قاچاق - دادخواست برائت - استردادکالا
رای شماره : 632-25/4/45
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
اعتراضات فرجامخواه موثردرمقام نیست زیرامستندحکم فرجام - خواسته صورت مجلس مورخ 16/3/41است که دادگاه ازمندرجات آن استنباط نموده سه خمره شراب موجوددرمنزل انتوان فرزندفرجامخوانده همان شرابهائی بوده که طبق صورت مجلس مورخ 1/8/40قیمت نوارچسب آن ازطرف فرجامخوانده به اداره دارائی محل پرداخت گردیده بوده وبه حکایت مندرجات صورت مجلس مزبورماموردارائی هم که ازامضاءکنندگان صورت مجلس مورخ 1/8/40می باشدصحت مراتب مذکورراتصدیق کرده وخالی ازخدشه است وچون ازنظررعایت اصول وقواعددادرسی هم اشکالی بررسیدگی بنظر نمی رسدعلیهذابه تجویزشق اول ماده 558 قانون آئین دادرسی مدنی حکم فرجام خواسته به اتفاق آراءابرام می گردد.
* سابقه *
قاچاق - دادخواست برائت - استردادکالا
درتاریخ 23/4/41فرجامخوانده دادخواستی علیه فرجامخوانده (اداره دارائی شهرستان نیشابور)به خواسته استردادشرابهای توقیف شده ووجوه سپرده بعنوان جریمه وردعین خمره های شراب به ارزش مبلغ پنجاه هزارریال به دادگاه شهرستان نیشابورتقدیم نموده وچنین توضیح داده :"درروز16/4/41 بدون مقدمه مامورین بخانه فرزندم که اینجانب هم درآن خانه سکونت دارم واردشده ومحتویات سه خمره شرابی راکه باپرداخت قیمت نوارچسب آن برای مصرف خودم بااجازه دارائی تهیه نموده بودم بنام قاچاق معرفی نموده انددر حالی که دارائی باتهیه شراب مصرفی سالیانه اینجانب موافقت کرده وقیمت نوارچسب سیصدبطری رادریافت نموده وپس ازتخمیرکامل می بایست بانظر همان اداره کیل می شدکه مازادی بابت قیمت برچسب باقی می مانددریافت نمایدکه ضمن تحریف کلمه (همان )به (ممکن )که صریحاهوایدست شراب هارا قاچاق معرفی کرده ومطابق صورت مجلس تکمیلی شماره 5425 بطریهاراازپسرم گرفته وشراب نارس رادرآن ریخته اندواگرشراب درخمره قاچاق می شدوجود بطری زیاددرخانه موردی نداشت ونماینده دارائی وقتی که به بی اساس بودن عمل خودمتوجه می شوددرعین حال که درصورت مجلس می نویسدهمان شرابهای موردنوارچسب است برای آنکه به عمل ناروای خودصورتی داده باشدکلمه (همان )رابه کلمه (ممکن )است تحریف می نمایدلذاباملاحظه صورت مجلس اولی که دردادسراموجوداست وصورت مجلس آبان ماه 40که متضمن پرداخت تمام نوارچسب قانونی محتویات خمره های بازداشتی است ورونوشت اظهار نامه تقاضای رسیدگی رادارد.رونوشت صورت مجلس مورخ 1/8/40مشعراست مامورین دارائی درتاریخ مزبوربه محل تخمیرشراب خواهان رفته ومقدار شراب حاصل رادرحدودسیصدبطربرآوردکرده وبهای نوارچسب آن رابالغ بر مبلغ 6450ریال که درسه قسط تادیه نمایدوازطرف خواهان (فرجامخوانده ) اظهارشده شرابهای ملاحظه شده رابرای مصرف شخص خودم تهیه نموده واگرآن رابفروشدبااومطابق مقررات جنس قاچاق رفتارشود.
دادگاه پس ازشنیدن اظهارات وکلای طرفین حکم شماره 152رابه این شرح صادرنموده است :(بنحومستفادازدادخواست خواهان مدعی است شرابهای مکشوفه درمنزل پسرش آنتوان که یکجاسکونت دارندمتعلق به شخص اوبوده و قبلاطبق درخواست وی مامورین ذیصلاح به محل آمده وبامشاهده سه خمره انگور به مقدارلازم نوارچسب تحویل وبهای آنهاراپرداخته وپس ازمدتی مامورین به منزل پسرش رفته وهمان شرابهاراقاچاق تشخیص وضبط وجریمه متعلقه را دریافت نموده انددرحالی که شرابهای موردبحث قاچاق نبوده حکم به استرداد شرابهاوجریمه ماخوذه راخواستارشده وباملاحظه مجموع محتویات پرونده امر واظهارات وکیل خواهان ونمایندقضائی دارائی والتفات به مندرجات دو فقره صورت مجلس مورخ 1/8/40و16/3/41به جهات آتی الذکردعوی درنظر دادگاه ثابت می باشداولامامورین امضاءکننده صورت مجلس مورخ 1/8/40که حسب دستوردارائی وتقاضای خواهان جهت مشاهده وضع ظاهرخمره های محتوی انگوردست به اقدام زده اندضمن تنظیم صورت مجلس مبهم ونارساصرفامقدار شراب حاصله راازسه خمره راتخمین زده اندومعلوم نیست مامورین ذیربط به کدام محل مراجعه وخمره های مشهودواحدچه مشخصاتی بوده واندازه وحجم آنها چه مقداربوده ومطلقابه چگونگی محتویات خمره هااشاره نکرده اندثانیا موقع تنظیم صورت مجلس مورخ 16/3/41مامورین دارائی درمحل حاضرنبوده اند که بابررسی لازم دقیقاتشخیص واظهارنظرنمایندکه کم وکیف محتویات خمره های مکشوفه به چه صورت وپس ازتنظیم صورت مجلس مامورین دارائی در منزل آنتوان حاضرمی شودوظهرصورت مجلس مرقوم مطالبی مبنی برضبط 553 بطری شراب واخذجریمه متعلق به آنرامی نویسندوامضاءمی کنندواین صورت مجلس حاوی امضاءخواهان نمی باشد،ثالثامقدارشرابی که درمرتبه اول مورد بازدیدمامورین دارائی قرارگرفته روی حدس وتخمین برآوردشده ودقیقا تصریح نگردیده که مقدارشراب حاصله ازتخمیرانگورهابه چه میزان بالغ می گردد،رابعادلیلی دربین نیست که خواهان سه خمره انگوررا(بااینکه از موقع ریختن درخمره تاتخمیرآن وفعل وانفعالات شیمیائی طبیعتامدتی بایستی بگذرد)تاخاتمه عمل درهتل خیام نگهداری وبه منزل خویش انتقال نداده باشد،خامساازمجموع مطالب مندرج دردوفقره صورت مجلس های اشعاری بنحوی که فوقاراجع به کیفیت تنظیم آن اشاره گردیدبه هیچوجه برنمی آیدکه شرابهای مکشوفه درمنزل پسرخواهان واقعاغیرازسه خمره شرابی بوده که خوانده دعوی مدعی شده ودرهتل خیام مشاهده ودرمقابل آن نوارچسب داده شده است ،سادساباصحت دستوردارائی درموردانداختن شراب وسیله خواهان و لزوم گذشت زمان برای تخمیرانگوروتبدیل آن به شرات وامکان جابجانمودن خمره های انگوردرمدت معین نمی توان بصرف کشف سه خمره شراب درمنزل مسکونی خواهان ولواینکه قبلادرمحل دیگری اجازه انداختن شراب گرفته باشد خمره های مزبورراقاچاق تلقی نمودونتیجتادادگاه حکم به ردشراب های مضبوط وجریمه ماخوذه به خواهان صادرواعلام می دارد.
اداره دارائی نیشابورازاین حکم پژوهشخواسته وخلاصه اعتراض این بوده :طبق صورت مجلس مورخ 11/3/41تنظیمی ازطرف مامورین که به دستور ماده 324کئین دادرسی کیفری معتبراست سه خمره پرازشراب رسیده کامل از منزل متعلق به پژوهشخوانده درذیل صورت مجلس مذکورباالتفات به امضای پسرپژوهشخوانده درذیل صورت جلسه موردقبول نامبرده واقع وتعلق شرابهای آماده شده محتوی سه خمره که پس ازکیالی بالغ بر553 بطری گردیده است وبا توجه به اینکه جریمه آن راپسرپژوهشخوانده پرداخت نموده است محرزومسلم وادعاءدخالت پژوهشخوانده باوصف مزبورنسبت به موردبحث مردودوغیر قابل استماع می باشد،پژوهشخوانده راجع به پرونده مزبوربیگانه است وتصور دادرس دادگاه براینکه شرابهای مکشوفه حاصل سه خمره انگورمورددرخواست پژوهشخوانده بوده اشتباهی بیش نیست زیراصورت مجلس مورخ 1/8/40که موردقبول نامبرده می باشدطبق معمول شراب ممکن الحصول ازآن درحدودسیصد بطربرآوردشده ومحل شراب گیری ومحلی که خمره هاقرارگرفته بوده مهمانخانه بوده است نه 553 بطرمنزل پسراوواصولاباتوجه به تاریخ صورت مجلس مربوط به اجازه شراب گیری که برای مصرف شخص پژوهشخوانده آن هم محل شراب گیری که درهتل خیام بوده ومدتی که ازآن اجازه گذشته بوده ومقدارهم سیصدبطری بوده وزمان مصرف 553 بطرشرابی که ازمنزل پسراوکشف گردیده ارتباطی نداشته است .
شعبه اول دادگاه استان نهم حکم شماره 143-21/5/42رابه شرح زیرصادر
نموده است :
اعتراضات مذکوردرآن قسمت که مربوط به عین شرابهااست واردبنظر نمی رسدزیرابموجب صورت مجلس مورخ 1/8/40میزان شرابی که بهای نوارچسب آن ازپژوهشخوانده دریافت واجازه بهره برداری برای مصرف شخصی به وی داده شده درحدودسیصدبطربرآوردشدبدون اینکه محل تخمیرویامیزان دقیق شراب تعیین شده باشدودرذیل صورت مجلس مورخ 16/3/41مربوط به کشف سه خمره شراب ازمنزل پسرپژوهشخوانده تصریح نموده اندبه اینکه "بموجب صورت مجلس درتاریخ 1/8/40به امضاءنماینده دارائی وپژوهشخوانده سیصدبطر شراب برای مصرف شخصی تخمیرنموده است و6450ریال بهای نوارچسب آنهارا پرداخته وبه درآمددولت منظورشده است ضمناسه خمره مکشوفه ازمنزل مزبور همان سه خمره ای است که سیصدبطرشراب محتوی آن تخمیرشده است ."
این ادعای پژوهشخوانده مبنی براینکه شراب مکشوفه ازمنزل پسرش همان شرابی است که قبلاازناحیه مامورین صورت مجلس وبهای نوارآن دریافت شده که برای استفاده شخصی مصرف نمایدموجه ومقرون به واقع است وچون در صورت مجلس اولیه میزان شراب هابطورتخمین تعیین گردیده افزایش آن از 300بطربه 553 بطری پس ازانجام عمل کیل گیری دلیل اینکه شراب دیگری باشد نیست وازناحیه پژوهشخواه نیزبراثبات این امردلیلی اقامه نشده است وچون انتوان (کسی که شراب درخانه اوکشف شده )فرزندپژوهشخوانده بوده و ضمن اظهارنامه این معنی راتصدیق داردتعلق شراب های مکشوفه به پژوهش - خوانده که قبلااجازه بهره برداری آن راباپرداخت بهای نوارچسب تحصیل نموده مدلل است نتیجتابراین قسمت ازدادنامه پژوهشخواسته اشکال وارد نیست واستوارمی شود،ودرقسمت مبلغ 26740ریال جریمه ماخوذه چون جریمه از ناحیه انتوان (پسرپژوهشخوانده )تادیه شده وقبص بنام وی صادرگردیده ادعای پژوهشخوانده دایربه مطالبه وجه مذکورموجه نیست ومحق دراسترداد آن تشخیص نمی شوددراین قسمت دادنامه مخدوش است وفسخ می شودوحکم به بی حقی پژوهشخوانده صادرمی گردد.
طرفین ازحکم مزبوردرخواست رسیدگی فرجامی نموده وشعبه چهارم دیوان کشوربموجب حکم شماره 12/3551-30/1/43ضمن صدورقراررددادخواست فرجامی پژوهشخوانده به لحاظ آنکه دادخواست درمدت قانونی داده نشده در قسمت فرجام خواهی اداره نیشابورچنین رای صادرنموده است :
حکم فرجامخواسته درقسمت ردعین شرابهابه فرجامخواسته که بر استواری حکم بدوی صادرشده بنحوی که استدلال شده مخدوش است زیرابالحاظ رونوشت صورت مجلس مورخ 1/8/40محقق است محل شرابهای که برای مصرف فرجامخوانده بازدیدشده ودرحدود300بطرتعیین گردیده بامحل سه خمره شرابی که درمنزل پسراوکشف شده ومعادل با553 بطربوده متفاوت ویکجانبوده است واستدلال دادگاه به بودن شراب مذکوردرصورت مجلس 16/3/41مربوط به کشف سه خمره شراب ازمنزل پسراوبه اینکه مامورین تصریح نموده اند"بموجب صورت مجلس که درتاریخ 1/8/40وبه امضاءنمایندگان دارائی تنظیم گردیده فرجامخوانده سیصدبطری شراب برای مصرف شخصی تخمیرنموده است که 6450 ریال بهای نوارچسب آنهاراپرداخت وبه درآمددولت منظورشده است ضمنا سه خمره شراب مکشوفه ازمنزل مزبورهمان سه خمره ای است که 300بطرشراب محتوی آن تخمین شده است "...مخدوش است زیرادرعبارت مزبورکلمه (همان ) استعمال نشده است وبطوری که رونوشت همین صورت مجلس حاکی است کلمه (ممکن است )درآن نوشته شده وعبارت مرقوم که بجای کلمه (همان )مورد استفاده استعمال شده کافی برای احرازیکی بودن شراب مذکوردرصورت مجلس قبلی باشراب اشاره شده درصورت مجلس بعدی نمی باشدواقتضاءداشته دادگاه بالحاظ محتویات پرونده ودلائل طرفین نسبت به ادعای فرجامخوانده دراین خصوص رسیدگی نمایندورای مقتضی صادرکندلذاحکم فرجامخواسته درقست استواری حکم بدوی درموضوع ردشرابهای مکشوفه بعلت نقص رسیدگی نقض می شود ورسیدگی به شعبه دیگردادگاه استان نهم واگذارمی گردد.
پس ازارجاع رسیدگی به شعبه دوم دادگاه استان خراسان دادگاه مزبوربا شنیدن اظهارات وکلای طرفین که تکرارمطالب سابق بوده به رسیدگی خاتمه داده وحکم شماره 3/8رابه این استدلال صادرکرده است :
اعتراضات عنوان شده ازناحیه اداره دارائی نیشابورکه مربوط به عین شرابهااست بجهات آتی الذکرغیروارداست زیرابموجب صورت مجلس مورخ 16/3/41مربوط به کشف سه خمره شراب ازمنزل انتوان وملاحظه اصل صورت مجلس که مضبوط درپرونده امراست که درقسمت بعدازجمله (سه خمره مکشوفه ازمنزل مزبور)دریکجاباهمان جوهربکاررفته درصورت مجلس کلمه همان است قیدورودی آن باجوهردیگرممکن است نوشته شده است که این مراتب و گزارش 2120/62/22شعبه مبارزه باموادمخدره بدین توضیح (ضمناآقای ..... کارمنددارائی که یکی ازکارکنانی است که ذیل صورت مجلس سیصدبطرشراب راامضاءنموده وگفتارآقای انتوان راتاییدنموده است )اشعاربراین دارد سه خمره شراب موضوع صورت مجلس مورخ 16/3/41اوهمان سیصدبطرشرابی است که طبق صورت مجلس شماره 14369-25/7/40بهای نوارآن ازناحیه مامورین دارائی قبلادریافت شده است ازاین حیث اشکالی برصدوردادنامه پژوهش - خواسته درقسمت استردادعین شرابهابه پژوهشخوانده ملحوظ ومشهودنیست رای براستواری آن داده می شود.
ازاین حکم اداره دارائی نیشابوربشرح فوق فرجامخواهی نموده و اعتراض این است :مطابق صورت مجلس مورخ 16/3/41،553 بطرشراب کشف شده ازمنزل انتوان ارتباطی باموضوع صورت مجلس مربوط به اجازه تخمیر فرجامخوانده نداشته وانتوان (پسرفرجامخوانده )ذیل صورت مجلس مورخ 16/3/41راامضاءوجریمه راهم پرداخته ومطابق حکم دادگاه درقسمت مطالبه جریمه ماخوذه حکم برمحکومیت فرجامخوانده صادرگردیده بااینحال چگونه شرابهاقاچاق تشخیص نشده وحکم به استردادصادرشده ونقض حکم رادرخواست نموده است .فرجامخوانده هم لایحه داده استواری حکم راتقاضانموده است .
نظربه اینکه حکم فرجامخواسته مستندبه علل واسبابی است که حکم منقوض برهمان مبنی صادرشده موضوع اصراری تشخیص ورسیدگی باهیئت عمومی دیوان عالی کشورمی باشد.
پس ازطرح موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشوروقرائت گزارش پرونده ومطالعه اوراق لازم واستماع بیانات آقای نماینده دادستان کل مبنی برابرام رای فرجامخواسته مشاوره نموده بشرح زیررای داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان سال 1345چاپ 1346 ازصفحه 63تا70
مجموعه رویه قضائی آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشور
15
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 632
تاریخ تصویب : 1345/04/25
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
لوایح قانونی نیزمثل قوانین عادی بایدمنتشرشوند تالازم لااجراگردند دراتهام قاچاق ،علم متهم به ممنوع الورود بودن کالا موجب محکومیت است
