آئین نامه کمیسیون عفو و بخشودگی
شماره 72/ 4107 /م - 28/10/1372
ماده 1 ـ در اجرای مواد 24 ، 72 ، 126 و 182 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 کمیسیون عفو و بخشودگی به ریاست معاون قضایی رییس قوه قضاییه و با حضور مدیر کل امور قضایی یا نماینده او رییس اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی و رییس سازمان زندانها او در محل اداره عفو و بخشودگی به مناسبتهای زیر تشکیل می گردد :
1 ـ مبعث رسول اکرم «ص» ( 27 رجب المرجب )
2 ـ ولادت حضرت قائم عج « 15 شعبان »
3 ـ عید فطر « اول ماه شوال »
4 ـ عید قربان یا غدیر خم « دهم یا هیجدهم ذی الحجه »
5 ـ سال روز پیروزی انقلاب اسلامی « بیست و دوم بهمن »
6 ـ نوروز یا روز جمهوری اسلامی « اول یا دوزادهم فروردین »
تبصره 1 ـ در مواردی که معاون قضایی نتواند در کمیسیون شرکت نماید نماینده معرفی خواهد کرد و در این صورت ریاست کمیسیون با مدیر کل امور قضایی خواهد بود .
تبصره 1 ـ در مواردی معاون قضایی نتواند در کمیسیون شرکت نماید نماینده معرفی خواهد کرد و در این صورت ریاست با مدیر کل امور قضایی خواهد بود .
تبصره 2 ـ مقامات زیر حسب مورد به کمیسیون دعوت خواهند شد :
1 ـ معاون قضایی دادستان کل کشور در رابطه با محکومین جرایم عمومی و انقلاب .
2 ـ رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح یا معاون قضایی وی در رابطه با محکومین دادگاههای نظامی .
3 ـ نماینده ستاد مبارزه با مواد مخدر از جهت هماهنگی کمیسیون عفو با ستاد به هنگام طرح وضعیت محکومین مواد مخدر .
4 ـ نماینده وزیر اطلاعات در رابطه با محکومین ضد انقلاب ( گروهکها)
تبصره 3 ـ جلسات کمیسیون با حضور حداقل سه نفر از اعضا رسمیت خواهد یافت و اتخاذ تصمیم با اکثریت اعضا حاضر در جلسه خواهد بود و در صورت تساوی آرا در خصوص پرونده های مواد مخدر نظر گروهی که نماینده ستاد جز آن است متبع می باشد در سایر موارد نظر گروهی که رییس کمیسیون جز آن گروه می باشد ملاک عمل خواهد بود .
تبصره4 ـ در صورت اقتضا ریاست قوه قضاییه می تواند به مناسبتهای دیگر نیز دستور تشکیل کمیسیون را به اداره عفو بخشودگی بدهد .
ماده 2 ـ پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات از طرف مقامات و اشخاص زیر پذیرفته می شود :
1 ـ دادستان مجری حکم .
2 ـ رییس زندانی که محکوم در آنجا زندانی است با موافقت دادیار ناظر زندان یا دادستان .
3 ـ محکوم علیه و خانواده وی .
ماده 3 ـ پیشنهادها و تقاضای رسیده به اداره عفو و بخشودگی به ترتیب تاریخ وصول ثبت و پس از بررسی و احراز شرایط برای طرح در کمیسیون فرستاده می شود . اداره عفو و بخشودگی می تواند به منظور احراز شرایط لازم از طریق کارشناسان قضایی و یا هر طریق مقتضی دیگر تحقیقات لازم را از زندانیها و دادسراهای مجری حکم به عمل آورد و مسئولین زندانها و دادسراها موظف به همکاری می باشند و لازم است اطلاعات مورد نیاز را در اختیار اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی قرار دهند .
تبصره ـ رییس اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری می تواند با
تشخیص ضرورت پیشنهاد یا درخواست عفو را از خارج از نوبت به کمیسیون ارسال نماید .
ماده 4 ـ در مورد محکومین به حبس یا جزای نقدی ناشی از جرایم غیر مواد مخدر که به علت عجز از پرداخت آن زندانی می باشند پیشنهاد یا درخواست عفو در صورتی قابل طرح است که واجد شرایط زیر باشند:
1 ـ محکوم در زندان باشد
2 ـ مجازات در حدی که اجرا شده در روحیه محکوم علیه موثر و موجب تنبیه او شده باشد .
3 ـ محکوم علیه مدعی خصوصی نداشته یا رضایت وی جلب و یا ترغیب پرداخت ضرر و زیان مورد حکم داده باشد .
4 ـ محکوم علیه در حبس دایم ده سال و در مورد سایر محکومیتهای ناشی از جرایم عمدی یک سوم و در مورد جرایم غیر عمدی یک چهارم از مدت محکومیت خود را تحمل کرده باشد .
5 ـ در مورد محکومیت به جزای نقدی محکوم علیه با رعایت قسمت اخیر ماده 1 قانون نحوه اجرا محکومیتها مالی مصوب سال 1351 نصف مدت بازداشت بدل از جریمه یا جزای نقدی را گذارنده و یا نصف جزای نقدی را پرداخت کرده باشد .
ماده 5 ـ در مورد محکومین به حبس و جزای نقدی ناشی از جرایم مواد مخدر که به علت عجز از پرداخت آن زندانی می باشند پیشنهاد یا درخواست عفو در صورتی قابل طرح است که واجد شرایط زیر باشد :
1 ـ محکوم در زندان باشد
2 ـ مجازات در حدی که اجرا شده در روحیه محکوم علیه موثر و موجب تنبه او شده باشد .
3 ـ محکوم علیه در حبس دایم 15 سال و بیش از 15 سال 10 سال از محکومیت خود را تحمل کرده باشد که در این صورت محکومیت وی به 15 سال تقلیل خواهد یافت .
4 ـ محکوم علیه در حبس بیش از 10 الی 15 سال 1 بر روی 3 از محکومیت خود را سپری کرده باشد که در این صورت محکومیت وی به نصف تقلیل خواهد یافت .
5 ـ محکوم علیه به حبس بیش از 5 تا 10 سال حداقل 2 سال از محکومیت خود گذارنده باشد که در این صورت محکومیت وی به نصف تقلیل خواهند یافت .
6 ـ محکومین به حبس تا 5 سال در صورتی مشمول عفو خواهد شد که نصف مدت محکومیت خود را سپری کرده باشد .
7 ـ محکومین به پرداخت جریمه نقدی و با پرداخت نصف جریمه و یا با رعایت بندهای فوق می توانند در خواست عفو نماید .
ماده 6 ـ در مورد محکومین به محرومیت از حقوق اجتماعی یا اقامت و یا ممنوعیت از اقامت در محل معین ، محکوم علیه و خانواده وی می توانند راسا از طریق اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری در خواست عفو نمایند طرح تقاضا در کمیسیون منوط به تحمل یک سوم مدت محکومیت خواهد بود .
ماده 7 ـ در مورد محکومین به اعدام باستثنا قصاص نفس چنانچه پس از صدور حکم قطعی محکوم به اعداد درخواست عفو نماید دادسرای مجری حکم و یا رییس زندان موظف به ارسال تقاضای محکوم علیه و پرونده مربوطه با اظهار نظر صریح به اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی می باشند کمیسیون فورا در وقت فوق العاده و حداکثر تا دو ماه از تاریخ دریافت تقاضا در خصوص مورد رسیدگی نموده و نظریه
خود را اعلام می نماید اجرای حکم تا اعلام نتیجه وسیله رییس اداره عفو و بخشودگی به تاخیر خواهد افتاد .
تبصره ـ در مورد این ماده چنانچه شرایط و موجبات تخفیف موجود باشد کمیسیون نمی تواند تخفیف مجازات محکوم علیه را به حبس کمتر از 15 سال پیشنهاد نماید .
ماده 8 ـ در مورد محکومین به اضافه خدمت سربازی سپردن شدن یک سوم از مدت محکومیت تقاضای عفو با توجه به روحیه و رفتار محکوم علیه با موافقت فرمانده مربوطه به پیشنهاد دادستان مجری حکم در کمیسیون مطرح می گردد .
ماده 9 ـ در سایر محکومیت های تعزیری که در این آیین نامه تصریح نشده است پیشنهاد عفو به عهده دادستان مجری حکم و محکوم علیه نیز می تواند مستقیما از اداره عفو بخشودگی درخواست عفو نماید .
ماده 10 ـ تشخیص استحقاق عفو یا تخفیف میزان محکومیت در هر یک از موارد مذکور مجازات باید صریح و موجه و مدلل بوده و مغایرتی با موازین قانونی و مقررات این آیین نامه نداشته باشد .
ماده 11 ـ برای محکومانی که تقاضای عفو یا تخفیف مجازات آنان از طرف کمیسیون رد شده است پیشنهاد مجدد عفو یا تخفیف مجازات به همان جهت در صورتی بلامانع است که علت رد منتفی شده باشد .
ماده 12 ـ محکومانی که مجازات آنان مورد تخفیف واقع شده است وقتی میتوانند از عفو تخفیف مجازات استفاده نمایند که حداقل یک سوم از باقیمانده محکومیت خود بعد از تخفیف را تحمل کرده باشند .
ماده 13 ـ در پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات امور زیر درج می شود :
1 ـ مشخصات محکوم علیه شامل : نام و نام خانوادگی ، شهرت ، نام پدر ، سن ، تاهل ، سواد ، اولاد و تابعیت .
2 ـ تاریخ شروع به اجرا مجازات و مدتی که محکوم علیه قبل از شروع به اجرا در زندان بوده است .
3 ـ تعداد عائله محکوم علیه و وضع معیشت آنها .
4 ـ میزان تاثیر مجازات در روحیه محکوم علیه .
5 ـ رونوشت کیفر خواست ، دادنامه قطعی مورد اجرا سوابق کیفری .
6 ـ مدارک لازم مبنی بر رعایت بند 3 از ماده 4 آیین نامه .
7 ـ موجبات پیشنهاد عفو
8 ـ تاریخ و میزان استفاده از عفو های گذشته در خصوص مورد تقاضا .
ماده 14 ـ فهرست اسامی کسانی که پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات آنان مورد تایید کمیسیون واقع شده است از طرف اداره عفو و بخشودگی تهیه و حداقل ده روز قبل از ایام مذکور در ماده یک آیین نامه برای ملاحظه ریاست قوه قضاییه ارسال می گردد .
ماده 15 ـ ریاست قوه قضاییه در صورت تایید مصوبات کمیسیون عفو یا تخفیف مجازات آنان را به مقام معظم رهبری پیشنهاد و نتیجه را جهت اجرا به اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری اعلام می نماید .
ماده 16 ـ اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری ظرف 24 ساعت پس از دریافت فرمان عفو فهرست اسامی عفو شدگان را به دادسراهای مجری حکم جهت اقدام ارسال می دارد .
ماده 17 ـ مقررات این آیین نامه نافی اختیارات قانونی ریاست قوه قضاییه نخواهد بود .
ماده 18 ـ آیین نامه مذکور مشتمل بر 18 ماده و 6 تبصره در تاریخ 16/12/71 به تصویب اینجانب رسید و از این تاریخ قابل اجرا است و آیین نامه مصوب 20/11/69 نیز ملغی اعلام می گردد .
رییس قوه قضاییه ـ محمد یزدی
نوع : آیین نامه
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1371/12/16
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : وزارت دادگستری -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تصویبنامه راجع به الحاق یک تبصره به ماده 10آیین نامه استخدامی اعضای قراردادی نهضت سواد آموزی نظریه فقهای شورای نگهبان در خصوص معادن شن و ماسه و خاک رس واقع در موقوفات کشور
