وجه التزام - وجه التزام - مهلت انجام معامله و مدت تعهد - اقامه ضمنی رابطه علیت میان تخلف خوانده و عدم انجام معامله (ماده 301ق 0م 0)
شماره پرونده : 37/227
مرجع رسیدگی : شعبه چهارم دادگاه بخش تهران
خلاصه جریان دعوی : قولنامه ای تنظیم شده و ضمن آن فروشنده تعهد کرده است که ظرف 20 روز نقشه برداری و مساحی باغ مووضع معامله را انجام دهد و برای فروش در دفتر اسناد رسمی حاضر شود و درصورت تخلف یا تاخیر مبلغ بیست هزار ریال وجه التزام بدهد0 خریدار ظرف بیست روز و در پایان آن به محضر نمی رود و آمادگی خود را برای معامله اعلام نمی کند، ولی پس از دو سال اظهارنامه ای برای فروشنده می فرستد و او را به انجام معامله دعوت می کند و به ضمیمه گواهی دفترخانه ، دائر بر اینکه ، خوانده دعوت خریدار رانپذیرفته و معامله انجام شده است ، از دادگاه درخواست الزام فروشنده به پس دادن بیعانه و تادیه وجه التزام را کرده است 0
وکیل فروشنده پاسخ می دهد که قولنامه برای 20 روز اعتبارداشته است و، چون ظرف این مهلت خریدار به محضر نرفته و الزام فروشنده را نخواسته است ، حقی برای گرفته وجه التزام ندارد0 دادگاه ضمن رای مورخ 26/11/37 چنین اظهار نظر می کند:
رای دادگاه
در خصوص مطالبه مبلغ بیست هزار ریال وجه التزام پیش بینی شده در سند مورخه 24/3/35:
نظر به اینکه ، در سند مزبور برای انجام معامله بیست روزتعیین مهلت شده است و در حقیقت طرفین مدت اعبتار تعهدات خود رااز حیث الزام به خرید و فروش زمین مورد ادعا به پرداخت وجه التزام به 20 روز محدود کرده اند، و بنابراین پس از مهلت مزبور و عدم استفاده از مندرجات آن قرارداد فیمابین قهرا" اقاله خواهد شد0
نظر به اینکه ، مستنبط از مفاد عبارات قولنامه مورد استناد این است که برای امکان نقشه برداری و مساحی باغ موضوع معامله مدت 20 روز به فروشنده در این خصوص مهلت داده شده است ،بدین معنی که فروشنده موظف شده ظرف مدت مزبور به تکالیف خود در تعیین نقشه و مساحت زمین اقدام و آن را به خریدار منتقل نماید و درصورت تخلف و یا تاخیر علاوه بر رد بیعانه مبلغ بیست هزار ریال به نامبرده بپردازد، و بنابراین ، همانطور که خوانده و وکیل وی ادعا کرده اند، مهلت اعتبار قولنامه مورخه 24/3/1335 از تاریخ تنظیم سند شروع می گردد0
نظر به اینکه ، باتوجه به مقدمات فوق ، درصورتی خواهان استحقاق مطالبه وجه التزام را دارد که مدلل نماید، در ظرف مدت بیست روز ازتاریخ 25/3/1335 در دفترخانه مورد توافق طرفین حاضر به انجام معامله شده و صرفا" در اثر تخلف خوانده سند رسمی تنظیم نگردیده است ، وبنابراین اظهرانامه مورخه 31340/1/1337 و تصدیق دفترخانه 137 که راسا" از طرف خواهان تعیین شده نمی تواندازاین حیث حقوقی برای نامبرده ایجاد کند لذا در مطالبه مبلغ مزبور محکوم به بی حقی می شود0
در خصوص مطالبه مبلغ بیست هزار ریال بیعانه دریافتی خوانده : نظر به اینکه ، خوانده نیز در صورتی می تواند مبلغ مزبور رابه نفع خود تملک کند که اثبات نماید ظرف مدت بیست روز از تاریخ قرارداد، با انجام نقشه کشی و مساحی مبیع ، حاضر به انجام معامله شده و خواهان از تنظیم سند رسمی خودداری کرده است و ادعای وکیل خوانده ، دائر بر اینکه مبلغ مزبور صرفا" جهت نقشه برداری ومساحی پرداخته شده ، بر خلاف مبتن و منطوق سند قرارداد می باشدمبلغ مزبور و تخلف خواهان نیز به نحوی که استحقاق خوانده را در تصاحب مبلغ مزبور اثبات کند محرز نیست ، لذا خوانده به استنادماده 301 قانون مدنی محکوم می شود که وجوه زیر را به خواهان بپردازد:
1 مبلغ بیست هزار ریال بابت اصل خواسته ،
2 مبلغ یک هزار ریال بابت حق الوکاله وکیل و133 ریال بابت هزینه دادرسی ،
3 مبلغ 1653 ریال بابت خسارات تاخیر تادیه تا روز صدورحکم ، اجرای دادگاه مکلف است که خسارت تاخیر تادیه را به ماخذ 12% نسبت به اصل محکوم له تا تاریخ وصول آن از محکوم علیه دریفات وبه محکوم له تسلیم نماید رای حضوری و پژوهش پذیراست 0
رئیس شعبه 4 دادگاه بخش تهران ناصر کاتوزیان
مرجع :
کتاب عدالت قضائی ،گزیده آراء،تالیف دکترکاتوزیان ،انتشارات
دادگستر،چاپ اول ،بهارسال 1378
137
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 227
تاریخ تصویب : 1340/01/24
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
وجه التزام - تخلف از اجرای تعهد - فسخ قرارداد - سند عادی و اثبات تعهد - مبلغ مقطوع وجه التزام (ماده 230ق 0م 0) وجه التزام - تعهد به تخلیه و تحویل - قلمرو ابراء - خسارت دادرسی
