دعوی اعتراض شخص ثالث باید به طرفیت طرفین دعوی اصلی اقامه شودوچون درمانحن فیه دعوی معترض ثالث صرفا به طرفیت خواندگان دعوی اصلی طرح شده است قابلیت استماع ندارد
کلاسه پرونده : 1118/6132
شماره دادنامه : 71/404/18
تاریخ رسیدگی : 30/8/1371
تجدیدنظرخواه : آقای (الف )
تجدیدنظرخوانده : آقایان (ب ) و (ج ) و (د)
تجدیدنظرخواسته : دادنامه شماره 142/2/70 صادره ازشعبه دوم دادگاه حقوق یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه هجدهم دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده :درتاریخ 18/2/67آقای (الف ) به طرفیت آقای (ه) وبانوان (س ) و (ش ) به خواسته اعتراض ثالث به دادنامه شماره ... درپرونده کلاسه 6610/351 صادره ازدادگاه حقوق یک ...وصدور حکم بر حقانیت وی به شرح متن دادخواست طبق مادتین 582 و586 قانون آئین دادرسی مدنی دادخواستی به دادگاههای حقوق ییک ... شعبه دهم تسلیم داشته وچنین توضیح داده که خواندگان یادشده بالا که شریک مشاعی اینجانب هستندعلاوه برحق شفعه ای که نسبت به سهم آنان دارم وقبلا" طبق سندعادی آن راخریداری نمودم به علاوه نسق زارعی آن طبق سابقه موجود رداداره کشاورزی به اینجانب تعلق داردازطرفی سالهاقبل این ملک مخروبه وحقابه به آن قطع شده است .اینجانب شخصا" بدون مشارکت خواندگان چاه عمیق حفرنموده و باهزینه سنگین آب زراعی ملک مورد بحث راتامین نموده ام و حقابه آن به اینجانب تعلق دارد.در چنین وضعی به شرح پرونده کلاسه 6610/351 حقوقی یک شعبه دهم ...با غیره معامله نموده وحق شرعی وقانونی اینجانب را تضیع ساخته اند وحکم اصلاحی شماره ...صادرگردیده است .اینک طبق مادتین 582و586قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان ثالث به حکم صادره معترض گردیده و استدعا دارم باعنایت به حق شفعه واولویت اینجانب وبا درنظرگرفتن اینکه قبلا"طبق سند عادی ملک مزبور را از خواندگان خریداری نموده وثمن معامله راپرداخته ام وبالتفات به اینکه طبق سابقه موجوده در اداره کشاورزی صاحب نسق سهم خواندگان می باشم خصوصا"اینکه حق این ملک ازقنات قطع گردیده وآب زارع آن راازچاه محفوره که به شخصا"هزینه آن راپرداخته ام تامین می سازم لذا استدعا دارم پس از رسیدگی حکم صادره رافسخ نموده برحقانیت اینجانب حکم صادرفرمایید که معامله اینجانب تاییدگرددوخواندگان به حضور در دفترخانه رسمی و انتقال قطعی ملک مورد بحث محکوم شوند.دلایل معترض ثالث سابقه موجود در اداره کشاورزی وقبض عادی وتحقیق محلی اعلام شده است .
برای جلسه رسیدگی مورخ 23/2/68که به لحاظ عدم ابلاغ اوراق اخطاریه دونفرازخواندگان به اسامی (ه) و (س ) رسیدگی مقدور نشده وبانو (ش ) طی لایحه ای دفاعا"اشعارئاشته که خواهان به این نقطه توجه نکرده است که حق شفعه تنهادراملاکی است که دارای دومالک مشاعی می باشد ودرقضیه ای که خواهان عنوان کرده پلاک مرقوم دارای چندین مالک است وحق شفعه وجود نداردواصل دعوی وی باطل است وصدورحکم بطلان آن موردتقاضااست .برای جلسه فوق خواهان نیزلایحه ای فرستاده وضمن آن اولا"دعوی رانسبت به بانو (ش ) به عنوان اینکه اشتباها" نام اوراجزءخواندگان آورده بوده مسترد داشته است وثانیا"اشعار داشته حکم صادره معامله قانونی وحقوقات مسلم وی رانادیده گرفته ومعامله باطلی را که خواندگان بعداز وی بادیگران انجام داده اند اعتبارقانونی بخشیده است .درجلسه مورخ 18/11/68که خواهان وآقای (ه) حضورداشته اندومتفقا"درخواست تجدید جلسه به لحاظ مذاکرات اصلاحی کرده اندوخوانده حاضردرجلسه نشانی خود وبانو (ش ) خوانده دیگر را اعلام داشته وآنگاه یک برگ رونوشت سندرسمی شماره ...دفتر8...وفتوکپی سندرسمی شماره ...دفتر4...ویک برگ فتوکپی گواهی فوت بانو (ک ) را تقدیم نموده که ضمیمه پرونده شد.دادگاه نسبت به دعوی خواهان به طرفیت خانم (ش ) که دادخواست نسبت به وی ازناحیه خواهان استرداد شده قرارابطال دادخواست صادر کرده وجلسه رسیدگی رانسبت به دعوی خواهان به طرفیت خواندگان دیگرتجدیدگرده وبرای جلسه رسیدگی 5/3/69 که خواندگان حضور نیافته اندآقای (ه) احدازآنهالایحه ای فرستاده و ضمن آن اعلام داشته اساسا"عقدبیعی بین وی وخوانده دیگربا خواهان منعقدنشده وازلحاظ خواسته خواهان تعهدی نداردورد دعوی مطروحه را تقاضاکرده است .در جلسه مزبور خواهانها اظهار داشته که ملک سهمی خواندگان راازآنان خریداری کرده ومبلغ 225000 تومان به آنان داده که فتوکپی رسیدپرداخت آن ضمیمه پرونده است ومبلغ سی هزار تومان طلب دارندکه قراربوده وقتی که سندرسمی درمحضر تنظیم گردد به آنان پرداخت شود.باتوجه به اینکه این ملک راقبلا"به وی واگذار ومنتقل کرده اندمالک آن است ودرخواست رسیدگی وصدورحکم برالغاءگزارش اصلاحی صادره را دارد.دادگاه درپایان جلسه 5/3/69ملاحظه سوابق موجود در اداره کشاورزی رالازم دانسته ومقررداشته برای جلسه آتی از اداره مزبور خواسته شود سوابق مزبور را توسط نماینده مطلعی به دادگاه بفرستدودرجلسه مورخ 6/6/69که نماینده اداره کشاورزی به نام آقای (گ ) باهمراه داشتن سوابق مربوط حضورداشته وچنین اظهار داشته و چنین اظهارداشت : (آنچه ازسوابق موجوداستفاده می گرددآقای (الف ) قبل از اجرای مقررات اصلاحات ارضی زارع صاحب نسق بوده وایشان به اتفاق آقای (ر) روی زمین کارمی کردند.پس ازآنکه مالکین مشمول مقررات مرحله دوم اصلاحات اراضی شدندآقای ...محل راترک می نمایدو (ن ) زمین رامتصرف می گردد.دراجرای مقررات مرحله دوم قانون مذکور فرم اجاره داده می شودلکن حسب محتویات پرونده آقای (الف ) علی الظاهرازتنظیم اجاره وپرداخت مال الاجاره نیزخودداری می نمایند وپس از استعلام از دفترخانه مشخص می گرددفرم اصلا"به دفترخانه ارائه نگردیده است تا اینکه قانون درسال 1364اعلام ختم اجرای مرحله دوم می نماید.بنابراین آقای (الف ) زارع قانونی محسوب نمی گردد.مع ذلک ایشان از ابتدا تاکنون حسب قرائن موجود همچنان متصرف زمین مورد بحث است و روی آن کارمی کندچون متصرف زمین است اولیت درخریدزمین داردلکن انتقال ملک توسط مالک به هرکسی که بخواهدمنع قانونی ازنظراداره کشاورزی ندارد.)
پس ازکسب نظرآقایمشاورمبادرت به صدور نظریه به شرح زیرکرده است (...نظربه اینکه معترض ثالث دردادخواست خودمدعی گردیده است که ملک موردبحث دررای سازشی شماره 30450/11/67راقبلا"ازمالکین آقای (ه) و (ش ) خریداری کرده است لکن دراین مورد دلیل قانع کننده و محکمه پسندی ارائه نکرده است از طرفی دعوی شفعه معترض ثالث نیز موثردرمقام نیست زیراقطع نظرازاینکه دعوی حق شفعه می بایستی علیه مشتری طرح شودفقط درمورد ملکی که شریک آن دونفرباشندقابل اعمال است علی هذابنا برمراتب معنونه باکسب عقیده مشاورمحترم ادعای معترض ثالث غیرموجه بوده به بطلان دعوی وی اظهارنظرمی شود...) نظریه مزبوردرمهلت قانونی پنج روزه موضوع ماده 14 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک ودومورداعتراض خواهان واقع شده ونامبرده به شرح لایحه اعتراضیه درقسمت پایانی آن چنین اشعارداشته است :
(...درموضوع حق شفعه طرح ننمودم منظورم آن بوده است که اولویت خودرامتذکرشوم .مستندقانونی اینجانب بیعنامه ای است که به خط و امضای خوانده ثالث (آقای (ه) )تنظیم گردیده هم خریداراولی بوده ام وهم اینکه آب زراعتی این ملک را باهزینه خودم تامین نموده ام .به علاوه طبق گواهی اصلاحات ارضی استان دارای الویت می باشم که تماما" موعد حقانیت اینجانب می باشد.استدعا دارم باعنایت به مراتب معروضه فوق نظریه معترض عنه را فسخ فرمایید.که حق مسلم این حقیر تضییع ومجددا"به دعوی قانونی مستندات اینجانب رسیدگی گردد.)
باوصول لایح هاعتراضیه مزبورپرونده حسب تنظیم مورخ 21/6/69دادگاه صادرکننده نظریه جهت رسیدگی به اعتراض خواهان به دیوان عالی کشور ارسال وپس ازوصول وثبت به کلاسه 16/5053به این شعبه ارجاع و این شعبه (شعبه هجدهم دیوان عالی کشور)به شرح دادنامه شماره ...چنین رای داده است :
(مستفاداز مواد582به بعدقانون آیین دادرسی مدنی درفصل اعتراض ثالث این است که دعوی مزبوربایستی به طرفیت طرفین دعوی اصلی اقامه شود وچون در مانحن فیه دعوی معترض ثالث صرفا"به طرفیت خواندگان دعوی اصلی طرح شده دعوی مطروحه قابلیت استماع ورسیدگی نداشته است واینک چون دادگاه به جای صدورقرار رد دعوی به لحاظ قابل استماع نبودن آن نسبت به دعوی مطروحه ماهیتا"اظهارنظرکرده لذانظریه مزبور واجدایرادقضایی تشخیص ومقررمی گرددپرونده جهت توجه به مراتب فوق وصدوررای متقاضی به دادگاه رسیدگی کننده اعاده شود.)
پس ازبرگشت پرونده به دادگاه رسیدگی کننده آن دادگاه درجلسه فوق العاده مورخ 1/2/70 چنین رای داده است : (...نظر به اینکه برابر ارائه طریق شعبه محترم 18دیوان عالی کشورومستفادازمواد582به بعد قانون آیین دادرسی مدنی این است که دعوی ثالث بایستی به طرفیت طرفین دعوی اصلی اقامه شود وچون در مانحن فیه دعوی معترض ثالث صرفا"به طرفیت خواندگان دعوی اصلی طرح شده است لذا دعوی مطروحه قابلیت استماع نداشته ضمن عدول از نظریه مورخه 6/6/69 قرار عدم استماع دعوی معترض ثالث آقای (الف ) صادر می گردد...) نسبت به دادنامه شماره 142/2/70 موضوع رای فوق خواهان درخواست رسیدگی تجدیدنظرکرده ودرستون تجدیدنظرخواندگان نام آقایان (ب ) و (ج ) و (د) راکه دردعوی دخالتی نداشته اندذکرکرده ودرمتن دادخواست تجدید نظراشاره کرده که مقصود وی ازتقدیم دادخواست بدوی اعتراض ثالث طرف دعوی قراردادندسه نفراشخاص مذکور بوده ولی نویسنده آن دادخواست ازنظربی اطلاعی ازقانون و یا جهات دیگر به جای اینکه در دادخواست اعتراض ثالث ازتجدیدنظرخواندگان فعلی نام ببردطرفهای آنان یعنی بانوان (ش ) و (ه) رانامبرده که به همین مناسبت قرار عدم استماع دعوی وی صادرشده است .تجدیدنظرخواه ضمن اضافه کردن اینکه به موجب قسمت اخیرماده 117قانون آیین دادرسی مدنی از لحاظ تغییر مشخصات خواندگان دراین مرحله هم می تواند دادخواست خود را اصلاح نماید درخواست اتخاذ تصمیم شایسته را کرده است .پس از اظهار نظر مورخ 25/10/70 دادگاه صادرکننده دادنامه تجدیدنظرخواسته مبنی براینکه چون قاضی صادرکننده دادنامه موردتجدیدنظرانتقال یافته اندپرونده بارعایت ماده 539قانون آیین دادرسی مدنی به دیوان عالی کشورارسال گردد.پرونده باتکمیل تبادل لوایح تجدیدنظر خواندگان درخواست رد ادعای خواهان راکرده اندوادعای وی راواهی وبی اساس وغیر قانونی اعلام داشته اندتوسط دفتردادگاه مربوطه به دیوان عالی کشور ارسال شده وپس ازوصول وثبت به کلاسه 11/6132به این شعبه ارجاع شده است .
هیئت شعبه درتاریخ بالاتشکیل گردیدوپس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیزو بررسی و اوراق پرونده نسبت به دادنامه شماره 142/2/70 تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهند:
(بسمه تعالی .نظربه اینکه تجدیدنظرخواه دراین مرحله ازرسیدگی دادخواست ودعوی تجدیدنظری خودرابه طرفیت اشخاصی اقامه نموده که مطلقا"درمرحله بدوی طرف دعوی اعتراض ثالث وی قرارنداشته اند لذا نظربه مراتب فوق دعوی تجدیدنظر مطروحه قابلیت استماع نداشته و مردود اعلام می شود.)
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
86
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 404
تاریخ تصویب : 1371/08/30
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عدم تودیع وجه و قیمت ملک در موضوع اخذ به شفعه موجب بطلان دعوی است شرط مجهول به طورمطلق از شروط باطله نبوده و ممکن است موجب جهل به عوضین نشود
