هیچ کس رانمی توان بعداز رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد محجور نموده مگر آن موارد اثبات شده باشد
کلاسه پرونده : 88/254355/18/5609
شماره دادنامه : 71/107و106/18
تاریخ رسیدگی : 29/3/72
تجدید نظر خواه : خانم (الف )باوکالت (ب )
تجدیدنظرخوانده : آقای (ج )باوکالت (ب )
تجدیدنظرخواسته : رای شماره ...صادره ازشعبه اول دادگاه حقوقی یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه 18دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : درتاریخ 1/3/1364 آقای (د)به وکالت (ج )دادخواستی به طرفیت 1.آقای (س )2و3 خانم (ش ) اصالتا" وقیمومتا"ازطرف فرزند صغیرش فرزاد 4.خانم (الف )به خواسته الزام خواندگان به انتقال رسمی شش دانگ پلاک 379 مجزی شده از 88 سنگ اصلی 55 بالحاظ خسارت و حق الوکاله مقوم به سه میلیون ویکصدوپنجاه هزارریال تسلیم دادگاهای عمومی ...نموده که رسیدگی به شعبه دوم دادگاه عمومی ...که بعدا" به شعبه دوم دادگاه حقوقی یک تبدیل شده است ارجاع شده وخلاصه ادعایش این است که (شش )دانگ یک قطعه زمین پلاک مجزی شده از 88 سنگ اصلی 55بخش 5...آقایان (ک )و(س )به موجب سندعادی مورخ 29/1/59(بالسویه هرکدام سه دانگ )به موکل ازقرار مترمربعی سه هزارو ششصد و پنجاه ریال می فروشندومبلغ پلنصدهزارریال ازثمن معامله رانقدا"دریافت ومبیع را تحویل می دهند وقراربوده است پس ازآنکه موکل اقدام به احداث بنانمود نسبت به انتقال رسمی آن اقدام نمایند وموکل پس از تحویل زمین مبادرت به احداث اعیانی نموده و جهت مراجعه به ادارات ذیربط آقای (س ) طبق وکالتنامه شماره 928865/10/60اختیاراتی به موکل تفویض کرده است ودرتاریخ 18/3/59 آقای (ک ) فوت می نماید و بعدا"معلوم می شود که مشارالیه جزوافرادممنوع المعامله بوده است وآقای (س ) نیزانتقال رسمی خانه راضمن اعلام رصایت موکول به رفع ممنوعیت خوانده دیگردر معامله می نماید و ورثه مرحوم (ک ) موضوع ممنوع المعامله بودن رابهانه قرارداده امروز و فردامی کند و با مراجعه موکل آقای (س ) وکالتنامه یادشده رابرای افراز سهم او به موکل تفویضمی کند تا پس از اخذ سند نسبت به انتقال رسمی اقدام نماید درخلال جریان ممنوعیت معامله مرحوم (ک )مرتفع شده است و با مراجعه به ورثه مرحوم (ک ) انجام کار را به اخذ گواهی به انحصار وراثت موکول کردند و چون به طول انجامید موکل اظهارنامه موکل اظهارنامه شماره 255361/2/63را ارسال داشته است وچون خواندگان به وظایف خویش عمل نکرده اندمبادرت به تقدیم دادخواست نموده واستدعای صدورحکم به شرح خواسته داردوتحقیق محلی استناد و درخواست ملاحضه پرونده ثبتی رانموده ودرخواست صدور دستورفوری برجلوگیری از نقل وانتقالات پلاک 379 راکرده است ))دادگاه مرجوع الیه پس از دعوت طرفین و استماع توضیحات اصحاب دعوی در تاریخ 13/4/1364 باا کثریت رای شماره 1062 رابه شرح زیرصادرمی نماید ((درخصوص دادخواست آقای (د) ازآقای (ج )به طرفیت 1.آقای (س )2.خانم (ش )اصالتا"ازطرف خودوقیومتا" ازطرف فرزند صغیرش فرزا.خانم (الف )به خواسته الزام خواندگان به انتقال شش دانگ پلاک 379مجزی شده از 88 سنگ اصلی 55 بالحاظ خسارت وحق الوکاله به شرح متن مقوم به 3میلیون ویکصد وپنجاه هزار ریال اولا"ایرادات بانو(ش )واردوموجه است زیرامشارالیه همسر مرحوم (ک ) می باشد و از عرصه ملک ارث نمی بردومالکیتی برعرصه نداردوباتوجه به خواسته خواهان که انتقال عرصه ملک می باشد دعوی توجهی به مشارالیه نداردوباتوجه به فتوکپی قیم نامه ابرازی توسط (گ ) فرزند (ک ) که تحت قیومیت بانو(ش )توصیف گردیده متولد 1348 می باشدکه هنگام تقدیم دادخواست بیش از پانزده سال تمام قمری داشته و بالغ می باشد و مستندا" به ماده 1210 اصلاحی قانون مدنی هیچ کس رانمی توان بعداز رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یاعدم رشد محجور نمود مگر آنکه عدم رشدیاجنون اوثابت شده باشدودرمانحن فیه دلیلی برحجر مشارالیه اقامه نشده است ولذا دعوی اصالتا" وقیمومتا"توجهی بر(ش )نمی تواند داشته باشدومستندا"به ماده 198 قانون آئین دادرسی مدنی به اعتبار عدم توجه دعوی به با وی موصوف قرار رد دعوی خواهان نسبت به مشارالیه صادر و اعلام می گردد و درمورد سایر خواندگان همان طوری که احداز خواندگان اجمالا" دفاع نموده است سند عادی مورخ 29/1/59 ابرازی خواهان چنانچه ازمتن آن پیداست قولنامه ویک شرط ابتدائی وتوافق برای انجام معامله بوده و بیع به طور صحیح و شرعی بین خواهان و خواندگان واقع نگردیده تاتکلیفی قانونا" برعهده خواندگان باشدو باعدم احرازوقوع بیع دعوی خواهان رواندانسته ومحکوم به رد اعلام می نماید))پس ازفرجامخواهی وکیل خواهان شعبه 18 دیوان عالی کشور رابه شماره 2185265/2/1365 به این شرح ((فرجامخواهی علیه بانو (ش )مبتنی براعتراض موجهی که برارکان رای فرجامخواسته خللی وارد آوردنبوده لذاابرام می شود2، فرجامخواهی نسبت به قدرالسهم آقای (س )وبانو(الف )دونفرازفرجامخواندگان دیگرمالا"واردبنظرمی رسدزیرا قطع نظرازاینکه مشارالیهم درجریان دعوی ظاهرا"دفاع و تکذیبی به عمل نیاوردهانداولا" نسبت به مفاد وکالتنامه صادره ازناحیه آقای (س )وضمیمه آن ثانیا"برگ عمران وسوابق مربوطه که مورداستنادفرجام خواه بوده توجهی به عمل نیامده است علی هذارسیدگی ناقص تلقی می گردد وبانقص رای فرجامخواسته نسبت به قدرالسهم مشارالیهم رسیدگی وبه شعبه دیگردادگاه حقوقی ...ارجاع می گرددکه نظربه مراتب بالا وبا التفات به ماده 8قانون اصلاح پاره ای ازقوانین دادگستری نسبت به موضوع رسیدگی وانشاءرای نماید))
پس ازاعاده پرونده به دادگاه صادرکننده رسیدگی بعدازنقض به شعبه اول دادگاه حقوقی ...ارجاع وبه کلاسه 65/1/86 ثبت گردیده ودادگاه مزبورپس ازیک سلسله رسیدگی و استعلام از دادسرای انقلاب اسلامی در مورد رسیدگی به دادخواست خواهان و وصول پاسخ واستماع توضیحات طرفین واینکه آقای (س )رونوشت وکالتنامه ای را ارائه داده که در ذیل آن باقلم قرمزقید شده (درتاریخ چهاردهم مهرماه یکهزاروسیصدو شصت وپنج شمسی آقای (س )موکل حاضرو وکیل را از وکالت عزل نمودند مراتب طی شماره 141719/7/65 به وکیل اخطار گردید دفترخانه 273 تحت کفالت دفترخانه 127...)واخذتوضیح ازآقای (د)وکیل خواهان در باره اینکه ازطرف (ک )گواهی عمران نسبت به سهم خوددریافت کرده یا خیرواینکه احداث اعیانی نسبت به سهم مرحوم (ک ) مستند به پرونده شهرداری بوده یاخیروآیااعیانات بارعایت ماده 20قانون شهرداری در سندمالکیت واردشده یانه ونیزآیاخواسته دعوی انتقال رسمی عرصه و اعیان است ویاعرصه به تنهایی منظورنظراست و ورودآقای (ب )به وکالت ازبانو(الف )و استماع اظهارات وکیل خواهان و موکلش درباره توضیح یادشده بالادادگاه برای اینکه مشخصات ومختصات عرصه و اعیان رقبه متنازع فیه تعیین گرددودرباره اظهارات خواندگان تحقیقات به عمل آیدونحوه واگذاری زمین مشخص گردد،قرارتحقیقات ومعاینه محلی صادر کرده وپس از اجرای قرارهای صادره درتاریخ 14/2/1367 بالاخره دادگاه درتاریخ 29/4/1367نظریه خودراپس ازکسب عقیده مشاور به شرح زیر: اولا"درخصوص دعوی خواهان آقای (ج )باوکالت آقای (د)به طرفیت (س ) و آقای فرزاد نظر به اینکه رسیدگی قبلی در شعبه دوم محاکم عمومی حقوقی ...قرار رد به لحاظ عدم توجه دعوی صادر و به شرح فراز اول دادنامه صادرازدیوان عالی کشورمورد تاییدقرارگرفته دراین مرحله تکلیفی بردادگاه متصور نبوده وبا فراغ از رسیدگی نیازی به اعلام نظریه نیست ثانیا" درمورد دعوی مطروحه به طرفیت آقای (س )ودوشیزه (الف )به خواسته الزام به انتقال رسمی پلاک 379 از55اصلی بخش 4... که دادخواست تقدیمی 376قید سپس اصلاح گردیده با توجه به مندرجات مستند 29/1/59 منضم به دادخواست که مصون ازانکار وتکلیف باقی مانده مقید جملاتی که مبین اوصاف فروشندگان و خریدار مورد معامله و ثمن مربوطه بودواینکه ثمن معلوم ومقداری ازثمن تحویل بایع ومبیع تحویل مشتری گردیده (چه آنکه تحویل می شودناظربه زمان حال نیزبوده و با جمله تحویل خواهدشدتفاوت فاحش دارد)مضافا"صورتمجلس اجرای قرارهای معاینه وتحقیق محلی واظهارات شهود که مصون از جرح مانده اند نیز موید تصرف خواهان درپلاک مورد نزاع مقرون به زمان تنظیم سندمزبور وبه نحوی است که عرفا" مالکانه تلقی می گرددوبا التفات به اینکه عدم رعایت مقررات مواد 36 و 47 قانون ثبت بیع ومعامله واقعه را از اعتبار شرعی وقانونی خصوصا" درموردخارج ساخته النهایه آن را واجداعتبارسندرسمی ندانسته وباتصویب واجرای مواد 147 و 148 اصلاح قانون ثبت معاملات مقرره دراسناد عادی نیز مورد پذیرش قانونگذار قرارگرفته دادگاه سند عادی مورخ 29/1/1359 منضم به دادخواست را باتوجه به اقدامات بعدی مالکین خصوصا" خوانده ردیف اول به تفویض وکالت واختیاربه خواهان به منظوراخذ گواهی عمران واحداث ساختمان وتفکیک واخذسندمالکیت قدرالسهم وی مبایعه تلقی {کرده } وبا احراز وقوع عقد بیع بین طرفین واینکه خوانده عین عقد وبه وجه ملزمی متعهد به انتقال رسمی پلاک مورد بحث به خریدار(خواهان ) شده اندبه اصدار حکم به الزام خواندگان اخیربه حضوردردفتراسنادرسمی وانتقال رسمی قدرالسهم خودازپلاک موردنظربه خواهان اظهارعقیده می نماید.ثالثا" درموردخواسته دیگرخواهان به انتقال اعیانات احداثی نظر به اینکه دردادخواست تقدیمی درردیف خواسته قرارنگرفته اضافه نمودن آن در این مرحله ازرسیدگی واینکه پس ازاستیضاح از وکیل خواهان افزوده چشده فاقدمحمل قانونی است عقیده به رددعوی داردصادر و اعلام شده است وبااعتراض آقایان (س )(خوانده ردیف اول )و آقای (ب ) وکیل بانو (الف )شعبه 18دیوان عالی کشور رای شماره 69/189/2018/3/1369 را به شرح زیرصادرنموده است :
((باتوجه به محتویات پرونده اعتراض معترضین مالا" نسبت به نظریه مورخ 18/10/1368 دادگاه واردبه نظرمی رسدزیرا در حالی که گواهی انحصار وراثت مربوط به تعیین ورثه قانونی مرحوم (ک ) در پرونده ملاحظه نمی شوددادگاه نظریه خودراصادرنموده است لذانظریه راواجد ایرادقضایی دانسته پرونده به دادگاه رسیدگی کننده اعاده می گردد تاپس ازمطالبه گواهی انحصاروراثت وظبط درپرونده مبادرت به انشاء حکم مقتضی نمایند))
پس ازاعاده پرونده به دادگاه مربوطه ضمن تعیین وقت ودعوت طرفین ومطالبه گواهی حصروراثت دادگاه درتاریخ 16/8/1369 باحضورآقایان (د)وکیل خواهان وموکل ایشان و(س )(خوانده ردیف اول )و(ب )وکیل بانو (الف )(خوانده ردیف دوم ) تشکیل شده وپس از استماع اظهارت آنان و ارائه فتوکپی حصروراثت شماره 28165/2/1364 صادره ازدادگاه عمومی صلح ...(شعبه 11)مربوط به تعیین ورثه مرحوم (ک )دادگاه باکسب عقیده آقای مشاور رای تجدیدنظر خواسته رابه شرح زیرصادرکرده است :(( در این پرونده آقای (د)به وکالت ازآقای (ج )دادخواستی به طرفیت آقای (س )وخانم (الف )وخانم (ش )اصالتا"وبه قیمومیت ازفرزندخودآقای فرزاد به خواسته به صدورحکم به الزام خواندگان به انتقال رسمی شش دانگ پلاک 379 مجزی شده از شماره 88 اصلی ... به استناد خریدنامه عادی مورخ 29/1/1359 منضم به دادخواست تسلیم نموده وخواسته رابه مبلغ سه میلیون ویکصدوپنجاه هزارریال تقدیم نموده که پرونده امربدوا" درشعبه دوم محاکم عمومی حقوقی ... تحت رسیدگی واقع به صدور قرار قرار رد دعوی درمورد(ش )وآقای فرزادبه لحاظ عدم توجه دعوی و حکم به رد دعوی درموردسایرخواندگان به لحاظ مندرج در دادنامه منتهی شده که مورد فرجامخواهی خواهان واقع وپرونده به این شعبه ارجاع گردیده ودر این شعبه پس از رسسیدگیهای لازم واخذ توضیحات کلی از طرفین به موجب نظریه مورخ 29/4/67 به محکومیت دونفر ازخواندگان به اسامی آقای (د)و(س )...وخانم (الف )اظهارعیده شده در مورد سایر خواندگان نیز دادگاه خود را فارغ ازرسیدگی دانسته که این نظریه نیزمورداعتراض خواندگان واقع وشعبه هیجدهم دیوان عالی کشورپرونده راازلحاظ انضمام گواهی انحصار وراثت مرحوم (ک )ناقص تشخیص {داده } وتلویحا"نظریه معترض عنه راتائیدوپرونده راجهت انشاء حکم اعاده نموده است .علی هذا دادگاه معطوف به نظریه صادره اولا" آقای (س ) و خانم (الف )دونفر ازخواندگان رابه حضور دریکی از دفاتراسناد رسمی وتنظیم وامضاءسندانتقال رسمی پلاک 379... به نام خواهان وبه قدر السهم خود محکوم مینمایدثانیا"درخصوص بانو(ش )آقای فرزادبه لحاظ صدورقرارحکم به رددعوی درمرحله اولیه رسیدگی و قطعیت آن دادگاه خورافارغ ازصدورحکم میداندرای صادره حضوری است .))
پس ازابلاغ رای آقای (س )نسبت به رای صدره درخواست تجدیدنظرخواهی کرده وپس ازتوضیحاتی درباره مستندخواهان واستنباط محاکم واینکه تنظیم مستند ابرازی خواهان رااز طرف خود عملی لغو دانسته وآن بر خلاف قوانین زمین شهری توصیف نموده نتیجه درخواست نقض رای صادره رانموده است ودادگاه دستور ارسال پرونده را به دیوان عالی کشور صادرنموده است .دفتردادگاه نسخه دوم دادخواست وضمائم راجهت تجدید نظرخوانده ارسال داشته وآقای (د)به وکالت ازتجدیدنظرخوانده پاسخ خود رابه شرح لایحه وارده به شماره ...اعلام نموده است ونیزآقای (ب ) وکیل خانم (الف )نیزطی دادخواستی که باپست سفارشی نسبت به محکومیت موکل خود درخواست تجدیدنظرخواهی نموده وماحصل اعتراض اواین است که نوشته مورداستناد خواهان مبایعه نامه نیست ومطابق مواد 46 و 47و 48 قانون ثبت قابل پذیرش نیست به علاوه ملک ازطرف مورث موکل به خواهان تحویل داده نشده و وکالتی هم ازناحیه مورث موکل یا شخص موکل به خواهان تفویض نگردیده بلکه آقای دکتر(س )نسبت به سهم خود وکالت واختیاربه تجدیدنظرخوانده داده بوده تابتواندگواهی عمران واحداث ساختمان وتفکیک وسندمالکیت بگیردونمی تواندتسری به موکل داشته باشد.به فرض اینکه نوشته استنادی را مبایعه نامه یاقرارداد تصور و تلقی بنماییم تجدیدنظرخوانده نمی تواند الزام موکل را به حضوردریکی ازدفاتر اسناد رسمی و تنظیم و امضای سند انتقال رسمی پلاک 379مجزی شده ازشماره ....راتقاضانمایدزیرا با وجود وجه تخلف فقط میتواند وجه تخلف را مطالبه نماید و لاغیر. پرداخت وجه تخلف جایگزین حضور دردفترخانه وامضای سندمی شود و درخاتمه تقاضای نقض رای صادره واصداردستورمجددرسیدگی رانموده است وباارسال به دیوان عالی کشور،شعبه 18 دیوان عالی کشوربه موجب ... درباره آقای دکتر (س )اظهارنظرکرده است ودرموردتجدیدنظرخواهی آقای (ب )به وکالت از خانم (الف )نیزبه شرح زیر اتخاذتصمیم وانشاءرای مینماید.
هیئت شعبه درتاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضوممیز وبررسی اوراق پرونده نسبت به رای 16320/8/1369تجدیدنظر خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
((بسمه تعالی .درخصوص تجدیدنظرخواهی آقای دکتر(س )قبلا" طی آراء... اظهارنظرشده است ولی درمورد تجدیدنظرخوهی آقای دکتر...به وکالت ازخانم (الف )ملقب به ...نسبت به رای شماره 16320/8/1369 در موقع رسیدگی به درخواست تجدیدنظرخواهی آقای (س )از قلم افتاده است نیز به شرح زیراظهارنظر می گرددکه باتوجه به اینکه مورث تجدیدنظرخواه به موجب سندعادی مورخ 29/1/1359 سه دانگ مشاع سهمی خودرا ازپلاک 379 مجزی شده ازسنگ سنگ اصلی 55رابه خواهان (تجدیدنظرخوانده فعلی ) به بیع قطعی فروخته واجازه احداث بنابه خریدار اعطاء نموده است ومقرر بوده است پس ازاحداث بنانسبت به تنظیم سندسمی انتقال اقدام نمایدو اعتراض وکیل تجدیدنظرخواه مبنی بر اینکه نوشته تجدیدنظر خوانده مطابق مواد46 و 47 و 48 قانون ثبت قابل پذیرش نیست موجه نمی باشدزیرامستندابرازی برابرماده 10قانون مدنی برای طرفین الزام آوراست وچون اعتراضات شارالیه باهیچ یک از موارد سه گانه مندرج درماده شش قانون تعیین مواردتجدیدنظراحکام دادگاههاونحوه رسیدگی آنان انطباق نداردومستندا"به ماده سه قانون فوق الذکر رای تجدید نظرخواسته نسبت به سهم خانم (الف )تاییدوابرام می گردد)).
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
81
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 107
تاریخ تصویب : 1372/03/29
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
معامله محجورین نافذنیست فروش اموال صغار بدون اجازه وتصویب دادستان صحیح و قانونی نیست
