا"حکم تجدیدنظرخواسته را تایید و ابرام می نماید.)

مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
82


نوع : آراء و نظریات

شماره انتشار : 171

تاریخ تصویب : 1373/02/25

تاریخ ابلاغ :

دستگاه اجرایی :

موضوع :

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)

    

قانون های مرتبط

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.