×

مقررات قانون کار درباره زنان کارگر

مقررات قانون کار درباره زنان کارگر

زنان نیمی از جمعیت فعال در کشور را به خود اختصاص داده اند و اگرچه در سال های دور، سهم آنان از تولید ناخالص ملی ناچیز بود، اما در سال های اخیر بروز و ظهور فعالیت های اقتصادی زنان بیش از گذشته شده است با این وجود، به دلیل جایگاه ممتاز زنان در نظام خانواده، قانون به فعالیت اقتصادی و اشتغال آنان نیز با نگاه خاص توجه کرده است

مقررات-قانون-کار-درباره-زنان-کارگر وکیل 

زنان نیمی از جمعیت فعال در کشور را به خود اختصاص داده اند و اگرچه در سال های دور، سهم آنان از تولید ناخالص ملی ناچیز بود، اما در سال های اخیر بروز و ظهور فعالیت های اقتصادی زنان بیش از گذشته شده است. با این وجود، به دلیل جایگاه ممتاز زنان در نظام خانواده، قانون به فعالیت اقتصادی و اشتغال آنان نیز با نگاه خاص توجه کرده است.

آمارهای رسمی نشان می دهد که تعداد زنان سرپرست خانوار در کشور رو به رشد است، از سوی دیگر، مشکلات اقتصادی سبب شده تا ضرورت همکاری و همیاری زن و شوهر در اداره زندگی مشترک بیش از پیش دارای معنا و مفهوم باشد و به عبارت دیگر، تلاش یک نفر به تنهایی، جوابگوی نیازهای اقتصادی خانواده نخواهد بود. بر همین اساس، توجه به جنبه های حمایتی و قانونی از اشتغال و فعالیت اقتصادی زنان در قوانین و مقررات، به بررسی ویژه ای نیاز دارد.

مشارکت اجتماعی، تأمین هزینه های خانواده و عدم تکافوی درآمد حقوق زوج برای پاسخ گویی به حوایج اعضای خانواده بیانگر ضرورت اشتغال زنان است و آنچه در این رهگذر می تواند مشکلات کار را کم و خانواده ها را حمایت کند، تطبیق شرایط کار با وضعیت خانوادگی کارگران و کارکنان است.‏

این مساله که متفاوت بودن شرایط اشتغال برای زنان نسبت به مردان امری مشخص و آشکارا بوده، یکی از بدیهیات است و قانون گذار هم به این حد از تفاوت بسنده نکرده و با تعاریف برخی قوانین و مقررات، وضعیت حاکم بر اشتغال زنان را دارای چارچوب کرده است.‏

ماده 38 قانون کار، اظهار می کند برای انجام کار مساوی و در شرایط مساوی در یک کارگاه باید مزد زن و مرد به طور مساوی پرداخت شود و تبعیض در تعیین میزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است.‏

‏* تفاوت های استخدامی بین زنان و مردان

مقررات مستخدمین دولت بین زنان و مردان در بیشتر موارد یکسان است،در کنار برخی قوانین یکسان برای مردان و زنان شاغل، بسیاری از موارد هم با استثنائاتی برای زنان در قانون تعریف شده است که می توان در میان آنها به مواردی مانند مرخصی، پرداخت حقوق به وراث، خدمت نیمه وقت زنان، شرایط بازنشستگی و تفاوت در کمک هزینه عائله مندی اشاره کرد.‏

در خصوص مرخصی زنان تبصره 5 ماده 4 قانون استخدام کشوری می گوید آن دسته از مستخدمین رسمی که همسر آنان در مشاغل حساس دولتی در داخل کشور اشتغال دارند به تبعیت از محل کار همسر می توانند حداکثر تا 6 سال از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند. همچنین ماده 32 آیین نامه مرخصی ها مصوب 1346 یکی از موارد اعطای مرخصی بدون حقوق را این گونه بیان می کند که مستخدم ناچار باشد به اتفاق همسرش به خارج از محل خدمت خود مسافرت کند.‏

طبق ماده 86 قانون استخدام کشوری با اصلاحات بعدی درباره نحوه پرداخت حقوق وظیفه به وراث قانونی متوفی تفاوت هایی بین زن و شوهر و دختران و پسران متوفی وجود دارد، زیرا فرزند ذکور تا 20 سالگی، همچنین اگر مشغول به تحصیل باشد تا 25 سالگی مشمول دریافت حقوق متوفی می شود اما فرزندان اناث تا 20 سالگی مشمول دریافت حقوق متوفی می شوند، مگر ازدواج کنند؛ البته اگر مشغول تحصیل شوند تا 25 سالگی تحت پوشش قرار می گیرند.‏

مادر متوفی هم مشروط به نداشتن شوهر، مشمول دریافت حقوق می شود که این شرط شامل پدر متوفی نمی شود.‏

بر اساس تبصره یک از ماده 9 قانون اصلاح نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصـوب فروردین 1380، مستخدمان زن شاغل یا بازنشسته که به تنهایی متکفل مخارج فرزندان خود هستند از کمک هزینه عائله مندی و اولاد برخوردار می شوند در حالی که مستخدمین مرد شاغل و بازنشسته که دارای همسر دایم و اولاد باشند، از این کمک هزینه برخوردار می شوند.‏

همچنین در ادامه تبصره آمده است که اگر این زنان مجدد ازدواج کنند در صورتی که برابر حکم دادگاه حضانت فرزندان و نفقه آنان به عهده زن قرار گیرد از کمک هزینه اولاد برخوردار می شوند.‏

‏* قانون کار درباره زنان کارگر چه می گوید؟

طبق قانون کار، انجام دادن کارهای خطرناک، سخت و زیان آور و نیز حمل بار بیش از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی، برای کارگران زن ممنوع است و حداکثر میزان حمل بار برای زنان 20 کیلو است و حمل و جابه جایی بار برای زنان در طول بارداری و همچنین ده هفته پس از زایمان ممنوع است.‏

مرخصی بارداری و زایمان زن کارگر 6 ماه است،  پس از پایان مرخصی زایمان، کارگر زن به کار سابق خود بازمی گردد و این مدت با تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سابقه خدمت وی محسوب می شود و این در حالی است که در مقررات بین المللی برای مرخصی زایمان 12 هفته در نظر گرفته شده است.‏

دوره مرخصی زایمان جزو ایام تعلیق از کار محسوب می شود و پس از مرخصی، کارگر زن به کار سابق خود بازمی گردد؛ در صورتی که کارفرما از پذیرش مجدد وی امتناع ورزد، می تواند به هیات های حل اختلاف وزارت کار شکایت کند و متعاقب آن از مقرری بیمه بیکاری برخوردار شود.

مرخصی زایمان بابت وضع حمل و زایمان به کارگران زن تعلق می گیرد. مرخصی مزبور جزو سوابق کارگر محسوب می شود و در طول این مدت از طرف سازمان تامین اجتماعی غرامت دستمزد ایام بارداری به بیمه شده پرداخت می شود.‏

در کارگاه هایی که دارای کارگر زن هستند، مادران شیرده پس از شروع به کار مجدد می توانند حداکثر تا 24 ماهگی کودک، هر سه ساعت، نیم ساعت به بچه خود شیر دهند و این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب می شود.

در قانون کار سال 1337 کار شب برای زنان ممنوع شده بود اما در قانون سال 69 این مورد مسکوت گذاشته شده است و به نظر می رسد ممنوعیتی در این خصوص وجود نداشته باشد.‏

سن بازنشستگی زنان، بر اساس بند یک ماده 76 قانون تامین اجتماعی، 55 سال است که در این حالت فرد بیمه شده با داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه می تواند بازنشسته شود؛ در صورتی که مستمری استحقاقی فرد بر اساس این بند کمتر از حداقل حقوق سال مربوط باشد تا حداقل حقوق ارتقا خواهد یافت.‏

زنانی که دارای 10 سال سابقه و 55 سال سن هستند بدون رعایت ماده 111 قانون تامین اجتماعی (پرداخت حداقل حقوق) و متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه می توانند بازنشسته شوند؛ به موجب همین اصلاحات، چنانچه بیمه شده متقاضی کمتر از 10 سال سابقه داشته باشد با پرداخت یکجای حق بیمه سنوات کسری تا 10 سال می تواند از مزایای این قانون بهره مند شود.‏

منبع : حقوقی و امور مجلس

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.