دفاع متهم دایربردفاع مشروع بایدمنطبق باشواهدوقرائن باشدودرغیر اینصورت موجب معافیت ازمجازات نخواهدبود
رای شماره 256-2/4/1350
رای اصراری هیئت عمومی دیوانعالی کشور
(اعتراض دادسرای استان کرمانشاهان ودرخواست رسیدگی فرجامی موجه بنظرمی رسدزیرادادگاه جنائی بااحرازاینکه فرجامخوانده عمدا مرتکب قتل شده وعمل اوباماده 170قانون مجازات عمومی انطباق داردوادعای متهم دائربه اینکه برای حفظ جان خود،اقدام نموده موجب معافیت اواز مجازات دانسته درصورتی که ادعای مزبورباگواهی پزشک قانونی ونحوه ضربات وجراحات مهلکی که به نقاط حساس بدن مقتول واردشده واظهارات متهم درمراحل تحقیق وکیفیت اصابت گلوله به متهم وسایرادله وشواهدو قرائن موجوددرپرونده مغایرت داشته واوضاع احوال مستنبط ازپرونده خلاف این ادعارامدلل می داردوعنوان دفاع مشروع دراین موردصادق نیست و حکم فرجامخواسته مخدوش است وبرطبق ماده 430آئین دادرسی کیفری به اکثریت نقض می شودورسیدگی به موضوع بارعایت ماده 8قانون تشکیل محاکم جنائی به دادگاه کرمانشاه ارجاع می شود).
* سابقه *
رای شماره 256-2/4/50هیئت عمومی دیوانعالی کشور(اصراری )
فرجامخواه :دادسرای استان 5.
فرجامخوانده :"ح "
فرجامخواسته :دادنامه شماره 622/46صادره ازشعبه جنائی دادگاه استان 5.
گزارش کار:"ح "درتاریخ خردادماه 42به اتهام ارتکاب قتل عمدمورد تعقیب دادسرای شهرستان کرمانشاه واقع باانجام تحقیقات لازم واصدارقرار مجرمیت وتنظیم کیفرخواست وتطبیق اتهام متهم باماده 170قانون کیفر عمومی تقاضای کیفروی ازدادگاه جنائی استان پنجم بعمل آمده دردادگاه با اجرای تشریفات مقرروتشکیل جلسه مقدماتی پنج نفری وصدوردستورتعیین وقت دادرسی بالاخره رسیدگی طبق مقررات خاتمه یافته واتهام متهم رادفاع مشروع تلقی ودفاع رامتناسب باخطری که اوراتهدیدمی نموده تشخیص وبه استنادماده 170و41و184قانون کیفرعمومی متهم رابه اکثریت ازکیفرمعاف نموده ودادخواست ضرروزیان مدعیان خصوصی رابعلت اینکه بعدازتشکیل جلسه مقدماتی تسلیم گردیده ردنموده است .
دادسرای استان فرجامخواسته ولایحه نیزتقدیم وجناب آقای دادستان کل نیزبادرخواست فرجام ماهوی دادسرای مذکورموافقت نموده ورسیدگی به شعبه 11دیوان کشورارجاع وشعبه 11مذکوردادنامه فرجامخواسته رابه شرح زیر نقض کرده است :
(درخواست رسیدگی فرجامی ماهوی جناب آقای دادستان کل باتوجه به مندرجات پرونده وجریان وقوع حادثه موجه است زیرامستفادازتصدیق پزشک قانونی این است که مجنی علیه براثرضربات متعددوجراحات مهلکی که به نقاط حساس بدن اوواردشده به قتل رسیده چون کیفیت عمل بانحوه دفاع متهم مغایرت داشته ومستبعداست کسی که مورداصابت گلوله خطرناکی قرارگرفته آنقدر توانائی ورمق برای اوباقی مانده که قویابامجنی علیه گلاویزشده ودرمقام دفاع ازنفی اوراوسیله چندضربت کاری کاردبه قتل رسانده باشدوظن غالب آن است که قبلامتهم به مجنی علیه حمله ورواوراازچندنقطه بدن باکاردشدیدا مجروح کرده است وحاصل اینکه معافیت متهم ازمجازات به اعتباردفاع مشروع برخلاف ادله وقرائن وشوتهدموجوددرپرونده است علیهذاحکم فرجامخواسته نقض ورسیدگی بارعایت ماده 8قانون تشکیل محاکم جنائی به دادگاه جنائی استان 5ارجاع می شود).
دادگاه جنائی پس ازانجام تشریفات مقرره وتشکیل جلسه مقدماتی 5 نفری وصدورقراررسیدگی بالاخره دادرسی درهیئت پنج نفری خاتمه یافته و دادگاه عمل متهم راباتوجه به موقعیت مکانی وسلاحی که مقتول دردست داشته و عدم دسترسی به قوای دولتی دفاع مشروع دانسته وبااحرازموجه بودن دفاع دادگاه به استنادماده 184قانون مجازات عمومی "ح "راازکیفربه اکثریت معاف می نماید.
دادیاردادسرای استان فرجامخواسته ولایحه تقدیم وجناب آقای دادستان کل نیزبادرخواست فرجام دادسرای مذکورموافقت نموده اندو پرونده سرانجام به هیئت عمومی فرستاده شده است .
هیئت عمومی دیوان عالی کشوردرتاریخ 2/4/1350به ریاست جناب آقای عمادالدین میرمطهری ریاست کل دیوانعالی کشوروباحضورجناب آقای عبدالحسین علی آبادی دادستان کل کشوروجنابان آقایان روساومستشاران شعب دیوان مزبورتشکیل گردیدپس ازطرح وبررسی اوراق پرونده وقرائت گزارش و کسب نظریه جناب آقای دادستان کل کشورمبنی برنقض رای فرجامخواسته بدین شرح :
"شرح جریان واقعه خلاصتابشرح زیراست :
درتاریخ هفتم خردادماه سال 42پاسگاه ژاندارمری چالدرگزارشی طی شماره 323به دادسرای کرمانشاه ارسال وطی آن باقیدفوریت اعلام می داردکه بموجب اطلاع واصله ازقریه ...وسیله یکی ازافرادآن قریه شخصی که خودرا"ح " واهل سنقرکرمانشاه معرفی می نمایددرپانصدقدمی دهکده بادادوفریاد اهالی قریه رابه کمک طلبیده درحالیکه بدن اوباخون آغشته بوده اظهارداشته است یکنفرراکشته که به مجردورودمامورین به محل چون شخص یادشده دراثر اصابت گلوله به ناحیه پهلومجروح ومصدوم گردیده واحتمال خطرجانی برای او می رفت نامبرده رابه بیمارستان کرمانشاه اعزام واکنون تقاضاداردبرای معاینه جسددیگرواقدام قانونی نماینده دادسراوپزشک قانونی درمحل حضور یابند.
باارجاع پرونده به آقای بازپرس شعبه چهارم دادسرای کرمانشاه مشارالیه به معیت آقای دکترمرزبانی پزشک قانونی به محل واقعه در42کیلو متری کرمانشاه عزیمت وپس ازورودوضع محل رابه این شرح درپرونده منعکس می نماید:
پس ازورودبه قریه ...محل وقوع ملاحظه شددردوکیلومتری قریه ودرحدود پنجاه قدمی جاده درمیان گندم زارجسدی وجودداردکه در5الی 6قدمی جسدمقدار نسبتازیادی خون لخته شده ووضع قرارگرفتن جسدوخوابیدن گندمهاحکایت می کندکه مقتول باقاتل کدتی کشمکش داشته درنزدیکی جسدیک جلداسلحه کمری ویک کمربندویک جفت گیوه آلوده به خون وکثافت وجودداردجسدغرقه به خون است شکافی درقسمت پستان راست وشکاف دیگری درکشاله ران پای چپ وناحیه شکم دیده می شودکه رودهاازآن خارج شده وروده های مقتول دردومحل بریدگی پیدا کرده ومحتویات روده قسمتی درداخل شکم ریخته .شکاف دیگری ازناحیه پستان چپ دیده شده که ظاهراسطحی بوده ولی پس ازشکافتن معلوم گردیدکه عمیق است وعضلات آن قسمت راپاره کرده واین جراحات حکایت داردکه آلت برنده ای که بکاررفته شیئی نظیرکاردوچاقوکه قوی بوده می باشدجسدازروی پستانهاتا نوک پاغرق درخون بودهمچنین درناحیه سر(درخلف )یک شکاف ودرگردن جسد نیزشکافی دیگرپس ازبررسی کامل جسدملاحظه می شود.
آقای دکترمرزبانی پزشک قانونی نیزباملاحظه جسدجراحات مذکوررا تائیدواظهارمی کندباآثاروعلائمی که مشاهده شدعلت مرگ ورودضربات با آلت برنده قوی شبیه چاقووکاردوغیره درنواحی حساس بدن وخون ریزی وعفونت بوده است واین آثارحکایت می کندکه ضارب به قصدکشتن به مقتول حمله نموده وبه اوضربه واردکرده است سپس باتجسس دراطراف جسداسلحه ای نیزبدست می آیدکه داخل آن گلی بوده است .
بازپرس پس ازمعاینه محل وجسدبه کرمانشاه عزیمت ودرساعت 5/5 بعدازظهردربیمارستان از"ح "که بعلت صدمه وارده بستری بوده دراطراف جریان حادثه تحقیق می نماید.
نامبرده واقعه رابه این شرح بیان می کندکه ازسنقربسوی کرمانشاه می رفته وظهردربیستون استراحت نموده وازبیستون حرکت می کندکه یک نفر سواربراسب به اومی رسدوبااوهمراه می شودوسئوال می کندبه کجامی روی او پاسخ می دهدبه کرمانشاه می روم که اسبم رابفروشم اوبامن همراه شدودربین راه به من پیشنهادکرداسبت رابااسب من معاوضه کن من گفتن معاوضه نمی کنم فقط می خواهم کن رابفروشم وبعداوازمن جلوافتادوبطرف جاده خاکی رفت من گفتم چراازاین راه میروی اظهارداشت ازاین جاده راه خیلی نزدیک می شودهمینطور که شایدهم من حدود5 یا6قدم جلوتربودم یکمرتبه صدای تیرشنیدم ولرزه بجانم افتادوبااطراف نگاه کردم کسی راندیدم ازهمسفرم پرسیدم توبودی به من تیراندازی کردی گفت نه ولی من دیدم اسلحه کمری که دردستش بودگذاردوسط کمرش وبعدمن نفهمیدم شب است یاروزازاسب افتادم ونمی دانم اسبم چطورشد وآن شخص کجارفت وچون بازپرس اعلام اتهام قتل آن مردرابه اومی کنداظهار می داردکسی رانکشته بلکه آن شخصگ همراه اورازده وفرارکرده ودرهمین تحقیقات ضمن سئوالات مکرری که ازاومی شودتناقض گوئی نموده ودرتوضیحات بعدی می گویدکه پس ازرفتن بسوی جاده خاکی چون قبول نکرده اسبش رابااسب مقتول معاوضه کندهمانطورکه ازجلومی رفته یکمرتبه آن شخص نامردی کرده و اورراازعقب باتیرزده است .
بازپرس ازاوسئوال می کندشماکه درابتدااظهارداشته ای متوجه نشدی چه کسی توراباتیرزده چگونه اکنون ادعامی کنی آن شخص نامردانه به تو تیراندازی کرده جواب می دهدچون اسلحه کمری داشت ومی خواست اسب مرا صاحب بشوداینکارراکرددرتحقیقاتی که درهمان روزساعت 5/9ازمتهم مذکور وسیله مامورین ژاندارمری دربیمارستان بعمل می آیدنامبرده جریان واقعه را بنحودیگری ومغایربااظهارات فوق به این شرح بیان می کندکه پس ازرسیدن سواروهمراه شدن بااودردوراهی هرسین باران بشدت می باریدومن به رفیقم گفتم چون باران می باردمن می مانم وبطرف قهوه خانه برگشتم واوهم برگشت و سراسب هارادردست گرفتیم ونشستیم تاباران خاتمه پیداکندقدری که باران کم شدرفیقم گفت شایدتاصبح باران بیایدحرکت کنیم براه افتادیم دربین راه به من پیشنهادکردبیااسبت رابااسب من معاوضه کن من گفتم عوض نمی کنم و می فروشم ویکباردیگرتقاضاکردبیاسواراسب من شوواسب خودت رابه من بده که قبول نکردم وسپس ماجرای تیراندازی رابیان نموده وصریحااظهارمی کندکه به آن شخص گفته چرامرامی کشی بیااسب راببروسپس روی زمین سقوط می نماید وآن شخص می آیدروی سرش ویک لگدبه صورتش می زند.
درگزارش تکمیلی که پاسگاه ژاندارمری چالدربه دادسرای کرمانشاه طی شماره 325مورخ 9/3/42تقدیم می دارداظهارات تعدادزیادی ازساکنین قریه ...راکه بربالین متهم پس ازشنیدن صدای دادوفریاداوحاضرشده اند منعکس ونامبردگان اظهاربعضااظهارمی دارندکه پس ازرسیدن بربالین متهم نامبرده اظهارداشته است که من یک نفرراکشته ام ودرمیان گندم زار انداخته ام مرابه شهربرسانیدبلکه ازبین نروم وعده ای هم می گویندمتهم اظهارداشته باشخصی همراه بوده وآن شخص بسوی اوتیراندازی کرده ونامبرده اوراباچاقوتکه تکه نموده ودرمیان گندمهاانداخته است .
مامورتحقیق ازمتهم دربیمارستان اووی سئوال می کندبطوریکه عده زیادی ازمردم قریه ...شهادت داده اندشمادراولین برخوردگفته ای که مقتول بدست شماکشته شده چه می گوئی متهم درپاسخ اظهارمی داردمن چنین چیزی نگفته ام بلکه گفته ام یک نفرباگلوله مرازده ونگفته ام یکنفرراکشته ام ودر پاسخ این سئوال که چه کسی مقتول راکشته است اظهارمی داردکه پس از تیراندازی به من بیهوش شدم ودیگربه هوش نیامدم اگراوراکشته اندخداکند راست باشدگروه کثیری ازاهالی قریه محل واقعه باامضای استشهادیه ای گواهی داده اندکه دراولین برخوردمتهم به کشتن مقتول اقرارکرده واظهارداشته او راباچاقوکشته ودرگندم زارانداخته است .
20روزبعدمادرمقتول اهل قریه صحنه به پاسگاه وبازپرسی مراجعه وبا ادای توضیحاتی ومشاهده عکسهای مقتول بالاخره به عنوان قتل فرزندش اعلام شکایت می نمایدوادعامی کندمقتول مبلغ هفتادهزارریال وجه نقدبه منظور خریداسب ومقداری پول سفیدنقره به منظورساختن وسائلی برای همسرش به کرمانشاه می رفته که به قتل رسیده است .
درتحقیقات مجددی که درتاریخ 1/5/42یعنی قریب 53روزبعدازواقعه ازمتهم بوسیله بازپرس بعمل می آیدنامبرده این بارنیزمطلب دیگری بر توضیحات قبلی اضافه کرده ومدعی می شوددربین راهنگامی که بامقتول همراه بوده به دونفرژاندارم که آنهارانمی شناسدبرخوردکرده وقصدداشته است اسب یکی ازآنهارابخردژاندارم گفته 1900تومان واوبه 900تومان راضی شده که معامله انجام نشده وسپس بسوی اوتیراندازی شده ودیگرچیزی نفهمیده واین گفته راکه قبلاادعانموده وتوضیح داده است مقتول پس ازتیراندازی به اوبر بالینش آمده وبه اولگدزده درآنجاتکذیب کرده وحتی می گویدپس ازاینکه تیربه طرف اوخالی شده ازحال رفته وتشخیص نداده است چه کسی به طرف او تیراندازی کرده است .
درمعاینه ایکه درروز9/5/42پس ازدوماه ازتاریخ واقعه ازمتهم واز جرح وارده به ازوسیله اسلحه به عمل آمده آقای دکترمرزبانی پزشک قانونی ضمن اظهارنظرمشروح ومفصلی که بامعاینه محل جراحات وزخم هامی نمایداظهار نظرمی کندکه گلوله ای برپشت متهم اصابت کرده وازسینه اوخارج شده ونحوه اصابت گلوله بشرح اظهارنظرپزشک به نحوی است که جراحت حاصله بسیار عمیق وحائزاهمیت بوده وبالاخره پزشک مذکورنظرمی دهدکه به عقیده وی شخصی که بطرف متهم نیراندازی کرده درسطح پائین تری قرارگرفته یعنی یانشسته و یااینکه افتاده دروی زمین ویااینکه شخص تیراندازپیاده بوده ومتهم که به وی گلوله اصابت کرده سواربراسب بوده است ضمنادرساق پای راست متهم نیز زخمی مشاهده می شودکه پزشک مذکوراظهارنظرمی نمایدکه این زخم دراثر اصابت گلوله ایجادنشده وهم زمان بازخم اثرگلوله دربدن وی پدیدآمده است و درموردفاصله تیراندازی پزشک چنین بیان عقیده می نمایدکه بنظروی فاصله تیراندازی دوربوده است زیرااگرازنزدیک تیراندازی می شدنقاط حساس دیگری ازقبیل قلب وسروشکم مورداصابت قرارمی گرفت ومعتقداست که گلوله ازبدن خارج شده است .
بیمارستان کرمانشاه نیزضمن نامه ای درپاسخ بازپرس اشعارمی دارد که گلوله ازپشت درناحیه راست ریه "ح "واردشده وازجلوخارج گردیده وقسمت ثلث خارجی ریه راسوراخ کرده است .
بالاخره بازپرس پس ازانجام تحقیقات دیگری ازگواهان قرارمجرمیت متهم رابه ارتکاب قتل عمدی صادروباصدورکیفرخواست ازطرف دادسرای کرمانشاه تقاضای مجازات متهم برطبق ماده 170قانون مجازات عمومی از دادگاه جنائی کرمانشاه می شودباطرح پرونده دردادگاه جنائی کرمانشاه و تعین کیفروکیل دادگستری به وکالت ازمتهم ،متهم نامبرده دفاع خودرادر دادگاه تغییرداده وبه قتل عمدی مقتول اقرارومدعی می شودبرای دفاع ازجان خودمبادرت به کشتن مجنی علیه نموده وچنین توضیح می دهدکه مقتول بااسلحه ازعقب بمن گلوله زده وبه من حمله کرده وقصدکشتن مراداشت هرچه التماس کردم پول مراببرومرانکش گوش ندادمنهم ناچارشدم دفاع نمایم ازعقب غلفتاتیری به من زده واسب مرابه زمین زدوچشم بازکردم دیدم می خواهدمرا بکشداوکشیدمن هم اوراکشیدم ازجان خودم دفاع کردم یک چاقوی کوچک داشتم دست اوراگرفتم بحال خودم نبودم نمی دانم چطورشد.
درمقابل سئوالات دادگاه پاسخ می دهدچون من باژاندارمهاصبحت کرده بودم وپول مرادیدمی خواست پول راببردگلوله به من زدوبعدتصورکردمن مرده ام آمدبالای سرم .
دادگاه باهمین اظهارات واستماع مدافعات وکیل مدافع متهم بااحراز قتل آن رادفاع مشروع تلقی وبه اکثریت آراءمتهم راازمجازات معاف می نماید.
آقای "ع "یکی ازمستشاران دادگاه جنائی که دراقلیت بوده نظریه جالبی راابرازداشته که درج قسمتی ازآن رالازم می داند:
ایشان ضمن صدوررای برمحکومیت متهم اظهارنظرمی نمایدچگونه ممکن است متهم باوجودزخم وجراحت عمیقی که دراثرشلیک گلوله درناحیه ریه او وجودداشته بتواندچنین زخم وجراحاتی به بدن مقتول واردساخته اورادرزمینی به شعاع پنجاه متراین طرف وآن طرف بکشانداختلاف گوئی های متهم درمراحل مختلف تحقیق وعدم اثبات اظهارات وی درموردرفتن به قهوه خانه بامقتول در بین راه وگواهی پزشکی قانونی به اینکه متهم وسیله شخصی درحال نشسته یا افتاده بااصابت گلوله مجروح شده وازفاصله دوربوده ومغایرت این گواهی بااظهارات متهم به اینکه علتی برای مجروح کردن متهم ازطرف مقتول وجود نداشته بزهکاری نامبرده محرزاست وسپس دادرس مذکورصحنه واقعه راچنین ترسیم می نماید:
متهم ازداشتن وجه مقتول مطلع بوده ولی نمی دانسته مقتول دارای اسلحه است دربیراهه ازاسب پیاده شده درحالیکه مقتول سواربراسب بوده غفلتا به ازحمله ورورآلت برنده ای نظیرکارداوراباقوت تمام ازچندنقطه بدن مجروح می نمایدمقتول که غافلگیرشده وازاسب به زمین افتاده بوده درحال دفاع به اینطرف وآن طرف کشانده می شده دست خودرابرده ودراین موقع متهم از ترس پابه فرارگذاشته ومقتول درآخرین لحظات عمربسوی اوشلیک کرده واو رامجروح نموده وسپس افتاده وبعدمتهم شروع به دادوفریادکرده وبرای نجات خودمردم راطلبیده اظهارنظرپزشک درمورداینکه متهم ازطرف شخصی درحال نشسته یاخوابیده مورداصابت گلوله قرارگرفته مویدهمین نظراست ونیز آلوده بودن تمام بدن مقتول بخون ووجوددوعددفشنگ درداخل خشاب وسایر قرائین دلیل این است که مقتول فرصت استفاده ازآنهارابرای دفاع ازخود نداشته والادصورت مجروح شدم متهم وافتادن اوازاسبی که رم کرده "زمین زده شدن "مقاومت اودربرابرشخص مسلح وآشنابه تیراندازی عقلاممکن نبوده است .
بافرجامخواهی دادسرای استان حکم برائت متهم درشعبه 11دیوان عالی کشورنقض ورسیدگی مجددبه دادگاه جنائی کرمانشاه ارجاع می شودکه باردیگر پس ازانجام تشریفات به موضوع رسیدگی ومتهم ضمن دفاع چنین اظهارمی دارد:
بنده دفاع ازجان خودکردم ازراه آمدم که اسب بفروشم این شخص گفت بیا اسب راعوض کن گفتم نمی خواهم بفروشم ازدوراهی به هرسین برگشتم وخواستم بروم اومراوادارکردکه به شهربیایم دوراهی رحیم آبادبیاازبیراهه برویم رفتیم دونفرژاندارم رسیدندخواستم باآنهامعامله اسب کنم نشدوقتی سوار شدم اوازعقب تیری بسوی من انداخت ومن به زمین افتادم ووقتی رسیدبالای سر من خواست تیردیگری بسوی من پرتاب کندوبااسلحه خواست تیراندازی کند من چاقوازجیبم درآوردم وبدست اوزدم که اسلحه ازدستش بیفتدوبالاخره این اتفاق افتاد.
بااینکه پاسخ متهم به سئوالات دادگاه هیچگاه قانع کننده نبوده این دادگاه نیزعمل متهم رادفاع مشروع تلقی واورابه اکثریت آراءازمجازات معاف کرده واقلیت (یکی ازاعضاء)عقیده به مجرمیت ومحکومیت متهم داشته است که بافرجامخواهی دادسرای استان وتشخیص اصراری بودن رای موضوع در هیئت عمومی دیوان عالی کشورمطرح گردیده است .
ازگزارش فوق دلائل زیرین علیه متهم دائربه ارتکاب قتل عمدی وعدم استحقاق اوبه استفاده ازمعافیت قانونی ازکیفروعدم اثبات دفاع مشروع بدست می آید:
اولایکی ازخصوصیات دفاع مشروع درمقام اثبات آن صداقت واستحکام گفتارشخصی است که بدان توسل جسته وبابیان حقیقت وواقع قضیه واثبات ناچاری واضطرارخودودلائل مسلم وغیرقابل انکاربه ارتکاب قتل نفس از معافیت قانونی استفاده می کنددرقضیه مانحن فیه اظهارات متهم آنچنان مغایریکدیگرومتناقض است که درهیچیک ازگفته های اوصداقتی استنباط نمی شودوازدلایل بارزومسلمی که علیه نامبرده وجوددارداختلاف گوئی هائی است که درمراحل مختلف تحقیق وحتی دریک روزدراظهارات وی مشهوداست :
1- دراولین تحقیقات بازپرسی مورخ 7/3/42متهم ادعاکرده ازپشت مورداصابت گلوله واقع شده ونفهمیده چه کسی به اوتیراندازی کرده وبعداز اسب افتاده ودیگرچیزی نفهمیده .
2- درتوضیحات وی نزدمامورمحقق ژاندارمری که درهمان روزبیان نموده مطالب دیگری دیده می شودمن جمله ریزش شدیدباران ومراجعت متهم به اتفاق مقتول به قهوه خانه وتیراندازی ازطرف مقتول به اوضرب قاطع وآمدن بر بالین اوپس ازمجروح کردنش باگلوله وزدن یک لگدبصورت او.
3- تحقیقات مورخ 1/5/42بازپرس ازمتهم واضافه کردن دیداراوو مقتول بادونفرژاندارم ومذاکره آنهابرای خریداری اسب ازژاندارم هاوعدم انجام معامله وتکذیب اظهارات قبلی خوددرموردلگدزدم مقتول به صورتش .
4-اعتراف به قتل دراولین جلسه دادگاه جنائی کرمانشاه وتوسل به دفاع مشروع که کاملامشهوداست وکیل مدافع اواین طریق رابرای دفاع موکلش به لحاظ دلائل ومدارک بی شمارعلیه اوانتخاب واورادراین باره هدایت وراهنمائی کرده است .
5-اظهاراین مطلب دراولین دادگاه که یک چاقوی کوچک داشتم ودست او راگرفتم واضافه کردن این جملات دردومین دادگاه که باچاقوبه دست اوزدم که اسلحه ازدستش بیفتد.
بطورکلی هیچگونه صداقتی درگفته های متهم دیده نمی شودواظهارات او درهیچیک ازمراحل تحقیق وجلسات رسیدگی یکنواخت ویکسان نیست .
ثانیا:اثبات کذب اظهارات وادعای متهم درموردرفتن قهوه خانه به معیت مقتول وملاقات بادونفرژاندارم دربین راه زیرادرموردعزیمت به قهوه خانه صاحب قهوه خانه وشاگرداوهردواظهارات متهم راتکذیب کرده و صریحااعلام داشته انددرآن ایام چنین اشخاصی راندیده اندونسبت به اعلام برخوردبادونفرمامورژاندارمری نیزمتهم هیچگونه دلیلی ابرازنداشته و نام ومشخصاتی ازمامورین نیزاعلام نکرده وصحت گفته هایش دراین موردبه ثبوت نرسیده است .
ثالثا:وجودزخم وجراحت درساق پای راست متهم که حسب اظهارنظر پزشک قانونی مقارن جرح وارده ازناحیه پهلووسیله اسلحه ایجادشده حکایت ازیک کشمکش وگلاویزی وبرخوردشدیدبامقتول رادارد.
رابعا:اختلاف بین نظریه پزشکی قانونی واظهارات متهم درموردنحوه تیراندازی بسوی وی ازطرف مقتول که متهم اعلام داشته مقتول درحالیکه سوار اسب بوده بسوی اوتیراندازی نموده ونظرپزشک که مستدلابیان شده براین است که شخص تیراندازدرحالت نشسته یاافتاده وبهرحال پیاده ازاسب به تیراندازی مبادرت نموده وهمچنین درموردفاصله که حسب نظرپزشک تیراندازی ازفاصله دوربوده درحالیکه متهم مدعی است از5 یا6قدمی به او تیراندازی شده است .
خامسا:بدست نیامدن کاردیاچاقووآلت قتاله ای که متهم به وسیله آن به قتل مبادرت نموده باتوجه به اینکه اسلحه وءجلدوخشاب آن کلادرکنارجسد وجودداشته وباتوجه به اعتراف متهم به ایرادجرح باچاقووبدست نیامدن آن حکایت ازاین داردکه متهم پس ازارتکاب قتل ومرگ مقتول درفرصتی مناسب به مخفی کردن آن واحیانااشیاءووجوه دیگری مبادرت نموده است زیرادرغیر این صورت درصورت صداقت متهم می بایست آلت ایرادجرح درمحل واقعه پیدا شودیامتهم خودآن رابه مامورین نشان دهد.
سادسا:هیچگونه دلیل ومدرکی برتائیدصحت اظهارات متهم واینکه اقدام اوبه قتل برای دفاع ازجان خودبوده درپرونده جزاظهارات اووجود ندارددرحالیکه دلائل وقرائن وامارات بیشماری درپرونده علیه متهم به چشم می خوردواقعیت امرهمانطورکه احدازمستشاران دادگاه جنائی کرمانشاه در اولین مرحله رسیدگی مرقوم داشته ومجموع محتویات پرونده واظهارپزشکی قانونی مارابه این واقعیت می رساندآن است که متهم به جهتی به منظورقتل متهم باآلت قتاله قوی وبرنده ای به مقتول حمله کرده واوراازاسب فرود آورده وباواردکردن ضربات شدیدوکشنده ای به حیات اوخاتمه داده ومقتول که اسلحه درکمرداشته درآخرین لحظات حیات آن رابدست گرفته وبطرف متهم نشانه گیری ومتهم فرارکرده وپس ازشلیک به پهلوی اواصابت وبعلت شدت جراحت وناراحتی پس ازاختفاءآلت قتاله واحتمالااشیاءووجوه بالاخره به منظورنجات خودازمرگ مجبوربه دادوفریادواستمدادازاهالی قریه گردیده وپس ازحضورمردم چون وقت وفرصت کافی برای مطالعه واندیشه در اطراف موضوع نداشته مجبوربه اقراربه ارتکاب قتل وقلب حقیقت شده به اینکه ابتدامقتول به اوشلیک نموده است تاحس ترحم مردم رابرانگیزدواز مرگ رهائی یابدوالاچگونه قابل تصوروممکن است کسیکه تیربه پهلویش اصابت نموده وقسمت مهمی ازریه اورامتلاشی کرده ودرخون خودغوطه وراست و بنابه اظهاراتش خودش مقتول هم بااسلحه روی سراوایستاده بتواندباکارد به اوحمله ورشده واین چنین ضربات وجراحاتی به اوواردسازد.
درخاتمه لازم متذکرمی داندکه دادسرای شهرستان کرمانشاه وبازپرسان ماموررسیدگی درتحقیقات مقدماتی رسیدگی راتکمیل نکرده ونقائص فراوانی دراقدامات دادسرای مذکوربه چشم می خوردکه اگراین نقائص به موقع خودرفع شده بودشایدتوسل متهم به دفاع مشروع غیرممکن می شد.
ازجمله جای تاسف است که بازپرس به معاینه متهم واخذنظریه پزشک بلافاصله پس ازوقوع حادثه توجهی نداشته وپس ازقریب دوماه آن هم باتذکر دادیاروبهبودی نسبی متهم ازاومعاینه بعمل آورده بدیهی است درصورتی همان موقع وبلافاصله پس ازوقوع حادثه این اقدام بعمل می آیدپزشک می توانست صریحااظهارنظرکندکه آیااین شخص بااین جراحت قادربه حرکت بوده وتوانائی مجروح ساختن مقتول راآن هم به نحوی که منعکس است داشته یا نه !
بعلاوه بعدازآن هم می توانست موضوع رادرکمیسیونی متشکل ازاطباء ذیصلاح محلی یاباارسال پرونده به تهران درپزشکی قانونی مطرح ودراین باره نظریه پزشکان رااستعلام نمایدهمچنین درمورداظهارمتهم دائربه اینکه مقتول سوابقی داشته است هیچگونه تحقیق وبررسی نشده وچقدربجاومناسب بود که سوابق هردونفرازشهربانی کرمانشاه واداره تشخیص هویت مرکزاستعلام می گردیددرموردآلت قتاله وچاقوئی که متهم مدعی ایرادجرح ومقتول به وسیله آن بوده نیزهیچگونه تحقیق واقدامی مشاهده نمی شودوحتی ازمتهم سئوال نشده چاقوئی مذکورراچه کرده وبرای پیداکردن آن هم درمحل واقعه هیچگونه تجسسی بعمل نیامده است "
مرجع :
مجموعه موازین قضائی ، جلددوم
ازانتشارات حسینه ارشاد ، چاپ اول ، تابستان 1363
صفحه 234 تا 247
11
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 256
تاریخ تصویب : 1350/04/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
باتصحیح رای بدوی می توان به مجازات مندرج دردادنامه تجدیدنظرخواسته اضافه نمود دراتهام قتل ، دادگاه نبایدصرفا به شهادت چندنفرکه شهادت آنها تلقینی تشخیص میگردداکتفاء نموده وحکم برائت متهم راصادرنماید ودرغیراینصورت ازموجبات نقض خواهدبود
